ستاتيستيكا كوميتەتىنىڭ 2020 جىلعى 28 قازانداعى اقپاراتىنا سۇيەنسەك، ەلىمىزدەگى حالىق سانى قازىرگى تاڭدا 18 785,5 مىڭ ادامدى قۇرادى. اتاپ ايتقاندا، مۇنىڭ 58,5 پايىزى نەمەس ون ءبىر ميلليونعا جۋىعى قالا تۇرادى ەكەن. ال رەسپۋبليكا اۋماعىنداعى ءار ءتۇرلى اۋىلداردا تۇراتىن قازاقستاندىقتاردىڭ جالپى سانى سەگىز ميلليونعا جۋىقتاعان ەكەن. بۇل دەگەنىڭىز ەلدەگى اۋىلداعى اعايىن ەلدەگى جالپى جان سانىنىڭ 41,5 پايىزىن قۇرايدى دەگەن ءسوز.

2020 جىلدىڭ 1 اقپانىمەن سالىستىرعاندا قازاقستان حالقىنىڭ جالپى سانى 132 مىڭ ادامعا كوبەيگەن. وسى كورسەتكىشتىڭ ءوزى قازاقستان حالقىنىڭ جىلدان-جىلعا تۇراقتى تۇردە ءوسىپ كەلە جاتقانىن دالەدەيدى دەپ ەسەپتەيمىز. تۇسىنىكتىرەك ەتىپ ايتقاندا، ەلىمىزدە كەيىنگى بىرقانشا جىل كولەمىندە حالىق سانى تۇراقتى تۇردە 1,3-1,5 پايىز مولشەرىندە كوبەيىپ كەلەدى.

ءبىز جوعارىدا اتاعان توعىز اي كولەمىندە ەلىمىز كولەمىندە ەڭ كوپ ءوسىم تىركەلگەن ءوڭىر تۇركىستان وبلىسى سانالادى. ناقتىراق ايتقان، 2020 جىلدىڭ ءبىرىنشى قىركۇيەگىندەگى كورسەتكىش بويىنشا، تۇركىستان وبلىسى حالقىنىڭ جالپى سانى 2 036 029 ادام بولدى. مۇنىڭ ىشىندە 412 819 ادام قالالى جەردە تۇرادى، ولار جالپى ءوڭىر تۇرعىندارىنىڭ 20,3 پايىزىن قۇرايدى. ال اۋىلدى جەرلەردە تۇراتىن حالىق سانى ءسال كوپتەۋ، ولار جالپى ءوڭىر تۇرعىندارىنىڭ 79,7 پايىزىن قۇرايدى، جالپى سانى 1 623 210 ادام. بۇنى وتكەن جىلعى وسى ۋاقىتپەن سالىستىرساق، وڭىردەگى حالىق سانىنىڭ  27 185 ادامعا ارتقانىن بايقايمىز. باسقاشا ايتقاندا، ايماقتاعى حالىق سانى 1,4 پايىزعا ارتتى دەگەن ءسوز.

ەندى وسى ساندى مالىمەتتەردى تارقاتىپ تۇسىندىرە كەتەيىك، تۇركىستان وبلىسىندا 2020 جىلدىڭ العاشقى سەگىز ايىندا (قاڭتار-تامىزدا) ءوڭىر حالىقىنىڭ تابيعي ءوسىمى 29 026 ادامدى قۇراپ وتىر. بۇل بىلتىرعى جىلعى ءتيىستى مەرزىممەن سالىستىرعاندا 0,4 پايىزعا كوبەيدى. بۇنى سان بويىنشا ايتقاندا ءوسىم مولشەرى 114 ادامدى قۇراپ وتىر.

تاعى ءبىر ەرەكشەلەپ ايتا كەتەرلىگى، تۇتاس رەسپۋبليكا بويىنشا تۇركىستان وبلىسى تۋ كورسەتكىشى بويىنشا دا، تابيعي ءوسىم كورسەتكىشى بويىنشا دا ءبىرىنشى ورىندا تۇر. بيىلىعى جىلدىڭ العاشقى سەگىز ايىندا تۇركىستان وبلىسىنىڭ تۋ كورسەتكىشى بويىنشا رەسپۋبليكاداعى ۇلەسى 14 پايىزدى ۇستادى. بۇل دەگەنىڭىز 38 404 ادامدى قۇرايدى. ەگەر تاعى دا وتكەن جىلعى ءتيىستى كەزەڭمەن (2019 جىلعى قاڭتار-تامىز) سالىستىرساق ءۇش مىڭعا جۋىق ءوسىمدى بايقايمىز. وتكەن جىلى اتالعان ۋاقىتتا 35 981 بالا دۇنيەگە كەلگەن بولاتىن. ەگەر مۇنى ىشكەرلەي تارقاتىپ ايتار بولساق، بىلتىعى جىلدىڭ قاڭتار-تامىز ايلارىندا تۋرا مىڭ قىز بالا، ءبىر مىڭ توقسان جەتى ۇل بالا دۇنيەگە كەلگەن. ايتا كەتەرلىگى، بۇل وڭىردە ۇل بالالاردىڭ قىز بالالارعا قاراعاندا ءسال كوپ تۋىلاتىن ءداستۇرى ساقتالىپ كەلەدى.

تاعى ءبىر ايتا كەتەرلىگى، بيىلعى جىلدىڭ ەكىنشى توقسانىندا تۇركىستان وبلىسىنداعى قىزمەتكەرلەردىڭ جالاقى مولشەرى ورتاشا ەسەپپەن شامامان 168 301 تەڭگەنى قۇراپ وتىر. وسىنىڭ ءوزى دەموگرافياسى تۇراقتى تۇردە ءوسىپ كەلە جاتقان ءوڭىر ءۇشىن وتە تاماشا كورىنىس. تۇراقتى تابىس پەن جوعارى ساپاداعى كۇنكورىس دەڭگەيى اتالعان وڭىردەگى تۋ كورسەتكىشى مەن تابيعي ءوسىپ كورسەتكىشىنىڭ تۇتاس ەل بويىنشا ءبىرىنشى ورىنعا شىعۋىنا باستى اسەر ەتكەنى ءسوزسىز.

دەموگرافيا – مەملەكەتتىڭ باستى بايلىعى. الەمدىگى ءار ەلدىڭ ەڭ باستى بايلىقتارىنىڭ ءبىرى وسى حالىق سانى. حالىق سانى تۇراقتى تۇردە وسەتىن، تۋ كورسەتكىشى جوعارى، تابيعي ءوسىمى دە وتە جوعارى ەل دامۋى تۇراقىت ەل سانالادى. ساپالى دەموگرافيا كەز-كەلگەن ەلدىڭ باستى تىرەگى. دەموگرافيسى جوعارى ەلدىڭ بولاشاعى دا جارىق بولاراى ءسوزسىز. ءبارىمىز بىلەتىندەي، تۇڭعىش پرەزيدەنت، ەلباسى نۇرسۇلتان ءابىشۇلى نازارباەۆتىڭ «قازاقستان-2050» مەملەكەتتىك ستراتەگياسىندا ەلدىڭ دەموگرافيالىق احۋالىنا باسا ءمان بەرگەن بولاتىن.

تۇراقتى دامۋ جولىنا تۇسكەن ەلىمىز ەندىگى كەزەكتە دەموگرافيا ماسەلەسىن مىقتاپ قولعا الارى ءسوزسىز. سول ءۇشىن دە ءتۇرلى الەۋمەتتىك كومەكتى كوبەيتىپ، اسىرەسە انا مەن بالانى قولداۋ ساياساتىن جەتىلدىرىپ كەلەدى. سونىڭ ارقاسىندا ەل حالقىنىڭ ءوسىمى تۇراقتى تۇردە ساقتالىپ وتىر. ءتۇرلى اتاۋلى الەۋمەتتىك كومەكتەر، ساپى ءبىلىم بەرۋ، باسپانامەن قامتاماسىز ەتۋ، جۇمىسپەن قامتۋ سەكىلدى يگى شارالاردىڭ دەموگرافيالىق ءوسىمدى قامتاماسىز ەتەتىنى انىق.

Abai.kz