ءماجىلىس توراعاسى نۇرلان نىعماتۋلين كوروناۆيرۋس ىندەتىنە شالدىققان مەديتسينا قىزمەتكەرلەرىنە، سونداي-اق وسى پاندەميادان قايتىس بولعان دارىگەرلەردىڭ وتباسىلارىنا تولەنەتىن تولەمدەر ومىرلىك ماڭىزى بار ماسەلە ەكەنىنە ەرەكشە نازار اۋداردى. وسى ماسەلە «Nur Otan» پارتياسىنىڭ ماجىلىستەگى فراكتسياسىنىڭ كەڭەيتىلگەن وتىرىسىندا كوتەرىلدى.

بۇگىن ماجىلىستەگى «Nur Otan» پارتياسى فراكتسياسىنىڭ كەڭەيتىلگەن وتىرىسىندا فراكتسيا مۇشەلەرى دەنساۋلىق ساقتاۋ ءمينيسترى الەكسەي تسويدىڭ كوروناۆيرۋستىق ينفەكتسيادان زارداپ شەككەن جانە قايتىس بولعان مەديتسينا قىزمەتكەرلەرىنە جاردەماقى مەن وتەماقىنى تولەۋ تۋرالى ەسەبىن تىڭدادى.

اتالعان ماسەلەنىڭ ماڭىزدىلىعىن اتاپ وتكەن ءماجىلىس سپيكەرى، «Nur Otan» پارتياسى پارلامەنتتىك فراكتسياسىنىڭ جەتەكشىسى نۇرلان نىعماتۋلين اعىمداعى جىلدىڭ 22 قىركۇيەگىندەگى جاعداي بويىنشا اتالعان ىندەتكە شالدىققان دارىگەرلەردىڭ جالپى سانىنىڭ 14%-دان استامىنا عانا، سونىمەن بىرگە  قايتىس بولعان مەديتسينا قىزمەتكەرلەرىنىڭ وتباسىلارىنىڭ 13%-عا جەتەر-جەتپەسىنە عانا تولەم جۇرگىزىلگەنىن ايتتى.

نۇرلان نىعماتۋليننىڭ ايتۋىنشا، مۇنداي جاعداي دەنساۋلىق ساقتاۋ جۇيەسى قىزمەتكەرلەرىنىڭ نارازىلىعىن تۋدىرىپ، مەملەكەت باسشىسىنا جانە پارلامەنت دەپۋتاتتارىنا جۇگىنۋگە ءماجبۇر ەتەدى.

كوروناۆيرۋستىق پاندەميا كەزىندە، ەڭ الدىمەن، مەملەكەتتىك اپپاراتتىڭ شەشىمدەرى وتە جەدەل دە كاسىبي بولۋى ءتيىس. بۇعان پارتيامىزدىڭ كوشباسشىسى-ەلباسى جانە مەملەكەت باسشىسى ەرەكشە نازار اۋدارادى، - دەدى ءماجىلىس توراعاسى.

سونىمەن قاتار، نۇرلان نىعماتۋليننىڭ ايتۋىنشا، ىندەتكە شالدىققان مەديتسينا قىزمەتكەرلەرى مەن قايتىس بولعانداردىڭ وتباسىلارىنىڭ تولەماقىسىنا قاتىستى، انىقتاپ ايتقاندا، تولەنبەۋ جاعدايى قۇزىرلى مينيسترلىكتەردىڭ الەۋمەتتىك بولىمدەرى اراسىندا ءوزارا ءىس-قيمىلدىڭ جوقتىعى مەن ويلاستىرىلماعان قادامدارىنىڭ ناتيجەسى. ەندى قازىر پاندەميا كەزىندە مەديتسينا قىزمەتكەرلەرىن قولداۋ تۋرالى پرەزيدەنتتىڭ تاپسىرمالارىن ورىنداۋ ءۇشىن بارلىق جىبەرىلگەن ولقىلىقتاردىڭ ورنىن تولتىرۋ ماڭىزدى.

دەنساۋلىق ساقتاۋ مينيسترلىگى جاريالاعان اقپاراتتى نۇرلان نىعماتۋلين سانداردى ساپىرۋ دەپ باعالادى.

ماسەلەن، اتالعان مينيسترلىك  ۇسىنعان اقپاراتىنا سايكەس، ەڭبەك مينيسترلىگىنە 4 064 ءوتىنىش بەرىلگەن. سونىمەن قاتار، كاسىبي قىزمەتىن اتقارۋ كەزىندە 8 333 دارىگەر،  بارلىعى 12 830 مەديتسينا قىزمەتكەرى كوروناۆيرۋستىق ينفەكتسياسىنا شالدىققان.

وسى رەتتە، ءماجىلىس توراعاسى دەنساۋلىق ساقتاۋ ءمينيسترى الەكسەي تسويعا جوعارىدا اتالعان 4 064 ءوتىنىشتىڭ ءوزى فراكتسيا وتىرىسى بولاتىنى بەلگىلى بولعاننان كەيىن عانا جاسالىنعانىن ايتىپ:

- ەگەر وتكەن 6 اي ىشىندە 2 475 ءوتىنىم بەرىلسە، سوڭعى ساناۋلى كۇندەر ىشىندە 1 589 ءوتىنىم بەرىلگەن. ياعني، بەرىلگەندەر وتىمدەر سانى 1,6 ەسەگە ارتىپ، ال وتەماقى تولەنگەن ادامدار سانى 2 ەسەگە دەيىن وسكەن. التى ايداي بويىندا بارلىعى 1 830 دەرتكە شالدىققان دارىگەرلەر وتەماقىعا يە بولسا، ال سوڭعى ءبىراز كۇندە 1665 دارىگەرگە تولەماقى بەرىپ ۇلگەرگەن. قايتىس بولعان مەديتسينا قىزمەتكەرلەرىنىڭ وتباسىلارىنا وتەماقى تولەۋ بويىنشا دا جاعداي وسىنداي، - دەدى نۇرلان نىعماتۋلين.

جاعدايدىڭ سەبەبىنە تاعى ءبىر سەبەپ، كوروناۆيرۋستىق ينفەكتسيادان زارداپ شەككەن جانە قايتىس بولعان مەديتسينا قىزمەتكەرلەرىنىڭ كوپشىلىگى ايماقتىق كوميسسيالاردان راستاۋ الا الماعان.

نۇرلان نىعماتۋليننىڭ پىكىرىنشە، جاردەماقىلار مەن وتەماقىلاردى بەرۋ ءراسىمىنىڭ شامادان تىس بيۋروكراتتاندىرىلۋى دا ماسەلەنىڭ وڭ شەشىمىن تابۋىنا كەدەرگى كەلتىرىپ وتىر.

اتاپ ايتساق، ونى الۋ ءۇشىن اۋىرعاندار مەن قايتىس بولعانداردىڭ جاقىندارىنىڭ وتىنىمىنە 5 جىل بۇرىن بەكىتىلگەن ينفەكتسيالىق اۋرۋلار وشاعىن ەپيدەميولوگيالىق زەرتتەۋ  كارتاسى قوسا بەرىلۋى ءتيىس. ونداعى تالاپتار كوروناۆيرۋستىق ينفەكتسيانىڭ ناقتى بەلگىلەرىن كورسەتپەيدى، ال ونى ەگجەي-تەگجەيلى انىقتاۋ جانە سيپاتتاۋ تولەم مەرزىمدەرىن ودان ءارى كەشىكتىرەدى. بۇل دەنساۋلىق ساقتاۋ، ەڭبەك جانە الەۋمەتتىك قورعاۋ مينيسترلىكتەرىنىڭ ءبىر جولعى تولەم ءتارتىبىن انىقتاۋ بويىنشا 9 ساۋىردەگى بىرلەسكەن بۇيرىعىنا نەگىز بولىپ وتىر.

- ءسىز قازىرگى جاعداي تالاپتارىنا مۇلدەم جاۋاپ بەرە المايتىن 2015 جىلعى بۇيرىقتى ويلانباستان كوشىرۋ ارقىلى جاعدايدى قيىنداتىپ وتىرعانىڭىزدى تۇسىنەسىز بە؟ وسىنىڭ سالدارىنان جەرگىلىكتى جەرلەردەگى وڭىرلىك كوميسسيالار ءتيىمدى جۇمىس ىستەي المايدى. ويتكەنى، ولارعا كوپتەگەن قۇجاتتاردى قاراۋ قاجەت. ادامدار اۋىرىپ، ونىڭ ۇستىنە ءالى دە قالپىنا كەلە الماي جاتىپ، 43 قوسىمشالار جيناۋى كەرەك. وسى ءراسىمدى جەڭىلدەتۋگە بولاتىن ەدى عوي. بۇنى ەرتەرەك جاساۋعا نە كەدەرگە بولدى؟ دەمەك، نەمقۇرايلى قاراعانسىزدار، - دەدى نۇرلان نىعماتۋلين.

تولەم جاعدايىنا قاتىستى جىبەرىلگەن قاتەلىكتەردىڭ تاعى ءبىر سەبەبى، توتەنشە جاعداي كەزەڭى اياقتالعاننان كەيىن قاجەتتى بۇيرىقتىڭ بولماۋى. بۇيرىقتىڭ ءتيىستى جاڭارتىلۋى تەك 22 شىلدەدە بولعان.

- تەك وسى جەردە، ءماجىلىس قابىرعاسىندا، سوڭعى 2 كۇندە تىنىمسىز جۇمىستىڭ ناتيجەسىندە عانا سىزدەر دۇرىس تەتىكتەردى ويلاستىرا باستادىڭىز، - دەدى ءماجىلىس سپيكەرى.

تالقىلاۋ بارىسىندا، نۇرلان نىعماتۋلين ايماقتىق كوميسسيا جۇمىسىنىڭ ۇيىمداستىرۋعا نازار اۋدارا كەلىپ، وعان ۆەدومستۆوارالىق كوميسسيا تاراپىنان قاجەتتى باقىلاۋدىڭ بولماعاندىعىن باسا ايتتى.

- ۆەدومستۆوارالىق كوميسسيا، ۇكىمەت تاراپىنان باقىلاۋدىڭ بولماۋى ايماقتىق كوميسسيالار جۇمىسى بويىنشا جالپى وتەماقى تولەۋ بويىنشا وسىنداي وكىنىشتى جاعدايعا الىپ كەلدى، - دەدى ءماجىلىس توراعاسى ەرالى توعجانوۆقا.

سونداي-اق، كوميسسيالاردى قۇرۋ كەزىندە دە نەمقۇرايلىلىق بايقالعانى ايتىلدى. مىسالى، ەلىمىزدىڭ 17 ايماعى بويىنشا جيىنى 5-اق ءتيىستى كوميسسيالار قۇرىلعان. ال، تالاپ بويىنشا، نەگىزى ءساۋىر، مامىر ايلارىندا تاعى – 4, ماۋسىم ايىندا – 5 كوميسسيا قۇرىلۋ كەرەك بولاتىن.

ال، كوروناۆيرۋستىق ينفەكتسيا مەن ۆيرۋستىق پنەۆمونيانىڭ ءورشىپ تۇرعان اقتوبە، اتىراۋ جانە باتىس قازاقستان وبلىستارىندا تامىز ايىندا عانا قولعا الىنعان.

نۇرلان نىعماتۋلين:

- وسىنداي ماڭىزدى ماسەلەلەردى شەشۋگە تىكەلەي قاتىسى بار – ۆيتسە-پرەمەردەن باستاپ مينيسترلىكتىڭ ءار قىزمەتكەرى – ءاربىر ساننىڭ ارتىندا قيىن جاعدايدا جۇمىس ىستەگەن، ال كەيبىرى جاقىندارىنان ايرىلعان ادامدار تۇرعانىن تۇسىنۋگە ءتيىس. ەندى ولار وزدەرىنە ءتيىستى اقشانى الۋ ءۇشىن تابالدىرىق توزدىرىپ، كوپتەگەن قاعازداردى تولتىرادى. بۇل ءتىپتى قاراپايىم ادامي كوزقاراسپەن قاراعاننىڭ وزىندە دۇرىس قادام ەمەس، - دەدى.

ماجىلىستەگى «Nur Otan» پارتياسى فراكتسياسىنىڭ كەڭەيتىلگەن وتىرىسىنا مەملەكەتتىك ورگانداردىڭ باسشىلارىمەن قاتار، وزەكتى ماسەلەلەردى تالقىلاۋعا دارىگەرلەر، ۇەۇ مەن قوعامدىق ۇيىمداردىڭ وكىلدەرى شاقىرىلدى.

Abai.kz