قازاقستان رەسپۋبليكاسى مەملەكەتتىك تاۋەلسىزدىگىنىڭ جيىرما جىلدىعى دەكلاراتسياسى
كىرىسپە
قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ پارلامەنتى،
مەملەكەتتىلىكتىڭ ويداعىداي ورنىعىپ، نىعايۋى جولىندا ەل تاۋەلسىزدىگىنىڭ تاريحي ماڭىزىن سەزىنە وتىرىپ،
كونستيتۋتسيالىق قۇندىلىقتارعا، رەسپۋبليكامىزدىڭ تۇڭعىش پرەزيدەنتى - ەلباسى ن. ا. نازارباەۆتىڭ حالىق يگىلىگىن كوزدەگەن سارابدال ساياساتىنا ادالدىق تانىتا وتىرىپ،
قازاق ەلى مەملەكەتتىلىگىن قۇرۋ مەن ونىڭ نەگىزدەرىن جەتىلدىرۋ ىسىندە قازىرگى جانە بولاشاق ۇرپاقتار الدىندا جاۋاپكەرشىلىكتى بولىسە وتىرىپ،
قازاقستاندى دەموكراتيالىق، زايىرلى، قۇقىقتىق جانە الەۋمەتتىك مەملەكەت رەتىندە ورنىقتىرۋدىڭ كونستيتۋتسيالىق مىندەتىن نەگىزگە الا وتىرىپ،
قازاقستان رەسپۋبليكاسى مەملەكەتتىك تاۋەلسىزدىگىنىڭ جيىرما جىلدىعى دەكلاراتسياسىن سالتاناتتى تۇردە قابىلدايدى.
* * *
1991 جىلعى 16 جەلتوقساندا «قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ مەملەكەتتىك تاۋەلسىزدىگى تۋرالى» كونستيتۋتسيالىق زاڭ قابىلدانعاننان بەرگى كەزەڭ ىشىندە قازاقستان دەموكراتيالىق ساياسي-قۇقىقتىق جۇيەسى بار، ەكونوميكاسى تۇراقتى، حالقىنىڭ ءال-اۋقاتى جوعارى، ۇدايى دامۋ ۇستىندەگى مەملەكەت رەتىندە قالىپتاستى.
ەتنوسارالىق، كونفەسسياارالىق كەلىسىم مەن توزىمدىلىكتى قامتاماسىز ەتۋدىڭ وزىندىك ۇلگىسىن ىسكە اسىرۋ ناتيجەسىندە جانە حالقىمىزدىڭ ۇلتجاندىلىعىنىڭ ارقاسىندا ەلدىڭ ىشكى ساياسي تۇراقتىلىعى مەن قالىپتى الەۋمەتتىك-ەكونوميكالىق وسۋىنە قول جەتكىزىلدى.
كىرىسپە
قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ پارلامەنتى،
مەملەكەتتىلىكتىڭ ويداعىداي ورنىعىپ، نىعايۋى جولىندا ەل تاۋەلسىزدىگىنىڭ تاريحي ماڭىزىن سەزىنە وتىرىپ،
كونستيتۋتسيالىق قۇندىلىقتارعا، رەسپۋبليكامىزدىڭ تۇڭعىش پرەزيدەنتى - ەلباسى ن. ا. نازارباەۆتىڭ حالىق يگىلىگىن كوزدەگەن سارابدال ساياساتىنا ادالدىق تانىتا وتىرىپ،
قازاق ەلى مەملەكەتتىلىگىن قۇرۋ مەن ونىڭ نەگىزدەرىن جەتىلدىرۋ ىسىندە قازىرگى جانە بولاشاق ۇرپاقتار الدىندا جاۋاپكەرشىلىكتى بولىسە وتىرىپ،
قازاقستاندى دەموكراتيالىق، زايىرلى، قۇقىقتىق جانە الەۋمەتتىك مەملەكەت رەتىندە ورنىقتىرۋدىڭ كونستيتۋتسيالىق مىندەتىن نەگىزگە الا وتىرىپ،
قازاقستان رەسپۋبليكاسى مەملەكەتتىك تاۋەلسىزدىگىنىڭ جيىرما جىلدىعى دەكلاراتسياسىن سالتاناتتى تۇردە قابىلدايدى.
* * *
1991 جىلعى 16 جەلتوقساندا «قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ مەملەكەتتىك تاۋەلسىزدىگى تۋرالى» كونستيتۋتسيالىق زاڭ قابىلدانعاننان بەرگى كەزەڭ ىشىندە قازاقستان دەموكراتيالىق ساياسي-قۇقىقتىق جۇيەسى بار، ەكونوميكاسى تۇراقتى، حالقىنىڭ ءال-اۋقاتى جوعارى، ۇدايى دامۋ ۇستىندەگى مەملەكەت رەتىندە قالىپتاستى.
ەتنوسارالىق، كونفەسسياارالىق كەلىسىم مەن توزىمدىلىكتى قامتاماسىز ەتۋدىڭ وزىندىك ۇلگىسىن ىسكە اسىرۋ ناتيجەسىندە جانە حالقىمىزدىڭ ۇلتجاندىلىعىنىڭ ارقاسىندا ەلدىڭ ىشكى ساياسي تۇراقتىلىعى مەن قالىپتى الەۋمەتتىك-ەكونوميكالىق وسۋىنە قول جەتكىزىلدى.
حالىقارالىق ىنتىماقتاستىقتىڭ جالپىعا ورتاق قاعيداتتارىنا ادالدىق، جاپپاي قىرىپ-جوياتىن قارۋدان باس تارتۋ، ىقپالداستىق بايلانىستاردى تەرەڭدەتۋ قادامدارى ەلىمىزدىڭ الەمدىك قوعامداستىقتا جوعارى بەدەلگە يە بولۋىنا سەپتىگىن تيگىزدى.
اتا-بابامىزدىڭ عاسىرلار بويى اسىل ارمانى بولىپ كەلگەن ەگەمەن قازاقستاندى قۇرۋ جونىندەگى تاريحي اماناتى 1991 جىلعى 1 جەلتوقساندا ءبىراۋىزدان مەملەكەت باسشىسى بولىپ سايلانعان تۇڭعىش پرەزيدەنت - ەلباسى ن. ا. نازارباەۆتىڭ باسشىلىعىمەن ىسكە استى.
رەسپۋبليكا پرەزيدەنتىنىڭ جەتەكشىلىگىمەن كەڭ اۋقىمدى ەكونوميكالىق، ساياسي جانە الەۋمەتتىك رەفورمالار جۇزەگە اسىرىلدى.
قازاقستان مەملەكەتتىلىگىنىڭ نەگىزىن قالاۋشى - ەلىمىزدىڭ تۇڭعىش پرەزيدەنتى ن. ا. نازارباەۆ حالىقتى جارقىن ىستەرگە جۇمىلدىرۋ، قوعامداعى تاتۋلىق پەن كەلىسىمدى نىعايتۋ، بۇكىل حالىقارالىق قوعامداستىقتىڭ ريزاشىلىعى مەن قۇرمەتىنە يە بولعان جاھاندىق جانە وڭىرلىك بەيبىت باستامالاردىڭ اۆتورى رەتىندە ەلدىڭ سىرتقى ساياسي باعىتىن ءدال ايقىنداۋ ىسىنە وراسان زور ۇلەس قوستى.
مەملەكەت باسشىسىنىڭ جان-جاقتى سارالانعان ىشكى جانە سىرتقى ساياساتىنىڭ ارقاسىندا ەلىمىز ساياسي جانە الەۋمەتتىك-ەكونوميكالىق سىلكىنىستەرگە ۇشىراماي، دەربەس دامۋدىڭ وتپەلى كەزەڭىندەگى قيىندىقتار مەن سىناقتاردى ەڭسەرىپ، ىلگەرىلەۋ مەن وركەندەۋ جولىنا شىقتى.
* * *
تاۋەلسىزدىككە يە بولعان جيىرما جىل ىشىندە قازاقستان جاڭا عاسىرداعى باسەكەگە قابىلەتتى ەكونوميكاعا نەگىز بولاتىن ايشىقتى تابىستارعا جەتتى.
1995 جىلعى 30 تامىزدا رەسپۋبليكالىق رەفەرەندۋمدا قابىلدانعان قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ كونستيتۋتسياسى مەملەكەتىمىزدىڭ ويداعىداي دامۋىنىڭ قۇقىقتىق ىرگەتاسى بولىپ تابىلادى.
اتا زاڭىمىزدا ادامدى، ونىڭ ءومىرىن، قۇقىقتارى مەن بوستاندىقتارىن ەڭ جوعارى قۇندىلىقتار دەپ تانۋعا تۇعىر بولاتىن مەملەكەتتىك ەگەمەندىكتىڭ ساياسي-قۇقىقتىق نەگىزدەرى قالاندى، قوعامنىڭ ماتەريالدىق جانە رۋحاني ءومىرىن جاڭعىرتۋدىڭ ستراتەگيالىق ماقساتتارى مەن مىندەتتەرىن جۇزەگە اسىرۋعا مۇمكىندىك بەرەتىن باستى قاعيداتتار بەكىتىلدى.
قازاقستان ۇلتتىق مۇددەلەردى جانە الەمدىك دامۋ ۇردىستەرىن ەسكەرەتىن ساياسي قۇرىلىستىڭ وزىندىك ۇلگىسىن جاسادى.
كونستيتۋتسيالىق ەۆوليۋتسيا مەن قۇقىقتىق جۇيەنى ساتىلاپ رەفورمالاۋ ناتيجەسىندە ەلىمىزدە مەملەكەتتىك بيلىكتىڭ تەڭگەرىمدى دە ءتيىمدى جۇيەسى قالىپتاستىرىلدى.
رەسپۋبليكادا مەملەكەتتىك بيلىك زاڭ شىعارۋ، اتقارۋ جانە سوت تارماقتارىنا ءبولىنۋ قاعيداتىنا سايكەس جۇزەگە اسىرىلادى. مەملەكەتتى باسقارۋداعى جۇيە ءتۇزۋشى ءرولدى پرەزيدەنتتىك ينستيتۋت اتقارادى. رەسپۋبليكا پرەزيدەنتى كونستيتۋتسيانىڭ سەنىمدى كەپىلى، ەلدى جاڭعىرتۋدىڭ باستاماشىسى جانە ىسكە اسىرۋشىسى بولىپ تابىلادى.
قازاقستاننىڭ دامۋى ستراتەگيالىق جوسپارلار مەن باعدارلامالاردىڭ نەگىزىندە جۇزەگە اسىرىلىپ كەلەدى، ولاردىڭ ىشىندە بارلىق قازاقستاندىقتاردىڭ ءوسىپ-وركەندەۋىن، قاۋىپسىزدىگىن جانە ءال-اۋقاتىنىڭ ارتۋىن كوزدەيتىن «قازاقستان - 2030» پرەزيدەنتتىك ستراتەگياسى باستى ورىن الادى.
رەسپۋبليكانىڭ نەگىزگى باعدارلامالىق قۇجاتتارىندا جانە پرەزيدەنتتىڭ جىل سايىنعى قازاقستان حالقىنا جولداۋلارىندا ەل دامۋىنىڭ العا قويىلعان ماقساتتارىنا جەتۋگە مۇمكىندىك بەرەتىن باعىتتار كورىنىس تاپقان.
قازاقستان ادام قۇقىقتارى سالاسىنداعى حالىقارالىق ستاندارتتارعا قول جەتكىزۋگە جانە ولاردى ساقتاۋعا جۇيەلى ءارى دايەكتى تۇردە ۇمتىلىپ كەلەدى.
رەسپۋبليكادا ادام مەن ازاماتتى قورعاۋ جۇيەسى قالىپتاستىرىلىپ، ءتيىمدى جۇمىس ىستەۋدە. ولاردىڭ ىرگەلى قۇقىقتارى مەن بوستاندىقتارىن ايقىندايتىن نەگىزگى حالىقارالىق شارتتار راتيفيكاتسيالاندى.
كونستيتۋتسيادا شىعۋ تەگىنە، الەۋمەتتىك جاعدايىنا، ناسىلىنە، ۇلتىنا، تىلىنە، دىنگە كوزقاراسىنا قاراماستان ادام جانە ازامات قۇقىقتارىنىڭ تەڭدىگىنە كەپىلدىك بەرىلگەن.
مەملەكەتتىڭ باستى قوعامدىق بايلىعى ىشكى ساياسي تۇراقتىلىعى مەن حالقىمىزدىڭ بىرلىگى بولىپ تابىلادى.
ءبىزدىڭ جاس تاۋەلسىز مەملەكەتىمىز دەربەس دامۋدىڭ جيىرما جىلىندا الەۋمەتتىك جانە ەتنوستىق قاقتىعىستارعا سوقتىقپاي وتە الدى.
رەسپۋبليكامىزدا ازاماتتىق قوعام ينستيتۋتتارى مەن جەرگىلىكتى ءوزىن-ءوزى باسقارۋدى دامىتۋ ءۇشىن قولايلى جاعداي جاسالىپ، ساياسي پارتيالاردىڭ، قوعامدىق بىرلەستىكتەردىڭ جۇمىس ىستەۋىنىڭ قۇقىقتىق نەگىزدەرى كەزەڭ-كەزەڭمەن جەتىلدىرىلۋدە.
ءبىزدىڭ قوعامدا وتانشىلدىق يدەولوگياسى بارىنشا قولداۋ تاۋىپ وتىر.
ازاماتتارىمىز ەلىمىزدىڭ جەتىستىكتەرىن، ونىڭ اسا باي تاريحي داستۇرلەرىن، كوپ ەتنوستى حالقىنىڭ دوستىعى مەن بىرلىگىن ورىندى ماقتان ەتەدى.
قازاقستان حالقى اسسامبلەياسى ەلدىڭ كوپ ەتنوستى حالقىنىڭ مۇددەلەرىن بىلدىرەتىن بىرەگەي ينستيتۋت رەتىندە تانىلىپ وتىر، ونىڭ قىزمەتى ەلىمىزدى مەكەن ەتكەن بارلىق ەتنوستاردى ازاماتتىق جانە رۋحاني-مادەني تۇتاستىق نەگىزىندە توپتاستىرۋعا، قازاقستاندىق جاراسىمدىلىقتى قالىپتاستىرۋعا باعىتتالعان. رەسپۋبليكادا قازاقتاردىڭ شەتەلدەردەن تاريحي وتانىنا ورالۋى ءۇشىن جاعداي جاسالعان.
تاۋەلسىزدىك كەزەڭى قازاق ءتىلىنىڭ قايتا تۇلەپ، ودان ءارى دامي تۇسۋىمەن ەرەكشەلەنەدى. مەملەكەتتىك ءتىل قازاقستان حالقىن ۇيىستىرۋدىڭ اسا ماڭىزدى فاكتورى بولىپ تابىلادى.
مەملەكەت ەلىمىزدى مەكەندەيتىن ەتنوستاردىڭ الۋان ءتۇرلى مادەنيەتى مەن تىلدەرىنىڭ ساقتالۋىنا جانە دامۋىنا جان-جاقتى قولداۋ كورسەتىپ كەلەدى.
تاۋەلسىزدىك جىلدارىندا ەل ەكونوميكاسى سەرپىندى دامي ءتۇستى، سونىڭ ناتيجەسىندە الەمدىك شارۋاشىلىق جۇيەسىنە ۇيلەسىمدى كىرىگىپ، سىرتقى ەكونوميكالىق داعدارىستاردىڭ سالدارلارىنا لايىقتى قارسى تۇرۋعا مۇمكىندىك بەرگەن قوماقتى تۇراقتىلىق قورىن جيناقتادى.
قازاقستاندا نارىقتىق ەكونوميكاعا كوشۋ باعدارلاماسى ويداعىداي ىسكە اسىرىلدى، قارجى جانە بانك جۇيەسى، دامۋ جانە ەكونوميكانى باسقارۋ ينستيتۋتتارى قۇرىلىپ، ءتيىمدى جۇمىس ىستەۋدە. تاۋەلسىزدىك جىلدارىندا ىشكى جالپى ءونىمنىڭ كولەمى ونداعان ەسە ارتىپ، جوعارى دەڭگەيگە جەتتى.
كاسىپكەرلىك قىزمەت ءۇشىن قاجەتتى جاعدايلار جاسالىپ، بيزنەستىڭ مەملەكەت الدىنداعى الەۋمەتتىك جاۋاپكەرشىلىگىن ارتتىرۋمەن قاتار ونىڭ مۇددەلەرىنىڭ قۇقىقتىق تۇرعىدان سەنىمدى قورعالۋىنا كەپىلدىك بەرىلىپ وتىر.
رەسپۋبليكامىزدا شەتەلدىك كۇردەلى قارجىنىڭ ەداۋىر كولەمىن تارتۋعا جانە بىرلەسكەن ەكونوميكالىق جوبالاردى ىسكە اسىرۋعا ىقپال ەتەتىن قولايلى ينۆەستيتسيالىق احۋال قامتاماسىز ەتىلگەن.
ەلدىڭ كولىكتىك-ترانزيتتىك الەۋەتىن دامىتۋ، وسى زامانعى اقپاراتتىق-كوممۋنيكاتسيالىق تەحنولوگيالاردى جەر-جەردە ەنگىزۋ جونىندەگى جوبالار ءساتتى ىسكە اسىرىلۋدا. اگرارلىق سەكتور قارىشتى قاداممەن دامىپ كەلەدى. قازاقستان ەنەرگەتيكا مەن ازىق-تۇلىك بويىنشا الەمدىك قاۋىپسىزدىكتى قامتاماسىز ەتەتىن جەتەكشى ەلدەر توبىنا كىرىپ وتىر.
قازىرگى كەزدە ەكونوميكانى ءارتاراپتاندىرۋ جانە ونى شيكىزاتتىق ەمەس، جوعارى تەحنولوگيالىق جولعا قايتا باعدارلاۋ جونىندە جاڭا مىندەتتەر العا قويىلدى، ۇدەمەلى يندۋستريالىق-يننوۆاتسيالىق دامۋ جونىندەگى مەملەكەتتىك باعدارلاما قارقىن الىپ كەلەدى.
تاۋەلسىزدىك جىلدارى ەلدىڭ الەۋمەتتىك ينفراقۇرىلىمىن دامىتۋ مەن تۇرمىس دەڭگەيىن جاقسارتۋ جونىندەگى ءىس-شارالار جۇزەگە اسىرىلدى.
قازاقستان حالىقتىڭ ءال-اۋقاتى جاعىنان جاھاندىق رەيتينگتە الەمنىڭ العاشقى ەلۋ مەملەكەتىنىڭ قاتارىنا كىرىپ، دۇنيە جۇزىندەگى تەز ءوسىپ كەلە جاتقان ەكونوميكالار ۇشتىگىنە ەنىپ وتىر.
ەكونوميكاداعى تۇراقتىلىقتىڭ ارقاسىندا جالاقىنىڭ، زەينەتاقىنىڭ، شاكىرتاقىنىڭ جانە مەملەكەتتىك جاردەماقىنىڭ تۇراقتى ءوسۋى قامتاماسىز ەتىلۋدە. مەملەكەتتىك بيۋدجەتتىڭ الەۋمەتتىك ينفراقۇرىلىم، دەنساۋلىق ساقتاۋ، ءبىلىم بەرۋ، عىلىم، مادەنيەت جانە سپورت سالالارىنداعى كورسەتىلەتىن قىزمەتتەردى دامىتۋعا جۇمسالاتىن شىعىس كولەمى جىل سايىن ۇلعايتىلۋدا. جاستار ساياساتى نىسانالى تۇردە جۇزەگە اسىرىلۋدا.
رەسپۋبليكامىز جيىرما جىل ىشىندە ۇلتتىق قاۋىپسىزدىكتى قامتاماسىز ەتۋدە ايتارلىقتاي ناتيجەلەرگە قول جەتكىزدى. ەلدى قورعاۋعا قابىلەتتى قارۋلى كۇشتەر قۇرىلدى، قۇقىقتىق ءتارتىپتى ساقتاۋ جانە ۇلتتىق قاۋىپسىزدىكتى قامتاماسىز ەتۋ ورگاندارى قالىپتاستىرىلدى.
قازاقستان ءوزىنىڭ مەملەكەتتىك شەكاراسىن زاڭدىق تۇرعىدان رەسىمدەۋ مەن مەجەلەۋ جونىندەگى ماسەلەلەردى تۇپكىلىكتى شەشتى، كەڭ بايتاق جەرىنىڭ شەكارالىق شەڭبەرى بويىندا تاتۋ كورشىلىك بەلدەۋىن قالىپتاستىردى.
شەكارامىزدىڭ شەگەندەلۋى مەملەكەتىمىزدىڭ دۇرىس باعىتتاعى حالىقارالىق ساياساتىنىڭ جانە قازاقستاننىڭ تۇڭعىش پرەزيدەنتى ن. ا. نازارباەۆتىڭ تىكەلەي جەكە بەدەلى مەن كۇش-جىگەرىنىڭ ارقاسىندا مۇمكىن بولدى. مۇنىڭ ءوزى تاۋەلسىزدىك جىلدارىندا قول جەتكىزىلگەن ەل تاريحىنداعى باعا جەتپەس جەتىستىكتەردىڭ بىرەگەيى بولىپ تابىلادى.
رەسپۋبليكامىز قاۋىپسىزدىك پەن ىنتىماقتاستىق جونىندەگى جاھاندىق جانە وڭىرلىك حالىقارالىق ۇيىمداردىڭ جۇمىسىنا بەلسەنە قاتىسۋدا، الەمنىڭ الدىڭعى قاتارلى ەلدەرىمەن ۇيلەسىمدى ستراتەگيالىق ارىپتەستىك قارىم-قاتىناس ورناتۋدا.
قازاقستاننىڭ باستاماسىمەن ازياداعى ءوزارا ءىس-قيمىل جانە سەنىم شارالارى كەڭەسىنىڭ قۇرىلۋى جاھاندىق جانە وڭىرلىك قاۋىپسىزدىكتى نىعايتۋعا قوسىلعان ەلەۋلى ۇلەس بولىپ تابىلادى.
رەسپۋبليكانىڭ كوپ ۆەكتورلى سىرتقى ساياساتى ءوزىنىڭ تيىمدىلىگىن دالەلدەدى. الىس-جاقىن شەت مەملەكەتتەرمەن، الەمدىك قارجى ينستيتۋتتارىمەن تەڭ قۇقىقتىق جانە ءوزارا ءتيىمدى ىنتىماقتاستىق جولعا قويىلدى. قازاقستاننىڭ وڭىرلىك جانە وڭىرارالىق بايلانىستارى تەرەڭدەپ كەلەدى. رەسپۋبليكا وركەنيەتتەر اراسىنداعى كەلىسسوزدەرگە دانەكەر بۋىن بولا وتىرىپ، باتىس پەن يسلام الەمى اراسىنداعى ۇنقاتىسۋعا يگى ىقپالىن تيگىزۋدە.
وسى زاماننىڭ اسا ىقپالدى حالىقارالىق ۇيىمدارىنا - ەۋروپاداعى قاۋىپسىزدىك جانە ىنتىماقتاستىق ۇيىمى (ەقىۇ) مەن يسلام ىنتىماقتاستىعى ۇيىمىنا (يىۇ) ەلىمىزدىڭ توراعالىق ەتۋى - قازاقستاننىڭ جوعارى بەدەلىنىڭ ايعاعى.
ەقىۇ ءسامميتىنىڭ ۇزاق ۇزىلىستەن كەيىن وتكىزىلۋى - قازاقستاننىڭ وسى ۇيىمعا توراعالىعىنىڭ ايتۋلى ناتيجەسى بولىپ تابىلادى.
فورۋمنىڭ قورىتىندىسى بويىنشا قابىلدانعان استانا دەكلاراتسياسى الەمدىك ساياساتقا «ەۋرازيالىق قاۋىپسىزدىك» جانە «استانا رۋحى» ۇعىمدارىندا كورىنىس تاپقان قاۋىپسىزدىك پەن ىنتىماقتاستىقتىڭ جاڭا تۇسىنىگىن ەنگىزدى.
قازاقستان الەمدىك كونفەسسياارالىق ۇنقاتىسۋلاردىڭ باستاماشىسى جانە ۇيىمداستىرۋشىسى رەتىندە تانىلدى.
الەمدىك جانە ءداستۇرلى دىندەر ليدەرلەرىنىڭ سەزدەرى ەلدەر مەن وركەنيەتتەر اراسىنداعى بەيبىتشىلىك پەن ىنتىماقتاستىقتى نىعايتۋدىڭ ماڭىزدى بۋىنىنا اينالىپ وتىر.
تاۋەلسىز قازاقستان يادرولىق قارۋعا قارسى جاھاندىق قوزعالىستىڭ كوشباسشىلارى قاتارىنا ەندى.
ەلباسىنىڭ باستاماسىمەن دۇنيە جۇزىندەگى ەڭ ءىرى سەمەي يادرولىق پوليگونى ءبىرجولاتا جابىلىپ، يادرولىق قارۋدىڭ الەمدەگى ءتورتىنشى ارسەنالى جويىلدى. قازاقستان الەم تاريحىندا يادرولىق قارۋدان ءوز ەركىمەن باس تارتقان ءبىرىنشى ەل بولدى.
مەملەكەتىمىز يادرولىق قارۋدى تاراتپاۋ ءتارتىبىن مۇلتىكسىز ساقتاي وتىرىپ، جەر جۇزىندە جاپپاي قىرىپ جوياتىن قارۋعا جالپىعا بىردەي تىيىم سالۋ، بەيبىت اتومدى قاۋىپسىز پايدالانۋ، حالىقارالىق يادرولىق تەرروريزم قاتەرىنە جول بەرمەۋ جونىندەگى جاھاندىق باستامالاردى ۇسىنىپ كەلەدى.
پرەزيدەنتىمىزدىڭ كەڭەستىك داۋىردەن كەيىنگى كەڭىستىكتە ىقپالداسۋدىڭ قاجەتتىگىن نەگىزدەيتىن ەۋرازيالىق يدەياسى ءوزىنىڭ تاريحي تۇرعىدان دۇرىستىعىن دالەلدەپ بەردى.
كەيىننەن بىرىڭعاي ەكونوميكالىق كەڭىستىككە ۇلاساتىن كەدەن وداعىنىڭ قۇرىلۋى باسەكەگە قابىلەتتى ەكونوميكانى قالىپتاستىرۋ جونىندەگى مىندەتتەردى نەعۇرلىم ءتيىمدى شەشۋگە سەپتىگىن تيگىزۋدە.
رەسپۋبليكامىز ورتالىق ازياداعى ىقپالداسۋ ۇدەرىستەرىنىڭ العى شەبىندە تۇر، وڭىردەگى ەلدەرگە ەكونوميكالىق جانە ساياسي جاردەم كورسەتىپ كەلەدى، سونىمەن قاتار جالپىوڭىرلىك مۇددەلەردى قولداۋ ىسىندە ءوزىنىڭ حالىقارالىق ۇيىمدارداعى ىقپالىن بەلسەندى تۇردە پايدالانۋدا.
قازاقستاننىڭ جاڭا باس قالاسىنىڭ وراسان زور قۇرىلىسى - اۋقىمى مەن باتىلدىعى جاعىنان رەسپۋبليكامىزدىڭ تۇڭعىش پرەزيدەنتىنىڭ تەڭدەسى جوق عالامات جوباسى.
جىلدان جىلعا كوركەيىپ، قارقىندى دامىپ كەلە جاتقان استانا تاۋەلسىز قازاقستاننىڭ ماقتانىشى بولىپ تابىلادى.
ەۋرازيانىڭ جۇرەگىندەگى جاڭا شاھار قازاقستاننىڭ جارقىن دا باياندى بولاشاعىن ايشىقتايدى. استانا - بارشا حالقىمىزدى قازاقستاننىڭ كوك بايراعى استىنا بىرىكتىرىپ، ونىڭ ءوز بويىنداعى جاسامپازدىق الەۋەتىنە دەگەن سەنىمىن ارتتىرا تۇسكەن ۇلتتىق يدەيانىڭ جۇزەگە اسۋىنىڭ ناقتى كورىنىسى.
* * *
تاۋەلسىزدىكتىڭ العاشقى 20 جىلى قازاق ەلىنىڭ ءوسىپ-وركەندەۋى مەن يگىلىگى جولىندا زامانىمىزدىڭ اسا كورنەكتى مەملەكەت قايراتكەرى نۇرسۇلتان نازارباەۆتىڭ باسشىلىعىمەن، قازاقستاندىقتاردىڭ ەرەن ەڭبەگىنىڭ ارقاسىندا رەسپۋبليكانىڭ قول جەتكىزگەن تولاعاي تابىستارىن بۇكىل الەمگە پاش ەتىپ وتىر.
ەلدىڭ قازىرگى جەتىستىكتەرى - بولاشاق ۇرپاققا ارنالعان مۇرا، ءححى عاسىردا قازاقستاننىڭ تۇعىرلى، باقۋاتتى، بەيبىت ەل رەتىندە سەرپىندى دامۋىنىڭ بەرىك نەگىزى.
استانا، 2011 جىلعى 10 جەلتوقسان
