استانا. 15 مامىر. قازاقپارات - 2012 جىلعى قحا توراعاسىنىڭ ورىنباسارى - حاتشىلىق مەڭگەرۋشىسى ەرالى توعجانوۆ جەتەكشىلىك ەتكەن قازاقستان حالقى اسسامبلەياسىنىڭ دەلەگاتسياسى تاياۋدا رەسەي فەدەراتسياسىنىڭ شەشەن رەسپۋبليكاسىندا  ساپارمەن بولىپ قايتتى.

بۇل جايلى قازاقستان حالقى اسسامبلەياسىنان حابارلادى.

قحا دەلەگاتسياسىنىڭ ساپارى وتكەن جىلى مامىردا شەشەن رەسپۋبليكاسى دەلەگاتسياسى قۇرامىندا قازاقستاندا رەسمي ساپارمەن بولعان شر پارلامەنتىنىڭ سپيكەرى، اسسامبلەيا تەڭ توراعاسى دۋكۋۆاحا ابدۋراحمانوۆ ارقىلى جولدانعان شەشەن رەسپۋبليكاسىنىڭ پرەزيدەنتى رامازان كادىروۆتىڭ شاقىرۋىمەن ىسكە استى.

قازاقستان حالقى اسسامبلەياسى دەلەگاتسياسىنىڭ قۇرامىندا: قر پارلامەنتى سەناتىنىڭ دەپۋتاتى تولەگەن مۇحامەدجانوۆ; قر پارلامەنتى ءماجىلىسىنىڭ دەپۋتاتتارى «ۆايناح» شەشەن جانە ينگۋش حالىقتارى مادەنيەتىن دامىتۋ قاۋىمداستىعىنىڭ تەڭ توراعاسى احمەت مۋرادوۆ جانە قازاقستان كارىستەرى قاۋىمداستىعىنىڭ توراعاسى رومان كيم; جازۋشى، قازاقستاننىڭ ەڭبەك سىڭىرگەن قايراتكەرى اكىم تارازي; قاراعاندى وبلىسى «ۆايناح» شەشەن جانە ينگۋش حالىقتارى مادەنيەتىن دامىتۋ قاۋىمداستىعىنىڭ توراعاسى ۋۆايس دجاناەۆ; ماڭعىستاۋ وبلىستىق «قوعامدىق كەلىسىم» قوعامدىق بىرلەستىگىنىڭ توراعاسى موگامەد لورسانوۆ بولدى.

استانا. 15 مامىر. قازاقپارات - 2012 جىلعى قحا توراعاسىنىڭ ورىنباسارى - حاتشىلىق مەڭگەرۋشىسى ەرالى توعجانوۆ جەتەكشىلىك ەتكەن قازاقستان حالقى اسسامبلەياسىنىڭ دەلەگاتسياسى تاياۋدا رەسەي فەدەراتسياسىنىڭ شەشەن رەسپۋبليكاسىندا  ساپارمەن بولىپ قايتتى.

بۇل جايلى قازاقستان حالقى اسسامبلەياسىنان حابارلادى.

قحا دەلەگاتسياسىنىڭ ساپارى وتكەن جىلى مامىردا شەشەن رەسپۋبليكاسى دەلەگاتسياسى قۇرامىندا قازاقستاندا رەسمي ساپارمەن بولعان شر پارلامەنتىنىڭ سپيكەرى، اسسامبلەيا تەڭ توراعاسى دۋكۋۆاحا ابدۋراحمانوۆ ارقىلى جولدانعان شەشەن رەسپۋبليكاسىنىڭ پرەزيدەنتى رامازان كادىروۆتىڭ شاقىرۋىمەن ىسكە استى.

قازاقستان حالقى اسسامبلەياسى دەلەگاتسياسىنىڭ قۇرامىندا: قر پارلامەنتى سەناتىنىڭ دەپۋتاتى تولەگەن مۇحامەدجانوۆ; قر پارلامەنتى ءماجىلىسىنىڭ دەپۋتاتتارى «ۆايناح» شەشەن جانە ينگۋش حالىقتارى مادەنيەتىن دامىتۋ قاۋىمداستىعىنىڭ تەڭ توراعاسى احمەت مۋرادوۆ جانە قازاقستان كارىستەرى قاۋىمداستىعىنىڭ توراعاسى رومان كيم; جازۋشى، قازاقستاننىڭ ەڭبەك سىڭىرگەن قايراتكەرى اكىم تارازي; قاراعاندى وبلىسى «ۆايناح» شەشەن جانە ينگۋش حالىقتارى مادەنيەتىن دامىتۋ قاۋىمداستىعىنىڭ توراعاسى ۋۆايس دجاناەۆ; ماڭعىستاۋ وبلىستىق «قوعامدىق كەلىسىم» قوعامدىق بىرلەستىگىنىڭ توراعاسى موگامەد لورسانوۆ بولدى.

اسسامبلەيا دەلەگاتسياسى قر تۇڭعىش پرەزيدەنتى ن.ءا. نازارباەۆ اتىنداعى № 1 ليتسەيدە، «نازارباەۆ ۇيىندە»، گروزنىي قالاسىنداعى ن.نازارباەۆ اتىنداعى كوشەدە، تسەنتاروي اۋلىنداعى شر تۇڭعىش پرەزيدەنتى، رەسەي باتىرى
احمات-حادجي كادىروۆتىڭ زيراتىندا، «داڭق اللەياسى» ەسكەرتكىش كەشەنىندە، شەشەن حالقىنىڭ سۋرەتشىلەرى مەن حالىق شىعارماشىلىعى كورمەسىندە جانە ت.ب. بولىپ، گروزنىي، گۋدەرمەس، ارگۋن قالالارىن ارالادى.

ساپار بارىسىندا رف شەشەن رەسپۋبليكاسىنىڭ پرەزيدەنتى ر. كادىروۆپەن، پارلامەنت دەپۋتاتتارىمەن، قوعام قايراتكەرلەرىمەن شر قازاقستان حالقى اسسامبلەياسى كەڭەسىمەن كەزدەسۋلەر ءوتتى. قحا دەلەگاتسياسى شەشەن حالقىنىڭ ەسكە الۋ جانە ازا كۇنىنە ارنالعان جالپىۇلتتىق ءىس-شاراعا قاتىسىپ، سونداي-اق شەشەن مەملەكەتتىك «گروزنىي» تەلەراديوكەشەنىندە «توچكي وپورى» تەلەباعدارلاماسىندا قوناقتا بولدى.

شارا بارىسىندا ءسوز العان شەشەن رەسپۋبليكاسىنىڭ وكىلدەرى شەشەن حالقىنىڭ قازاقستانعا، ونىڭ حالقىنا جانە ەلباسى ن.ءا.نازارباەۆقا دەگەن ىستىق ىقىلاسى مەن رياسىز كوڭىلدەرىن جەتكىزدى، ساپاردىڭ ماڭىزىن اتاپ ءوتتى.

شر پارلامەنتىنىڭ توراعاسى د. ابدۋراحمانوۆ، وسىنداي كەزدەسۋلەردىڭ قاجەتتىگىنە جانە ماڭىزىنا توقتالا كەلە، «قازاق حالقى شەشەندەر ءۇشىن تەك باۋىرلاس عانا ەمەس، قيىن كەزەڭدە شەشەندەردى ءوز جەرىندە قۇشاق جايا قابىلداعان، رۋحتاس حالىق» دەپ كورسەتتى.

«قاھارلى 44-ءشى جىلدارى قازاقستانعا قونىس اۋدارىلعان ءجۇز مىڭداعان ۆايناحتى ۇلى قازاق حالقى ءتۇسىنىپ، باۋىرىنداي قارىس الدى، قوناقجايلىقپەن قابىلدادى، بۇل ءۇشىن شەشەندەر مەن ينگۋشتەر شەكسىز العىسىن ايتادى» - دەپ ايتتى، ءوز سوزىندە دۋكۋۆاحا باشتاەۆيچ.

شر پارلامەنتىنىڭ سپيكەرى «بۇگىنگى شەشەن جانە قازاق حالقىنىڭ بەرەكەلى تىرشىلىگى، بىرلىگى، ولاردىڭ اراسىنداعى ەكىجاقتى باۋىرلاس قارىم-قاتىناس بۇل ەكى حالىقتىڭ رۋحاني جاقىندىعىمەن قاتار، ەكى ەلدىڭ باسشىلارى - ن.نازارباەۆ پەن ر.كادىروۆتىڭ جەمىستى ساياساتىنىڭ ناتيجەسى. بۇل ءبىز ءۇشىن وتە ماڭىزدى، بۇگىندە قازاقستاندا كوپتەگەن ۆايناح وتباسىلارى تۇرادى» دەپ اتاپ ءوتتى.

د.ابدۋراحمانوۆتىڭ ايتۋىنشا «ەلدى باستايتىن لايىقتى كوشباسشىسى بولماسا حالىقتىڭ بىرلىككە ۇيىسىپ، بەرەكە تابۋى مۇمكىن ەمەس. دوستىقتى، بەيبىتشىلىكتى، كەلىسىمدى - باسقا دا ماڭىزدى قۇندىلىقتاردى ساقتاۋ ءۇشىن - ءبىز ولاردى جاستارعا دۇرىس جەتكىزە الۋىمىز كەرەك».

شر تۇڭعىش پرەزيدەنتى، رەسەي باتىرى احمات-حادجي كادىروۆتىڭ زيراتىنا بارعاندا شەشەن الەمدەر كەڭەسىنىڭ توراعاسى حوج-احمەد كادىروۆ: «سىزدەردى شەشەن جەرىندە قابىلداۋ ءبىز ءۇشىن ۇلكەن مارتەبە. شەشەن حالقىنىڭ كوپتەگەن قاريالارى قازاقستاندا دۇنيەگە كەلگەن، ولار ءسىزدىڭ ەلىڭىزدى ەرەكشە قۇرمەت سەزىمىمەن ەسكە الىپ وتىرادى. بۇگىندە ءبىزدىڭ حالقىمىز، ەل باسشىلىعى سىزدەردى باۋىرىنداي كورەدى»،- دەپ كورسەتتى.

ءوز كەزەگىندە ە. توعجانوۆ رەسپۋبليكا باسشىلىعىنا قابىلداۋى ءۇشىن العىسىن ءبىلدىردى، «ءبىز دوستىق قارىم-قاتىناسىمىزدى ساقتاپ جاڭا بايلانىستارىمىزدى كەڭەيتۋىمىز كەرەك. سەبەبى ۇلتتىق كەلىسىم مەن قارىم-قاتىناس جولىمەن عانا بەيبىتشىلىكتى ورناتۋعا بولدى. ءبىزدىڭ شەشەن رەسپۋبليكاسىنا ساپارىمىزدىڭ دا نەگىزى وسىندا»، دەدى ول.

ە. توعجانوۆ «قازاقستان تاۋەلسىزدىگىنىڭ ءبىرىنشى كۇنىنەن باستاپ ەل پرەزيدەنتى ن.ءا.نازارباەۆ مەملەكەتتىڭ ىشكى جانە سىرتقى ساياساتىن بەيبىتشىلىك جانە كەلىسىم قاعيدالارىنا نەگىزدەدى، بۇل قازاقستان قوعامىنداعى كەلىسىم مەن تۇتاستىققا الىپ كەلدى. قازاق جانە شەشەن حالىقتارىن جاقىنداستىراتىن باستاۋلار كوپ، ونىڭ باستىسى تاريحي تاعدىر. بۇگىندە ءبىز پايدالى تاجىريبەلەرىمىزبەن ءبولىسىپ، - بايلانىستارىمىزدى كەڭەيتۋىمىز كەرەك»،- دەپ اتاپ ءوتتى.

شەشەن زاڭ شىعارۋ جينالىسىنىڭ كىشى زالىندا وتكەن قازاقستان حالقى اسسامبلەياسى دەلەگاتسياسىنىڭ شر حالىقتارى اسسامبلەياسىنىڭ كەڭەسىمەن وتكەن كەزدەسۋ بارىسىندا ە.توعجانوۆ پەن د.ابدۋراحمانوۆ قولدارىن قويعان قازاقستان حالقى اسسامبلەياسى مەن شەشەن رەسپۋبليكاسى حالىقتارى اسسامبلەياسى اراسىنداعى ارىپتەستىك تۋرالى كەلىسىمگە قول قويىلدى.

بۇدان بۇرىن رەسەي، تاتارستان جانە قىرعىزستان حالىقتارى اسسامبلەياسىمەن قول قويىلعان وسىنداي كەلىسىمدەر اتالعان ەلدەردىڭ مەملەكەتتىك، قوعامدىق جانە عىلىمي-ءبىلىم بەرۋ ۇيىمدارىمەن ارىپتەستىك پەن تاجىريبە الماسۋدى جاڭا دەڭگەيگە كوتەردى، ەتنوسارالىق تولەرانتتىلىق پەن قوعامدىق كەلىسىمنىڭ قازاقستاندىق ۇلگىسىن كەڭ كولەمدە ناسيحاتتاۋعا ىقپال ەتىپ، ۇلكەن وڭ قولداۋعا يە بولدى.