18 قازان كۇنى پاۆلوداردا قالا اكىمدىگىنىڭ رۇقساتىمەن ءتىل ميتينگىسى وتكەن بولاتىن. ول تۋرالى وتكەندە جازدىق. ميتينگىگە شىققان توپ مەملەكەتتىك ءتىلدىڭ مارتەبەسىنە قاتىستى قارار قابىلدادى. قاراردىڭ تولىق ءماتىنىن دە سايتىمىزدا جاريالادىق. 

اتالعان جيىندا، قر كونستيتۋتسياسىنىڭ 7 بابى، 2 تارماعىنداعى «ورىس ءتىلى مەملەكەتتىك ۇيىمداردا قازاق تىلىمەن تەڭ قولدانىلادى» دەگەن تارماقتى الىپ تاستاۋ، قر ۇكىمەتىنە، قر پارلامەنتىنە مەملەكەتتىك ءتىل تۋرالى زاڭ قابىلداۋ، «مەملەكەتتىك ءتىل» اليانسىن قۇرۋ ت.ب بىرنەشە ناقتى تالاپتار قويىلعان. ميتينگكە شىققان ازاماتتار پاۆلودار قالاسىنداعى قازاقتىلدى بۇقارانىڭ جۇمىسقا تۇرۋ، قىزمەت الۋ بارىسىندا ديسكريميناتسياعا ۇشىراپ جۇرگەنىن ايتقان.

سول ميتينگىنىڭ ءدۇبىرى كرەملگە جەتكەن كورىنەدى. ناقتىراق ايتساق، زاحار پريلەپين دەگەن ادام باسقاراتىن رەسەيدىڭ «زا پراۆدۋ» پارتياسىنىڭ وكىلدەرى اتالعان ميتينگكە قاتىستى پىكىر ءبىلدىرىپ، قازاقستان بيلىگىنە سەس كورسەتە سويلەپتى.

«ءبىز قازاقستان بيلىگىنە مەملەكەتىمىزدىڭ ازاماتتارىنىڭ مۇددەلەرىن قورعاۋعا جانە ەلدىڭ تىلدىك باعىتتا بولىنۋىنە جول بەرمەۋگە شاقىرامىز!

پاۆلودار ميتينگىسى سياقتى شەكتەن شىعۋ - ۇلتارالىق ارازدىقتى قوزدىرۋعا جانە ىشكى ساياسي جاعدايدى تۇراقسىزداندىرۋعا ىقپال ەتەدى. قازاق ءتىلىن قورعاۋدى ورىس ءتىلىن رەسمي مارتەبەسىنەن ايىرۋمەن بايلانىستىرۋعا بولمايدى. ويتكەنى بۇل ارەكەت قازاقستانداعى ىشكى ساياسي جاعدايدىڭ ناشارلاۋى مەن ەتنيكاارالىق قاقتىعىستاردىڭ باستالۋىنا اكەلىپ سوعادى. مۇنىڭ مىسالى رەتىندە ۋكرايناداعى جاعدايدى ايتۋعا بولادى. 

ءبىز ۋكراينالىق ستسەناري قايتالانباۋى كەرەك دەپ تالاپ ەتەمىز. قازاقستانداعى بەيبىتشىلىك پەن تىنىشتىق، ونىڭ بارلىق ازاماتتارىنىڭ قۇقىقتارىن ساقتاۋ ءبىز ءۇشىن ماڭىزدى. ونىڭ ۇستىنە قازاقستاندا دا، ەۋرازيا كونتينەنتىنىڭ بارلىق جەرىندە دە ورىس ءتىلى ەجەلدەن ەتنوستىڭ ءتىلى ەمەس، ەۋرازيا حالىقتارىنىڭ اراسىنداعى بايلانىس قۇرالىنا اينالدى» ،- دەپتى. جاي عانا دەپ قويماعان، اشىقتان-اشىق قوقان-لوقى جاساپتى.

سۋرەتتە زاحار پريلەپين

«زا پراۆدۋ» پارتياسى - رەسەيدەگى رەسمي تىركەلگەن ۇلتشىلدار پارتياسى ەكەن. مەملەكەتتىك دۋماعا وتپەگەن، ال وڭىرلىك پارلامەنتتەردەن 1 عانا ورىن بۇيىرعان. پارتيانى رەسەيلىك كاسىپكەر الەكساندر باباكوۆ قارجىلاندىرادى. باباكوۆ ءپۋتيننىڭ الىس-جاقىن شەتەلدەگى سلاۆيان ۇيىمدارىمەن بايلانىس ورناتۋ بويىنشا ارنايى وكىلى.

بۇگىندە قازاقستانداعى ورىس تىلدىلەردىڭ سانى ازايىپ، قازاق ءتىلىنىڭ ەل ءومىرى مەن ساياساتىنداعى ءرولى كۇشەيىپ كەلە جاتقانى كرەملگە ۇناي قويمايتىن ەكىباستان بەلگىلى. ىلگەرىدە قازاقستان لاتىن الىپبيىنە كوشەتىنىن مالىمدەگەندە دە، «ولار ورىس الەمىنەن الىستاپ بارادى» دەپ بايبالام سالعان وسى ورىس جۇرتى ەدى. ەندى مىنە پاۆلوداردا وتكەن ءتىل ميتينگىسىن «شەكتەن شىعۋ، ۇلتارالىق ارازدىقتى قوزدىرۋ» دەپ باعالاپ، «ۋكراينا ستسەنريى قايتالانادى» دەپ ايبات شەگىپتى. الايدا ولاردىڭ بۇل ارەكەتى ورىس تىلدىلەردىڭ قۇقىعىن قورعاۋدان گورى، قازاقستاندى باقىلاۋدان شىعارىپ الۋدان قورىققاننىڭ قولاپاي ارەكەتىنە كوبىرەك ۇقسايدى. بىراق، مۇنى كومپلەكسى كوپ كرەملدىڭ كوبىكاۋىز ساياساتشىلارى تۇسىنە مە؟

قازاقستاننىڭ ىشكى ىسىنە ارالاسىپ، تەرريتوريالىق تۇتاستىققا كوز الارتقان، اشىقتان-اشىق قوقان-لوقى جاساپ وتىرعان كرەملدىڭ كەزەكتى پارتياسىنا قر سىرتقى ىستەر مينيسترلىگى ءۇنسىز قالماۋى كەرەك-اق! بىراق... بىراق، قازاقستاننىڭ مەملەكەتتىك ءرامىزىن - تۋىن اياققا تاپتاپ، اجۋاعا اينالدىرعان بوراتقا دا: «نوتا جىبەرۋ - ءمانسىز. ونىڭ ادرەساتى جوق»، دەپ مايمۇڭكىلەگەن مينيسترلىكتەن مىستى جاۋاپ ەستي قويۋىمىز ەكىتالاي ەكەنى جاسىرىن ەمەس...

نۇربيكە بەكسۇلتانقىزى

Abai.kz