وسىدان تۇپ-تۋرا ءبىر جىل بۇرىن، 2019 جىلدىڭ 19 ناۋرىزىندا ەلباسى نۇرسۇلتان نازارباەۆ پرەزيدەنتتىك وكىلەتتىگىن توقتاتاتىنىن مالىمدەدى.

وسىدان سوڭ، ەلدى سايلاۋعا دەيىن ۋاقىتشا باسقارۋ قۇقىعى پارلامەنتتىڭ جوعارعى پالاتاسىنىڭ (سەناتتىڭ) توراعاسى قاسىم-جومارت توقاەۆقا بەرىلەتىنى بەلگىلى بولدى.

توقاەۆتىڭ العاشقى انت قابىلداۋى

ال 20 ناۋرىز كۇنى قاسىم-جومارت توقاەۆ ەل-حالىقتىڭ الدىندا انت قابىلداپ، ەندىگى ەكس-پرەزيدەنتتىڭ كەۋدەسىنە التىننان جۇلدىز تاقتى، «حالىق قاھارمانى» اتاعىن بەردى.

«مەنىڭ قر پرەزيدەنتى قىزمەتىندەگى ءبىرىنشى شەشىمىم - «قر تۇڭعىش پرەزيدەنتى، ەلباسى» تۋرالى كونستيتۋتسيالىق زاڭعا جانە «قر مەملەكەتتىك ناگرادالار» تۋرالى زاڭعا سايكەس، تاۋەلسىز قازاقستاندى ورناتۋداعى تاريحي ۇلەسى، ەكونوميكالىق جانە الەۋمەتتىك-گۋمانيتارلىق دامۋداعى قازاقستاندىق قوعامدى توپتاستىرۋداعى اسا ۇزدىك ەڭبەگى ءۇشىن قر تۇڭعىش پرەزيدەنتى، ەلباسى ن.نازارباەۆقا ايرىقشا ەرەكشەلىك بەلگىسى - «التىن جۇلدىز» وردەنىن تاپسىرا وتىرىپ، «حالىق قاھارمانى» اتاعىن بەرەمىن»، - دەگەن بولاتىن پرەزيدەنت.

سونىمەن، توقاەۆ پرەزيدەنتتىك قىزمەتىنە كىرىسكەلى تۇپ-تۋرالى ءبىر جىل. وسى ۋاقىت ىشىندە ەلدە قانداي ماڭىزدى ساياسي-قوعامدىق وقيعالار ورىن الدى؟ ەسكە ءتۇسىرىپ، ءبىر شولىپ شىعايىق...

استانا قالاسىنىڭ اتاۋى «نۇر-سۇلتان» بولىپ وزگەردى

20-ناۋرىز كۇنى پارلامەنت پالاتالارىنىڭ بىرلەسكەن وتىرىسىندا قازاقستان پرەزيدەنتى قاسىم-جومارت توقاەۆ استانا قالاسىنىڭ اتاۋىن «نۇر-سۇلتان» دەپ وزگەرتۋدى ۇسىندى. سەنات پەن ءماجىلىس دەپۋتاتتارى اتالعان ۇسىنىستى  ءبىرىنشى جانە ەكىنشى وقىلىمدا ماقۇلداپ، استانا قالاسىنىڭ اتاۋى وزگەردى.

كوشە اتاۋلارىن وزگەرتۋ

سونداي-اق، بارلىق وبلىس ورتالىقتارىنداعى باستى كوشەلەرگە نۇرسۇلتان نازارباەۆ ەسىمىن بەرۋدى تاپسىردى. توقاەۆتىڭ بۇل تاپسىرماسى دا ءاپ-ساتتە ورىندالدى.

داريعا نازارباەۆا سەنات سپيكەرى بولدى 

ءيا، دارعيا نازارباەۆانىڭ كانديداتۋراسىن توقاەۆتىڭ ءوزى ۇسىندى. 44 سەناتور جاسىرىن داۋىس بەرىپ، ءبىر اۋىزدان شەشىم قابىلداندى.

تۇركىستانعا ساپار

پرەزيدەنت توقاەۆ العاشقى جۇمىس ساپارىن تۇركىستان وبلىسىنا جاسادى.

ۇشتىلدىلىك جايلى

«بۇل - وتە كۇردەلى ءارى ماڭىزدى ماسەلە. مەنىڭ ۇستانىمىم، بىرىنشىدەن، قازاق ءتىلى بولۋعا ءتيىس، ورىس ءتىلى بولۋعا ءتيىس. بۇلاردىڭ بالالارىمىز ءۇشىن ماڭىزى زور. تەك سودان كەيىن عانا اعىلشىن ءتىلىن وقىتۋ كەرەك». بۇل پرەزيدەنت توقاەۆتىڭ مەكتەردەردەگى ۇشتىلدىلىككە قاتىستى ايتقان پىكىرى ەدى.

جاعدايى تومەن وتباسىلاردى باسپانامەن قامتۋ

پرەزيدەنت اكىمدەرگە الەۋمەتتىك جاعدايى تومەن ازاماتتار ءۇشىن 40 مىڭنان استام جالدامالى پاتەرلەردى بەرۋ ماسەلەسىن جەدەلدەتۋدى جانە بۇل ۇدەرىستى بيىلعى مامىر ايىنان باستاۋدى جۇكتەدى.

ماسكەۋ ساپارى

ساۋىردە رەسمي ءىس-ساپارمەن ماسكەۋگە باردى. رەسەي پرەزيدەنتى ۆلاديمير پۋتينمەن كەزدەستى.

«جۋسان-2» وپەراتسياسى

2019 جىلدىڭ 7-9 مامىرى ارالىعىندا «جۋسان-2» وپەراتسياسى بولدى. سيريادان 231 وتانداسىمىز قايتارىلدى. 59 ايەل مەن 156 بالا ەۆاكۋاتسيالاندى.

ابايدىڭ 175 جىلدىعى 

30-مامىر كۇنى پرەزيدەنت توقاەۆ اباي قۇنانبايۇلىنىڭ 175 جىلدىق مەرەيتويىن مەرەكەلەۋ تۋرالى جارلىققا قول قويدى.

ءسويتىپ، مەملەكەتتىك كوميسسيا قۇرىلىپ، بيىلعى تويعا دايارلىق باستالىپ كەتتى. ۇزىن-ىرعاسى 500-گە جۋىق ءىس-شارا ءھام ونىڭ بيۋدجەتى دە بەكىتىلگەن.

«جۋسان–3» وپەراتسياسى

«جۋسان–3». 67 ايەل مەن 171 بالا ەلگە ورالدى.

سايلاۋ

توقاەۆ پرەزيدەنت وكىلەتتىگىنە كىرىسكەن سوڭ، قازاقستاندا كەزەكتەن تىس سايلاۋ وتەتىنىن مالىمدەدى. ءسويتىپ، 2019 جىلدىڭ 9-ماۋسىمىندا كەزەكتەن تىس قر پرەزيدەنت سايلاۋى بولدى.

7 كانديدات قاتىسقان سايلاۋدا قاسىم-جومارت توقاەۆ 70,96 پايىز داۋىس جيناپ، جەڭىسكە جەتتى.

نۇر-سۇلتاندا «حالىق قۇرىلتايى» ءوتتى. الماتىلىق بەلسەندىلەر «Oyan, Qazaqstan» قوزعالىسىن قۇردى. كەيىن ءتىپتى، «نۇر وتان» پارتياسى وكىلدەرى دە ەل اراسىنا ىرىتكى سالۋشىلارعا قارسى ميتينگ وتكىزدى.

وسى ءبىر قوعامدىق نارازىلىقتاردىڭ ينەرتسياسىمەن ەلدە بىرنەشە ساياسي-قوعامدىق توپتار قۇرىلدى. ءبىرلى-جارىم بەلسەندى ساياسي پارتيا قۇراتىن بولىپ، كەلەر جىلعى پارلامەنتتىك سايلاۋ قامىنا كىرىسىپ كەتتى.

توقاەۆتىڭ ەكىنشى رەت انت قابىلداۋى

پرەزيدەنتتىك سايلاۋدا جەڭىسكە جەتىپ، ۋاقىتشا پرەزيدەنتتىك لاۋازىمىن رەسميلەندىردى. ءسويتىپ، 12 ماۋسىمدا قاسىم-جومارت توقاەۆ قازاقستان حالقىنا ەكىنشى رەت انت بەردى.

ۇلتتىق قوعامدىق سەنىم كەڭەسى قۇرىلدى

12 ماۋسىم كۇنى پرەزيدەنت توقاەۆ ۇلتتىق قوعامدىق سەنىم كەڭەسىن قۇرۋ تۋرالى جارلىققا قول قويدى. بۇل تۋرالى رەسمي اقپارات 13 ماۋسىمدا جاريالاندى. وعان قوعامنىڭ ءارتۇرلى سالاسىندا جۇرگەن 40-قا جۋىق ادام مۇشە بولدى. وسى كۇنگە دەيىن ەكى مارتە كەڭەيتىلگەن جيىن وتكىزىپ، بىرنەشە زاڭ جوبالارى تالقىلاندى. سولاردىڭ كەيبىرى قازىر پارلامەنت تالقىسىنا بەرىلگەن.

ارىستاعى اپات

2019 جىلدىڭ 24 ماۋسىمىندا تۇركىستان وبلىسىنداعى 44 مىڭ حالقى بار ارىس قالاسىندا اسكەري قويمادا بىرنەشە جارىلىس بولدى. قيراعان ءۇي، بۇلىنگەن دۇنيە مەن بەيبىت كۇندە جالاڭاياق، جالاڭبۇت بوسىپ كوشكەن حالىقتى ايتپاعاندا، ادام شىعىنى بولدى. توتەنشە جاعداي جاريالاندى.

25 ماۋسىمدا پرەزيدەنت تۇركىستان وبلىسىنا ارنايى ۇشىپ بارىپ، ارىس تۇرعىندارىمەن كەزدەستى.

نەسيە قارىزدارىن كەشىرۋ بويىنشا شەشىم

2019 جىلدىڭ 26 ماۋسىمىندا قاسىم-جومارت توقاەۆ قازاقستاندىقتاردىڭ بانك الدىنداعى بەرەشەگىنە قاتىستى جارلىققا قول قويدى. توقاەۆ مۇنداي  الەۋمەتتىك ماسەلەنىڭ قوزعالۋ سەبەبى - پرەزيدەنتتىڭ اتىنا كەپىلسىز تۇتىنۋ نەسيەلەرىن تولەۋگە قاتىستى ازاماتتاردان كەلىپ تۇسكەن كوپتەگەن ءوتىنىش ەكەنىن ايتتى.

مۇعالىمدەردىڭ جالاقىسىن كوتەرۋ

16 تامىزدا بولعان تامىز كونفەرەنتسياسىندا پرەزيدەنت مۇعالىمدەردىڭ جالاقىسىن ەكى ەسەگە ارتتىرۋدى تاپسىردى.

شاعىن جانە ورتا بيزنەستى قولداۋ

توقاەۆ 2019 جىلدىڭ 2 قىركۇيەگىندەگى قازاقستان حالقىنا جولداۋىندا ۇكىمەتكە ميكرو جانە شاعىن بيزنەس سالاسىنداعى كومپانيالاردى تابىسقا سالىناتىن سالىقتان ءۇش جىلعا بوساتۋ ۇشىن زاڭنامالىق بازا ازىرلەۋدى تاپسىردى. موراتوري 2020 جىلدىڭ باسىنان كۇشىنە ەندى. سونداي-اق، جاڭا اشىلعان بيزنەس نىسانداردى 3 جىلعا دەيىن سالىق تولەۋدەن بوساتۋ تۋرالى زاڭ جوباسى ازىرلەندى.

شاكىرتاقىنى ءوسىرۋ

10 جەلتوقساندا پرەزيدەنت قاسىم-جومارت توقاەۆ قازاقستاندىق ستۋدەنتتەردىڭ شاكىرتاقىسىن ءوسىرۋدى تاپسىردى.

بەك ەير اپاتى

27 جەلتوقسان كۇنى الماتى وبلىسى، تالعار اۋدانىنداعى گۇلدالا ەلدى مەكەنىنىڭ جانىندا Bek Air كومپانياسىنا تيەسىلى Fokker-100 ۇشاعى اپاتقا ۇشىرادى. رەسمي اقپارات بويىنشا، 13 ادام قازا تاۋىپ، 50-دەن استامى جاراقات العان.

قارالى كۇن

بەك ەير اپاتىنا بايلانىستى پرەزيدەنت قاسىم-جومارت توقاەۆ 28 جەلتوقساندى قارالى كۇن دەپ جاريالادى.

قوردايداعى شەتىن وقيعا

7 اقپان كەشقۇرىم جامبىل وبلىسى، قورداي اۋدانىنا قاراستى ماسانشى اۋىلىندا جەرگىلىكتى تۇرعىندار اراسىندا جانجال شىقتى. قوردايداعى ءدال وسى شەتىن وقيعا قوعامنىڭ قوياسىن اقتارىپ، قوردالانىپ جاتقان ءبىراز ماسەلەنى قوعام تالقىسىنا قايتا شىعاردى. ۇلتارالىق قارىم-قاتىناس، مەملەكەتتىك ءتىلدىڭ مارتەبەسى، ءدىني نانىم-سەنىم مەن ءبىلىم سەكىلدى الەۋمەتتىك پروبلەمالاردىڭ جىلدار بويى شەشىمىن تاپپاي كەلە جاتقانىن قوردايعا بارعان پرەزيدەنتتىڭ ءوزى دە ايتتى.

كوروناۆيرۋسقا بايلانىستى توتەنشە جاعداي

11 ناۋرىزدا دۇنيەجۇزىدىك دەنساۋلىق ساقتاۋ ۇيىمى كوروناۆيرۋس ىندەتىن پاندەميا دەپ جاريالادى. ال، 13-ناۋرىز كۇنى قازاقستاندا اتالعان ۆيرۋستى جۇقتىرعان العاشقى ادام تىركەلدى. وسىعان وراي مەملەكەت باسشىسى ق.توقاەۆ 15-ناۋرىز كۇنى ەلدە توتەنشە جاعداي جاريالادى. نۇر-سۇلتان مەن الماتى كارانتينگە جابىلدى.

ءتۇيىن. ءبىز قاسىم-جومارت كەمەلۇلى پرەزيدەنتتىك قىزمەتىنە كىرىسكەن 2019 جىلدىڭ 19 ناۋرىزىنان بەرى، كۇنى بۇگىنگە دەيىن ەل ىشىندە ورىن العان وقيعالاردى ەسكە ءتۇسىرىپ كوردىك.

راس، بىرنەشە مەملەكەتكە رەسمي ساپارمەن باردى. قازاقستاننىڭ وڭىرلەرىن دە ارالاپ شىقتى. ەل بيلىگىندە بىرنەشە رەت كادرلىق اۋىس-تۇيىستەر جاسادى ت.ب. بۇگىن توقاەۆ العاش رەت انت قابىلداعانىنا ءبىر جىل.

كەشە قىرعىز پرەزيدەنتى سوورونباي جەەنبەكوۆ تەلەفون سوعىپ، توقاەۆتىڭ قۇتتىقتاپتى.  ال پرەزيدەنت توقاەۆ Twitter جەلىسىندەگى رەسمي پاراقشاسىندا جازبا جاريالاعان ەدى.

«ءبىر جىل بۇرىن اسا كورنەكتى مەملەكەت قايراتكەرى، جاھاندىق دەڭگەيدەگى ساياساتكەر ن.نازارباەۆتان ەل تىزگىنىن قولعا الۋ مارتەبەسى بۇيىردى.  مەملەكەتىمىزدىڭ نەگىزىن قالاۋشى - ەلباسى ستراتەگياسى ساباقتاستىعىن جۇزەگە اسىرۋ ءۇشىن كوپ جۇمىس اتقارىلدى. ەلىمىزدى جاڭعىرتۋ رەفورمالارى جالعاسىن تابادى»، - دەپ جازدى ول.

Abai.kz