بۇگىن پرەزيدەنت قاسىم-جومارت توقاەۆتىڭ قاتىسۋىمەن ۇلتتىق كەڭەستىڭ ءۇشىنشى وتىرىس ءوتتى. بۇعان دەيىن ءمالىم بولعانداي، كەڭەس وتىرىسى ءبىلىم بەرۋ، دەنساۋلىق ساقتاۋ ماسەلەلەرىنە ارنالدى.

سونىمەن ۇلتتىق كەڭەس وتىرىسىندا قانداي ۇسىنىستار ايتىلدى؟ قانداي ماسەلەلەر تالقىلاندى؟ پرەزيدەنت توقاەۆ نە دەدى؟ كەڭەستىڭ ونلاين وتىرىسىندا پرەزيدەنت ايتقان باستى تاقىرىپتىق تەزيستەرگە شولۋ جاسادىق...

عىلىم مەن بىلىمگە بولىنەتىن قاراجاتتى ءوسىرۋ تۋرالى...

اتالعان جيىندا مەملەكەت باسشىسى ءبىلىم بەرۋدى جانە عىلىمدى دامىتۋدىڭ 2025 جىلعا دەيىنگى مەملەكەتتىك باعدارلاماسى بويىنشا رەفورمالاردى قايتا قاراۋ قاجەتتىگىن ايتتى. 2025 جىلعا دەيىن ءبىلىم سالاسىنا بولىنەتىن قاراجات 6 ەسە، عىلىمعا بولىنەتىن قارجى 7 ەسە وسەتىن بولدى.

«ەندى بۇل سالانىڭ ماڭىزى ارتا تۇسەتىنى انىق. ءتىپتى ەكونوميكانىڭ ءوزى سوعان تاۋەلدى بولماق. ءبىز ءبىلىم مەن عىلىم سالاسىنىڭ بولاشاقتاعى ءرولىن ايقىن ءتۇسىنۋىمىز كەرەك. بۇكىل مەملەكەتتىك ساياساتتى سوعان سايكەس جۇزەگە اسىرامىز», - دەدى قاسىم-جومارت توقاەۆ.

سونداي-اق، ول جىل سايىن كەمىندە 100 عالىمنىڭ الەمدەگى جەتەكشى زەرتتەۋ ورتالىقتارىندا عىلىمي تاعلىمدامادان وتۋىنە قارجى ءبولىنۋى كەرەكتىگىن جانە بىرلەسكەن زەرتتەۋلەر جۇرگىزۋ ءۇشىن جەتەكشى شەتەلدىك عالىمداردى تارتۋ قاجەتتىگىن ايتتى.

جوو وقىتۋشىلارىنىڭ جالاقىسىن كوبەيتۋ تۋرالى...

«قازىرگى تاڭدا كوپشىلىك وقىتۋشىلاردىڭ ەڭبەگى قانشالىقتى ماڭىزدى ەكەنىن ءتۇسىندى دەپ ويلايمىن. ءبىز «پەداگوگتار مارتەبەسى» زاڭى اياسىندا مۇعالىمدەردى ىنتالاندىرۋ شارالارىن قاراستىردىق. بىراق ءىس جۇزىندە جوو وقىتۋشىلارىنىڭ جالاقىسى مەكتەپ مۇعالىمدەرىنىڭ جالاقىسىنان از بولىپ قالدى. وسىعان وراي، ۇكىمەت جوو وقىتۋشىلارىنىڭ ەڭبەكاقىسىن كوبەيتۋ ماسەلەسىن قاراستىرۋ كەرەك»، - دەدى پرەزيدەنت توقاەۆ.

ستۋدەنتتەرگە جەڭىلدەتىلگەن نەسيە بەرۋ تۋرالى...

قاسىم-جومارت توقاەۆ جاستاردى جوعارى بىلىممەن قامتاماسىز ەتۋ ءۇشىن ولارعا جەڭىلدەتىلگەن نەسيە بەرۋدى ۇسىندى.

«از قامتىلعان وتباسىلار، ازاماتتار مەن جاستاردىڭ الەۋمەتتىك ءالسىز ساناتتارى ءۇشىن گرانت سانىن كوبەيتۋ ماسەلەسىن قاراستىرۋ كەرەك. جوعارى ءبىلىم اقىسىن تولەۋ ءۇشىن جەڭىلدەتىلگەن نەسيە بەرۋ - قولداۋدىڭ تاعى ءبىر ءتۇرى بولار ەدى. ۇكىمەتتەن، سونداي-اق ۇلتتىق كەڭەس مۇشەلەرىنەن وسى ماسەلە بويىنشا ءوز ۇسىنىستارىن بەرۋدى سۇرايمىن»، - دەدى توقاەۆ.

قالا مەن اۋىل مەكتەپتەرىن تەڭەستىرۋ تۋرالى...  

«كەلەسى ءبىر ماڭىزدى مىندەت – قالالىق جانە اۋىلدىق مەكتەپتەر اراسىنداعى الشاقتىقتى ازايتۋ. PISA مالىمەتتەرى بويىنشا قازىر اراداعى الشاقتىق 1,5 جىلدى قۇرايدى. بارلىق بالالار تۇرعىلىقتى جەرىنە نەمەسە الەۋمەتتىك جاعدايىنا قاراماستان ساپالى بىلىمگە قول جەتكىزۋى كەرەك. ايتا كەتۋ كەرەك، قالالىق جانە اۋىل تۇرعىندارى اراسىنداعى ءبىلىم الشاقتىعى ءۇردىسى بىرقاتار مەملەكەتتە بار»، - دەدى ول.

وقۋلىقتىڭ ساپاسى تۋرالى...

«ەلىمىزدە وقۋلىقتاردىڭ ساپاسى ماسەلەسى ءجيى كوتەرىلەدى. ءبىلىم ساپاسى اينالىپ كەلگەندە وقۋلىقتىڭ ساپاسىنا بايلانىستى. بۇل – اكسيوما. سول سەبەپتى عىلىمي-پراكتيكالىق ساراپتاماعا قويىلاتىن تالاپتى ەداۋىر ارتتىرىپ، وقۋلىقتاردىڭ اپروباتسياسىن تۇپكىلىكتى تۇردە كوتەرۋ كەرەك. بۇل – ءبىلىم جانە عىلىم مينيسترلىگىنىڭ مىندەتى. مەن ءتىپتى ونى باسىمدىققا يە تاپسىرما دەپ ايتار ەدىم»، - دەدى پرەزيدەنت.

سونداي-اق، قازىرگى تاڭدا ەلىمىزدەگى وقۋلىقتاردىڭ ساپاسى وتە ناشار ەكەنىن ايتىپ:

«زاڭنامالىق تۇردە سول وقۋلىقتاردى جازاتىن ادامداردىڭ جاۋاپكەرشىلىگىن بەكىتۋدى تاپسىرامىن. ناشار وقۋلىق دايىندادىڭ با، جاراماي قالدى ما – ونى جازعان ادام جاۋاپكەرشىلىگىن كوتەرۋى كەرەك. باسقاشا بولمايدى»، - دەدى.

42 مىڭ تەڭگە ستيپەنديا بەرۋ تۋرالى...

سونىمەن قاتار، پرەزيدەنت پەداگوگيكا ماماندىقتارىنىڭ ستيپەندياسىن 26 مىڭ تەڭگەدەن 42 مىڭ تەڭگەگە ارتتىرۋدى تاپسىردى.

ءتىل كوميتەتىن ءبىلىم مينيسترلىگىنىڭ قاراماعىنا بەرۋ تۋرالى...

«مەملەكەتتىك ءتىلدى وقىتۋدىڭ تيىمدىلىگىن بارىنشا ارتتىرۋىمىز كەرەك. بۇل ماسەلەدە ەۋروپا ەلدەردىڭ تاجىريبەسىنە نازار اۋدارۋ قاجەت. ولار ءتىل ۇيرەتۋ بارىسىندا نەگىزىنەن وقۋ ورىندارىنداعى جاستارعا كوبىرەك ءمان بەرەدى.

سوندىقتان ءتىل كوميتەتىن 2021 جىلدان باستاپ ءبىلىم جانە عىلىم مينيسترلىگىنىڭ قاراماعىنا بەرۋ كەرەك. بۇل قازاق ءتىلىن وقىتۋ ادىستەمەسىن ازىرلەۋ جانە ونى ۇيرەتۋ ىسىنە قاتىستى الەۋەتىمىزدى ءبىر ورتالىققا شوعىرلاندىرۋعا مۇمكىندىك بەرەدى.

سونداي-اق، مۇنداي قادام قولدانىسقا ەنگىزىلەتىن وقۋ باعدارلامالارىنىڭ تيىمدىلىگىن تالداۋ جانە مونيتورينگ جۇرگىزۋ جۇيەسىن جاساۋعا سەپتىگىن تيگىزەدى»، - دەدى پرەزيدەنت.

دارىگەرلەردىڭ جالاقىسىن كوتەرۋ تۋرالى...

دارىگەردىڭ جالاقىسى ەكونوميكاداعى ورتاشا جالاقىدان 2,5 ەسە ارتىق بولۋى كەرەك.

«كوروناۆيرۋس پاندەمياسى بۇكىل الەمدەگى دەنساۋلىق ساقتاۋ جۇيەسى ءۇشىن شىن مانىندە اۋىر سىناق بولدى. بۇل احۋال ەلىمىزدە كاسىبي دارىگەردىڭ تاپشى ەكەندىگىن انىق اڭعارتتى. بۇعان ەڭبەكاقىنىڭ ازدىعى، ماماندىقتىڭ بەدەلدى بولماۋى، دارىگەرلەر قۇقىعىنىڭ قورعالماۋى سەبەپ بولىپ وتىر. ءتۇرلى سالا ماماندارى ىشىندە ەڭ تومەن جالاقىنى داىگەرلەر الادى», - دەدى توقاەۆ.

وسى ورايدا مەملەكەت باسشىسى ۇكىمەتكە بيىلدان باستاپ دارىگەرلەردىڭ ەڭبەكاقىسىن كەزەڭ-كەزەڭمەن ارتتىرۋدى تاپسىردى.

«ولاردىڭ ايلىعى ەكونوميكاداعى ورتاشا جالاقىدان 2,5 ەسە ارتىق بولۋى كەرەك. بۇل كورسەتكىشكە 2023 جىلعا قاراي قول جەتكىزۋ قاجەت. وسى كۇردەلى كەزەڭدە بارشامىز مەديتسينا ماماندارىنىڭ قاجىرلى ەڭبەگىنە كۋا بولدىق», - دەدى.

20 جاڭا كلينيكا سالۋ تۋرالى...

«الداعى 5 جىلدا مەملەكەتتىك دەنساۋلىق ساقتاۋ مەكەمەلەرىن مەديتسينالىق تەحنيكامەن 100 پايىز قامتاماسىز ەتۋىمىز كەرەك.

سونىمەن قاتار جاڭا اۋرۋحانالار سالۋ قاجەت. جۇمىسپەن قامتۋدىڭ جول كارتاسى اياسىندا بيىلدىڭ وزىندە 24 جاڭا دەنساۋلىق ساقتاۋ نىسانى پايدالانۋعا بەرىلەدى. 2025 جىلعا قاراي مەملەكەتتىك باعدارلاما بويىنشا 20 ءىرى كلينيكا سالىنادى»، - دەدى مەملەكەت باسشىسى.

ءدارى-دارمەكتىڭ بىرىڭعاي جۇيەسىن قۇرۋ تۋرالى...

پرەزيدەنت ۇكىمەت ءدارى-دارمەك ءوندىرىسىنىڭ ءبىرتۇتاس جۇيەسىن قۇرۋى قاجەتتىگىنە توقتالدى.

سونىمەن قاتار قاسىم-جومارت توقاەۆ ەلىمىزدىڭ ءدارى-دارمەكپەن جانە مەديتسينالىق ونىمدەرمەن قامتاماسىز ەتۋ ءىسىنىڭ ولقىلىقتارى انىقتالعاندىعىن باسا ايتتى.

«ءبىز يمپورتقا تىم تاۋەلدىمىز. شەتەلدەن كەلەتىن دارىلەردىڭ نارىقتاعى ۇلەسى 88 پايىزعا جۋىق. فورماكولوگيالىق زەرتتەۋلەر جۇرگىزۋ ءۇشىن تاجىريبەمىز جەتكىلىكتى. عىلىمي بازا دا، بىلىكتى ماماندار دا بار. سوندىقتان ۇكىمەت ءدارى-دارمەك ءوندىرىسىنىڭ ءبىرتۇتاس جۇيەسىن قۇرۋى قاجەت. مۇندا زەرتتەۋ جۇرگىزۋدەن باستاپ، ونەركاسىپتىك دەڭگەيگە دەيىنگى ۇدەرىستەر قامتىلۋعا ءتيىس»، - دەدى مەملەكەت باسشىسى.

فارماتسەۆتيكا ونەركاسىبىن دامىتۋ تۋرالى... 

ۇكىمەت وتاندىق فارماتسەۆتيكا ونەركاسىبىن دامىتۋ جوسپارىن جاساۋى قاجەت.

«فارتسەۆتيكا سالاسىنداعى ساياسات ىشكى سۇرانىستى قامتاماسىز ەتۋگە، وزىق تەحنولوگيا تارتۋعا جانە يمپورتتى الماستىرۋعا باعىتتالعانى ءجون. وسىعان وراي فارماتسەۆتيكا جانە مەديتسينا ونەركاسىبى سالاسىنداعى مەملەكەتتىك ساياساتتى قالىپتاستىرۋ جانە ىسكە اسىرۋ مىندەتى دەنساۋلىق ساقتاۋ مينيسترلىگىنە بەرىلەدى»، - دەدى قازاقستان پرەزيدەنتى.

بۇل رەتتە قاسىم-جومارت توقاەۆ سالانى دامىتۋ جانە قالىپتى، ءتيىمدى ءدارى-دارمەكپەن قامتاماسىز ەتۋدىڭ تەپە-تەڭدىگى بۇزىلماۋى كەرەكتىگىن باسا ايتتى.

ءتۇيىن. ءبىز بۇگىنگى ۇلتتىق كەڭەستىڭ ءۇشىنشى ونلاين وتىرىسىندا پرەزيدەنت توقاەۆ توقتالعان تاقىرىپتاردى ءتىزىپ شىقتىق. ءسىز نە دەيسىز؟

Abai.kz