جاڭاشىل ۇستازدار جاريالانىمى ءبىزدىڭ جۋرنالدا
ۇستازدىق - ۇزدىكسىز ىزدەنىس پەن تەرەڭ ءبىلىمدى تالاپ ەتەتىن مارتەبەلى ماماندىقتىڭ ءبىرى. ۇلاعاتتى ۇستازدىڭ ءتالىمىن الماي ءومىر اتتى كوشكە ىلەسكەن ادام جوق شىعار، ءسىرا. تۇلعا ساناسىنا ءبىلىم مەن تاربيەنى قاتار توعىستىرعان وسى ءبىر ابزال مامان يەسى – مۇعالىمدى قولداۋ، ونىڭ ۇزدىك ءىس-تاجىريبەسىن تاراتۋ، ناسيحاتتاۋ - اقتوبە وبلىسىنىڭ تىلدەردى دامىتۋ باسقارماسىنىڭ تىلدەردى وقىتۋ ورتالىعىنىڭ ۇزاق جىلدان بەرگى باستى شارالارىنىڭ ءبىرى.
ءباسپاسوز ايدىنىندا وزىندىك باعىت-باعدارى ايقىندالعان «تىلدەردى وقىتۋ: ىزدەنىس جانە ادىستەمە» اقپاراتتىق-ادىستەمەلىك جۋرنالى 2014 جىلدان باستاپ جارىق كورۋدە. باسىلىمنىڭ اتاۋى ايتىپ تۇرعانداي، باستى ماقساتى- قازاق ءتىلىن شەتەل ءتىلى نەمەسە ەكىنشى ءتىل رەتىندە وقىتۋ ادىستەمەسىن جەتىلدىرۋ جانە ءتىل وقىتۋشىلارىنا، ادىسكەرلەرگە ادىستەمەلىك كومەك كورسەتۋ. سونداي-اق اقتوبە وبلىسىندا مەملەكەتتىك ءتىل ساياساتىن دامىتۋ باعىتىندا اتقارىلىپ جاتقان ءىس-شارالاردان اقپارات بەرۋ، «بولاشاققا باعدار: رۋحاني جاڭعىرۋ» باعدارلاماسىن، ونىڭ ىشىندە 6-باعىت «لاتىن گرافيكالىق جۇيەگە كوشۋدى» ناسيحاتتاۋ قۇرالى رەتىندە قىزمەت ەتۋ.
جۋرنال بەتتەرىندە وبلىستاعى مەملەكەتتىك ءتىل ساياساتى، تىلدىك احۋال، لاتىن گرافيكالى قازاق ءالىپبيى ماسەلەلەرى، سونداي-اق تىلدەردى وقىتۋدىڭ وزىق ءىس-تاجىريبەلەرى ۇزدىكسىز جاريالانىپ كەلەدى. كۇنى بۇگىنگە دەيىن 1226 ماتەريال جاريالاندى، ونىڭ ىشىندە:
- قازاق تىلىندە – 1002 ماتەريال;
- ورىس تىلىندە – 106 ماتەريال;
- اعىلشىن تىلىندە – 81 ماتەريال;
- باسقا دا تىلدەردە – 37 ماتەريال.
جاريالىمدار اۆتورلارىنىڭ باسىم كوپشىلىگى وبلىس پەداگوگتارى (1092 ادام), دەسەك تە رەسپۋبليكانىڭ تۇكپىر - تۇكپىرىنەن (نۇر-سۇلتان، اقمولا، اتىراۋ، سەمەي، قاراعاندى، الماتى جانە ت.ب.) 50–گە جۋىق، كورشىلەس رەسەي، قىتاي ەلدەرىنەن 40-قا تارتا اۆتورلار وزدەرىنىڭ عىلىمي ماقالا، تانىمدىق ەسسە، ۇزدىك ادىستەمەلىك ىزدەنىستەرىن جارىققا شىعاردى. بۇل شىعارماشىلىق بايلانىس ۋاقىت وتكەن سايىن دامىپ كەلەدى، ويتكەنى قازاق جازۋىنىڭ لاتىن گرافيكاسىنا كوشۋى تۋرالى ەلىمىزدىڭ بەلگىلى ءتىلشى-عالىمداردىڭ، ورفوگرافيالىق جۇمىس توبى مۇشەلەرىنىڭ سالماقتى دا، تۇشىمدى ماقالالارى جۋرنال ارقىلى كوپشىلىككە جەتىپ جاتىر. كوزى قىراعى، كوكىرەگى وياۋ وقىرمان تۇشىنا وقىپ، زەردەگە توقىپ جاتىر دەگەن ويدامىز.
جۋرنال العاش جارىق كورگەن كەزدەن باستاپ، ءتىل سالاسىنا قاتىستى باسىم باعىتتاردى نەگىزگە الىپ كەلەدى. سوندىقتان دا جۋرنالدىڭ ءداستۇرلى ايدارلارى جىلدار بويى ءوز جالعاسىن تابۋدا، ولار: «ءتىلتانىم»، «رۋحاني جاڭعىرۋ»، «ءتىل ۇيرەتۋ ادىستەمەسى»، «ۇزدىك ساباق»، «تاربيەشى جازبالارى». تىلدەردى وقىتۋدىڭ ۇزدىك ادىستەمەلىك قورجىنى سانالاتىن «ۇزدىك ساباق» ءتىل وقىتۋشىلارىنا، «تاربيەشى جازبالارى» بالاباقشا تاربيەشىلەرىنە ارنالعان. بۇل ايدارلار ارقىلى جاڭاشىل پەداگوگ ءوزىنىڭ وزىق ءىس-تاجىريبەسىن جيناقتاپ، ونى ساباق ازىرلەمەسى، شارا ستسەناريى، بايانداما رەتىندە جاريالاي الادى. جۋرنالدا جاريالىم-تەگىن. ۇزدىك ءىس-تاجىريبەسىنىڭ ادىستەمەلىك سالماعىنان بولەك، باسپا تالابى (2 بەتتەن اسپايتىن) دا قاتاڭ ساقتالعانى دۇرىس.
جۋرنال وبلىس پەداگوگتارىنىڭ سۇيىكتى باسىلىمىنا اينالدى دەسەك، ارتىق ايتقاندىق بولماس. اقتوبە قالاسى جانە اۋدانداردان، اسىرەسە، العا، مۇعالجار، مارتوك، قوبدا، قارعالى، حرومتاۋ، تەمىر، شالقار اۋداندارى ءبىلىم سالاسى قىزمەتكەرلەرىن زەردەلى وقىرماندار عانا ەمەس، ورتاق ىسكە بەلسەنە اتسالىساتىن اۆتورلارىمىز دەپ تانيمىز. وسى رەتتە، مارتوك قالاسى №2 مەكتەپ-گيمنازياسىنىڭ قازاق ءتىلى مۇعالىمى ا.ارىقوۆا: «توقسان سايىن شىعاتىن «تىلدەردى وقىتۋ: ىزدەنىس جانە ادىستەمە» جۋرنالىن اسىعا كۇتەمىز. ءوزىم دە، ارىپتەستەرىم دە جۋرنالعا ماتەريال جاريالادىق. جۋرنال وبلىس، رەسپۋبليكا كولەمىندە ارىپتەستەرىمىزبەن ءىس- تاجىريبە الماساتىن قىزىقتى ءارى مازمۇندى باسىلىم دەپ ويلايمىن» دەسە، العا قالاسى №3 «گۇلدەر» بالاباقشاسىنىڭ مەڭگەرۋشىسى ا.جيەنقۇلوۆا: «بالالارعا تىلدەردى وقىتۋ- وتە كۇردەلى ءارى قىزىقتى پروتسەسس، سوندىقتان دا ءاربىر تاربيەشىنىڭ ءوز ءادىس-ءتاسىلى، شىعارماشىلىق شەبەرلىگى، تىڭ ىزدەنىسى بولادى. مىنە، وسىنداي مول تاجىريبەنى «تىلدەردى وقىتۋ: ىزدەنىس جانە ادىستەمە» جۋرنالىنان تابۋعا بولادى. جۋرنال - جاڭاشىل مۇعالىمنىڭ ناعىز دوسى، ادىستەمەلىك كومەكشىسى.» دەگەن پىكىرىن ءبىلدىردى.
«ءسوز جازاتىن ادام ءارى جازۋشى، ءارى سىنشى بولۋى كەرەك. ءسوزدىڭ شىرايلى، اجارلى بولۋىنا ويدىڭ شەبەرلىگى كەرەك. ۇنامدى، ورىندى، ءدامدى بولۋىنا سىنشىلدىق كەرەك، ماعىنالى، ماڭىزدى بولۋىنا ءبىلىم كەرەك» دەپ ۇلت ۇستازى احمەت بايتۇرسىنۇلى ايتقانداي، اۆتورلاردان جاڭاشىل مازمۇنداعى ماقالالار كۇتەمىز.
سۇگىرباەۆا اقمارال ساعىنبايقىزى،
اقتوبە وبلىسىنىڭ تىلدەردى دامىتۋ باسقارماسىنىڭ
تىلدەردى وقىتۋ ورتالىعىنىڭ ادىسكەرى، پ.ع.ماگيسترى
Abai.kz