1928-1933 جىلدارى اشارشىلىق سالدارىنان جاپپاي قىرعىن بولماسا، قازىرگى تاڭدا قازاقتاردىڭ سانى 45-50 ملن. ادامعا جەتەر ەدى.

بۇل ناۋبەت قازاق حالقىنىڭ ءوسىمىن كەم دەگەندە 110 جىلعا ارتقا شەگىندىردى. بۇگىن قر پارلامەنتى سەناتىنىڭ جالپى وتىرىسىندا سەناتور مۇرات باقتيارۇلى وسىلاي ءمالىم ەتتى.

دەپۋتاتتىڭ ايتۋىنشا، قازاق حالقىنىڭ تاريحىنداعى 1928-1933 جىلدارداعى اشارشىلىق بۇتكىل ادامزات تاريحىنداعى ەڭ زۇلمات، جانتۇرشىكتىرەر ناۋبەت بولىپ تابىلادى. «وسىناۋ الاپات اشتىق اۋىل شارۋاشىلىعىن ۇجىمداستىرۋ ساياساتىن بۇركەنگەنىمەن، سول ساياساتقا مۇلدەم قارسى ارەكەتتەرگە بارىپ، كەڭەستىك-توتاليتارلىق جۇيەنىڭ قازاق حالقىنىڭ ءداستۇر، قۇقىق، وزىندىك شارۋاشىلىق ەرەكشەلىكتەرىن اياقاستى ەتۋ ناتيجەسىندە تۇتاستاي ۇلتتى قولدان جاساعان گەنوتسيد پەن دەموگرافيالىق دەتەرمينيزمگە الىپ كەلگەن قىلمىستىڭ ەڭ اۋىر ءتۇرىنىڭ قايعىلى ناتيجەسى»، - دەيدى مۇرات باقتيارۇلى.

ونىڭ ايتۋىنشا، ستاتيستيكالىق مالىمەتتەرگە سايكەس، 1930 جىلدارى قازاقستاننىڭ اۋىلدى جەرلەرىندە 5 ملن. 873 مىڭ ادام ءومىر سۇرگەن بولسا، 1933 جىلى ءتىرى قالعان اۋىل تۇرعىندارىنىڭ سانى 2 ملن. 493 مىڭ ادامدى قۇراعان. جاپپاي اشارشىلىق پەن سونىڭ سالدارىنان ورشىگەن ءتۇرلى اۋرۋلاردان 2 ملن. 580 مىڭعا تارتا قازاقستاندىق قازا بولدى. 800 مىڭ قازاق شەتەلگە ۇدەرە كوشتى.

1928-1933 جىلدارى اشارشىلىق سالدارىنان جاپپاي قىرعىن بولماسا، قازىرگى تاڭدا قازاقتاردىڭ سانى 45-50 ملن. ادامعا جەتەر ەدى.

بۇل ناۋبەت قازاق حالقىنىڭ ءوسىمىن كەم دەگەندە 110 جىلعا ارتقا شەگىندىردى. بۇگىن قر پارلامەنتى سەناتىنىڭ جالپى وتىرىسىندا سەناتور مۇرات باقتيارۇلى وسىلاي ءمالىم ەتتى.

دەپۋتاتتىڭ ايتۋىنشا، قازاق حالقىنىڭ تاريحىنداعى 1928-1933 جىلدارداعى اشارشىلىق بۇتكىل ادامزات تاريحىنداعى ەڭ زۇلمات، جانتۇرشىكتىرەر ناۋبەت بولىپ تابىلادى. «وسىناۋ الاپات اشتىق اۋىل شارۋاشىلىعىن ۇجىمداستىرۋ ساياساتىن بۇركەنگەنىمەن، سول ساياساتقا مۇلدەم قارسى ارەكەتتەرگە بارىپ، كەڭەستىك-توتاليتارلىق جۇيەنىڭ قازاق حالقىنىڭ ءداستۇر، قۇقىق، وزىندىك شارۋاشىلىق ەرەكشەلىكتەرىن اياقاستى ەتۋ ناتيجەسىندە تۇتاستاي ۇلتتى قولدان جاساعان گەنوتسيد پەن دەموگرافيالىق دەتەرمينيزمگە الىپ كەلگەن قىلمىستىڭ ەڭ اۋىر ءتۇرىنىڭ قايعىلى ناتيجەسى»، - دەيدى مۇرات باقتيارۇلى.

ونىڭ ايتۋىنشا، ستاتيستيكالىق مالىمەتتەرگە سايكەس، 1930 جىلدارى قازاقستاننىڭ اۋىلدى جەرلەرىندە 5 ملن. 873 مىڭ ادام ءومىر سۇرگەن بولسا، 1933 جىلى ءتىرى قالعان اۋىل تۇرعىندارىنىڭ سانى 2 ملن. 493 مىڭ ادامدى قۇراعان. جاپپاي اشارشىلىق پەن سونىڭ سالدارىنان ورشىگەن ءتۇرلى اۋرۋلاردان 2 ملن. 580 مىڭعا تارتا قازاقستاندىق قازا بولدى. 800 مىڭ قازاق شەتەلگە ۇدەرە كوشتى.

«جاپپاي اشارشىلىق سالدارىنان قازاق حالقىنىڭ سانى ەكى ەسەگە قىسقاردى.  ارينە، بۇنداي سولاقاي ساياساتتىڭ سالدارىنان ەلىمىزدە سول جىلدارى تۇرىپ جاتقان باسقا دا ۇلت وكىلدەرى جاپا شەكتى. ماسەلەن، ەلىمىزدە تۇرىپ جاتقان ۋكراينداردىڭ 11 پايىزى، ورىستاردىڭ 6 پايىزى، وزبەكتەردىڭ 8 پايىزى، ۇيعىرلاردىڭ 13 پايىزى، تاتارلاردىڭ 10 پايىزى، نەمىستەردىڭ 11 پايىزى اشتىقتان ءولدى. بۇنداي جاعانى ۇستاتار مالىمەتتەردىڭ ءوزى تەك قازاقتاردىڭ عانا جاپا شەككەنىن كورسەتپەيدى. دەگەنمەن، بيلىكتىڭ كۇشپەن جۇزەگە اسىرعان ساياساتى سالدارىنان ءبىر عانا ۇلتتىڭ جاپپاي قىرىلۋى، ءبىر عانا ۇلت سانىنىڭ تەڭ جارتىسى جويىلىپ كەتۋى ادامزات تاريحىندا بولعان ەمەس. دەموگرافتار سول جىلدارى جاپپاي قىرعىن بولماسا، قازىرگى تاڭدا قازاقتاردىڭ سانى 45-50 ملن. ادامعا جەتەر ەدى دەگەندى العا تارتادى. سوندىقتان دا بۇل ناۋبەت قازاق حالقىنىڭ ءوسىمىن كەم دەگەندە 110 جىلعا ارتقى شەگىندىردى»، - دەيدى م. باقتيارۇلى.

قازاقپارات