ەرمەك تۇرسىنوۆ. شىمىرىكپەۋ شىڭىراۋى
جازۋشى-دراماتۋرگ، كينورەجيسسەر ەرمەك تۇرسىنوۆتىڭ كوپكە وي سالاتىن مىنا ءبىر ماقالاسىن «ۆرەميا» گازەتىنەن "دات" جوباسى اۋدارىپ بەرىپتى. ماقالانىڭ ماڭىزىنا وراي ءبىزدى دە جاريالاۋدى ءجون كوردىك. اۆتور ءبىزدىڭ ەلدەگى جاعىمپازدىقتىڭ شەكتەن شىققانىن شەنەي وتىرىپ، بىلاي دەپ جازادى: «ال ەندى قايداعى جوق ءبىر تاستىڭ اتاۋىن پرەزيدەنتتىڭ اتىمەن اتاۋ دەگەن نە سۇمدىق؟! ونىڭ ۇستىنە اتىن وزگەرتىپ، «نۋرنازەن» دەپ قويۋ نە مازاق؟! ايتا كەتۋ كەرەك، ول مينەرال نانوتەحنولوگيا بويىنشا جاسالعان. ونداي مينەرال تابيعاتتا جوق. ول جاساندى جولمەن جاسالعان. سوندا ونى جاساعان كەزدە ءبىزدىڭ عالىمدارىمىز نە ويلادى ەكەن، ءا؟!»
«اباي-اقپارات»
قازاقستاننىڭ زيالى قاۋىمى، ونىڭ ىشىندە بەلگىلى ونەر قايراتكەرلەرى ەلباسىعا ءوتىنىش حات جولداپ، حالىق اتىنان ونىڭ «حالىق قاhارمانى» اتاعىن قابىل الۋىن وتىنگەن بولاتىن.
جازۋشى-دراماتۋرگ، كينورەجيسسەر ەرمەك تۇرسىنوۆتىڭ كوپكە وي سالاتىن مىنا ءبىر ماقالاسىن «ۆرەميا» گازەتىنەن "دات" جوباسى اۋدارىپ بەرىپتى. ماقالانىڭ ماڭىزىنا وراي ءبىزدى دە جاريالاۋدى ءجون كوردىك. اۆتور ءبىزدىڭ ەلدەگى جاعىمپازدىقتىڭ شەكتەن شىققانىن شەنەي وتىرىپ، بىلاي دەپ جازادى: «ال ەندى قايداعى جوق ءبىر تاستىڭ اتاۋىن پرەزيدەنتتىڭ اتىمەن اتاۋ دەگەن نە سۇمدىق؟! ونىڭ ۇستىنە اتىن وزگەرتىپ، «نۋرنازەن» دەپ قويۋ نە مازاق؟! ايتا كەتۋ كەرەك، ول مينەرال نانوتەحنولوگيا بويىنشا جاسالعان. ونداي مينەرال تابيعاتتا جوق. ول جاساندى جولمەن جاسالعان. سوندا ونى جاساعان كەزدە ءبىزدىڭ عالىمدارىمىز نە ويلادى ەكەن، ءا؟!»
«اباي-اقپارات»
قازاقستاننىڭ زيالى قاۋىمى، ونىڭ ىشىندە بەلگىلى ونەر قايراتكەرلەرى ەلباسىعا ءوتىنىش حات جولداپ، حالىق اتىنان ونىڭ «حالىق قاhارمانى» اتاعىن قابىل الۋىن وتىنگەن بولاتىن.
مەن تىزىمنەن ولاردىڭ اتى-جوندەرىن وقىپ شىقتىم. ەكىنشى ابزاتسقا كەلمەي-اق جالىعىپ كەتتىم. كەيبىرەۋلەرىنىڭ ەسىمدەرىن ءتىپتى ەسىمە تۇسىرۋگە تىرىسىپ باقتىم: ءيا، ونداي توپ، ونداي حور قازاقستاندا قاشان بولىپ ەدى؟ ۇمىتپاسام، جۋىردا عانا بولىپ ەدى عوي. ءيا، بىلاي بولعان: تريبۋنانىڭ ارتىندا جاستارى بىرشاماعا كەلىپ قالعان اعالارىمىز وتىرعان، ءبىر كەزدە ولاردان جاستارى ءببىراز كىشى «پيونەرلەر» زالعا ىتقىپ شىقتى، قولدارىندا كەرنەي، باراباندارى بار. ولار ۋلاپ-شۋلاپ كوممۋنيستەردىڭ اتىنا ارناۋ ايتقانداي بولدى. ولاردىڭ جۇمىستارىن ماقتاپ، ءوز ىستەرىنە شىن بەرىلگەندىكتەرىن ولەڭگە قوسىپ ماداقتاۋلارىن ايتىپ جەتكىزە المايتىنداي بولىپ كورىندى.
قالىڭ قاسى قاباعىن جاپقان اتاقتى كوسەمىمىزدىڭ جەكە-جەكە ءسۇيىسىپ سالەم بەرۋدى موداعا ەنگىزگەنى ءالى ەسىمىزدە. ەشكىمدى قالدىرماي، ءبارىن تەگىس ءسۇيىپ شىعاتىن: مەتاللۋرگتەردى دە، دارىگەرلەردى دە، مۇعالىمدەردى دە، شەتەلدەن كەلگەن قوناقتاردى دا... پارتيالىق ءداستۇر سولاي بولاتىن. سونداي-اق «...بارلىق سوۆەت حالقى بىرىگىپ، وزگەرمەيتىن قايىرىمدى جەتەكشىلىكتىڭ ارقاسىندا...» دەگەن سياقتى ماداقتاۋلار ءجيى ايتىلاتىن. پارتياعا دەگەن سۇيىسپەنشىلىك پەن شىن بەرىلگەندىكتى جينالعان كوپشىلىكتىڭ الدىندا، ۇلكەن-ۇلكەن زالداردا، حالىق كوپ جينالاتىن الاڭداردا كورسەتۋ مودا بولعان ەدى. وردەندەر مەن مەدالدار دا سول جەرلەردە تاپسىرىلاتىن ەدى. باسشىلارعا ارنالىپ شىعارىلعان ءارتۇرلى ودالار مەن ماقتاۋ ولەڭدەر دە سول جەرلەردە ايتىلاتىن. ال ول ولەڭدەردىڭ اۆتورلارىنا دەگەن قۇرمەت ەرەكشە بولاتىن: ءسان-سالتاناتتى دەمالىس ۇيلەرىندە سولار، ارنايى اسحانالار مەن بۋفەتتەردەن تاماق الىپ ىشەتىن سولار، ءتىپتى كرەملدىڭ ەمحانالارىندا ەمدەلەتىن دە سولار بولاتىن. ول كەزدە پارتبيلەتتى جىرتۋ، ودان قالدى كەيىننەن وزدەرىنە پارتبيلەت تاپسىرىلعان الاڭعا وت جاعىپ، وعان سول پارتبيلەتتى جاندىرىپ جىبەرەمىز-اۋ دەگەن وي ەشكىمنىڭ دە ءۇش ۇيىقتاسا تۇسىنە كىرىپ-شىققان جوق ەدى...
- زيالى قاۋىمى كىم بولسا سوعان سۇيسىپەنشىلىككە تولى ىقىلاستى حاتتار جازۋمەن عانا شۇعىلداناتىن قوعامدا بارلىعى دۇرىس، بارلىعى ورىنشا دەپ ايتۋ وتە قيىن. ويتكەنى ولاردىڭ تۇسىنىكتەرى وزگەرگەن. ولار بىرەۋدىڭ الدىندا جورعالاۋ مەن ارداقتاۋ دەگەننىڭ، جاعىنۋ مەن العىس ايتۋدىڭ، ادامگەرشىلىك قاسيەت پەن جاعىمپازدىقتىڭ ايىرماشىلىعىن اۋىستىرىپ العان.
ونداي ماقتاۋ سوزدەر ءبىزدىڭ الاڭداردا دا تالاي رەت ايتىلىپ، تالاي قول شاپالاقتاۋلار مەن قۇرمەتكە يە بولعان. كەز كەلگەن ۋاقىتتا قانداي دا بولسا ماقتاۋ سوزدەرىن ءىلىپ اكەتىپ، قولداۋعا دايىن تۇراتىن توپتار بىزدە دە بار بولاتىن، ءالى دە بار. كىمدى بولسا دا ماقتاۋعا، سوعان ىزەت كورسەتۋگە دايىن تۇراتىنداردىڭ جانعان كوزدەرى وسى ۋاقىتقا دەيىن مەنىڭ ەسىمدە... بىراق سول كەزدە ءوزىڭدى ۇياتقا قالعانداي سەزىنەسىڭ. ءىشىڭ ءبىرتۇرلى، الاي-دۇلەي بولادى. قولايسىز جاعدايعا قالاسىڭ. مىسالى، ءبىر مەيرامدى تويلاپ جاتقان كۇنى ترامۆايعا ءبىر بەيشارا سىرنايىمەن كىرىپ كەلگەندە، قايدا بارارىڭدى بىلمەي، ساسىپ قالاسىڭ عوي. نە قاشىپ كەتە المايسىڭ، نە ەشقايدا تىعىلا دا المايسىڭ. ال ول بولسا جان-جاعىنداعى جۇرتتى باسىپ-جانشىپ، ساعان قاراي كەلە جاتادى، ءارى ءوزىنىڭ سۇيىسپەنشىلىگى مەن شىن بەرىلگەندىگى تۋرالى ءانىن شىرقاپ كەلەدى. ونىڭ ۇستىنە بۇل ءاندى ساعان ارناپ ايتىپ كەلەدى. ودان ساسىق اراقتىڭ ءيىسى مەن قولاڭسانىڭ ءيىسى مۇڭكىپ تۇرادى، سويتە تۇرا كوزدەرى جاۋدىرەپ، ساعان كىر-كىر الاقانىن جايادى. سەن بولساڭ، بىردەڭە بەرۋ كەرەك قوي دەپ، قالتاڭدى اقتارا باستايسىڭ، ۇساق تيىن تاپپايسىڭ، ءىرى اقشانى بەرۋگە قيمايسىڭ... نە ىستەۋ كەرەك؟ امالسىزدان تەرەزەگە بۇرىلىپ، تەرىس اينالىپ كەتەسىڭ. ول بەيشارا كىشكەنە تۇرادى دا، بار بىلگەنىمەن ىشتەي سەنى بوقتاپ، قاسىڭنان وتە شىعادى. مىنە، بىرەۋدى قولداۋعا، قارالاۋعا ارنالىپ جازىلعان ۇجىمدىق حاتتار دا وسى سياقتى، بىردە ماقتاپ اسپانداتادى، بىردە قارالاپ، جەرگە تىعادى. مەن وندايلاردىڭ زامانى وتكەن شىعار دەپ ويلايتىنمىن، سويتسەم قاتەلەسىپپىن...
- مۇمكىن، كوپشىلىكپەن بىرگە بولعان جەڭىل دە شىعار. ويتكەنى كوپشىلىكتىڭ اراسىندا بىلىنبەيسىڭ، ءارى جاۋاپكەرشىلىكتەن قورعانىسىڭ مىقتى بولادى. ال ەگەر دە جالعىز بولساڭ، وندا جەكە جاۋاپ بەرۋىڭ كەرەك. ءتارتىپ سولاي. سەن جالعىز بولساڭ، قورعاۋشىڭ بولمايدى. باسقا جول جوق. مۇمكىن، يدەولوگيا تۇرعىسىنان مۇنداي جالپىلاما اۋرۋ بولىپ كورىنۋ كەرەك تە شىعار. ويتكەنى ەلباسىعا ول ءوتىنىش حاتىن جولداۋ ءۇشىن زيالىلار قانشاما ەڭبەك ەتتى: ول ءۇشىن بارىمەن حابارلاسىپ، ەرىنبەي ءبارىنىڭ قولىن جيناۋ كەرەك. ونىڭ ۇستىنە بارىنە جاعدايدى ءتۇسىندىرىپ ايتۋ كەرەك، ءوتىنۋ كەرەك... ول دا ۇلكەن ەڭبەكتى، شىدامدىلىقتى قاجەت ەتەدى عوي!
وكىنىشكە قاراي، مەن بۇل حاتتىڭ ىشىنەن جەكە تۇلعانى كورە المادىم. ءبىر توپ - بۇل جەكە تۇلعا ەمەس. ءبىر توپ بولىپ جيىلىپ تۇرعان جيىننىڭ بەتى بۇزىلعىش كەلەدى، ءارى ءسوزى تۇسىنىكسىز بولادى. جيىندا ايتىلعان سوزدەردى انىعىراق ەستۋ قيىن، ءارى جەكە ايتىلعان سوزدەر دە ەستىلمەيدى. بۇل جەردە مەنىڭ ايتايىن دەگەنىم: ءوتىنىش حاتىن تولتىرۋشىلار قول قويۋشىلارعا دۇرىس قىزمەت كورسەتپەگەن. ولار قول قويۋشىنىڭ جەكە پىكىرىن ايتۋ قۇقىعىنان ايىردى. ولار قول قويۋشى زيالىلاردىڭ ءبارىن ءبىر جىپكە ءتىزىپ، ولاردى جەكە-جەكە تۇلعا بولۋ قۇقىعىنان ايىردى. زيالىلاردىڭ اۋزىنا ءبىر ميكروفون توسىپ، ءبارىن تەك قانا ءبىر دىبىس شىعارۋعا، ءبىر ءسوزءدى عانا ايتۋعا ءماجبۇر ەتتى. بۇل جاعداي اۋىلدىق جەردە قالىڭدىعىن الۋعا كەلگەن كۇيەۋ جىگىتتىڭ تويىن ەسكە سالادى. وندا دا كۇيەۋ جىگىتتىڭ تۋىسقاندارى تەك سونى عانا ماقتاپ، ءبىر ءسوزدى قايتالاي بەرەدى عوي...
قىسقاسى، مەنىڭ ءوزىم ۇناتاتىن، سىيلايتىن از عانا ارداقتى ادامدارىم بار ەدى، سولار ءۇشىن ءبىرتۇرلى ىڭعايسىز جاعدايدى باستان كەشتىم. مۇمكىن، ولاردى تاعى دا وسىنداي قاتەلىككە بارۋعا دۋشار ەتكەن بولار دەپ ويلايمىن. مەن ءوز كوزدەرىنشە ولاردى اقتاپ العىم كەلەدى. وسى ويدا سانام سان جاققا جۇگىرەدى: مۇمكىن، بىرەۋلەرى اسىعىس، ويلانباستان قول قويعان شىعار، مۇمكىن، باسقاشا تۇسىنگەن بولار دەگەن سياقتى ويلار مازا بەرمەيدى. ال ەندى كەيبىرەۋلەرىنىڭ وزدەرى سۇرانىپ قول قويعانىنا ەش كۇمانىم جوق. مەن بۇل جەردە وندايلار تۋرالى ايتىپ تۇرعانىم جوق. مەنىڭ ويىم باسقادا. مەنىڭ تۇسىنبەيتىنىم: وسى ەلگە سىيلى، قادىرلى، اقىلدى، ەڭبەگى سىڭگەن تالانت يەلەرىن اعىنان جارىلىپ، ەلباسىعا دەگەن سۇيىسپەنشىلىگىن ايتۋعا يتەرمەلەيتىن نە قۇدىرەت؟ ولاردى كىم ءماجبۇر ەتتى؟ كىم ءوزىنىڭ كەلەشەگى نەمەسە بالا-شاعاسىنىڭ بۇلدىرلى ەرتەڭى ءۇشىن وسىنداي ارامدىققا بارىپ وتىر؟ وسى ءىستىڭ ارتىندا كىم تۇر؟ الدە ولاردىڭ سانا-سەزىمدەرى وزگەرگەن بە؟ مىنە، وسى سۇراقتار ماعان مازا بەرمەيدى.
مەن، مىسالى، نازارباەۆتى سىيلايمىن. ول - مەنىڭ پرەزيدەنتىم. مەن، ارينە، نۇرسۇلتان ءابىشۇلىنىڭ ساياسي زور تۇلعا ەكەنىن دە تۇسىنەمىن. ونىڭ ەسىمى تاريحتا قالاتىنى دا بەلگىلى. سونداي-اق مەن ءبىزدىڭ ەلدەگى بولىپ جاتقان جاقسىلىقتار مەن جاماندىقتاردىڭ بارىنە ول كىنالى ەمەس ەكەندىگىنە سەنەمىن. بارلىق قۇبىلىستاردى ونىڭ ەسىمىمەن بايلانىستىرا بەرۋگە بولمايدى عوي. سونىمەن قاتار، وپپوزيتسيانىڭ وعان تاعىپ وتىرعان ءارتۇرلى كىناسى دە، اسىرەسە وعان تاعىلعان سان ءتۇرلى ماراپاتتار دا مەن ءۇشىن ەشتەڭە ەمەس. مەن تەك قانا نە ءۇشىن سونشاما كەۋدە قاعىپ، سەنىم ءبىلدىرۋ كەرەك ەكەنىن تۇسىنبەيمىن؟! كوشەلەر مەن الاڭدارعا دا، زاۋىتتار مەن كەمەلەرگە دە، ءتىپتى جاڭادان شىققان جۇلدىزدارعا دا نەشەتۇرلى اتتار قويىلىپ جاتىر عوي...
- ەلگە سىيلى ءبىر اقساقالدىڭ ۇلكەن كىسىنىڭ قولىن ءسۇيىپ، قوعامعا ءارتۇرلى وي تاستاعانى ەسىڭىزدە مە؟ بىرەۋلەر ونى كىنالادى. ال بىرەۋلەر وعان قىزىقتى دا. مىنە، قوعامدا وسى ەكىنشىلەر تىم كوپ پە ەكەن دەپ قورقامىن.
مىسالى، ۇزىناعاشتا ءبىر بەنزين قۇياتىن ستانتسيا «پرينتسەسسا ديانا» دەپ اتالاتىنىن بىلەمىن. ءبىر رەستوراننىڭ «پوپروبۋي ۋ افاناسيچا» دەپ تە اتالاتىنىن بىلەمىن. مەنىڭ ءبىر دوسىمنىڭ ءيتىنىڭ اتى تەرميناتور. ال ەندى قايداعى جوق ءبىر تاستىڭ اتاۋىن پرەزيدەنتتىڭ اتىمەن اتاۋ دەگەن نە سۇمدىق؟! ونىڭ ۇستىنە اتىن وزگەرتىپ، «نۋرنازەن» دەپ قويۋ نە مازاق؟! ايتا كەتۋ كەرەك، ول مينەرال نانوتەحنولوگيا بويىنشا جاسالعان. ونداي مينەرال تابيعاتتا جوق. ول جاساندى جولمەن جاسالعان. سوندا ونى جاساعان كەزدە ءبىزدىڭ عالىمدارىمىز نە ويلادى ەكەن، ءا؟!
ال ەندى قاراڭىز، شىلدەنىڭ 6-دا دۇنيەگە كەلگەن ەر بالالاردىڭ اتىن قويۋدا ەشقانداي تاڭداۋ دەگەن جوق، ول مىندەتتى تۇردە نۇرسۇلتان بولادى. ەگەر دە اتا-اناسى ونى الىبەك، نەمەسە اكەجان دەپ اتاپ قويسا، قىزىق بولار ەدى؟! ال قايداعى ءبىر تاستىڭ اتىن ادامنىڭ اتىمەن بايلانىستىرۋدىڭ قانداي قاجەتى بار؟! ەلگە سىيلى ءبىر اقساقالدىڭ ۇلكەن كىسىنىڭ قولىن ءسۇيىپ، قوعامعا ءارتۇرلى وي تاستاعانى ەسىڭىزدە مە؟ بىرەۋلەر ونى كىنالادى. ال بىرەۋلەر وعان قىزىقتى دا. مىنە، قوعامدا وسى ەكىنشىلەر تىم كوپ پە ەكەن دەپ قورقامىن. الدە وندايلارعا وتكەن ۇرپاقتىڭ ونەگەسى ءتان بە ەكەن؟ اكەلەرىمىزدى تۇسىنۋگە بولادى. ولاردىڭ زامانى سولاي بولدى. ولارعا ومىردە قيىن بولدى. ولار نەبىر جاعىمپازداردى كوردى، نەبىر قورلىققا شىدادى. ءبىزدىڭ وسى باقىتتى ءومىرىمىز ءۇشىن ولار نەبىر قيىنشىلىقتارعا ءتوزدى، ادامگەرشىلىك قاسيەتتەرىن اياققا باستى. ءارى-بەرىدەن سوڭ وسى ءومىرىمىز ءۇشىن ءبىز ولارعا العىس ايتۋىمىز كەرەك.
ولارمەن بىرگە ومىردەگى جاعىمپازدىق، ەكىجۇزدىلىك تە كەتەدى دەپ ويلايتىنبىز. بىراق ولاي ەمەس ەكەن. مەن جاقىندا دەنساۋلىعىنان سىر بىلدىرمەيتىن اتاقتى شتانگيستەردىڭ ءبىرىن تريبۋنادان كوردىم. ونىڭ سويلەگەن سوزىنەن مەنىڭ تۇسىنگەنىم: ەگەر دە ول تۋ سىرتىنان نۇرسۇلتان ءابىشۇلىنىڭ قولداۋىن سەزىنبەگەن بولسا، وندا شتانگانى كوتەرە الماس ەدى! نە دەگەن جاعىمپازدىق؟ نە دەگەن اۋرۋ؟ ول قالايشا بۇكىل جان دۇنيەڭدى جاۋلاپ الادى؟ سودان كەيىن قالايشا بۇكىل دەنەدەن ءوتىپ، ميعا بارادى؟
بايلىقتىڭ تاكاپپارلىق تۋدىراتىنى بەلگىلى. سول سياقتى كەدەيشىلىكتىڭ جاعىمپازداردى كوبەيتەتىنى دە بەلگىلى. بۇل جەردە ويلاناتىن نارسە وتە كوپ. مەن كەدەيشىلىك دەپ ويى تايىز ادامدار تۋرالى ايتىپ تۇرمىن. ساناسى قۇلدىقتىڭ جەتەگىندە كەتكەن جانە ءومىرى وتارشىلدىقتا وتكەن ەل قىپ-قىسقا ۋاقىتتىڭ ىشىندە دامىعان تاۋەلسىز ەل بولىپ شىعا كەلە الا ما؟ ءتىپتى ونى ءتۇرلى-ءتۇستى الىپ پلاكاتتارمەن اشەكەيلەپ قويساڭ دا؟! بىزدە ونداي دا بولعان. ءارى جاقىندا عانا بولعان.
«ورىس حالقىنىڭ مىنەزى قىزىق - يت سياقتى. ۇرساڭ - قىڭسىلايدى دا جاتادى». بۇل چەحوۆتىڭ ايتقانى. انتون پاۆلوۆيچ ءوز حالقىن ءوزى جاقتىرماعان دەپ ويلايتىن شىعارسىز. جوق، ولاي ەمەس. ول ءوز حالقىن جاقسى كورگەنى سونشالىق، ءتىپتى ولاردىڭ «يتتىك قاسيەتىمەن» دە كەلىسە الماعان. مۇنداي پىكىر ابايدا دا بار. وقىڭىز.
ەسىمى ۇمىتىلماس بولعان جدانوۆ كۇندەردىڭ ءبىر كۇنى: «مادەنيەت شەبەرلەرى، سىزدەر كىمدەرمەن بىرگەسىزدەر؟» - دەپ سۇراق قويعانى بار. ال ءبىزدىڭ مادەنيەت شەبەرلەرى كىممەن بىرگە ەكەندىكتەرىن اشىقتان-اشىق ايتتى. مۇمكىن، ولاردى دا ءتۇسىنۋ كەرەك شىعار. ولاردىڭ بۇعان دەگەن ءوز سەبەپتەرى دە بار شىعار. بىراق ءبىر جەرى عانا تۇسىنىكسىز: وعان بۇل كەرەك پە؟ وعان قالاي قيىن ەكەنىن مەن تۇسىنەم. انا ترامۆايداعى سىرناي ابدەن مازانى الدى. سونىڭ ءبىر سارىندى ءۇنى... شىنىن ايتقاندا، وعان كەرەگى شامالى. ءبىرتۇرلى ىڭعايسىز جاعداي. ۇيات ءتىپتى. بىزگە دە ول كەرەك ەمەس. سوندا كىمگە كەرەك؟
«كوممۋنيستەردەن كەيىن مەن انتيكوممۋنيستەردى جەك كورەم».
بۇل دوۆلاتوۆتىڭ ايتقانى. ەشتەڭە ىستەي المايسىڭ، بىراق، جۇرتقا ءبىر سەنىمدى پەندە كەرەك. ونسىز جۇرتتىڭ كۇنى قاراڭ. جۇرتقا ءبىر جەتەكشى كەرەك. ال سوقىرلار ەلىندە جالعىز كوزدى ادام دا كورەگەن، ساۋەگەي سياقتى ەمەس پە؟!
ادەتتە اڭگىمەنىڭ اياعىندا بولاشاققا جەتەلەيتىن قانداي دا ءبىر سەنىمدى بولجاۋلار ايتىلادى عوي. ال مەن، شىنىمدى ايتسام، ونداي ەشتەڭە ايتا الماي تۇرمىن. ءبىزدىڭ كەلەشەگىمىز تۋرالى مەندە ەشقانداي دا قيال جوق. ءبىزدىڭ ەلىمىزدى قانشاما رەت تاۋەلسىز ەل دەپ جاريا قىلعانىمەن، ول ءالى كۇنگە دەيىن قۇلدىقتان ارىلا الماي كەلەدى. ەگەر دە سوزىمە سەنبەسەڭىز، «قازاقستان» تەلەارناسىن قوسىپ قويىپ، 10 مينۋتتاي تىڭداپ وتىرىڭىز. ەگەر دە ودان ءبىر بيزنەسمەن، نە عالىم، نە جازۋشى، نە مۇعالىم، ءتىپتى ءبىر كومباينەر دە ءسوزىنىڭ اراسىندا «ەلباسىنىڭ باستاماسىمەن» دەگەن تىركەستى قوسىپ ايتپاسا، وندا اڭگىمە باسقاشا بولادى. كەيدە ماعان ول كىسىنىڭ اتى ءسوز اراسىنا ۇيقاس ءۇشىن قوسىلىپ ايتىلاتىن سياقتى بولادى. بىراق ەلباسىعا تىلەك ايتۋدىڭ اياعى ءالى الىستا جاتىر. توي ءالى جالعاسۋدا...
مۇمكىن، ويلاناتىن كەز كەلگەن شىعار، اعايىن؟! زيالى قاۋىمى كىم بولسا سوعان سۇيىسپەنشىلىك حاتتارىن جازۋمەن عانا شۇعىلداناتىن قوعامدا بارلىعى دۇرىس، بارلىعى ورىنشا دەپ ايتۋ وتە قيىن. ويتكەنى ولاردىڭ تۇسىنىكتەرى وزگەرگەن. ولار بىرەۋدىڭ الدىندا جورعالاۋ مەن ارداقتاۋ دەگەننىڭ، جاعىنۋ مەن العىس ايتۋدىڭ، ادامگەرشىلىك قاسيەت پەن جاعىمپازدىقتىڭ ايىرماشىلىعىن اۋىستىرىپ العان. ەگەر دە مەن مۇنداي ەرەكشەلىكتەردى ساياساتتانۋشىلار قاتارىنان بايقاپ قالسام، ەشتەڭە بولماس ەدى. بۇل ولارعا ءتان قاسيەت. پوپۋليزم - ولاردىڭ جۇمىس ىستەۋ اينالاسى، ال ەكىجۇزدىلىك - بۇل جۇرە قالىپتاسىپ كەتكەن رەفلەكس. دەگەنمەن، ءال-فارابي داڭعىلىنىڭ بويىندا تۇنگى شامدار نەگە سونشا قاپتاپ كەتكەنى جايىندا ءالى ەشكىم ويلانعان جوق. ۇزىنقۇلاقتىڭ ايتۋىنشا، ول شامدارعا پەسسيميستەر قايعىلانىپ قارايدى، ال وپتيميستەر - قۇمارلانىپ قارايدى ەكەن. ءبىر قارسىلىق سەزىلگەندەي، دەگەنمەن مەن تاعى ءبىر سۇراق قويامىن: ەگەر دە ءبارى استان-كەستەن بولىپ، اشكەرەلەۋ ارەكەتى باستالىپ كەتسە شە؟ وندا جوعارىدا ايتىلعان تىزىمدەگى ارداقتى اعالارىمىزدىڭ ءبىرازى بۇزاقىلار، نۇقسان كەلتىرۋشىلەر قاتارىنا ءوتىپ كەتەرى ءسوزسىز. ەڭ قىزىعى - كىم ءبىرىنشى بولىپ باستار ەكەن؟
اۋدارعان - ايمان وسپانوۆا
«اباي-اقپارات»
