XX عاسىر باسىندا قازاق تاريحى جاڭا ساياسي كەزەڭدەردى باستان كەشتى. العاشقى ۇلتتىق باسپاسوزدەر، جاڭاشا مەكتەپتەر پايدا بولىپ، ۇلتتىق قوزعالىستاردىڭ قالىپتاسۋىنا سەرپىن بەردى. الاشوردا ۇكىمەتى تاراتىلعان سوڭ، الاش زيالىلارى اعارتۋشىلىقپەن اينالىسىپ، عىلىم-ءبىلىم ىسىنە باسا ءمان بەردى. العاشقى قازاق وقۋلىقتارى مەن وقۋ قۇرالدارىن شىعارۋ ىسىنە بەلسەنە كىرىستى. عىلىم مەن ءبىلىم ىستەرىن دامىتۋدى مەن جۇيەلەۋدە قولعا العان شارالارىنىڭ ءبىرى ءبىلىم-پەداگوگيكالىق جۋرنال شىعارۋ ءىسى ەدى. ءسويتىپ 1919 جىلى وردادان «مۇعالىم» جۋرنالى جارىققا شىقتى. بىراق جۋرنال جوعارىداعى جالپىۇلتتىق تالاپتاردى تولىق قاناعاتتاندىرا المادى. تەك 10 سانى عانا شىعىپ تۇرالاپ، توقتاپ قالدى. ەندىگى كەزەكتە جاڭا عىلىمي-پەداگوگيكالىق جۋرنال شىعارۋ ءىسى كۇن تارتىبىندە تۇردى. بۇل ماسەلە 1924 جىلعى ورىنبوردا وتكەن قازاق ءبىلىمپازدارىنىڭ تۇڭعىش سيەزىندە دە كوتەرىلدى. ۇزاق دايىندىقتان سوڭ 1925 جىلى «جاڭا مەكتەپ» جۋرنالى ومىرگە كەلدى.

جۋرنال شىعارۋ ءىسىنىڭ بىرازعا دەيىن كەشەۋىلدەۋ سەبەبى جايلى العاشقى ساندارىندا بىلاي دەيدى: «ءبىز «جاڭا مەكتەپتى» شىعارامىز دەپ ۋادە ەتكەنىمىزگە كوپ بولعان. مەكتەپ، وقۋ، وقىتۋ ماسەلەلەرىنە ارنالعان وقۋ كەمەسەرياتىنىڭ جۋرنالى شىعادى دەگەندە وقىتۋشىلاردىڭ قۇلاعى سەلت ەتە قالدى: ءار جەردەن جازىلۋ اقشالار، حاتتار، تەلەگرامدار ءۇستى-ۇستىنە قارداي جاۋدى» دەپ العىسوزدەرىنىڭ بىرىندە جۋرنالدىڭ جاۋاپتى باسقارۋشىسى مولداعالي جولدىبايۇلى اتاپ وتەدى.

«جاڭا مەكتەپتىڭ» ۇزبەي جازىپ وتىراتىن جازۋشىلارى قاتارىندا احمەت بايتۇرسىنۇلى، مولداعالي جولدىبايۇلى، ەلدەس ومارۇلى، سماعۇل سادۋاقاسۇلى، مىرجاقىپ دۋلاتۇلى، ساكەن سەيفۋللين، تەلجان شونانۇلى، بەيىمبەت مايلين، ءبىلال سۇلەيۇلى، جۇسىپبەك ايماۋىتۇلى، ەسقالي مۇقانۇلى، ءبىلال مالدىبايۇلى، ءالىمحان ەرمەكۇلى، مۇقتار ساماتۇلى، مۇحتار اۋەزوۆ، مۇقتار مىرزاۇلى، ءاليحان بوكەيحان قاتارلى ءبىر توپ قازاق ءبىلىمپازدارى تۇردى. نەگىزگى قۇرامى الاش زيالىلارى ەدى. ولاردىڭ نەگىزگى ماقساتى وقۋ ۇردىسىنە جاڭاشا لەپ، وزگەرىستەر مەن رەفورمالار اكەلۋ بولدى. سول ماقساتتا جۋرنال «باس ماقالا»، «ءبىلىم-پەداگوگيكە»، «وتانتانۋ»، «سىن»، «رەسمي ءبولىم» سياقتى بىرنەشە تاقىرىپتىق بولىمگە ءبولىندى.

«جاڭا مەكتەپ» جۋرنالىنىڭ العاشقى ەكى سانى تەگىن تاراتىلىپ، ءۇشىنشى سانىنان باستاپ ج ا ز ى ل ۋ ش ى ل ا ر ع ا ج ءى ب ە ر ءى ل د ءى . جاۋاپتى باسقارۋشىسى –مولداعالي جولدىبايۇلى، ءبولىم باسقارۋشىلارىنا احمەت بايتۇرسىنۇلى، ساكەن سەيفۋللين، ءبىلال سۇلەيۇلى، تەلجان شونانۇلى قاتارلى ازاماتتار جاۋاپتى بولدى.

العاشقى ساندارىندا ەل مۇعالىمدەرىنە، وقىتۋشىلارعا مىناداي ۇندەۋ جاريالادى: «قالىڭ مۇعالىم مەن ءجاي وقىتۋشىلارىمىز تانىسۋ ءۇشىن «جاڭا مەكتەپتىڭ» №1, 2 تەگىن جىبەرىلەدى. №3 باستاپ اقىلى بولادى. وقۋ بولىمدەرى بارعان №1, 2-ءدى مەكتەبى مەن مۇعالىمدارىنا تەز تەگىن تاراتۋىن وتىنەمىز. جۋرنال ءازىر ەكى ايلىق، وكتابىردەن باستاپ ايلىق بولىپ شىعارىلماق». جىلدىق باعاسى – مۇعالىم ءۇشىن 2 سوم 50 ءتيىن، ءجاي وقۋشىعا 3 سوم بولىپ بەلگىلەندى. ...قازاق وقىتۋشىلار جۋرنال ارقىلى ءوزارا شىعارماشىلىق بايلانىس ورناتىپ، وقۋ-ءبىلىم جۇمىستارىن بىرلىكتە جۇرگىزەتىن ورتا قالىپتاستىرۋدى كوزدەدى.

جۋرنالدى ساپاسىن ءوسىرۋ، كوركەيتۋ ىسىندە ەلدەگى وقىتۋشىلارعا ءۇمىت ارتىپ، جىگەر بەرىپ، سەنىم ارتتى. قازاق حالقىنىڭ وزگە جۇرتپەن تەڭەسۋى ءۇشىن ءبىلىم-عىلىم ىستەرى الدىڭعى قاتاردا بولۋى كەرەك ەكەنىن ەسكە سالدى. ساباق وقىتۋدان  باسقا ەل تۇرمىسىن زەرتتەۋگە، ەل شارۋاشىلىعىن زامانعا لايىق تۇردە وزگەرتۋگە مىندەتتەدى. مەكتەپ ىشىندە بالا وقىتۋدان باسقا، مەكتەپ پروگراماسىن تۇزەۋ ءۇشىن اۋدان تۇرمىسىن زەرتتەپ ماتەريال جيناۋ، سونىڭ ىشىندە قازاق مۇعالىمىنىڭ موينىنداعى زور مىندەت ساۋاتسىزدىقتى جويۋ جۇمىسىنا بەلسەنە كىرىسۋىن ەسكە سالدى. نەگىزىنەن شارۋاشىلىق پەن كاسىپ، دەنساۋلىق ماسەلەلەرى، حالىقتىڭ رۋحاني قازىناسىن جيناقتاۋ جۇمىستارىنا قالىڭ قازاق وقىتۋشىلارىن تارتۋ كەرەك ەكەنىن، وقىتۋشىلاردىڭ دا بەلسەندى بولۋعا شاقىرىپ، ولارعا سەنىم ارتتى.

1, شارۋاشىلىق پەن كاسىپكەرلىككە باۋلۋ. «ساۋدا – وسالدى كۇشتى جەم ەتۋدە. كاسىپ جەمىستەرى (ايتالىق – ەرى-تەرسەك، ءجۇن-جۇرقا، ەت، ءسۇت، ماي تاعى سول سياقتىلار) ءىرىپ ءشىرىپ جاتىر. مال باققان قازاق سياقتى شۆەتساريا سۇتتەن جاساعان اۋقاتتارمەن جەر ءجۇزىن اسىراپ وتىر. قازاق سيىرىنىڭ تەرىسى گەرمانيا بارسا ءبىر تەرىدەن 5 ءتۇرلى بىلعارى جاساپ ساتادى. تەرىنىڭ كوك ەتىنەن جەلىم جاساپ ساتادى. جۇننەن قىرىپ الىپ ادەمى قالپاق جاساپ ساتىپ، قالپاق ساتقان اقشانىڭ جارتىسىمەن تەرىنىڭ اۋەلگى قۇنىن تولتىرىپ الىپ، باسقاسىنىڭ ءبارىن پايدا ەتەدى» - دەپ، ەۋروپانىڭ وزىق تەحنيكالىرىن ايتا كەلىپ: «الا ارقانمەن شىندىعان سىنىق اربا قازاق ەلىنىڭ ماڭگى-باقى ەنشىسىنە تيگەن جوق!» («جاڭا مەكتەپ».№2.1925) -دەپ، بۇل ىسكە باس بولۋ ءۇشىن ينجەنەر، اگرونومداردىڭ جەتىسپەيتىنىن ولاردىڭ شارۋاسىن ۋاقىتشا بولسا دا، وقىتۋشىلار قوسىنى باستى مىندەت رەتىندە اتقارۋدى، جاڭا تۇرمىسقا بەيىمدەلۋ ىسىنە تارتۋدى كوزدەدى.

2, حالىق دەنساۋلىعى مەن جۇقپالى اۋىرۋدان ساقتانۋ. نادان ەل ناس بولادى. قازاق ەلىندە ناستىق كوپ. ناستىق نەشە ءتۇرلى اۋىرۋلارعا سەبەپ. بۇلاردى ەمدەيتىن، بۇلاردى ءتۇسىندىرىپ اۋىرۋدان ساقتاندىراتىن دوعدىرلار. دوعدىر قازاقتا جوق. بار دوعدىر دالانى، قازاق اۋىلىن بۇل قاسىرەتتەن قۇتقارۋ جالعىز – عانا مۇعالىمنىڭ قولىنان كەلەدى. مۇعالىمدىگىنىڭ ۇستىنە قازاق مۇعالىمى اۋىلدا ەمشى بولۋى دا كەرەك.

3, حالىق رۋحاني بايلىعىن جيناقتاۋ ءىسى. قوعام تۇرمىسىن زەرتتەگەندە ءۇش داۋىرگە ءبولىپ زەرتتەۋگە تۋرا كەلەدى: قازىرگى كۇيى. ەكىنشى وتكەن ۋاقىتتاعى كۇيى. ءۇشىنشى بولاشاقتاعى تۇرپاتى ەدى. سوندىقتان قوعامنىڭ وتكەن ومىرىندە زەرتتەۋ كەرەك بولدى. مادەنيەتتى ەلدەردىڭ وتكەن ءومىرى جازبا تاريحتان، ادەبيەتىنەن، ولەڭ-جىر، كۇي سازىنان كورىنەتىنى بەلگىلى.

بۇلاردىڭ بارلىعى اۋىزدان اۋىزعا كوشىپ جىرتىلىپ جامالىپ ءجۇر. بۇلاردىڭ بارلىعىن جيناۋ، وڭدەۋ، تاسقا باستىرۋ كەرەك. ۇكىمەت ءيا وقۋ كەمەسەرياتى مۇنى جيناپ الا-المايدى: قازاق ەلىن، ەدىلدەن التايعا دەيىن شاشىلىپ جاتقان ەلدى ارالاپ ەسكى سوزدەرىن، ءان-كۇيىن جيناپ الۋ مۇعالىمدەردەن باسقانىڭ قولىنان كەلمەيدى. مۇعالىم قازاقستاننىڭ وتكەن ءومىرى قۇراستىرىپ جارىققا شىعارۋعا مىندەتتى.

بۇل بالەلەردەن قازاق بەينەتقورلارى ويانباي، شارۋاسىن تىرىلتبەي، ءوز تاعدىرىنا ءوزى قوجا بولماي تۇرىپ قۇتىلىپ بولمايدى. ويانۋ ءۇشىن وياتۋشى كەرەك، ۇيرەتۋشى كەرەك، باسشى-كوتەرمەشى كەرەك. قازاق دالاسىندا بۇل جۇمىس بۇتىندەي وقىتۋشىنىڭ موينىندا بولۋى كەرەك دەيدى.

ساناي بەرسەك قازاق وقىتۋشىلارىنىڭ جۇمىسى تاۋسىلارلىق ەمەس. قورىتىپ ايتقاندا – قازاق دالاسىندا جاڭا ءومىردىڭ، جاڭا تۇرمىستىڭ، قىلتىلداپ، ۇشى كورىنىپ كەلە جاتقان جاڭا الەۋەتشىلدىك جۇرتشىلىقتىڭ تەتىگى اۋىلداعى وقىتۋشىلاردىڭ قولىندا. بولاشاقتاعى جاقسى ات تا جامان ات كوبىنە-اق وقىتۋشىلارعا مىندەتتەپ، زور سەنىم ارتتى.

وسى مىندەتتەردى ورىنداۋ ماقساتىندا ءار سالاعا قاتىستى ماقالالار مەن جازبالار دا بەرىلىپ وتىردى. مىسالى، الاش كوسەمى ءاليحان بوكەيحاننىڭ كوبىنەسە اۋدارما كىتاپتارعا سىنى باسىلدى. ولاردىڭ ىشىندە، ماعجاننىڭ «ءتورت اڭگىمەسى»، ءبىلال مالدىبايۇلىنىڭ «قۇرت اۋرۋى»، ىبىراشتىڭ «ادام مەن ماقۇلىقتىڭ تەگى» ت.ب كىتاپتارعا سىنى بەرىلسە، ءوزىنىڭ «جاراسىن الدىرعان انا»، «قاندى جاۋىن»، «قارا حانىم» ت.ب اۋدارمالارى بار.

احمەت بايتۇرسىنۇلىنىڭ 1926  جىلى 26 اقپاننان – 2 ناۋرىز ارالىعىندا باكۋدە بولعان تۇركى قۇرىلتايى تۋرالى جازعان «تۇرىكشىلدەر قۇرىلتايى» ماقالاسى وتە قۇندى دەرەك بولىپ تابىلادى. سونىمەن قاتار، «دىبىستاردى جىكتەۋ»، «انا ءتىلىنىڭ ءادىسى»، «جالقىلاۋ(ايىرىڭقى) ءادىسى» ت.ب ماقالالارى كەزدەسەدى.

جۇسىپبەك ايماۋىتۇلىنىڭ دجەك لوندوننىڭ «تەكسىز، تەلەگەي اتتانىس» اتتى اۋدارماسى (مۇندا قىتاي بولاشاقتا ەكونوميكاسى ارقىلى الەمگە بيلىك جۇرگىزەدى، كەيىننەن بەلگىسىز اۋرۋ تارالىپ، قىتايلار جاپپاي قىرىلادى دەگەن كولەمدى شىعارما –م.ا) ەكى ءبولىپ جاريالاندى.

تەلجان شونانۇلىنىڭ ءار ءتۇرلى تاقىرىپتا جازىلعان وننان استام ماقالاسى كەزدەسسە، ماعجاننىڭ «جىلقىشىنىڭ ۇيىندە»، «وتىرىك ولەڭ» سىندى ولەڭدەرى دە باسىلدى. سماعۇل سادۋاقاسۇلىنىڭ «وقۋ ىستەرى تۋرالى»، «كۇلپاش»، قوشكە كەمەڭگەرۇلىنىڭ «پاراشىلدار»، «جات ءتىل وقىتۋ ءادىسى» سىندى ءوز شىعارمالارى مەن عىلىمي ماقالالارى بار. جۇماعالي تىلەۋلىۇلىنىڭ دەنساۋلىق ساقتاۋ تۋرالى «جاس بالا تاربيەسى»، «5-18 اراسىنداعى باللار تاربيەسى (جازعى كۋرس ءۇشىن)»، «بالانىڭ قولىن جازۋعا جاتتىقتىرۋ جولى» سىندى تانىمدىق جازبالارى كەزدەسەدى.

ايماقتانۋ مەن شارۋاشىلىقتى جۇرگىزى بويىنشا جازعان قانىش ساتباەۆتىڭ «قارساقباي اۋدانىنىڭ كۇيى»، «قارساقباي اۋدانىنىڭ كەلەشەگى» ماقالالارىنىڭ قۇنى دا جوعارى. بۇل جازبالاردا اۋداننىڭ جالپى اۋماعىن سيپاتتاپ، بولاشقتا قانداي كاسىپتەردى جۇرگىزۋگە بولاتىننى انىقتاپ بەردى. سونىمەن قاتار جازبالار اراسىندا تاريحي دەرەكتەر دە كەزدەسەدى. مىسالى، «اۋدان حالقى تەگىس دەرلىك نايماننىڭ باعانالى، بالتالى تاپتارىنان قۇرالعان. باعانالىنىڭ كەي ءبىر اۋىلدارىندا 2000 جىلقى، 7000 قوي، 300 تۇيە ورگەن كەزدەرى بولعان. 1920-1921 جىلداردا ۇلىتاۋ ىشىندە بەلگىلى قىپشاقتان شىققان «كەيكى» دەيتىن جاساق ورناتقان. ونى ۇستاۋعا اتباساردان نەشە رەت سالدات شىعارىلعان». وسىلايشا، تاريحي دەرەكتەردىڭ دە ءىزىن جالعاپ، وقىرمان ساناسىنا ءسىڭىرىپ وتىردى.

«جاڭا مەكتەپ» جۋرنالىنا قوسىمشا رەتىندە 1926 جىلى جانە 1927 جىلى ەكى رەت قازاقشا كىتاپتاردىڭ كورسەتكىشى باسىلدى. «كورسەتكىشتى» قۇراستىرۋشى: مەملەكەت باسپاسىنىڭ قازاق ءبولىمىن باسقارۋشى – مىرجاقىپ دۋلاتۇلى ەدى. 1926 جىلعى ءبىرىنشى باسىلعان كورسەتكىش 2000 دانامەن شىعىپ تاراتىلسا دا تەز تاۋسىلدى. 1927 جىلى باسىلعان ەكىنشى كورسەتكىشتىڭ العى سوزىندە بىلاي دەيدى: «1926 جىل اياعىنا شەيىن نە بار شىققان كىتابىمىز 273 اتتى ەكەن. سونان بەرى جىل جارىمدا 212 كىتاپ شىققان. سوندىقتان «جاڭا مەكتەپ» تەگىن قوسىمشا قىلىپ وقۋشىلارىنا «№ 2 كورسەتكىش» بەرىپ وتىر». بۇل «كورسەتكىشكە» تەك قازاق تىلىندە 1926 جىلدىڭ يانۆارىنان 1927 جىلدىڭ يۋنىنە دەيىن شىققان كىتاپتار كىردى. بارلىعى 212 كىتاپ، 10 گازەت، 5 جۋرنال. مۇنىڭ 71 ىنە سىن بەرىلگەن. قالعانىنا سىن بەرىلمەگەن. ۇيتكەنى گازەت-جۋرنالداردا باسقالارىنا سىن بەرىلمەگەن ەدى.

جۋرنالدىڭ 1926 جىل قاڭتارداعى №4 سانىندا ءىس جۇرگىزەتىن باسقارۋشى – نۇرىمۇلى قوسىلادى. اۆتورلار قاتارى دا توقاي تەمىر جانە قامزا جۇسىپبەكۇلىمەن تولىعادى. تيراجى: 1000 دانا دەپ كورسەتىلگەن.

1927 جىلعى  «جاڭا مەكتەپ» جۋرنالىنىڭ № 7-8 (22-23) ساندىرىندا ەڭ قىزىقتى جانە تولىق دەرەكتەردىڭ ءبىرى - العاشقى قازاق قۋلىقتارى مەن وقۋ قۇرالدارى تۋرالى مالىمەتتەر. وقۋ كامەسارياتىنىڭ ۇندەۋىندە بۇرىن سوڭدى زەرتتەۋشىلەرگە كەزدەسپەگەن كەيبىر دەرەكتەر دە بار. مىسالى، اباي قۇنانبايۇلى مەن سۇلتانماحمۇت تورايعىرۇلى شىعارمارىنىڭ 10000 تيراجبەن باستىرۋ ماسەلەسى. بۇل 1927-1928 جىلدارعا ارنالعان وقۋلىقتار مەن وقۋ قۇرالدارىن باستىرۋ جوسپارىنىىڭ ىشىندە جازىلعان. وقۋلىقتار مەن وقۋ قۇرالدارىنان 1 ميلليون 220 مىڭ تياجدىق 88 كىتاپ باستىرۋ كوزدەلگەن. كىتاپتاردىڭ ءتىزىم، تيراجى، باسپا تاباعى كەستەمەن جاريالانعان. سونىمەن قاتار كىتاپ جازۋشىلارعا قويىلاتىن تالاپتار جەكە-جەكە جاس ەرەكشەلىكتەرىنە قاراي بەرىلگەن. وقۋلىقتاردىڭ سانى مەن بىرگە ساپاسى دا ارتا تۇسكەنىن بايقايمىز. سوڭىندا: «وقۋ كوميسسارى –  سايدالىۇلى اسقات، ءىلىم  قولعابىسشىسى – شونانۇلى تەلجان» - دەگەن، قولى بار.

وقۋلىقتاردان مىسالى: 1 ءىنشى باسقىش مەكتەپتىڭ قۇرالدارى – 19: (الىپپە سۋرەتى مەن، 1 – 4  ءىنشى جىلدىق وقۋ قۇرالى سۋرەتى مەن، ەسەپ قۇرالى 1 – 4  ءىنشى جىلدىق، جاراتىلىستانۋ، فيزيكالىق جاعارافيا، قازاقستان باستاۋىش جاعارافياسى، قازاق بالالارى ءۇشىن ورىسشا الىپپە سۇگرەتى مەن ت.ب).

2 ءىنشى باسقىش مەكتەپتىڭ قۇرالدارى – 10: (فيزيكا (شارۋاشىلىققا بايلانىسقان), گەومەتريا 3 بولىمدىك، حيميا 3 بولىمدىك، ەكى ءبولىمدى الگەبرا، قازاقستاننىڭ ەكونوم جاعارافياسى، س. س. س. ر. جاعارافياسى، اۋروپا جاعارافياسى، ازيا، افريكا، امەريكا جاعارافياسى، ادەبيەت قيسىنى ت.ب).

ايماق تانۋ كىتاپتارى – 5: (قازاقستاننىڭ ءوندىرىس كۇشى، قازاقستاننىڭ ونەرلى كاسىبى، الاشوردا تۋرالى سپاتتامالار، قازاقستان جايىنداعى ايماق تانۋ كىتاپتارىنىڭ كورسەتكىشى ت.ب).

كوركەم ادەبيەت – 5: (اباي قۇنانبايۇلىنىڭ شىعارمالارىنىڭ تولىق جيناعى، تورايعىرۇلىنىڭ شىعارمالارىنىڭ تولىق جيناعى، حالىق ادەبيەتىنىڭ جيناعى ت.ب)

بىراق بۇل اتالعان كىتاپتاردىڭ كەيبىرى باسپادان شىقپاي، وقىرمانعا جەتپەي قالعانى بەلگىلى. بۇل ماسەلەلەر – الاش زيالىلارىنىڭ قۋدالانۋى مەن ءىستى بولۋىنا تىكەلەي بايلانىستى ەدى.

«جاڭا مەكتەپ» جۋرنالىنىڭ اۆتورلار قۇرامى مەن ماقالالاردا ساياسي ءتۇس الا باستاۋى 1927 جىلى №6(21) سانىندا جاريالانادى. بۇل كەزدە جۋرنالدىڭ تارالىمى 5000 تيراجعا كوبەيدى. جاۋاپتى باسقارۋشى: كارىم توقتابايۇلى، القا مۇشەلەرى: جولدىبايۇلى مولداعالي، جۇرگەنۇلى تەمىربەك، شونانۇلى تەلجان، قۇلبەكۇلى ابدراحمان بولادى. جازۋشىلار قۇرامى دا جاڭارتىلدى. ابباسۇلى، ەسقىزى، جانسۇگىرۇلى، جۇرگەنۇلى، يساۇلى، قاسىمۇلى، قۇلجان كەلىنى ءنازيپا، ورازبايقىزى، مۇقانۇلى، سايدالىۇلى، توعجانۇلى، توقتابايۇلى ت.ب جازۋشىلار قوسلدى. الاشوردا كوسەمى ءاليحان بوكەيحان جازۋشىلار قاتارىنان قىسقارتىلىپ، وزگە دە الاشورداعا قاتىسى بار جازۋشىلاردىڭ جازبالارى ازايتىلدى. سوڭىندا، كەڭەس ۇكىمەتى بۇل جۋرنالدى دا ءوزىنىڭ ساياسي ماقساتىندا پايدالاناتىن نەگىزگى ۇگىت-ءناسيحات قۇرالى رەتىندە قاتاڭ باقىلاۋعا العانى بەلگىلى.

قازاق ءبىلىمپازدارى عىلىم-ءبىلىم مەن اعارتۋشىلىق ىسىنە ۇيىسا جۇمىس جاساعان  العاشقى قازاق ءبىلىم-پەداگوگيكالىق جۋرنالى 1933 جىلعا دەيىن - «جاڭا مەكتەپ»، 1933 جىلى – «پوليتەحنيكالىق مەكتەپ»، 1934-1938 جىلدارى –  «اۋىل مۇعالىمى»، 1939-1959 جىلدارى – «حالىق مۇعالىمى»، 1960 جىلدان باستاپ – «قازاقستان مەكتەبى» دەپ اتالدى.

اباي مىرزاعالي

Abai.kz