جۋىردا رەسەيدىڭ ورىنبور قالاسىندا ورىنبور وبلىستىق ۇكىمەتىنىڭ قولداۋىمەن “ءدىني ەكسترەميزمنىڭ ترانسشەكارالىق قاتەرى: رەسەيدەن كوزقاراس” دەگەن تاقىرىپپەن حالىقارالىق ساراپشىلار الاڭى ۇيىمداستىرىلدى.

اتالعان باسقوسۋعا “ەۋرازيا حالىقتارىنىڭ دوستاستىعى” قوعامدىق ۇيىمى، ورىنبور مەملەكەتتىك ۋنيۆەرسيتەتى وڭتۇستىكتىك ورال تاريح جانە ەتنوگرافيا عىلىمي زەرتتەۋ ينستيتۋتى جانە ايماقتىق مۇسىلماندار ءدىني باسقارماسى ۇيىتقى بولعان.

حالىقارالىق باسقوسۋعا قر باتىس قازاقستان وبلىسىنىڭ باس يمامى مۇراتبەك قىستاۋباەۆ، رەسەي فەدەراتسياسى ورىنبور وبلىسىنىڭ ءمۇفتيى الفيت ءشارىپوۆ، اقتوبە وبلىستىق مەشىتىنىڭ نايب يمامى نۇربول سماعۇلوۆ سياقتى بىرقاتار ءدىن قىزمەتكەرلەرى مەن تمد  تەرروريزمگە قارسى كۇرەس ورتالىعىنىڭ سونداي-اق، قۇقىق قورعاۋ ورگاندارىنىڭ قىزمەتكەرلەرى قاتىستى. ودان بولەك قازاقستاننىڭ بىرنەشە قالاسىنان: نۇر-سۇلتان، الماتى، ورال، اقتوبە قالالارىنان، رەسەيدىڭ ماسكەۋ، قازان، ورىنبور، ۋفا، ۆلاديكاۆكاز، سارانسك قالالارىنان كەلگەن ەكسترەميزمگە قارسى كۇرەس بويىنشا جەتەكشى ساراپشىلار، جالپى سانى 170-تەن استام ماماندار قاتىسقان.

جيىن بارىسىندا ورىنبور وبلىسى حالىقتارى اسسامبلەياسىنىڭ پرەزيدەنتى، وڭتۇستىك ورال تاريح جانە ەتنوگرافيا عىلىمي زەرتتەۋ ينستيتۋتىنىڭ ديرەكتورۆ، پروفەسسور ۆەنالي امەلين قۇقىق قورعاۋ ورگاندارىنىڭ جەدەل اقپارات الماسۋى، سوتتالعان تەرروريستەرمەن سۇحباتتاسۋ، ينتەرنەت-رەسۋرستاردى ساراپتاۋ نەگىزىندە زەرتتەۋشىلەر ەكسترەميزمنىڭ تارالۋىنداعى وزەكتى ماسەلەلەردى انىقتاعانىن، سونداي-اق ولار وسى جاڭا قاتەرلەرگە قارسى كۇرەسۋدىڭ نەگىزگى ءتيىمدى ادىستەرىن ۇسىنعانىن تىلگە تيەك ەتتى.

مىسالى ماماندار، سوڭعى كەزدە ەكسترەميستىك ناسيحات شىنايى ومىردەن گورى، ىلەۋمەتتىك جەلىلەر مەن مەسەنجەرلەر ارقىلى ءانينيمدى ۆيرتۋالدى كەڭىستىككە اۋىسىپ جاتقانىن العا تارتادى.

سونداي-اق، ەكسترەميستىك ناسيحاتشىلار ءدىني  باعىتتاعى توپتار قۇرۋدان گورى تەرروريستىڭ ادىلدىك ءۇشىن كۇرەسكەر رەتىندەگى بۇركەنشىك بەينەسىن جاساۋعا كوشكەن. ولار الەۋمەتتىك جەلىلەر ارقىلى ءوز-ءوزىن قۇربان قىلۋ، سۋيتسيدكە بارۋ يدەيالارىن تاراتادى، بۇل ءوز كەزەگىندە قوعامدى، اينالاسىن، بيلىكتى جەك كورۋ تۇرعىسىنان ولاردىڭ باستارىن ءبىر جەرگە قوساتىن بىردەن ءبىر الاڭ.

ودان بولەك، ەكسترەميستىك توپتار جالعان ينتەرنەت دۇكەندەر ارقىلى اقشا جىمقىرۋ، ونلاين-كازينو ۇيىمداستىرۋ، بانكتىك شوتتارعا قول جەتكىۋ ءۇشىن لوگين پورولدەردى الۋعا مۇمكىندىك بەرەتىن شابۋىلدار جولىمەن اقشا تابۋ ماقساتىندا قاشىقتىق تەحنولوگيالاعا جۇگىنەدى.

ايتا كەتەيىك، تايا شىعىستا يشيم ەكسترەميستىك ۇيىمى تالقاندالعاننان كەىن قازاقستان مەن رەسەي ءۇشىن سول جاقتا سوعىسقان ەكسترەميستەردىڭ ءوز ەلدەرىنە ورالىپ، جاسىرىن توپتاردىڭ قايتا باس كوتەرۋ قاۋپى ارتىپ وتىر. بۇل تۇرعىدا ولاردىڭ قايتادان تەرروريستىك ۇيىمدارعا بارۋ جولدارىن جابۋ قاجەتتىگى كۇن تارتىبىندە تۇرعانى انىق. ال، بۇل ماسەلەدە قازاقستاننىڭ  ءتۇرلى ءدىني اعىمداردىڭ جەتەگىدە كەتكەندەردى ەلگە قايتارىپ، الەۋمەتتىك جاعىنان وڭالتۋ ماقساتىندا قولعا الىنعان “جۋسان” وپەراتسياسىنىڭ ماڭىزى ايرىقشا.

الايدا ماماندارى مۇندا دا دەراديكاليزاتسيالاۋ جۇمىستارىنىڭ ناقتى جۇيەلەنبەگەنىن، جەكە، اۆتورلىق زەرتتەۋلەرگە، عىلىمي نەگىزگە الىنباعانىن العا تارتادى.

بۇل تۇرعىدا رەسەيدىڭ پەداگوگيكا، پسيحولوگيا جانە الەۋمەتتىك ماسەلەلەر ينستيتۋتىنىڭ ماماندارى ارنايى زەرتتەۋ جۇرگىزىپ،تۇرمەلەردەگى ەكسترەميستەردىڭ 3 پسيحولوگيالىق ءتيپىن ايقىنداعان. ءسويتىپ، واردى يدەولوگيالىق تۇرعىدا كەرى قايتارۋ، الەۋمەتتەندىرۋدىڭ 3 ءتۇرلى جوباسىن جاساپ شىقتى.

قۇقىق قورعاۋ ورگاندارى مەن عالىمداردىڭ، جانە ءدىني قىزمەتكەرلەردىڭ وسىنداي زەرتتەۋ جۇمىستارى، ولاردىڭ ورتاق تاجىريبەسى ارقىلى عانا جاھاندانۋ كەزەڭىندەگى ەكسترەميزمنىڭ ورتاق قاتەرىنە قارسى كەشەندى كۇرەس جۇرگىزۋگە بولادى.

سونداي-اق، جيىن بارىسىندا قازاقستان مۇسىلماندارى ءدىني باسقارماسىنىڭ باتىس قازاقستان وبلىسى بويىنشا باس يمامى مۇراتبەك قجى قىستاۋباەۆ ارنايى بايانداما جاساپ، ورىنبور وبلىستىق ورتالىۇ مەشىتىنىڭ جاماعاتىنا، مەدرەسە شاكىرتتەرىنە ۋاعىز ايتىپ، جينالعان جاماعاتتىڭ سۇراقتارىنا جاۋاپ بەردى.

ال، اقتوبە وبلىسىنداعى “نۇر عاسىر” مەشىتىنىڭ نايب يمامى نۇربول سماعۇلوۆ ورىنبورلىق يمامدارعا اقتوبە وڭىرىندەگى يمامداردىڭ تەرروريزم مەن ەكسترەميزمگە قارسى كۇرەس ناتيجەلەرى جايلى ايتىپ، بىرنەشە جىلدىق تاجىريبەلەرىمەن ءبولىستى. سونىمەن قاتار، قازاقستاننىڭ راديكالدى اعىممەن جۇمىستارى جوىنندە ساراپشىلار الاڭىندا ءبىراز مالىمەت ايتىلدى.

جيىن سوڭىندا قازاقستاننان بارعان دەلەگاتسيا ورىنبورلىق قازاق يمامدارىمەن باسقوسۋ وتكىزدى.

Abai.kz