پرەزيدەنتىمىز قاسىم-جومارت كەمەلۇلىنىڭ باستاماسىمەن 10-تامىز اباي كۇنى بولىپ بەكىتىلدى. مەملەكەتتىك دەڭگەيدە اتالىپ وتكەن اقىننىڭ تۋعان كۇنىندە اباي اتىنداعى قازاق ۇلتتىق پەداگوگيكالىق ۋنيۆەرسيتەتىندەگى و.دوسبوسىنوۆ اتىنداعى اقىندار ورتالىعى «اباي جاققان ءبىر ساۋلە سونبەيدى» اتتى ونلاين پوەزيا كەشىن وتكىزدى.

اتالعان جىر كەشىندە ورتالىقتاعى تالانتتى جاستار ابايعا ارنالعان ءوز ولەڭدەرىن وقىپ، حاكىم شىعارماشىلىعى قاقىندا ءسوز ءوربىتتى. تاعلىمعا تولى ونلاين پوەزيا كەشىندەگى دانا ابايعا ارناعان ورتالىق جاستارىنىڭ ولەڭدەرىن نازارلارىڭىزعا ۇسىنامىز.

ابايدى جوقتاۋ

ناقىشىنا كەلتىرىپ ولەڭ كۇيىن،
شىققان تۇسقا قارايىن، ەلەڭدەيىن.
نەلەر دانا، كەلگەنمەن،نەلەر سىرشىل،
ءدال وزىڭدەي جان تۋماد سەنەن كەيىن.

ۇزدىككەنمەن جالعاۋعا سارا ءىزىڭدى،
كورە المادىق اقىلمان سابازىڭدى.
ولشەم تاپپاي ءوزىڭنىڭ تاستاپ كەتكەن،
قولدانامىز ءالى كۇن تارازىڭدى.

سوزىمىزدە ء"تۇزۋمىز، ارعا جاقپىز",
ادامدىقتىڭ الدىندا "مالعا جاتپىز".
كويلەگى مەن كوڭىلى اۋىسقانمەن،
قاراڭعىلىق قارماعان سول قازاقپىز.

باقىلارىن قۇدايدىڭ كۇن دە ەسكەرىپ،
بۇگىنگىدەي تايراڭداپ جۇرمەس پە ەدىك.
ءوزىڭ بولساڭ، قارت اتا، ارى بارلار،
ءبىرىن-ءبىرى سوكپەس پە ەد كۇندەس كورىپ.

كۇيىپ ايتتىڭ،جوق مۇمكىن،جانىڭ اشىپ،
جۇرتىڭ قالدى، ايتەۋىر، جامىراسىپ.
ولشەمگە ساپ ءومىرىن قالىپ ەدى،
كەتپەسە دە اسپانداپ، قادىرى اسىپ.

زامانا ءوتىپ نەتەر ەد ءبىر جاڭعىرساق،
كەلەرمىسىڭ، وۋ، اتا جىلدار جۇمساپ.
سەنى اكەلەر قالمادى قۇنانباي بەل،
سەنى تۋار قالمادى ۇلجان قۇرساق.

نۇربولات جەكسەنباي

كەش ۇلىڭدى
(ابايمەن سىرلاسۋ)

تالانتىڭا تاعزىم ەتكەن بار عالام، قاسيەتىڭە باس قويايىن ءاز بابام. مۇزبالاقسىز قۇز باسىندا تۇلەجىپ، تۋعان ەلدىڭ زەڭگىرىندە سامعاعان.

ءولى ۇيقىدان ويانامىن تۇندەردە، نالەت ايتىپ كۇيىگى كوپ كۇندەرگە. جىر پەرىسىن كىرلەتپە دەپ كيەلى، اماناتتاپ كەتكەن ەدىڭ بىزدەرگە.

سوقتىقپالى، سوقپاعى كوپ جولدارىڭ، ءبارىن باستىڭ تەرەڭىنە بويلادىڭ. ۇيقىسىز ءتۇن تولاسسىز وي تولعاتىپ، ۇيقىداعى جۇرتتىڭ قامىن ويلادىڭ.

سىزگە قاراي جەتەلەيدى سان ارمان، ايدىن ەدىڭ اققۋلارى تارانعان. سۇلۋ شولپان سۇمبىلەنى ىزەدەدىڭ، بار قازاقتىڭ اتسا ەكەن دەپ تاڭ الدان.

قىرپۋلى ءسوز قىر اسا الماي قىراۋلاپ، مۇعجيزا ەسىم مۇڭعا بەسىك مۇنار باق.

ۇلت نامىسىن ويلايتۇعىن ۇلاندار، ءوز نامىسىن كەتتى بۇگىن ۇرانداپ.

قودار قيال، تاكەجاندار قورىندى، اۋلەكى ابەن كەرى كەستى جولىڭدى. ورازبايلار وراعىتىپ قامشىسىن، شەشىپ الدى التىن زەرلى تونىڭدى.

اق لەسكيىم نوسەر توگەر اقشا بۇلت، اعىل-تەگىل ارماندارىن اقتارىپ. جەمتەمىر جىل كەمەسىنە وتىرىپ، كەلتە عۇمىر كەتىپ ەدىڭ اتتانىپ.

تاس تالقانىن شىعاردىڭ دا مازاقتىڭ، داستارقانىن نار الاشقا تاراتتىڭ. قازاق حالقىن بار الەمگە تانىتىپ، ورتاسىنا قايتتىڭ قايتا قازاقتىڭ.

جەتىم كوڭىل، جىرىندى وي جىل ءوتتى، ىرىسىڭدى ءىرىڭ كەۋلەپ ىرەپتى. ەل دەپ عۇمىر كەشىرەتىن ورداڭنان، تەربەپ تۇعىر، تالاي قىران تۇلەپتى.

قوڭىراۋلاتىپ قۇلاعىمدى ءجۇر ءۇنىڭ، دۋىلعا عىپ دۋمان توپتىڭ ءدۇبىرىن. تۇمان باسىپ، تۇلپار ەلدىڭ دالاسىن، ايدالادا اداسىپ ءجۇر قۇلىنىڭ.

سانسىراتتى سانامىزدى مىڭ سۇراق، قانسىراتتى كۇشىك ويلار قىڭسىلاپ. قالعىپ كەتسەم وياتادى ۇيقىمنان، شىڭعىس تاۋى نامىسىمدى شىمشىلاپ.

قاسيەتىڭ قاندا قالماي وزگەردى،

تولە بي جوق جاتقا سىيلاپ تورلەردى. رۋحى ءولىپ، وي ساناسى قۇلدانعان، كەشىرە كور، ارمانى ءالسىز پەندەڭدى!

جاسار نۇردانبەكۇلى

اباي اتاما

جىرلايدى جۇرەك، ءوزىڭىزدى جىرلايدى،
ولەڭىڭمەن كوك اسپاندا شىرقايدى.
قارا ءسوزىڭ قانات بولىپ قيالعا
ناقىلدارىڭ سانامدا ەش سولمايدى.

اباي اتا تۇنىق، ءمولدىر بۇلاقتاي،
ولەڭدەرى قۇيعان قۇرىش بولاتتاي.
اندەرىنىڭ اسەم سازدى اۋەزى
ۇرپاق ءۇشىن جانىپ تۇرعان شىراقتاي.

اباي اتا ءبىر ءوزىڭىز ءپىرىمسىز،
ءار ءسوزىڭىز ۇيلەسىمدى تۇر ءمىنسىز.
قازاعىمنىڭ قارا تۇنەك ساناسىن
قاراسوزبەن قاق جاراتىن ءسىز-كۇنسىز.

ءتۇن-تۇنەكتەن الىپ شىقتىڭ حالقىڭدى ،
«كوزىن جويام» -دەپ جاۋلارىڭ القىندى.
قارا كۇشكە كەلمەگەن سوڭ،الداماق
بولىستىقتى ،ءۇيىپ-توكتى التىندى.

ساحاراعا ءبىلىمنىڭ نۇرىن شاشتىڭ.
نادانداردىڭ كوكىرەك كوزىن اشتىڭ.
قاراسوزبەن اقىلدىڭ ءدانىن ەكسەڭ،
ولەڭدەرىڭ ۇگىتەر ءوزىن تاستىڭ.

قازاقتا سەنەن اسقان شىڭ جوق شىعار،
سەن تۇرعاندا حالقىڭا ءتۇن جوق شىعار.
سوقتىقپالى،سوقپاقسىز جەردە ءوستىڭ
باسىڭدا قۋانىشتان مۇڭ كوپ شىعار.

جىردىڭ شاپپاس جورعاسى ءوزىڭ ەدىڭ ،
ولەڭ ءۇشىن قيىندىققا ءتوزىپ ەدىڭ.
وت شاشقان،جالىن قۇشقان ولەڭدەرىڭ
ولمەسىن ماڭگىلىككە،سەزىپ ەدىڭ.

قازاقتىڭ بيىك ۇشقان قىرانى –سەن،
توعايدا ەركە وسكەن بۇلانى –سەن.
شولدەگەن جىر سۋسىنىن قاندىراتىن
شولدەگى تازا كاۋسار بۇلاعى –سەن.

حالقىڭا سەن تۇراسىڭ قورعان بولىپ،
ءبىر ءوزىڭ قالىڭ توعاي،ورمان بولىپ.
ارداقتاپ ەسىمىڭدى اتاي بەرەم
ارتتاعى اقىندارعا ارمان قىلىپ.

ءجايدار نۇربەكقىزى

اباي دارا اباي دانا قازاقتا

ۇرپاعى سوناۋ ساقتان قالعانداردىڭ.
ۇلى تاۋدى مەكەندەپ العانداردىڭ.
بەزبەندەلگەن باسىنان وتكەن زامان،
وزىڭدەي بولعان باتىر جالعاندا كىم؟!

تۇلا بويى تامىرىڭدا يەم رۋح،
تارام-تارام تاريحىڭدا تىلسىم كۇش.
قارابايىر ولەڭىمەن كيەلى،
جىلى قاباق جانارىڭدا جىر سىڭگىش

اسقار تاۋداي ايبىنى بار ار وجدان،
اسقاقتاعان اي كۇنى بار ءتارىزدى.
استارلانعان جاي كۇيى دە پارىزدان،
حاۋاسساليم ۇشتاستىرعان ار ءىزىن.

قۇشاعىنا قىساتۇعىن قازاقتىڭ،
تۇساۋىنان ءتۇس اعىنا جەتكەنشە.
عاقليا ولەڭدەرى عاجاپ تىم،
تاۋىسا دا الماس ءومىر وتكەنشە.

قارا باۋىر قاسقالداقتاي قاسقايىپ،
توعىز تاراپ توسقاۋىلداي توسقان با.
الاشىنا جول باعدار بوپ باستايتىن،
تەمىرعازىق جۇلدىزىنداي اسپاندا.

ۇيەڭكىدەي ۇستەم بولعان مەرەيى،
توبىلعىداي قويۋ قىزىل توسىلعان.
الاشىنا سالىپ بەرگەن اق جولى،
اق سەركەنىڭ جون ەتىندەي وسىلعان.

الاشىمدا الىپتار بار تاسوتكەل،
قازاعى ءۇشىن قار سامايدان تاسىپ تەر.
دۋا دارىر جانعا داۋا، بەرىك سەرت،
ال مىزعىماس اشۋىن كەپ باسىپ كور.

بۇلا تاڭىم بەزبەگەن بۇرىن ماعان،
جەر جاستانباس جىرلارىم جۇلىنباعان.
ۇرپاعىڭا مەدەت بەر ۇلى بابام،
قۇلىنىڭا مەدەت بەر ۇلى بابام.

احمادي ايبىن

Abai.kz