ۆلاديمير پۋتين: «رەسەي فەدەراتسياسىن كسرو سياقتى كۇيرەتكىسى كەلەتىن كۇشتەر بار»
رەسەيدىڭ ىقپالدى باسىلىمدارىنىڭ ءبىرى - «نەزاۆيسيمايا گازەتادا» رف پرەمەر-ءمينيسترى ۆ.ۆ. ءپۋتيننىڭ سايلاۋالدى باعدارلاماسى ەسەپتى ەكىنشى ماقالاسى جارىق كوردى. ەستەرىڭىزگە سالا كەتەيىك، الداعى ناۋرىز ايىندا تەرىستىكتەگى كورشىمىز رەسەي فەدەراتسياسىندا پرەزيدەنت سايلاۋى بولادى. اتالعان ساياسي دوداعا رف-نىڭ قازىرگى پەرمەرى ۆلاديمير پۋتين پرەزيدەنتتىكتەن تاعى دا ۇمىتكەر رەتىندە كىرىسىپ كەتتى.
«نەزاۆيسيمايا گازەتادا» جارىق كورگەن ماقالاسىندا پۋتين ۇلتتىق ماسەلەلەرگە كەڭىنەن توقتالادى. كوشى-قون، ميگراتسيا جايىن قوزعاپ، رەسەيدى ۇلتتىق مەملەكەت ەتىپ قايتا قۇرۋدى قالايتىندارعا قارسى ءاۋج ايتادى.
پرەمەر-ءمينيستردىڭ پايىمداۋىنشا، رف-داعى ميگراتسيا بارىسى وزگەرىستەردى تالاپ ەتەتىن كورىنەدى. رەسەيگە ىشكەرى ءوتۋدى بۇدان بىلاي قاتاڭ تارتىپكە كوشىرمەسە بولمايدى دەيدى ول. سونداي-اق، ميگرانتتار ورىس ءتىلى مەن ەلدىڭ قۇقىقتىق جۇيەسى تۋرالى سىناق تاپسىرۋى ءتيىس. رف-نىڭ بارلىق ايماقتارىندا ورىس ءتىلى مەن ادەبيەتىن، تاريحىن وقىتۋدى كۇشەيتۋ كەرەك. سونىمەن قاتار، جوعارى وقۋ ورىندارىنداعى ستۋدەنتتەرگە اقش-تاعىداي حح عاسىردا جازىلعان كىتاپتاردى وقۋ مىندەتتەلۋى قاجەت.
رەسەيدىڭ ىقپالدى باسىلىمدارىنىڭ ءبىرى - «نەزاۆيسيمايا گازەتادا» رف پرەمەر-ءمينيسترى ۆ.ۆ. ءپۋتيننىڭ سايلاۋالدى باعدارلاماسى ەسەپتى ەكىنشى ماقالاسى جارىق كوردى. ەستەرىڭىزگە سالا كەتەيىك، الداعى ناۋرىز ايىندا تەرىستىكتەگى كورشىمىز رەسەي فەدەراتسياسىندا پرەزيدەنت سايلاۋى بولادى. اتالعان ساياسي دوداعا رف-نىڭ قازىرگى پەرمەرى ۆلاديمير پۋتين پرەزيدەنتتىكتەن تاعى دا ۇمىتكەر رەتىندە كىرىسىپ كەتتى.
«نەزاۆيسيمايا گازەتادا» جارىق كورگەن ماقالاسىندا پۋتين ۇلتتىق ماسەلەلەرگە كەڭىنەن توقتالادى. كوشى-قون، ميگراتسيا جايىن قوزعاپ، رەسەيدى ۇلتتىق مەملەكەت ەتىپ قايتا قۇرۋدى قالايتىندارعا قارسى ءاۋج ايتادى.
پرەمەر-ءمينيستردىڭ پايىمداۋىنشا، رف-داعى ميگراتسيا بارىسى وزگەرىستەردى تالاپ ەتەتىن كورىنەدى. رەسەيگە ىشكەرى ءوتۋدى بۇدان بىلاي قاتاڭ تارتىپكە كوشىرمەسە بولمايدى دەيدى ول. سونداي-اق، ميگرانتتار ورىس ءتىلى مەن ەلدىڭ قۇقىقتىق جۇيەسى تۋرالى سىناق تاپسىرۋى ءتيىس. رف-نىڭ بارلىق ايماقتارىندا ورىس ءتىلى مەن ادەبيەتىن، تاريحىن وقىتۋدى كۇشەيتۋ كەرەك. سونىمەن قاتار، جوعارى وقۋ ورىندارىنداعى ستۋدەنتتەرگە اقش-تاعىداي حح عاسىردا جازىلعان كىتاپتاردى وقۋ مىندەتتەلۋى قاجەت.
كەيبىر ەۋروپا ەلدەرىندەگىدەي دياسپورلاردىڭ سىرت الەمنەن شەكتەلگەن، توماعا-تۇيىق ورتاسى قالىپتاسپاس ءۇشىن رەسەيدىڭ قۇرامىنداعى رەسپۋبليكالار مەن جەرگىلىكتى بيلىك وكىلدەرى ميگرانتتارعا ءالىم-جەتىك جاساپ، ەزگىگە سالماۋى ءتيىس، ال، ميگرانتتار وزدەرى قونىس تەبۋدى قالاعان ايماقتاردىڭ ءداستۇرىن سىيلاسىن. وسىلاي دەي كەلىپ، پۋتين ميگراتسيا ماسەلەسىندە رف بەلگىلەگەن ەرەجەنى بۇزاتىندار قاتاڭ جاۋاپقا تارتىلاتىنىن دا ەسكەرتەدى.
«نگ»-دا جاريالانعان ماقالاسىندا پۋتين كسرو-نىڭ قالاي ىدىراپ كەتكەنىنە سىن كوزىمەن ساراپتاما جاسايدى. «ءدال سول ۋاقىتتا، - دەپ جازادى پۋتين، - بيلىكتىڭ ورتالىقتان باسقارىلۋىنا قارسى كۇشتەر سوتسياليستىك رەسپۋبليكالاردىڭ ەنشى الىپ كەتۋىنە ىقپال ەتتى. ولار ونىمەن دە تىنباي رف-نىڭ قۇرامىنداعى ەلدەردى دە ەلىكتىرىپ باقتى. اقىرى نە بولدى؟ ايماقتاردا ەتنوسارالىق قاقتىعىستار تۋىپ، ازاماتتىق سوعىس ءجۇرىپ ءوتتى. سول قاقتىعىستار مەن سوعىستاردى قولدان جاساعانداردا نە ساياسي ەرىك-جىگەر، نە جاۋاپكەرشىلىك بولعان ەمەس. بۇگىندە سونداي جىمىسقىلاردىڭ ارامىزدان ءالى دە ارىلماعانىن جاسىرا المايمىز. بىزگە قارسى تەرىس پيعىلداعى جاندار رەسەيدى فەدەراتيفتى ەمەس، ۇلتتىق مەملەكەت جاساۋ قاجەت دەپ سويلەيدى. ءسويتىپ كسرو-نى كۇيرەتكەنى سياقتى ولار ەندى رف-نىڭ تۇبىنە جەتپەك».
«جارايدى، - دەيدى پۋتين، - «كاۆكازدى اسىراعاندى قوي!» دەگەندەردىڭ ءتىلىن الايىق. ەندەشە، كۇتىڭدەر ەرتەڭ «ورالدى، ءسىبىردى، قيىر شىعىستى، پوۆولجەنى، پودموسكوۆەنى اسىراعاندى قوي!...» دەگەن ۇراندار كوتەرىلەدى»
«رەسەي، - دەيدى پۋتين ماقالاسىنىڭ «ەدينىي كۋلتۋرنىي كود» تاراۋىندا، - كوپۇلتتى قوعام، بىراق ءبىز ءبىر حالىقپىز».
ءپۋتيننىڭ كوپۇلتتى، ايتكەنمەندە ءبىر حالىق اتانىپ وتىرعان ەلىنىڭ قيىر شىعىسى قازىر قارقىندى تۇردە قىتايلانۋدا. قيىر شىعىستىڭ تۇرعىندارى قىتايدىڭ ديحان-شارۋالارىنا اسا قۇرمەتپەن قاراي باستاعان سياقتى. «ماسكەۋ ءبىزدى ۇمىتتى. قيىر شىعىستى يگەرۋگە پۋتين مەن مەدۆەدەۆ تاندەمىنىڭ قاۋقارى جەتەر ەمەس. سوندىقتان قىتاي ميگارتسياسىنىڭ توقتالماۋىن تالاپ ەتەمىز. قىتايلار بىزگە جول سالىپ، جەيتىن تاماعىمىزدى تاۋىپ بەرىپ جاتىر»، - دەيدى ولار.
ماتەريالدى دايىنداپ، شولۋ جاساعان سايىن بولەك
«اباي-اقپارات»