تەلەارنالاردىڭ رەيتينگىسىن زەرتتەيتىن «TNS Gallup Media Asia» كومپانياسى  الدىڭعى ايدىڭ سوڭعى اپتاسىندا ەڭ كوپ كورەرمەن جيناعان، رەيتينگى ەڭ جوعارى 10 باعدارلامانىڭ ءتىزىمىن جاريالادى. تىزىمگە  زەر سالساق، «كتك» ارناسىنداعى «پورترەت نەدەلي» باعدارلاماسى ۇزدىك وندىقتىڭ كوشىن باستاپتى. ەكىنشى ورىن «1-كانال ەۋرازياداعى» اندرەي مالاحوۆتىڭ «پۋست گوۆوريات» توك-شوۋىندا. سول ارناداعى «گريازنايا رابوتا» سەريالى  جوعارى كورسەتكىشپەن ءۇشىنشى ورىنعا جايعاسسا، «X Factor» باعدارلاماسى  مەن «ۆرەميا» جاڭالىقتار قىزمەتى ءتورتىنشى، بەسىنشى ورىندارعا تابان تىرەپتى. «كتك»-دان بەرىلگەن  «كريۆوە زەركالو» اتتى كونتسەرت تە كوپ كورەرمەن جيعان.  وسى ارناداعى  «جەنسكي دوكتور» كوركەم ءفيلمى مەن پلاتونوۆتىڭ «سلۋگي نارودا» اتتى اۆتورلىق حابارى دا وندىقتان ويىپ ورىن الىپتى.  ەۋرازياداعى «راسپلاتا» سەريالى توعىزىنشى ورىندا تۇر.  ۇزدىكتەردىڭ ءتىزىمىن «نتك»-دان بەرىلەتىن «ۋنيۆەر» تەلەسەريالى ءتامامدايدى.  بايقاعانىڭىزداي، رەيتينگى جوعارى باعدارلامالاردىڭ قاتارىندا بىردە-ءبىر قازاقشا باعدارلاما جوق. نامىستان جارىلا جازداساڭىز دا، ناتيجە وسى.

تەلەارنالاردىڭ رەيتينگىسىن زەرتتەيتىن «TNS Gallup Media Asia» كومپانياسى  الدىڭعى ايدىڭ سوڭعى اپتاسىندا ەڭ كوپ كورەرمەن جيناعان، رەيتينگى ەڭ جوعارى 10 باعدارلامانىڭ ءتىزىمىن جاريالادى. تىزىمگە  زەر سالساق، «كتك» ارناسىنداعى «پورترەت نەدەلي» باعدارلاماسى ۇزدىك وندىقتىڭ كوشىن باستاپتى. ەكىنشى ورىن «1-كانال ەۋرازياداعى» اندرەي مالاحوۆتىڭ «پۋست گوۆوريات» توك-شوۋىندا. سول ارناداعى «گريازنايا رابوتا» سەريالى  جوعارى كورسەتكىشپەن ءۇشىنشى ورىنعا جايعاسسا، «X Factor» باعدارلاماسى  مەن «ۆرەميا» جاڭالىقتار قىزمەتى ءتورتىنشى، بەسىنشى ورىندارعا تابان تىرەپتى. «كتك»-دان بەرىلگەن  «كريۆوە زەركالو» اتتى كونتسەرت تە كوپ كورەرمەن جيعان.  وسى ارناداعى  «جەنسكي دوكتور» كوركەم ءفيلمى مەن پلاتونوۆتىڭ «سلۋگي نارودا» اتتى اۆتورلىق حابارى دا وندىقتان ويىپ ورىن الىپتى.  ەۋرازياداعى «راسپلاتا» سەريالى توعىزىنشى ورىندا تۇر.  ۇزدىكتەردىڭ ءتىزىمىن «نتك»-دان بەرىلەتىن «ۋنيۆەر» تەلەسەريالى ءتامامدايدى.  بايقاعانىڭىزداي، رەيتينگى جوعارى باعدارلامالاردىڭ قاتارىندا بىردە-ءبىر قازاقشا باعدارلاما جوق. نامىستان جارىلا جازداساڭىز دا، ناتيجە وسى.

تەلەارنالار تەلەرەيتينگ اتتى «قۇدىرەتكە» تاۋەلدى. ءسىز بەن ءبىز كۇندەلىكتى تاماشالاپ جۇرگەن ءاربىر باعدارلامانىڭ قانشا كورەرمەنى بار ەكەنىن، ءار باعدارلامانىڭ رەيتينگىسىن 1997 جىلدان بەرى «TNS Gallup Media Asia» اتتى كومپانيا انىقتاپ كەلەدى. «TNS Gallup» ۇيىمى جىل سايىن 100000-نان استام تۇرعىنى بار ءىرى قالالاردا 700 وتباسىنا پيپلمەتر اتتى ارنايى قۇرىلعى تاراتادى.  سويتىپ تەلەمەتر ورناتىلعان ءۇيدىڭ وتباسى مۇشەلەرى تەلەرەيتينگتى زەرتتەۋگە قاتىساتىن رەسپوندەنت اتانادى. تەلەديدارعا جالعانعان پيپلمەتر كۇندەلىكتى نەشە رەسپوندەنتتىڭ قاي  تەلەارنانى قانشا ۋاقىت كورگەنىن ەسەپكە الادى. ول اقپارات «Gallup Media»-نىڭ الماتىداعى ورتالىعىنا كەلىپ تۇسەدى دە، وسىلايشا ءار باعدارلامانىڭ جەكەلەگەن رەيتينگى مەن تەلەارنالاردىڭ تۇتاس رەيتينگى تۇزىلەدى. تەلەارنالار  رەيتينگ اتتى «قۇدىرەتكە» تاۋەلدى دەۋىمىز تەگىن ەمەس. ەفيردەن بەرىلگەن دۇنيە كورەرمەندەر تاراپىنان سۇرانىسقا يە بولا ما جوق پا، باعدارلامانىڭ ەكونوميكالىق قايتارىمى بار ما، جوق پا دەگەن ماسەلە بار ويتكەنى.  تەلەونىم بەلگىلى دەڭگەيدە رەيتينگكە يە بولىپ، ارناعا پايدا اكەلۋى ءتيىس، بىلايشا ايتقاندا. ءاربىر رەيتينگتىڭ ارتىندا قىرۋار قارجى تۇر. ولاي دەۋىمىزگە سەبەپ، جارناما بەرۋشىلەر جوعارى رەيتينگكە يە بولعان ارنالارعا عانا جارناماسىن ۇسىنادى. ال تەلەارنالار جارناما بەرۋشiگە جارنامانى كورەتiن كورەرمەندەردiڭ ۇلەسiن ساتادى.  وسىدان-اق رەيتينگتىڭ نەندەي قۇدىرەت ەكەنىن باعامداي بەرىڭىز. جوعارىدا ۇزدىك ون باعدارلامانىڭ قاتارىندا بىردە-ءبىر قازاقشا باعدارلامانىڭ جوقتىعىنا نامىستانعانىمىز ءبىر جاعى پاتريوتتىعىمىزدان بولسا، ءبىر جاعى قازاقشا دۇنيەلەردىڭ نازارعا ىلىكپەي جاتقانىنا كۇيىنگەندىك ەدى.

وسىعان دەيىن دە ورىس تىلىندەگى حابارلار رەيتينگ جاعىنان قازاقشا باعدارلامالاردى شاڭ قاپتىرىپ كەلدى. «Gallup Media»-نىڭ قورىتىندىسىمەن كەيبىر ارنا باسشىلارى كەلىسپەي، جۇرگىزىلگەن زەرتتەۋ وبەكتيۆتى ەمەس دەگەن اڭگىمەلەر تالايدان بەرى ايتىلىپ كەلەدى. ويتكەنى رەسپوندەنتتەردىڭ اراسىنداعى قازاقتاردىڭ ۇلەسى 1999 جىلعى حالىق ساناعىنىڭ ناتيجەسىنە نەگىزدەلگەن كورىنەدى. قايبىر ارنالاردىڭ باسشىلارى تاراپىنان «Gallup Media» وكىلدەرىنە: «رەسپوندەنتتەر 1999 جىلعى ساناق  بويىنشا ەسەپكە الىنعان بولسا، 700 وتباسىدان تۇراتىن كورەرمەننىڭ 40%-قازاق; 60%-وزگە ۇلت وكىلى بولىپ شىعادى. ال 2009 جىلعى ساناق نەگىزگە الىنسا، حالىقتىڭ  63% - قازاق; 37% - وزگە ۇلت وكىلدەرى بولادى. ال قالالارداعى كورەرمەننىڭ 54%-ى قازاق، 46%-ى وزگە ۇلت وكىلدەرى دەگەن ءسوز. زەرتتەۋگە رەسپوندەنتتەردى تارتقاندا وسى جاعى ەسكەرىلۋى ءتيىس. سوندا قازاقتىلدى ونىمدەردىڭ رەيتينگى جولعا قويىلادى»، - دەگەن ۇسىنىس تا ايتىلعان بولاتىن. بيىلعى  جىلدىڭ 1 قاڭتارىنان باستاپ 54% - قازاق وتباسى، 46% - وزگە ۇلت وكىلدەرى رەسپوندەنت رەتىندە الىنىپ،  پيپلمەتر تاراتىلىپتى.  قازاق وتباسىلارىنىڭ پايىزدىق كولەمى ارتقان سوڭ، قازاقتىلدى باعدارلامالاردىڭ رەيتينگى ءوسۋى زاڭدىلىق ەدى. بىلتىرعى كۇزدە «TNS Gallup Media» باسشىلارىنىڭ  وزى: «2012 جىلدىڭ قاڭتارىنان باستاپ قازاق تىلىندە حابار تاراتاتىن ارنالاردىڭ ۇلەسى 2,5-3%-عا وسەدى دە، ورىسشا حابار تاراتاتىن  «1-كانال ەۋرازيا»، «نتك» سىندى ارنالاردىڭ ۇلەسى تومەندەيدى»، - دەپ مالىمدەگەن بولاتىن.

«الايدا، كومپانيانىڭ قاڭتار مەن اقپان ايلارىنا جاساعان قورىتىندىسىندا قازاقشا ارنالاردى كورەرمەندەردىڭ كورۋ جيىلىگى ارتۋدىڭ ورنىنا بۇرىنعىدان دا تومەندەپ كەتكەن. اۋديتورياسى اۋقىمدى، حابارلارى سۇرانىسقا يە ارنالاردىڭ كوشىن باياعىشا «1-كانال ەۋرازيا»، «نتك»،«كتك» ارنالارى باستاپ تۇر. «نتك»-داعى «رەۆيۋدىڭ» ءبىر كۇندىك كورسەتىلىم ۇلەسىنىڭ ءوزى - 10,7%، «كتك»-داعى «داۆاي پوجەنيمسيا» - 18,7%. ال «قازاقستانداعى» «سىر سۇحبات» ءبىر كۇندە ارەڭ دەگەندە - 5,1%، «ەل ارناداعى» «جارايسىڭ» - 0,2% كورەرمەندى زورعا جيناعان. قازاقشا باعدارلامالاردىڭ رەيتينگىنە قاراپ وتىرىپ قارنىڭ اشادى. حابارلاردىڭ ايلىق، اپتالىق ەمەس، ءبىر كۇندىك كورسەتىلىم ۇلەسىن سالىستىرىپ-اق ءبىراز جايتتى باعامداۋعا بولادى. ماسەلەن، «Gallup Media»-نىڭ ءبىر كۇنگى ەفيرگە جاساعان زەرتتەۋىندە «قازاقستان» ۇلتتىق ارناسى كەشكى جاڭالىقتارىنىڭ رەيتينگى - 3,1% ەكەن. «كتك» جاڭالىقتارى - 10,0%. «31»-ارناداعى «ينفورمبيۋرونىڭ» قازاقشا جاڭالىقتارى  - 7,8%.  ال «1-كانال ەۋرازيانىڭ» «ۆرەميا» جاڭالىقتارى - 23,7%-بەن ەڭ كوپ كورەرمەن جيعان. بۇعان قاراپ «قازاقتاردىڭ ءبارى «ۆرەميانى» كورەدى ەكەن عوي»  دەگەن ويعا كەلەسىز ەرىكسىز.  تاڭەرتەڭگىلىك «تاڭشولپاننىڭ» رەيتينگى  - 2,9%.  ال  «1-كانال ەۋرازياداعى» «دوبروە ۋترو» 22,3 %-دى «ۇرىپ» تۇر.  قازاق كورەرمەنىنىڭ بارلىعى «دوبروە ۋترونى» قارايدى دەگەنگە يلانىپ-اق قالاسىز. شىن مانىندە سولاي ما، بىراق؟!  «31»-ارناداعى «قازاقشا كونتسەرتتىڭ» كورەرمەنى - 8,9% بولسا،  دال سول ۋاقىتتاعى «نتك»-داعى «توم ي دجەرري» مۋلتسەريالىن قارايتىنداردىڭ ۇلەسى - 26,3% ەكەن. بۇل كورسەتكىشكە كۇلەمىز بە، جىلايمىز با؟ الدە جۇرتتىڭ ءبارى جابىلىپ مۋلتفيلم قارايدى دەگەنگە سەنەمىز بە؟ تىزە بەرسەك مۇنداي قاراما-قايشىلىق كوپ.

«Gallup Media»-نىڭ وسى زەرتتەۋى قانشالىقتى وبەكتيۆتى؟ ويتكەنى  54% قازاق وتباسىن زەرتتەۋگە قاتىستىرعاندا كومپانيا باسشىلىعى رەسپوندەنتتەردىڭ ۇلتى قازاق بولعانىمەن، ولار ءورىستىلدى مە، قازاقتىلدى مە وسى جاعىنا نازار اۋدارماعان سىڭايلى. قالاداعى تازا قازاقى وتباسىلار مەن شالاقازاقتاردىڭ ارا جىگى اجىراتىلماعان، قىسقاسىن ايتقاندا. الماتى، استانا، پاۆلودار، پەتروپاۆل قالالارىنىڭ تۇرعىندارى و باستان قازاقتىلدى جانە ءورىستىلدى بولىپ بولىنەدى، ورىستىلدىلەرى ورىسشا دۇنيەلەردى قاراۋعا اۋەس كەلەدى دەلىك، جارايدى. ال سەمەي، اقتاۋ، اتىراۋ، شىمكەنت سىندى قازاقى وڭىرلەردەگى قازاقى كورەرمەننىڭ تاڭداۋى قايدا قالدى ەكەن؟ ايتپەسە قازاقتاردىڭ ءبارى «دوبروە ۋترومەن» تاڭدى قارسى الىپ، «ۆرەميا» جاڭالىقتارىمەن  الەم جاڭالىعىنان حاباردار بولىپ وتىرعان جوق. مىنە، وسىلايشا ازاننان كەشكە دەيىن قازاقشا باعدارلامالاردى قارايتىن كورەرمەندەر ايدالادا قالىپ، ءتول تىلىندەگى باعدارلامالاردان گورى ورىسشا حابارلاردى قىزىقتاۋدى قولاي كورەتىن شالاقازاقتاردىڭ كوزقاراسى جالپىحالىقتىق ناتيجەدەي بولىپ وتىر.

بۇعان «TNS Gallup Media» نە دەيدى?

وسى جايتتاردىڭ انىعىن ءبىلۋ ءۇشىن TNS Gallup Media-نىڭ باس ديرەكتورى تاتيانا ستارتسەۆاعا: "رەسپوندەنتتەردىڭ ۇلتى قازاق بولعانىمەن، قازاقتىلدى نە ءورىستىلدى ەكەنى قانشالىقتى ەسكەرىلۋدە؟ تازا قازاقتار مەن شالاقازاقتاردىڭ ارا جىگى اجىراتىلماعاسىن، قازاقى دۇنيەلەردىڭ كورسەتكىشى تومەن بولىپ وتىرعان جوق پا؟» دەگەن ساۋالىمىزدى جولداعانبىز. قازاقستانداعى تەلەحابارلاردىڭ تارالۋ كەڭىستىگىن زەرتتەيتىن ۇيىمدا بۇل سۇراقتارعا جاۋاپ بەرەتىن مەملەكەتتىك ءتىلدى تۇسىنەتىن بىردە-ءبىر مامان جوق ەكەن، قىزىق بولعاندا. كىلەڭ ورىستار جۇمىس ىستەيتىن كومپانياعا سۇراقتارىمىزدى رەسمي تىلدە جىبەردىك. بىراق كومپانيا باسشىسى جاۋاپ بەرۋگە قۇلىق تانىتا قويمادى. ورىسشا حابارلاردىڭ رەيتينگى داۋرەندەپ، قازاقشا دۇنيەلەردىڭ كورسەتكىشى قۇلدىراپ بارا جاتقانىنا ورىس باسشى كۇيىنە قويسىن با؟ تەلەارنالارعا تاراتقان قاعاز جۇزىندەگى مالىمەتتە 100 % رەسپوندەنتتىڭ 2009 جىلى 37,8%-ى قازاق بولسا، 2010 جىلى قازاقتاردىڭ سانى - 44,4%-عا،  2011 جىلى - 44,9%-عا وسكەن. ال بيىلدان باستاپ رەسپوندەنتتەردىڭ اراسىنداعى قازاقتاردىڭ ۇلەسى 54,7% دەلىنگەن. الايدا ماسەلە قازاقتاردىڭ قاعاز جۇزىندەگى سانىندا ەمەس،  ساپاسىندا بولىپ تۇر.

ەندى نە ىستەۋ كەرەك؟

«Gallup Media»-نىڭ زەرتتەۋىنە قاتىسۋشىلاردى iرiكتەۋگە ەرەكشە ءمان بەرەتiن كەز كەلدi. رەسپوندەنتتىڭ ۇلتى قازاق بولعانىمەن تازا قازاق پا، الدە انا ءتىلىن مەنسىنبەيتىن شالاقازاق پا، وسى جاعى ەسكەرىلۋى ءتيىس. ايتپەسە ءورىستىلدى رەسپوندەنتتەردىڭ تاڭداۋى قازاقشا باعدارلامالاردىڭ تامىرىنا بالتا شابادى.  رەيتينگى كوتەرىلمەگەن باعدارلامالار ءبىراز ۋاقىتتان سوڭ جابىلادى ويتكەنى. وزگەرىستەر مەن تولىقتىرۋلار ەنگىزىلىپ، بيىلعى ناۋرىزدان باستاپ كۇشىنە ەنگەن  «تەلەراديو حابارلارىن تاراتۋ تۋرالى» زاڭ بويىنشا ەفيردەگى ءونىمنىڭ 50 پايىزى شەتەلدىك، 50  پايىزى ءتول دۇنيە بولۋى ءتيىس. رەيتينگتى تومەندەتپەۋ ءۇشىن تەلەارنا باسشىلارى قازاقشا ءتولونىم جاساعاننان گورى، سىرتتان كەلگەن دۇنيەلەردى قازاقشاعا اۋدارىپ، ءتىل ساياساتىن ورىنداي سالادى. ويتكەنى رەيتينگى العا جىلجىمايتىن قازاقشا حابارلاردى ەفيرگە جىبەرگەننەن گورى، رەيتينگتى ۇستاپ تۇراتىن ورىسشا دۇنيەلەردى دوڭگەلەتكەن الدەقايدا ىڭعايلى ەكەنى بەسەنەدەن بەلگىلى. وسىدان-اق تەلەارنالارداعى 50 دە 50 ساياساتى وپ-وڭاي بۇزىلادى. سەبەبى، ءار رەيتينگتىڭ سوڭىندا قىرۋار اقشا، كوممەرتسيالىق تابىس تۇر. قازاقشا باعدارلامالاردىڭ اۋديتورياسىنىڭ اياسى تار بولعاسىن جارناما بەرۋشىلەردىڭ دە ورىس تىلىندەگى جارناماعا جۇگىنەتىنى ايان. جارنامادان تۇسەتىن پايدانى بىلاي قويعاندا، وزگە تىلدەگى دۇنيەلەر بىزدەگى تەڭدىكتى دە تەرىس قاراتىپ تۇر. اقپاراتتىق قاۋىپسىزدىگىمىزگە، ءتىل ساياساتىنا تىكەلەي قاتىستى بۇل ماسەلەگە قۇقىق قورعاۋ ورىندارىنىڭ دا نازار اۋدارىپ قويعانى دا ءجون ەدى-اۋ.

توقسان اۋىز ءسوزدىڭ توبىقتاي ءتۇيىنىن ايتقاندا زەرتتەۋگە قاتىسۋشىلاردىڭ ۇلتى قازاق بولعانىمەن، بولمىسى، ءتىلى، جانى قازاق پا، وسى جاعى ەسكەرىلمەي، ءىس وڭالمايدى. بىزدەگى تەلەرەيتينگتى ولشەۋگە ايماقتاعى، اۋىل-اۋىلداعى قازاقى كورەرمەن قاتىستىرىلعان ەمەس. كۇنى بويى قازاقشا باعدارلامالاردى قارايتىن اۋىل كورەرمەنىنىڭ كوزقاراسى ەسكەرىلەتىن كۇننىڭ اۋىلى الىس بولىپ تۇر ازىرگە. مۇنى تەلەۆيدەنيەدە قىزمەت ىستەيتىندەردىڭ، بولماسا وسىنى زەرتتەپ جۇرگەن جۋرناليستەردىڭ عانا باس قاتىراتىن ماسەلەسى دەپ ەمەس، ۇلتتىڭ ماسەلەسى، مەملەكەتتىك مۇددە تۇرعىسىنان قاراستىرماي بولمايدى.

بۇل ماسەلە مينيسترلىكتىڭ، ۇكىمەتتىڭ، پرەزيدەنتىمىز نۇرسۇلتان نازارباەۆتىڭ نازارىنا ىلىككەنى ءجون.

ءسىز نە دەيسىز؟

سەرىك ابىكەنۇلى، «الماتى» تەلەارناسى باس ديرەكتورىنىڭ ءبىرىنشى ورىنباسارى:

«GALLUP MEDIA»-نىڭ قىزمەتىنەن باس تارتقانبىز

- «TNS Gallup Media Asia» كومپانياسىنىڭ جۇرگىزگەن زەرتتەۋلەرىنە كوڭىل سەنىڭكىرەمەيدى. ويتكەنى قاي كەزدە دە ءورىستىلدى ارنالار، ورىسشا حابارلار جوعارى ساتىدا تۇرادى. قازاقى دۇنيەلەرگە بەرىلگەن ناتيجەدەن-اق كومپانيانىڭ كىمدەردەن داۋىس جينايتىنىن بىلۋگە بولادى. «الماتى» سىندى شاعىن ارنالاردى بىلاي قويعاندا، رەسپۋبليكاعا تارايتىن 100 پايىز مەملەكەتتىك تىلدە حابار تاراتاتىن «قازاقستان» تەلەارناسى، قازاقشا باعدارلامالارىنىڭ ۇلەسى كوپ «حابار» ارناسى 5-6 ورىنداردا سالپاقتاپ جۇرەدى. ال 3-4 وڭىرگە عانا تارايتىن ءورىستىلدى ارنالار ۇنەمى الدىڭعى ورىنداردا. ءبىر-ەكى ارنا ءوزارا ورىن اۋىستىرعانى بولماسا، كومپانيانىڭ ستاتيستيكاسى ەشقاشان وزگەرمەيدى. وسىدان سوڭ جوعارى رەيتينگكە يە بولىپ، جوعارى ساپتان كورىنۋ مۇمكىن ەمەس دەسە دە بولادى.  «Gallup Media»-نىڭ جۇرگىزگەن زەرتتەۋلەرىنە كۇماننىڭ سالدارىنان ءبىر جىل بۇرىن «الماتى» تەلەارناسى بۇل ۇيىمنىڭ قىزمەتىنەن باس تارتتىق.

سەيىتقازى ماتاەۆ، قازاقستان جۋرناليستەر وداعىنىڭ توراعاسى:

ءوزىمىز ۇلتتىق ۇيىم قۇرۋىمىز قاجەت

- نەگە ءبىز تەلەارنالارىمىزدىڭ رەيتينگىن زەرتتەۋدە شەتەلدىك «TNS Gallup Media Asia»-عا جۇگىنەمىز؟ الەم مويىنداعان، بۇكىل ەۋروپا ەلدەرىنىڭ تەلەرەيتينگىن ولشەپ وتىرعان دۇنيەجۇزىلىك كومپانيا بولسا دا، بىزگە ءوز تەلەارنالارىمىزدىڭ رەيتينگىن ءوزىمىز ولشەيتىن ۇلتتىق ۇيىم قاجەت. وعان ءبىزدىڭ الەۋەتىمىز جەتەدى دەپ ويلايمىن. 20 جىل بويى باعىندىق، جەتەدى. «Gallup Media» باتىستىق ستاندارتقا نەگىزدەلگەن. مۇنىڭ زاردابىن قازاقتىلدى ارنالار تارتىپ وتىر. «TNS Gallup Media»-نىڭ الماتىداعى ورتالىعىندا بىردە-ءبىر قازاق جوق دەپ ەستيمىز. ءتىپتى كومپانيا جانىنان قۇرىلعان يندۋستريالدى كوميتەت ساراپشىلارىنىڭ دا قاتارىندا قازاقتار جوق-اۋ دەيمىن. «TNS Gallup Media» ۇلكەن-ۇلكەن جارناما بەرۋشى اگەنتتىكتەردىڭ قارجىسىنا قاراپ وتىرعاندىقتان، جارنامادان  جاقسى تابىس تاباتىن ارنالاردىڭ ساياساتىن جۇرگىزۋدە. قازاقتىلدى ارنالاردىڭ رەيتينگى تومەن، سوندىقتان ولارعا جارناما از تۇسەدى دەي سالۋ قيسىنعا كەلەدى ويتكەنى. وسىلايشا جارنامانىڭ ءبارى ءورىستىلدى ارنالارعا كەتىپ جاتىر.

نۇرتىلەۋ يمانعاليۇلى، تەلەپۋبليتسيست:

شەتەلدىك كومپانيانىڭ قازاقتىڭ رۋحاني سۇرانىسىنا تۇكىرگەنى بار

- ءبىز تەلەجۋرناليستەر الدەنەشە رەت «Gallup Media» باسشىلارىمەن پىكىرلەستىك، قاتتى سويلەستىك. ولاردىڭ زەرتتەۋ ادىسىندەگى قازاقشا دۇنيەلەرگە دەگەن كوزقاراستى قاجەتتى قالىپقا تۇسىرۋگە تالپىندىق. بىراق ەشتەڭە وزگەرتە المادىق. ويتكەنى ولاردىڭ ءبىزدىڭ مەنتاليتەتكە، قازاقتىڭ رۋحاني سۇرانىسىنا تۇكىرگەنى بار. ايتپەسە قازاقتىڭ ءبارى ورىسشا حابارلارعا تەلمىرىپ، سونىڭ الدىندا وتىرعان جوق. ءوزىنىڭ رۋحاني سۇرانىسىن قاناعاتتاندىراتىن قازاقى دۇنيەلەردى كورىپ جۇرگەن كورەرمەندەر كوپ. وكىنىشتىسى، ولار رەسپوندەنت ەمەس. ولاردىڭ ورنىن شالاقازاقتار الىپ وتىر. ولاردىڭ كوزقاراسى بۇكىل قازاقتىڭ كوزقاراسىنداي بولىپ وتىر. شىندىققا جۇگىنسەك، سول «Gallup»-تىڭ باسشىلارى قازاق باعدارلامالارىنان بىردەڭە ۇعا ما؟ وزدەرى قازاق تىلىنەن ماقۇرىم بولا وتىرىپ، قازاق تىلىندەگى باعدارلامالاردىڭ رەيتينگىن انىقتاۋعا مورالدىق قۇقى بار ما؟ ىقىلاسى قاي جاققا بۇرىلاتىنى بەلگىلى، وزدەرىنە كەرەك جاققا بۇرا تارتارى انىق. ءتىپتى، جارايدى، نيەتى دۇرىس بولعاننىڭ وزىندە، ولار بىلمەستىكتەن قاتەلەسەتىنىنە كۇمانىم جوق. بۇل تەك سول ۇيىمنىڭ باسشىلارىنا عانا ەمەس، زەرتتەۋگە ءىلىنىپ جۇرگەن ءورىستىلدى رەسپوندەنتتەرگە دە قاتىستى. ءوزى ءورىستىلدى بولا تۇرا، قازاقشا باعدارلامالاردىڭ رەيتينگىسىن انىقتاۋعا ولاردىڭ قانداي قۇقى بار؟ سوندىقتان بىزدەگى ارنالاردىڭ رەيتينگىسىن انىقتايتىن جاڭا مەحانيزم قاجەت دەپ ويلايمىن. ونداي مۇمكىندىك بار سياقتى كورىنەدى ماعان.  بۇل ءبىر، ەكىنشىدەن، تىلگە دەگەن ىقىلاس، نيەت،  قانداي بولسا، تەلەۆيدەنيەگە دەگەن كوزقاراس تا سونداي. مەملەكەتتىك ءتىلدىڭ ماسەلەسىن ءبارىمىز ايتامىز، قازاق ءتىلى وركەندەۋى كەرەك دەيمىز. بىراق قازاق ءتىلىنىڭ قانات جايۋىنا كەدەرگى كەلتىرەتىن قوزعالمايتىن، بۇزىلمايتىن، مەن تۇسىنە بەرمەيتىن ءبىر سەڭ بار.  قازىرگى قازاقتىلدى ارنالاردىڭ جاعدايى دا ءدال وسىنداي بولىپ تۇر. قازاقتىلدى ارنالارعا، قازاقشا حابارلارعا دەگەن مەملەكەتتىك كوزقاراس قاجەت. ول قالىپتاسپاي ەشتەڭە وزگەرتە المايمىز.

«اباي-اقپارات»