وندىرۋشىدەن تۇتىنۋشىعا دەيىنگى بارلىق جولدا وڭتايلى تەمپەراتۋرالىق رەجيمدى قامتاماسىز ەتۋ جۇيەسى «سالقىنداتۋ تىزبەگى» دەپ اتالادى. فارماتسەۆتيكالىق پرەپاراتتاردىڭ بارىنشا قاۋىپسىزدىگىن، ساپاسى مەن تيىمدىلىگىن ساقتاۋ ءۇشىن لوگيستيكا مەن ساقتاۋدى مونيتورينگتەۋدىڭ ۇتىمدى ءتاسىلى قازىرگى كۇن تارتىبىندەگى وزەكتى ماسەلە.

كوبىنەسە يممۋنوبيولوگيالىق پرەپاراتتار – ۆاكتسينالار، يممۋنوگلوبۋليندەر، اناتوكسيندەر قاتاڭ تەمپەراتۋرالىق رەجيمدەردى ساقتاۋدى قاجەت ەتەدى. ساقتاۋدىڭ قاجەتتى تالاپتارىن بۇزعان جاعدايدا ولار ءوزىنىڭ باستاپقى ساپاسىن جوعالتىپ قانا قويماي، سونىمەن بىرگە اعزاعا ەنگىزىلگەننەن كەيىن جاناما قۇبىلىستاردىڭ پايدا بولۋىنا، تىپتەن كەرى اسەر تيگىزۋى دە ىقتيمال.

ءدارى – دارمەكتەردى تاسمالداۋ مەن ساقتاۋ كەزىندە  جوعارى تەمپەراتۋرا سياقتى تومەن تەمپەراتۋرا دا زياندى. دەمەك، ەگەر سالقىنداتۋ تىزبەگىنىڭ ساتىسىندا  ءبىر رەجيم بۇزىلسا، ءونىمنىڭ بارلىق دەرلىك ماڭىزدىلىعى جوعالادى.

پرەپاراتتاردى ساقتاۋ نۇسقاۋلىعىن بۇلتجىلتپاي ۇستانۋ جانە كەزدەيسوق سالداردى بولدىرماۋ ءۇشىن «سق-فارماتسيا» جشس بىرىڭعاي ديستريبيۋتورى يممۋنوبيولوگيالىق پرەپاراتتاردى ساقتاۋدى GDP ستاندارتىنا سايكەس كەلەتىن فارماتسەۆتيكالىق حابتار مەن قويمالاردا جۇزەگە اسىرادى.

GDP (Good Distribution Practice, ءتيىستى ديستريبيۋتورلىق پراكتيكا) - دارىلىك زاتتاردى وندىرۋشىلەردەن ساتىپ الۋ  پروتسەسىندە بىرىزدىلىك ءتاسىلدى بەلگىلەيتىن حالىقارالىق ستاندارت. GDP - وندىرۋشىدەن باستاپ بولشەك ساۋدا جەلىسىنە جانە مەديتسينالىق مەكەمەلەرگە دەيىنگى بارلىق جولدا پرەپاراتتاردىڭ ساپاسىن قامتاماسىز ەتۋگە باعىتتالعان نۇسقاۋ. ول دۇنيەجۇزىلىك دەنساۋلىق ساقتاۋ ۇيىمى ۇسىنعان قاعيداتتارعا نەگىزدەلگەن.

بىرىڭعاي ديستريبيۋتوردىڭ ورتالىقتاندىرىلعان 4 ساقتاۋ حابى بار: تەرەڭ سالقىنداتۋ – -15°س-تان تومەن; توڭازىتقىشتا +2°س-تان +8°س-قا دەيىن; سالقىن جەردە +8°س-تان +15°س-قا دەيىن; بولمە تەمپەراتۋراسىندا +15°س-تان +25°س-قا دەيىن. تەمپەراتۋرا نورمادان اۋىتقىعان جاعدايدا دابىل جانە جاۋاپتى تۇلعانىڭ سمس-حابارلاماسى ىسكە قوسىلادى.

ەلەكتر قۋاتى توسىننان سونگەن جاعدايدا ءدارى – دارمەكتەر ساقتالاتىن توڭازتىقشار مەن مۇزداتقىشتار ءبىر ساتتە بىرىڭعاي ەلەكتر قۋاتىمەن قامتامسىز ەتەتىن گەنەراتور جۇيەسىنە قوسىلادى.

«سالقىنداتۋ تىزبەگىندە» كولىكپەن تاسىمالداۋ دا وتە ماڭىزدى ورىندا تۇر. ۆاكتسينانى تاسىمالداۋدىڭ بارلىق ساتىسىندا تىركەلىم جۇرگىزىلەدى. سول قۇجاتتاردا دارىلىك زاتتاردىڭ قانداي تەمپەراتۋرادا ساقتالعانى كورسەتىلىپ وتىرادى.

دارىلىك زاتتار الدىن الا ۆاليداتسيامەن راستالعان، ياعني تەمپەراتۋرالىق رەجيمى انىقتالعان اۆتوموبيل كولىگىمەن تاسىمالدانادى. سونىمەن قاتار، تاسىمالداۋ ءۇشىن تەمپەراتۋرانى باقىلاۋ جانە GPS سەنسورلارى بار توڭازىتقىشتار قولدانىلادى. مەجەلى جەرگە كەلگەننەن كەيىن ءجۇرۋ جولىنداعى ساقتاۋ تەمپەراتۋراسى تۋرالى اقپارات الۋشىعا بەرىلەدى.

ال جاقىن ارالىققا تاسىمالۋ كەزىندە ۆاكتسينالاردى تەرموكونتەينەر پايدالانىلادى. ءاربىر تەرموكونتەينەردىڭ ىشىندە سالقىندىقتى باقىلايتىن تەرموينديكاتور – داتچيكتەر ورناتىلاعان. قاجەتتى جاعدايدا تەرموكونتەينەردى مۇزداتاتىپ تۇراتىن ينديكاتورلار ىسكە قوسىلادى.

سالقىنداتۋ تىزبەگىنىڭ كەزەڭدەرىن شارتتى تۇردە 4 كەزەڭگە بولۋگە بولادى.

ءبىرىنشىسى – وندىرۋشىدەن بىرىڭعاي ديستريبيۋتوردىڭ قويمالارىنا دەيىن.

ەكىنشىسى – بىرىڭعاي ديستريبيۋتوردىڭ قويمالارىنان جەرگىلىكتى دەنساۋلىق ساقتاۋدى باسقارۋ ورگاندارىنىڭ ءدارىحانا قويمالارىنا دەيىن.

ءۇشىنشىسى – جەرگىلىكتى دەنساۋلىق ساقتاۋدى باسقارۋ ورگاندارىنىڭ ءدارىحانا قويمالارىنان مەديتسينالىق ۇيىمدارعا (ستاتسيونارلارعا، ەمحانالارعا) دەيىن.

ءتورتىنشى – پاتسيەنتتەردىڭ (اۋرۋحانالاردىڭ، ەمحانالاردىڭ جانە ت.ب.) قولدانۋىنا دەيىن ساقتاۋ.

ۇلتتىق ەكپە كۇنتىزبەسىنە كىرەتىن ۆاكتسينالاردى «سق-فارماتسيا» جشس بىرىڭعاي ديستريبيۋتورى ساتىپ الادى. بۇل مونوۆاكتسينالار (ديفتەرياعا، سىرەسپەگە، تۋبەركۋلەزگە، پوليومەليتكە قارسى ۆاكتسينا), سونداي-اق ارالاس ۆاكتسينالار. ولاردىڭ ىشىندە –18°س-تى «تالاپ ەتەتىن» پوليومەليتكە قارسى ۆاكتسينانى قوسپاعاندا، +2°س-تان +8°س-قا دەيىن سالقىن جەردە ساقتاۋ كوزدەلگەن پرەپاراتتاردىڭ بىرنەشە ءتۇرى بار.

دارىلىك زاتتاردى ءوندىرۋ، تاسىمالداۋ جانە ساقتاۋ كەزىندە بەلگىلى ءبىر تەمپەراتۋرانى ساقتاۋ ەمدەۋ تيىمدىلىگىنىڭ ماڭىزدى شارتى ەكەنىن تاعىدا ەسكە سالامىز.  مىسالى، سovid-19-عا قارسى «سپۋتنيك V» رەسەيلىك ۆاكتسينانى ساقتاۋدىڭ تەمپەراتۋرالىق رەجيمى -20°س دەپ بەلگىلەنگەن. ال باسقا ەلدەردە كوروناۆيرۋسقا قارسى ۆاكتسينالاردى ساتاۋ تىپتەن -70 - 80 °س تالاپ ەتەدى.

قر دەنساۋلىق ساقتاۋ مينيسترلىگى  مەن رەسەيلىك تىكەلەي ينۆەستيتسيالار قورى ءوزارا تۇسىنىستىك تۋرالى كەلىسىمى بويىنشا «سپۋتنيك V» ۆاكتسيناسىنىڭ 2 ملن. مولشەرىندەگى ەكپەسىن «قاراعاندى فارماتسەۆتىك كەشەنىندە» ءوندىرۋ جوسپارلانىپ وتىر.

ۆاكتسينانى رەسپۋبليكا اۋماعىندا ءوندىرۋ لوگيستيكالىق شىعىنداردى قىسقارتۋعا جانە قىسقا مەرزىمدە مەديتسينالىق مەكەمەلەرگە جەتكىزۋدى قامتاماسىز ەتۋگە مۇمكىندىك بەرەدى. بۇل «سالقىنداتۋ تىزبەگىنىڭ» وڭتايلى جاعدايلارىن ساقتاۋ تۇرعىسىنان دا ماڭىزدى. ويتكەنى پرەپاراتتى تاسىمالداۋ تەك ءبىزدىڭ ەلدە قاجەت بولادى.

پاندەميا ىندەتىنە قارسى كوپتەن كۇتىلگەن  ۆاكتسينانى ەل اۋماعىندا ءوندىرۋ – ونى «سۋىقتىقتى ساقتاپ» تەز ارادا تاسىمالداۋعا وڭتايلى جاعدايلار تۋعىزادى.

Abai.kz