ەلىمىزدىڭ 1994-97 جىلدارعى پرەمەر-ءمينيسترى اكەجان قاجىگەلدين ەلدەگى ساياسي-ەكونوميكالىق داعدارىسقا بايلانىستى قر پرەزيدەنتى قاسىم-جومارت توقاەۆقا حات جولداعان ەكەن. Dalanews.kz سايتىندا جاريالانعان وسى حاتتى ىقشامداپ نازارلارىڭىزعا ۇسىنىپ وتىرمىز. 

بۇرىنعى شەنەۋنىك پرەزيدەنتكە جازعان حاتىندا ەل ۇكىمەتىنىڭ وسىعان دەيىن جۇرگىزگەن ەكونوميكالىق ساياساتىن سىنايدى. ونىڭ ايتۋىنشا، بوس ماقتانعا قۇرىلعان ەكونوميكالىق جوسپار بوس قيالعا اينالىپ، ءوز-ءوزىمىزدى جۇباتۋدان ارى اسا المادى.

- كارىم ءماسىموۆ العا تارتقان «جەدەل دامۋدىڭ كلاستەرلەرى» ەسىڭىزدە شىعار؟ سودان بەرى ون جىل ۋاقىت ءوتتى، وسى كلاستەرلەردىڭ بىرەۋى دە جوق، قايدا؟ وسى قيال 2020 جىلعا ارنالعان جوسپاردا تاعى دا جازىلعان: «شەكاراارالىق وندىرىستىك كلاستەرلەر قۇرۋ مۇمكىندىگى ءۇشىن تالداۋ جۇرگىزۋ…». ناعىز اقىماقتىق دەگەن وسى شىعار!

وسى جوسپاردىڭ نەگىزىندە بىرەۋلەر شىن مانىندە قانداي دا ءبىر ينۆەستيتسيا الامىز دەپ جۇرگەنىنە سەنۋ قيىن. شيكىزات باعاسى جوعارى بولعان جىلدارى شەنەۋنىكتەر وسىنداي قۇجاتتاردى جەلەۋ ەتىپ، «ابدەن جەپ ۇيرەنگەن» شەتەلدىك ينۆەستورلارعا مەملەكەت مەنشىگىن ۇستاتىپ جىبەردى.

وسىدان كەيىنگى جالعاسقان داۋ-داماي، دۇنيە-مۇلىكتى تاركىلەۋ جانە باتىستاعى اربيتراجدىق سوت ىستەرى – بايىپتى بيزنەس وكىلدەرىن استانالىق كابينەتتەردەن باقىت تابام دەگەن نيەتتەرىنەن اينىتتى.

ال الەمدىك نارىقتا كوپتەگەن بوس ينۆەستيتسيا كوزدەرى وتە كوپ، ولار كاپيتالدى قولدانۋ ايماقتارىن ىزدەيدى. بۇل – قازىرگى جانە بولاشاقتاعى كاسىپكەرلەردىڭ ۇرپاقتارىنا پايدا اكەلەتىن اۋقىمدى جانە ۇزاق مەرزىمدى جوبالار بولۋى كەرەك، - دەپ جازادى ەكس-مينيستر.

اكەجان مىرزا بۇرىنعى بيلىكتىڭ ءساتسىز ەكونوميكالىق جوسپارىن سىناۋمەن قاتار، جاقىن ارادا ءوزىنىڭ جوسپارىن ۇسىناتىنىن ايتادى.

- قازاقستاننىڭ جەمقورلىققا بەيىم ەمەس توبى باتىستىق بەلسەندى سەرىكتەستەرىنە ۇسىنارى كوپ. مەن تاياۋداعى 10 جىلدا 85 ملرد دوللارعا دەيىنگى ينۆەستيتسيالىق باعدارلاما نەگىزىندە ەلدىڭ بۇكىل ەكونوميكاسىن مودەرنيزاتسيالاۋ جوسپارىن ۇسىنامىن. بۇل تەك قانا ينفراقۇرىلىمدى دامىتۋعا سالىناتىن ينۆەستيتسيا!

بۇل جوبا ەلدىڭ بارلىق يندۋستريالدى لاندشافتىن وزگەرتەدى جانە جاڭا ءوندىرىس سالالارىنا ودان دا كوپ ينۆەستيتسيالار تارتۋعا جاعداي جاسايدى.

قازاقستان قايتادان ايماقتىق مۇناي بازاسى ەمەس، «ەۋرازيانىڭ شەبەرحاناسىنا» اينالۋى كەرەك.

ەل ءۇشىن قولدا بار ناقتى دالەلدەر كەز كەلگەن سوت تورەلىگىندە ءوز قۇقىعىن قورعاۋعا مۇمكىندىك بەرەدى. الايدا مۇنداي جاعداي ورىن الماۋى دا مۇمكىن: پارا بەرۋگە جۇگىنگەن كورپوراتسيالار داۋ تۋدىرماي، توپ-مەنەدجەرلەردىڭ الدىڭعى بۋىنىنىڭ كىناسىن مويىنداپ، قازاقستانمەن ىسكەرلىك قارىم-قاتىناستى ساقتايدى.

قاجەت بولعان جاعدايدا داۋ تۋعىزاتىن مامىلەلەر ءتىزىمىن قايتا قاراپ، ەلىمىزدىڭ تەڭىز جوباسىنا قاتىسۋى، «ماڭعىستاۋمۇنايگازدى» جەكەشەلەندىرىپ، قايتا ساتۋ، كاسپي قايراڭى جوبالارىنداعى اكتيۆتەردىڭ كۇماندى تۇردە بەرىلۋى، ۋران كەن ورىندارى مەن سيرەك كەزدەسەتىن قازبالاردى ساتۋ، سونداي-اق «قازاقمىس» پەن «قازمىرىشتاعى» بارلىق وپەراتسيالار قايتا قاراستىرىلۋى كەرەك، - دەپ جازادى.

ەكس-پرەمەردىڭ پىكىرىنشە، بۇرىنعى بيلىك تۇسىندا جانە قازىرگى ۋاقىتتا ۇكىمەتتىڭ جاساعان كەيبىر كەلىسىمدەرىن جەدەل تۇردە توقتاتۋ كەرەك.

- اقشاتاۋ كەن ورنىنداعى ۆولفرام-موليبدەن كەن كوزدەرىن شەتەلدىك ينۆەستورلارعا ەشۋاقىتتا بەرۋگە بولمايدى! وسى جوبادا قازاقستانعا شەتەلدىك جۇمىس كۇشىن توپىرلاتىپ اكەلۋ كوزدەلگەنىن دە ەستىدىم. مۇنداي جوبالار ءتىپتى افريكادا دا جۇزەگە اسىپ جاتقان جوق.

«سامۇرىق-قازىنا» قورى قازاقستاندا جاڭا وندىرىستىك بازانى قۇرۋعا قاراجات جۇمساي الماسا، سول سياقتى «دامۋ ينستيتۋتتارى» دەپ اتالاتىن تولىپ جاتقان باسقا كەڭسەلەر نە ءۇشىن قاجەت؟

قۇرمەتتى پرەزيدەنت مىرزا!

ەل ازاماتتارىن شەتەلدىك «دەلدالداردىڭ» ارالاسۋىمەن كومەكشىلىك جۇمىسقا تارتىپ، ءساتتى بولاشاعىنان ايىرۋعا بولمايدى. ءبىز ەلىمىزدى شيكىزات ەكسپورتتاۋشىدان – الەمدىك ەكونوميكا ءۇشىن ەنەرگيا، تاۋارلار وندىرەتىن، قىزمەت كورسەتەتىن ەلگە اينالدىرۋعا مىندەتتىمىز، - دەيدى اكەجان قاجىگەلدين.

Abai.kz