بۇكىل الەمدى ابىگەرگە سالعان ءتاجدى تاجال ءبىزدىڭ بالعىن مەملەكەتىمىز ءۇشىن دە ۇلكەن سىن بولىپ تۇرعانى جاسىرىن ەمەس. مەملەكەت قورجىنىنان قىرۋار قارجى ءبولىنىپ، كەلەلى شاراۋالار جاسالىنىپ جاتقانىمەن، اۋرۋ اۋىزدىقتاۋعا كونبەي كەلەدى.

بۇگىندەرى ماماندار: «بۇل كوروناۆيرۋستىڭ ەكىنشى تولقىنى!» –  دەسە، ەندى ءبىرى: «ءبىرىنشىسىنىڭ جالعاسى!...» - دەگەندى ايتىپ ءجۇر. قالاي دەسەك تە، كوروناۆيرۋسقا شالدىققاندار مەن ودان قايتىس بولعانداردىڭ قاتارى ەسەلەپ ارتا تۇسۋدە. وسى ورايدا تاجالمەن بەتپە-بەت كەلىپ، كۇن سايىن ءومىر مەن ءولىمنىڭ ارپالىسىندا جۇرگەن دارىگەرلەر قاۋىمىنا ارتىلار جۇك اۋىر ەكەنى تۇسىنىكتى. الايدا، قوعامدا ولاردىڭ ەڭبەگىن باعالاپ، العىس ايتۋدىڭ ورنىنا، قارعىس جاۋدىرىپ، بار اۋىرتپالىق پەن جاۋاپكەرشىلىكتى اق جەلەڭدى جانداردىڭ مويىنىنا جۇكتەپ قويۋ بەلەڭ العانداي كورىنەدى. ەندى ولاي دەۋىمە نە سەبەپ بارىن ايتىپ وتەيىن...

كوروناۆيرۋس جۇقتىرعانداردىڭ سانى نەلىكتەن كوبەيىپ كەلەدى؟ ءيا، ىندەتتىڭ ءبىرىنشى تولقىنى كەزىندەگىدەي قاتاڭ شەكتەۋلەر قويىلماعاننان كەيىن حالىق كوپشىلىك ورىنداردا ەركىن ءجۇرىپ، ساقتىق شارالارىن ساقتامايتىن بولعان. بازارلار مەن ساۋدا ورىندارى نەگىزىنەن بۇرىنعىداي جۇمىستارىن جالعاستىرۋدا.كافەلەر مەن اسحانالار الاڭسىز قىزمەتتەرىن كورسەتىپ كەلەدى. تويحانالار دا جاسىرىن تۇردە  جۇمىس جاساپ جاتقانىن ەكىنىڭ ءبىرى بىلەدى. وعان جەرگىلىكتى بيلىك پەن قۇقىق قورعاۋ ورگاندارى كوزجۇمبايلىقپەن قاراۋدا. قوعامدىق كولىكتەردە جولاۋشىلارعا بەتپەردە كيۋدى تالاپ ەتىپ وتىرعان ءبىر جاندى كەزدەستىرمەدىك.  مىنە، وسىنداي جۇگەنسىزدىكتىڭ سالدارىنان ىندەتتىڭ ىركۋسىز تارالاتىنى تۇسىنىكتى. كارانتين مەن لوكداۋن شارالارىن بۇلجىتپاي ورىنداپ، ءتارتىپتى تالاپ ەتۋدىڭ ورنىنا اكىم-قارالار: «نەگە ناۋقاستار كوبەيىپ جاتىر؟!» – دەپ دارىگەرلەردى كىنالاۋدى ادەتكە اينالدىرعان. ارينە، قاتاڭ شەكتەۋلەر قويىپ، ونىسىز دا جۇيكەسى جۇقارعان حالىقتىڭ اشۋ-ىزاسىن تۋعىزباعان دۇرىس. دەگەنمەن جەرگىلىكتى بيلىك ءتارتىپتى قولعا الماسا – جاعداي تۇزەلمەيتىنى اقيقات!

ءبىز سوناۋ كەڭەس ۇكىمەتى كەزىنەن كورسەتكىشتەرگە جۇمىس جاساپ ۇيرەنگەن قوعام ەمەسپىز بە. سوندىقتان «قىزىل ايماققا» كىرگەن ءوڭىر باسشىلارى وزگەلەردەن جاقسى كورىنۋ ءۇشىن قالايدا «سارى» ايتپەسە «جاسىل» ايماققا وتۋگە تىرىسادى. ول ءۇشىن – ناۋقاسقا شالدىققانداردىڭ سانىن ازايتۋ قاجەت ەكەنى تۇسىنىكتى. وسىنى جەلەۋ ەتكەن جەرگىلىكتى بيلىك دارىگەرلەردەن قالايدا كوروناۆيرۋس جۇقتىرعانداردىڭ سانىن ازايتۋدى تالاپ ەتۋدە. بۇيرىقتى ورىنداماسا جازا الاتىنىن بىلەتىن دارىگەرلەر قاۋىمى كورسەتكىشتى جاساندى تۇردە تومەندەتۋگە ءماجبۇر بولىپ، كەسەل جۇقتىرعانداردىڭ بىرقاتارىن ۇيلەرىندە ەمدەلۋگە جىبەرۋدە. ەسەپكە الىنىپ، شەكتەۋ قويىلماعان مۇنداي ناۋقاستار ەل ارالاپ، توي تويلاپ، اۋرۋدىڭ تارالۋىنا ۇلەس قوسىپ جۇرگەنى ايتپاسا دا تۇسىنىكتى. سوندىقتان، كورسەتكىشكە جۇمىس جاساۋدى توقتاتىپ، ىندەت جۇقتىرعانداردى شەكتەۋسىز اۋرۋحانالارعى جاتقىزۋدى جولعا قويعان ءجون دەپ ەسەپتەيمىن.

ەندى ۇيلەرىندە ەمدەلىپ جاتقاندارعا قويىلاتىن تالاپتارعا كەلەيىك. كەيبىر اعايىندارىمىز پتسر تەستى وڭ ناتيجە كورسەتكەنىنە قاراماستان دۇكەن ارالاپ قىدىرۋدى، تۋىستارىنىڭ قۋانىش-تويلارىنا بارۋدى توقتاتپاي كەلەدى. سونداي جانداردىڭ جاۋاپسىزدىعىنان ءتاجدى تاجالعا تاپ بولعاندار سانى ەسەلەپ ارتا تۇسۋدە. بيلىك مۇنى دا دارىگەرلەردەن كورىپ، اۋرۋلار نەگە قىدىرىپ ءجۇر دەپ جازعىرۋدا. ونىسىز دا ماماندار تاپشىلىعىن تارتىپ وتىرعان مەديتسينالىق مەكەمەلەر ءار ءۇيدىڭ الدىنا ءبىر قىزمەتكەرىن قويا المايدى جانە تۇرعىنداردى جاۋاپكەرشىلىككە شاقىرىپ، قاجەت بولعاندا شارا قولداناتىن قۇدىرەتى دە جوق. ول مىندەت اۋىل اكىمدەرى مەن ۋچاسكەلىك پوليتسيا ءبولىمىنىڭ قۇزىرىنا كىرەدى ەمەس پە؟! العاشقى توتەنشە جاعداي كەزىندەگىدەي اۋرۋ انىقتالعان وتباسىلارىن باقىلاۋعا الىپ، ۇيلەرىن وقشاۋلاۋ، ءتىپتى بولماعاندا ارا-تۇرا تەكسەرىپ وتىرۋدى جەرگىلىكتى بيلىك ءوز موينىنا الۋ كەرەك دەپ ەسەپتەيمىن. ونى ايتپاعاندا، اۋىل اكىمدەرى دارىگەرلەردىڭ ارنايى جەدەل بريگادالارىن جەتكىزىپ تۇراتىن اۆتوكولىكپەن قامتاماسىز ەتۋدى دە قاجەت دەپ ەسەپتەمەيتىن بولعان. مۇمكىن، بارلىق جەردە بۇلاي ەمەس شىعار، دەگەنمەن وسىنداي جايلاردىڭ ورىن الىپ كەلە جاتقانىن كورىپ كەلەمىز!

العاشىندا سىلبىر باستالعانىمەن، ەكپە ءجۇمىستارى بۇگىندەرى ءبىرشاما جولعا قويىلعان سياقتى. دەگەنمەن، عالامتوردان ۆاكتسينانىڭ «قاۋىپتى» ەكەنىن وقىپ العان قايسىبىر ازاماتتارىمىز ەكپە الۋدان باستارىن الا قاشىپ كەلەدى. ولاردىڭ باسىم بولىگى وقىعان-توقىعان، ءبىلىمدى ادامدار ەكەنى دە جاسىرىن ەمەس. مەديتسينا قىزمەتكەرلەرى قاۋىپتى ايماقتا جۇرگەندىكتەن، ءارى باسشىلارىنىڭ توقپاعىمەن ءبىرشاما ۆاكتسينا الدى دەسەك، مۇعالىمدەر مەن حالىقتىڭ وزگە بولىگى ءۇزىلدى-كەسىلدى باس تارتۋدا. پرەزيدەنتتىڭ تالاپ ەتۋىنەن كەيىن قوزعالا باستاعان جەرگىلىكتى بيلىك بۇل شارانىڭ دا باياۋ اتقارىلۋىن دارىگەرلەرگە جۇكتەي سالۋدى قولايلى كورىپتى. بۇل جەردە مەديتسينا مەكەمەلەرى ەكپە كابينەتتەرى مەن مامانداردى، وزگە دە قۇرال جابدىقتاردى ساقاداي ساي ەتىپ قويعانىن سالا باسشىلارىنىڭ وزدەرى ايتۋدا. ال ەندى،  دارىگەرلەر حالىقتى ۆاكتسينا الۋعا قالاي ماجبۇرلەمەكشى؟  ولاردىڭ قۇزىرىندا مۇنداي بيلىك قايدان بولسىن.  دەمەك، بۇل جەردە دە اكىم-قارالار ءوز قىزمەتتەرىنە جاۋاپكەرشىلىكپەن قاراپ، قاراۋىنداعى ۇجىم-مەكەمە باسشىلارىن وسى جۇمىسقا جۇمىلدىرۋى كەرەك ەمەس پە؟! جانە، بۇل باعىتتا حالىققا تۇسىندىرمە جۇمىستارى، ۇگىت-ناسيحات ءوز دارەجەسىندە اتقارىلماي كەلە جاتقانىن اڭعارىپ كەلەمىز. مەديتسينا قىزمەتكەرلەرى  ۆاكتسينا الۋ ءۇشىن قاجەتتى جاعدايدىڭ ءبارىن جاساپ، ولاردى تۇرعىنداردىڭ بەلسەندىلىگىمەن قامتاماسىز ەتۋدى جەرگىلىكتى بيلىك تىكەلەي ءوز موينىنا المايىنشا بۇل ماڭىزدى شارا العا جىلجيدى دەۋ ابەستىك بولار ەدى!...

وسىلايشا، داعدىلى اۋرۋلارمەن قاتار، دۇنيەنى دۇبىرگە بولەگەن ءتاجدى تاجالمەن بەتپە-بەت كۇرەسىپ جاتقان دارىگەرلەر قاۋىمى بيلىكتەن دە ءجونسىز ايىپتاۋلار ەستىپ، وزدەرىنە ءتان ەمەس جۇمىستار ءۇشىن جازاعا ۇشىراۋدا. مۇنىڭ سىرتىندا، جاقىنى ىندەتتەن اجال قۇشقان تۇرعىندار ءبارىن اق جەلەڭدى جانداردان كورىپ، بالاعاتتاپ، قارعاپ كەتەتىنىن دە ءجيى ۇشىراستىرىپ كەلەمىز. جۇقپالى اۋرۋلار ەمحاناسىندا ەڭبەك ەتەتىن ءبىر تانىس دارىگەر: «بيلىكتەن دە، ناۋقاستار مەن ولاردىڭ تۋىستارىنان دا ايىپتاۋ سوزدەرىن ەستي-ەستي ادامداردان قاشاتىن بولعانمىن. قارسى كەلە جاتقان جان كورسەم وزىمە تاپ بەرەتىندەي سەزىنەمىن!...» – دەگەن بولاتىن. تاعى ءبىرى: «مۇنداي كوتەرمە جالاقىسى بار بولسىن، ءبارىن تاستايمىن دا كەتەمىن!» – دەگەن ەدى تاۋسىلا سويلەپ.

مەملەكەت تاراپىنان ىندەتپەن كۇرەسۋگە بارىنشا جاعداي جاسالىپ كەلە جاتقانىن كورىپ كەلەمىز. ۇكىمەت پەن جەرگىلىكتى بيلىك تە قولدارىنان كەلگەنىن جاساۋدا. الايدا، جەمە-جەمگە كەلگەندە بارلىق مىندەتتى مەديتسينا قىزمەتكەرلەرىنىڭ موينىنا جۇكتەپ قويماي، جۇرت بولىپ جۇمىلساق قانا ءتاجدى تاجالدى اۋىزدىقتاي الاتىنىمىز اقيقات. بۇل جەردە ەل مەن جەردىڭ يەسى – جەرگىلىكتى بيلىك باستى جاۋاپكەرشىلىكتى ءوز موينىنا الۋى قاجەت دەپ ەسەپتەيمىن. ونىسىز دا ءوز باستارى مەن وتباسىن قاتەرگە تىگىپ، ءومىر مەن ءولىم كۇرەسىندە جۇرگەن اق جەلەڭدى ابزال جاندارعا اراشا تۇسەيىكشى، اعايىن!

نۇرگەلدى ابدىعانيۇلى

Abai.kz