1-قىركۇيەك كۇنى قازاقستان پرەزيدەنتى قاسىم-جومارت توقاەۆ قازاقستان حالقىنا ارنالعان كەزەكتى جولداۋىن جاريالايدى. اتالعان جولداۋدا ەلدىڭ الداعى ۋاقىتتاعى الەۋمەتتىك-ەكونوميكالىق دامۋ باعىتتارى تالقىعا سالىنباق. بۇل  توقاەۆ مىرزانىڭ پرەزيدەنت بولعان ۋاقىتتان بەرى جاساعان ءۇشىنشى جولداۋى بولماق. ال، بۇعان دەيىنگى جولداۋدىڭ تاپسىرمالارى قانشالىقتى ىسكە اسىرىلدى؟ ءبىز بۇل جونىندە قر پرەزيدەنتى جانىنداعى قازاقستان ستراتەگيالىق زەرتتەۋلەر ينستيتۋتىنىڭ جەتەكشى عىلىمي قىزمەتكەرى ەرمەك توقتاروۆتىڭ پىكىرىن بىلگەن ەدىك...

- ەرمەك مىرزا، وسىدان ءدال ءبىر جىل بۇرىن پرەزيدەنت قازاقستان حالقىنا جولداۋىن جاريالاعان ەدى. سونداعى تاپسىرمالار مەن ارتىلعان مىندەتتەر قانشالىقتى ىسكە استى؟

- مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت توقاەۆ 2020 جىلدىڭ 1 قىركۇيەگىندە “جاڭا جاعدايداعى قازاقستان: ءىس-قيمىل كەزەڭى” اتتى جولداۋىن جاريالاعان ەدى. وندا پرەزيدەنت قوعامنىڭ بارلىق سالاسىن قامتي وتىرىپ، سول بويىنشا ناقتى تاپسىرمالار بەرگەن بولاتىن.

مىسالى، اتالعان جولداۋدا پرەزيدەنت مەملەكەتتىك اپپارات قىزمەتكەرلەرىنىڭ سانىن 2020 جىلى 10 پايىزعا، 2021 جىلى 15 پايىزعا ازايتۋدى تاپسىرعان. سايكەسىنشە، 2020 جىلى الەۋەتتى بوس جۇمىس ورىندارىنىڭ تولتىرىلماۋىنا بايلانىستى مەملەكەتتىك اپپارات قىزمەتكەرلەرىنىڭ سانى 8,5 پايىزعا قىسقاردى. 2021 جىلى مەملەكەتتىك قىزمەت ىستەرى اگەنتتىگىنىڭ ءتورايىمى انار جايىلعانوۆا مەملەكەت باسشىسىنا بالدىق جۇيەگە كوشۋ بويىنشا پيلوتتىق جوبا ىسكە اسىرىلىپ جاتقانىن باياندادى. اگەنتتىك ءتورايىمىنىڭ ايتۋىنشا، اتالعان پيلوتتىق جوبا قۇجاتتار سانىن 83 پايىزعا ازايتىپ، تولىعىمەن قاعازسىز قۇجات اينالىمىنا كوشۋگە، كۇندەلىكتى جۇكتەمەنى 53 پايىزعا ازايتۋعا جول اشاتىنىن ايتتى.

- اتالعان جولداۋدا پرەزيدەنت  جاڭا ۇيىمدار قۇرۋ تۋرالى دا تاپسىرما بەرگەنى بەلگىلى. بۇل تاپسىرما قانشالىقتى ورىندالدى؟

- ءيا، مەملەكەت باسشىسى بىلتىرعى جولداۋىندا جاڭا ۇيىمدار قۇرۋ جونىندە ايتقان بولاتىن. سونىڭ نەگىزىندە 2020 جىلى ستاتەگيالىق جوسپارلاۋ جانە رەفورمالار اگەنتتىگى قۇرىلدى. اتالعان اگەنتتىك ستراتەگيالىق جوسپارلاۋ سالاسىندا مەملەكەتتىك ساياساتتى ازىرلەپ، دامۋ جوسپارلارىنىڭ ىسكە اسىرىلۋىنا ساراپتاما جاسايدى.

سونىمەن قاتار، ول ورگان مەملەكەتتىك باسقارۋدىڭ جاڭا جۇيەسىن ازىرلەۋگە دە جاۋاپتى بولادى. ال، پرەزيدەنت تاپسىرماسىمەن 2021 جىلى قارجى مونيتورنينگى اگەنتتىگى قۇرىلدى. بۇل ۇيىمنىڭ مىندەتىنە – تەرروريزمدى قارجىلاندىرۋعا قارسى ءىس-قيمىل جاساۋعا، زاڭسىز كىرىستەردى زاڭداستىرۋعا، سونداي-اق، قارجىلىق ءھام ەكونوميكالىق قىلمىستار مەن قۇقىق بۇزۋشىلىقتاردى تەرگەنپ تەكسەرۋ جاتادى.

- ودان بولەك، وتكەن جىلعى جولداۋدا بىرىڭعاي جيناقتاۋشى زەينەتاقى قورىنىڭ سالىمشىلارى جونىندە ايتىلعان بولاتىن. قازىر وسىنىڭ نەگىزىندە ەلىمىزدە قانشا ازامات ءوز ماسەلەسىن شەشە الدى؟

- بىلتىرعى جولداۋدا ايتىلعان تاپسىرمالارعا سايكەس، بىرىڭعاي زەينەتاقى قورىنا اقشا سالعان ازاماتتار ءوز جيناقتارىنىڭ ءبىر بولىگىن تۇرعىن ءۇي ساتىپ الۋعا، قارجى كومپانيالارىنىڭ باسقارۋىنا بەرۋگە پايدالانۋ ءۇشىن نەمەسە ەمدەلۋگە جۇمساۋعا مۇمكىندىك العان بولاتىن. سونىڭ نەگىزىندە قازىرگى تاڭدا ازاماتتاردىڭ ارنايى ەسەپ شوتتارىندا تۇرعىن ءۇي ماسەلەلەرىن شەشۋ ءۇشىن – 1,6 ترلن تەڭگە، ەمدەلۋگە – 20 ملرد تەڭگە، ينۆەستيتسيالىق پورتفەلدى باسقارۋشى كومپانيالارعا – 1,5 ملرد تەڭگە اۋدارىلدى.

سونىمەن قاتار، مەملەكەت باسشىسى “قوعامدىق باقىلاۋ تۋرالى” زاڭ ازىرلەپ، قابىلداۋدى تاپسىردى. ول زاڭ مەملەكەتتىك ورگاندار مەن كۆازيمەملەكەتتىك سەكتورلارلىڭ قوعامعا اشىقتىعى مەن ەسەپ بەرۋىن قامتاماسىز ەتەدى. قازىرگى تاڭدا بۇل زاڭ جوباسى تالقىلانۋ ۇستىندە.

جالپى، بايقاپ وتىرعانىمىزداي، مەملەكەت باسشىسىنىڭ جولداۋى مەن ونداعى ناقتى تاپسىرمالار قوعامنڭى قاجەتتىلىگىن قاماتاماسىز ەتىپ وتىر دەۋگە تولىق نەگىز بار. اتالعان تاپسىرمالار بەلگىلەنگەن مەرزىم ىشىندە ىسكە اسىرىلىپ، قوعام سۇرانىسىنا جاۋاپ بەرىپ وتىر.

 Abai.kz