«نۇرلى جول» - ەلباسى قالاپ ات بەرگەن قالاشىق
«نۇرلى كوش» باعدارلاماسى بويىنشا وسكەمەن قالاسىنىڭ ىرگەسىندەگى نوۆوياۆلەنكا ەلدى مەكەنىنە الىستان كەلگەن اعايىندارعا ارنالعان 360 تۇرعىن ءۇي، ءتۇرلى الەۋمەتتىك نىساندار سالىنادى دەگەندى وبلىس اكىمىنىڭ اۋزىنان ەستىگەنىمىزگە ءبىر جىل دا بولا قويعان جوق. سول كەزدەگى ساناداعى ۇيلەر بۇگىن ءسان ساۋلەتى جاراسىپ، قالا ىرگەسىنەن ساپ تۇزەگەن.
نەبارى 7-8 ايدىڭ ىشىندە تولىقتاي بوي كوتەرگەن جاڭا قالاشىقتى كورگەندە ءوز كوزىڭىزگە ءوزىڭىز سەنۋ قيىن. ات- شاپتىرىم القاپتى بويلاي ون قاتار ساپ تۇزەگەن 300-دەي اقشاڭقان ۇيلەردىڭ اجارى، وقتاي ءتۇزۋ كوشەلەرى كوزدىڭ جاۋىن الادى.
وسى ءبىر جايناعان جاڭا قالاشىقتىڭ العاشقى تۇرعىندارى بولۋ باقىتى نۇرباقىت، اسكەرحان اتتى ەكى قانداسىمىزدىڭ وتباسىنا بۇيىرىپتى. قازاقى داستۇرمەن «قونىستارىڭ جايلى، قازاندارىڭ مايلى بولسىن» ايتىپ، نۇرباقىتتىڭ ءۇيىنىڭ بوساعاسىن اتتادىق. ينە-جىپتەن جاڭا شىققان ءۇش بولمەلى جايلى باسپانا كوڭىلگە شۋاق شاشىپ تۇرعانداي. وتباسى مۇشەلەرى دە ءماز-مەيرام. بالالاردىڭ شاتتىق كۇلكىسى ەستىلەدى. 76 شارشى مەترلىك تۇرعىن ءۇيدىڭ بولمەلەرى كەڭ، ەڭسەسى بيىك، اۋلاسى جارىق. بارلىق بولمەلەر ەلەكتر توگىمەن جىليدى. وتكەن قىستىڭ جىرىنا اينالعان كوكشەتاۋ قالاسى ىرگەسىندەگى ءدال وسىنداي ۇيلەردەي قۇرىلىس ساپاسى سۋىقتا سىر بەرمەسە، ازىرگە سىرتقى كوركىنە سىن تاعا المايسىز.
سوزگە ءبىرىنشى بولىپ ءۇي يەسى نۇرباقىت ەمەس، سىرتتان بىزبەن بىرگە كىرگەن وسى ءساندى ۇيلەردەن ۇمىتكەرلەردىڭ ءبىرى باقىتبەك ماتيحانۇلى اتتى ازامات ارالاستى.
«نۇرلى كوش» باعدارلاماسى بويىنشا وسكەمەن قالاسىنىڭ ىرگەسىندەگى نوۆوياۆلەنكا ەلدى مەكەنىنە الىستان كەلگەن اعايىندارعا ارنالعان 360 تۇرعىن ءۇي، ءتۇرلى الەۋمەتتىك نىساندار سالىنادى دەگەندى وبلىس اكىمىنىڭ اۋزىنان ەستىگەنىمىزگە ءبىر جىل دا بولا قويعان جوق. سول كەزدەگى ساناداعى ۇيلەر بۇگىن ءسان ساۋلەتى جاراسىپ، قالا ىرگەسىنەن ساپ تۇزەگەن.
نەبارى 7-8 ايدىڭ ىشىندە تولىقتاي بوي كوتەرگەن جاڭا قالاشىقتى كورگەندە ءوز كوزىڭىزگە ءوزىڭىز سەنۋ قيىن. ات- شاپتىرىم القاپتى بويلاي ون قاتار ساپ تۇزەگەن 300-دەي اقشاڭقان ۇيلەردىڭ اجارى، وقتاي ءتۇزۋ كوشەلەرى كوزدىڭ جاۋىن الادى.
وسى ءبىر جايناعان جاڭا قالاشىقتىڭ العاشقى تۇرعىندارى بولۋ باقىتى نۇرباقىت، اسكەرحان اتتى ەكى قانداسىمىزدىڭ وتباسىنا بۇيىرىپتى. قازاقى داستۇرمەن «قونىستارىڭ جايلى، قازاندارىڭ مايلى بولسىن» ايتىپ، نۇرباقىتتىڭ ءۇيىنىڭ بوساعاسىن اتتادىق. ينە-جىپتەن جاڭا شىققان ءۇش بولمەلى جايلى باسپانا كوڭىلگە شۋاق شاشىپ تۇرعانداي. وتباسى مۇشەلەرى دە ءماز-مەيرام. بالالاردىڭ شاتتىق كۇلكىسى ەستىلەدى. 76 شارشى مەترلىك تۇرعىن ءۇيدىڭ بولمەلەرى كەڭ، ەڭسەسى بيىك، اۋلاسى جارىق. بارلىق بولمەلەر ەلەكتر توگىمەن جىليدى. وتكەن قىستىڭ جىرىنا اينالعان كوكشەتاۋ قالاسى ىرگەسىندەگى ءدال وسىنداي ۇيلەردەي قۇرىلىس ساپاسى سۋىقتا سىر بەرمەسە، ازىرگە سىرتقى كوركىنە سىن تاعا المايسىز.
سوزگە ءبىرىنشى بولىپ ءۇي يەسى نۇرباقىت ەمەس، سىرتتان بىزبەن بىرگە كىرگەن وسى ءساندى ۇيلەردەن ۇمىتكەرلەردىڭ ءبىرى باقىتبەك ماتيحانۇلى اتتى ازامات ارالاستى.
- بۇل ۇيدە كەشەدەن بەرى ءبىر ەمەس، ەكى بىردەي قۋانىش. نۇرباقىت جاڭا پاتەرگە يە بولۋدىڭ سىرتىندا جاڭا اۋىلدىڭ اكىمى بولىپ تاعايىندالدى. قوس قۋانىشپەن قۇتتىقتايسىزدار.
- بارەكەلدى، قۋانىشتارىڭىز قۇتتى بولسىن!
نۇرباقىت اتانۇلى قحر-دىڭ التاي ايماعى شەمىرشەك اۋىلدىعىنان اتاجۇرتقا 2007 جىلدىڭ اياعىندا كوشىپ كەلىپ، ۇلان اۋدانىنىڭ ساعىر اۋىلدىق وكرۋگىنە قونىستانىپتى. ماماندىعى - زاڭگەر. قىتايدا دا سەگىز جىل ۇلكەن اۋىلدىڭ اكىمى بولىپ قىزمەت اتقارعان، باسشىلىقتىڭ قىر-سىرىن جاقسى بىلەتىن ىسكەر ازامات بولىپ شىقتى. زايىبى التىنحان تۇردىحانقىزى شەمىرشەك اۋىلىندا 17 جىل بالاباقشا تاربيەشىسى بولعان، ءوزى دە بەس بالا تاربيەلەپ وسىرگەن ارداقتى انا. قۇداي قالاسا سۇيىكتى كاسىبىمەن اينالىساتىن كۇن جاقىن.
- كەلە ۇساق-تۇيەك شارۋامەن اينالىستىم. جاڭا ورتادا ءوز ورنىمدى تابا باستادىم. ۇلان اۋدانىنىڭ اكىمدىگىندە ءتۇرلى شارۋا اتقاردىم. سوڭعى ەكى جىلدا بۇۇ-نىڭ دامۋ باعدارلاماسى حالىقارالىق جوباسىنىڭ ۇلتتىق ەرىكتىسى بولىپ ىستەدىم. ەندى، مىنە، ەل سەنىمىن ارقالايتىن جاڭا قىزمەتكە تاعايىندالىپ وتىرمىن. كەڭسە كىلتىن الدىم. كومپيۋتەرگە دەيىنگى بارلىق جابدىقتار قويىلعان. قالا اكىمدىگىنەن قىزمەت بابىنا جاڭا ماشينا بەردى. قوس قۋانىش يەسى مەن عانا ەمەس، بۇل جىگىت مەنىڭ جۇرگىزۋشىم. بىرەر كۇندە تارعىنداعى وتباسىن كوشىرىپ كەلىپ، ەلباسىنىڭ قولىنان جاڭا پاتەردىڭ كىلتىن العالى وتىر. سوندىقتان باقىتبەكتى دە قوس قۋانىشىمەن قۇتتىقتاۋعا بولادى. ەلىم، وتانىم دەپ كەلگەندە وسىنداي قامقورلىققا بولەپ جاتقان ەلباسىنا، ۇكىمەتكە، وبلىس باسشىلىعىنا العىستان باسقا ايتارىمىز جوق. ءبىز جات ەلدە تۋىپ - وسسەك تە ارقا سۇيەر اتاجۇرتى بار ناعىز باقىتتى جاندار ەكەنبىز، - دەيدى نۇرباقىت ريزاشىلىق سەزىممەن.
باقىتبەكتىڭ زايىبى عاليا دا 15 جىلدىق ەڭبەك ءوتىلى بار مەيىربيكە ەكەن. ماماندىعى بويىنشا قىزمەتكە ورنالاسۋدان ۇمىتتىلەردىڭ ءبىرى.
ال، جاڭا قالاشىقتىڭ العاشقى ەكى تۇرعىنىنىڭ ءبىرى اسكەرحان 2006 جىلى ۇلان اۋدانىنا موڭعوليادان كوشىپ كەلىپتى. ماماندىعى - قازاق ءتىلى ءپانىنىڭ مۇعالىمى. بايان-ولگي ايماعىنىڭ ويعىر ورتا مەكتەبىندە ديرەكتور بولىپ قىزمەت اتقارعان. زايىبى توشالا اۋلىققىزى - ەكى بالانىڭ اناسى، ماماندىعى - ەسەپشى. ءارى سەگىز جىلدىق ەڭبەك تاجىريبەسى بار بالاباقشا تاربيەشىسى.
جاڭا ۇيلەرىنىڭ يپوتەكالىق نەسيەسىن وتەۋ تۋرالى ءسوز بولعاندا بارلىعى دا «نۇرلى كوش» باعدارلاماسىنا ەنگەن ءاربىر وتباسىنان ەكى ادامدى جۇمىسپەن قامتاماسىز ەتۋ جونىندەگى كەلىسىمگە، وزدەرىنىڭ ماماندىقتارى بويىنشا قىزمەتكە ورنالاسۋعا مەكتەپ، بالاباقشا، اۋرۋحانا سياقتى الەۋمەتتىك مەكەمەلەر ەرتەڭ-اق ەسىگىن اشقالى وتىرعان جاڭا اۋىلدارىنىڭ مۇمكىندىگىنە سەنىپ شارت جاساسقاندارىن ايتادى.
وسى ءبىر ءساندى قالاشىقتىڭ اشىلۋ سالتاناتى ەلباسى نۇرسۇلتان نازارباەۆتىڭ قاتىسۋىمەن ناۋرىزدىڭ 25-ءى كۇنى وتكەن بولاتىن. شەتەلدەن كەلىپ جاتقان قانداستارىمىزدىڭ بايىرعى وتانىنىنا تەز ءسىڭىسىپ كەتۋى ءۇشىن جاسالعان بۇل قامقورلىققا جوعارى باعا بەردى. ەلباسى بۇرىن «نوۆاياۆلەنكا» اتالعان شاعىن اۋىلدىڭ ەندىگى اتاۋى «نۇرلى جول» بولسىن دەگەن ۇسىنىس جاساپ، ەلىم، جەرىم دەپ كەلگەن قانداستارىمىزدىڭ قادامىنا گۇل ءبىتسىن دەگەن اقجارما تىلەك بىلدىرگەن.
جاڭادان بوي كوتەرگەن «نۇرلى جول» قالاشىعى سودان بەرگى ەكى ايدىڭ ىشىندە 170 وتباسىمەن تولىقتى. اۋىل تۇرعىنى-نىڭ سانى قازىر 480-دەي ادامعا جەتتى. ءبارى دە جالىنداعان جاستار. زەينەتكەرلەردىڭ سانى نەبارى 10 ادام. جاستاردىڭ ءبارىنىڭ دە الداعى ماقساتى - جۇمىستى بولۋ. ول ارماندارى دا بىرتىندەپ ورىندالىپ جاتىر.
- تۇرعىنداردى جۇمىسپەن قامتۋ قالا اكىمىنىڭ باستى نازارىندا. وسكەمەن قالاسى جۇمىسپەن قامتۋ مەكەمەسىمەن بىرلەسىپ، ءىس-شارالار ۇيىمداستىرۋدامىز. وسىنداعى قۇرىلىس كومپانيالارىنا دا ءبىرشاما ادامدى ورنالاستىرىپ ۇلگىردىك. بالالار باقشاسى كەشىكپەي اشىلماق. مەكتەپ قۇرىلىسىن قۇرىلىسشىلار تامىز ايىندا پايدالانۋعا بەرۋ ءۇشىن قۇلشىنۋدا. كەلەسى جىلى سالىنۋعا جوسپارلانعان اۋرۋحانا قۇرىلىسىن كۇتپەي-اق، قازىردىڭ وزىندە مەديتسينالىق پۋنكت اشتىق. وسى نىسانداردىڭ بارلىعى ىسكە قوسىلعاندا تۇرعىندارىمىزدىڭ كوبى جۇمىسپەن قامتىلاتىنىنا سەنىمدىمىز، - دەيدى اۋىل اكىمى نۇرباقىت.
ءيا، حالىقتىڭ تۇرمىس-تىرشىلىگىن جاقسارتۋ، جۇمىسپەن قامتۋ - ەلباسىنىڭ بيىلعى جولداۋىنىڭ باستى باعىتى. سوندىقتان نۇرلىكوشتىك اعايىنداردىڭ ۇمىتتەرىنىڭ اقتالارىنا كۇمان كەلتىرمەيمىز. جاڭا قونىس جايلى، قانداستارىمىزدىڭ قاباعى كىربىڭسىز، ۇلتىمىزدىڭ مەرەيى ۇستەم بولسىن!
«اباي-اقپارات»