قازاقستان پرەزيدەنتى قاسىم-جومارت توقاەۆ بۇۇ باس اسسامبلەياسى 76-سەسسياسىنىڭ جالپى دەباتتارىندا ءسوز سويلەدى. بۇل تۋرالى اقوردا حابارلادى. 

«بولاشاققا سەنىم – ومىرگە توزىمدىلىكتى كۇشەيتۋ: COVID-19-دان كەيىنگى قايتا جاڭعىرۋ، ورنىقتى قالىپقا كەلۋ، الەم قاجەتتىلىكتەرىن قاناعاتتاندىرۋ، ادام قۇقىقتارىن قۇرمەتتەۋ جانە بىرىككەن ۇلتتار ۇيىمىنىڭ قىزمەتىن جانداندىرۋ» تاقىرىبىندا ءسوز العان پرەزيدەنت، الەم بەتپە-بەت كەلىپ وتىرعان ءۇش بىردەي سىن-قاتەرگە نازار اۋدارتتى. ولار: COVID-19 پاندەمياسىنان كەيىن قايتا قالىپقا كەلۋ، كليمات داعدارىسى جانە اۋعانستانداعى گۋمانيتارلىق جاعداي.

ۆاكتسينالارعا جاھاندىق قولجەتىمدىلىكتى بارىنشا ارتتىرۋ قاجەت

پرەزيدەنتتىڭ ايتۋىنشا، پاندەميا سالدارىنان ورىن العان الەۋمەتتىك جانە ەكونوميكالىق احۋال ءالى دە اۋىر. سوندىقتان، الەم ەلدەرى بۇل قيىندىقپەن بىرلەسىپ كۇرەسۋى قاجەت.

– ەكونوميكالىق جانە الەۋمەتتىك سالدارى ءالى دە اۋىر بولىپ وتىر. جۇمىسسىزدىق بەلەڭ الىپ، ميلليونداعان ادام كۇن كورىس تابىسىنان ايىرىلدى. قازىرگى تاڭدا 130 ميلليوننان استام ادام كەدەيلىككە تاپ بولىپ وتىر.  دامۋ سالاسىنداعى ىلگەرىلەۋگە كەتكەن تالاي جىلدار قۇردىمعا كەتۋى مۇمكىن. پاندەميا كوپتەگەن سالالاردا وسال تۇستارىمىزدى ايعاقتاپ، مۋلتيلاتەراليزم مەن حالىقارالىق ىنتىماقتاستىقتىڭ اسا ماڭىزدى ەكەنىن انىق كورسەتتى.  ءبىز بارىنشا ءادىل، ورنىقتى ءارى گۋمانيستىك الەم قالىپتاستىرۋعا مىندەتتىمىز. ۆاكتسيناعا قولجەتىمدىلىكتىڭ جالپىعا ورتاق ءارى ءادىل قاعيداسىن قامتاماسىز ەتۋدەن باستاۋ قاجەت. بۇل ماسەلەنى شەشۋدە جاھاندىق ەتيكا مەن نيەتتەستىكتى باسشىلىققا العان ءجون، – دەدى قاسىم-جومارت توقاەۆ.

پرەزيدەنت ۆاكتسينالارعا جاھاندىق قولجەتىمدىلىكتى بارىنشا ءارى تەز كەڭەيتۋدى ۇسىنىپ، ۆاكتسينالارمەن ەكىجاقتى نەگىزدە نەمەسە COVAX جۇيەلەرى اراسىندا بولىسۋگە دايىن ەكەنىن جەتكىزدى.

قازاقستان كومىرتەگىنەن تازا ەل بولۋدى كوزدەيدى

سونىمەن قاتار،  مەملەكەت باسشىسى كومىرقىشقىل گازدىڭ وتە جوعارى دەڭگەيىنە، ورمانداردىڭ ورتكە ورانۋى، تسيكلوندار، سۋ باسۋ مەن قۇرعاقشىلىق ادامدارعا اپات الىپ كەلەتىن قالىپتى جاعدايعا اينالىپ وتىرعانىن اتاپ ءوتتى.

– تەڭىزگە شىعاتىن جولى جوق ءىرى مەملەكەت بولىپ سانالاتىن قازاقستاننىڭ كليماتى تەز وزگەرىپ جاتىر، سونىسىمەن حالقىمىز بەن ەكونوميكامىزعا قاۋىپ كەلتىرۋدە. سوڭعى 75 جىلدىڭ ىشىندە جىلدىق ورتاشا تەمپەراتۋرا 2 گرادۋسكا جىلىنىپ، قازىرگى ۋاقىتتا ءار بەس جىل سايىن قۋاڭشىلىق بولىپ كەلەدى. وسىعان بايلانىستى قازاقستان 2060 جىلعا قاراي كومىرتەگىنەن تازا ەل بولۋدى كوزدەيدى. كەلەسى ايدان باستاپ ءبىز 2008 جىلعى دەڭگەيمەن سالىستىرعاندا ىشكى جالپى ءونىمنىڭ ەنەرگيا شىعىنىن 50 پايىزعا ازايتۋعا باعىتتالعان 2050 جىلعا دەيىن كومىرتەگى از ۇلتتىق ستراتەگيانى دامىتۋدى باستايمىز, – دەدى قازاقستان پرەزيدەنتى.

ساياسي پىكىرلەرىمىزگە قاراماستان، اۋعان حالقىنىڭ تاعدىرىنا بەي-جاي قاراي المايمىز

سونداي-اق، اۋعانستان جاعدايىنا توقتالعان مەملەكەت باسشىسى كەلىسسوزدەر وتكىزۋ ارقىلى ينكليۋزيۆتى جانە سايلانعان جاڭا ۇكىمەت قۇرۋ جونىندەگى بۇۇ قاۋىپسىزدىك كەڭەسىنىڭ ۇندەۋىن قۇپتايتىنىن ايتتى.

– قازاقستان اۋعانستاننىڭ بولاشاقتا ءوز ىشىندە بىرلىگى جاراسقان جانە كورشىلەرىمەن تاتۋ تۇراتىن تاۋەلسىز ءارى ەگەمەن مەملەكەت بولعانىن قالايدى. اۋعانستان ءوزىنىڭ حالىقارالىق مىندەتتەمەلەرىن ورىنداۋدى جالعاستىرىپ، ەل اۋماعىن تەرروريستتەر، ەسىرتكى تاسىمالداۋشىلار مەن ادام ساۋداسىمەن اينالىساتىنداردىڭ وشاعىنا اينالدىرماۋى ءتيىس. ءوزىمىزدىڭ ساياسي نەمەسە جەكە پىكىرلەرىمىزگە قاراماستان، اۋعان حالقىنىڭ تاعدىرىنا بەي-جاي قاراي المايمىز. اۋعانستانداعى اۋىر گۋمانيتارلىق جاعدايعا باسا ءمان بەرۋىمىز قاجەت. بۇۇ مەكەمەلەرى مەن باسقا دا گۋمانيتارلىق ۇيىمدارعا جىلدام، قاۋىپسىز ءارى كەدەرگىسىز گۋمانيتارلىق قولجەتىمدىلىك بەرىلۋى ءتيىس، – دەدى قاسىم-جومارت توقاەۆ.

قازاقستان اۋعانستانعا كومەك كورسەتۋ جونىندەگى بۇۇ ميسسياسى جانە بۇۇ-نىڭ اۋعانستانداعى باسقا دا بولىمشەلەرىن دەر كەزىندە كوشىرىپ الدى. اۋعانستانعا گۋمانيتارلىق كومەك جەتكىزۋ ءۇشىن تاسىمالداۋ الاڭىن ۇسىنۋعا جانە قوماقتى ۇلەس قوسۋعا دايىن ەكەنىمىز تۋرالى دا ايتتى.

يادرولىق قارۋدان تولىق باس تارتۋ ءھام ازىق-تۇلىك تاپشىلىعى

ودان بولەك، پرەزيدەنت بۇۇ-نىڭ كۇن تارتىبىندەگى باسقا دا بىرقاتار ماڭىزدى ماسەلەلەردى كوتەرۋگە نيەتتى ەكەنىن، سونىڭ ىشىندە قارۋسىزدانۋ سالاسىنداعى جۇمىستاردى جانداندىرۋ قاجەتتىگىن العا تارتتى. قازاقستان يادرولىق قارۋى بار مەملەكەتتەردى بىرىككەن ۇلتتار ۇيىمىنىڭ 100 جىلدىعى قارساڭىندا، ياعني 2045 جىلعا دەيىن يادرولىق قارۋدان تولىق باس تارتۋعا ۇندەيتىنىن جەتكىزدى.

سونىمەن قاتار، ول دۇنيەجۇزىلىك ازىق-تۇلىك باعدارلاماسىنىڭ مالىمەتىنە سۇيەنىپ، بيىل 270 ميلليون ادام ازىق-تۇلىك تاپشىلىعىن سەزىنەتىنىن اتاپ ءوتتى.

– قازاقستان – ءىرى بيداي ءوندىرۋشى جانە ەكسپورتتاۋشى ەل. سونداي-اق ازىق-تۇلىك قاۋىپسىزدىگى جونىندەگى يسلام ۇيىمىنىڭ نەگىزىن قالاۋشىلاردىڭ ءبىرى. ونىڭ ءتورتىنشى باس اسسامبلەياسى وتكەن ايدا ەلوردامىزدا ءوتتى.  ءبىز ورنىقتى اۋىل شارۋاشىلىعىنىڭ جارقىن بولاشاعى ءۇشىن شەتەلدىك ينۆەستورلاردى وزىمىزگە شاقىرامىز، – دەدى قاسىم-جومارت توقاەۆ.

ءسوز سوڭىندا مەملەكەت باسشىسى 2022-2024 جىلدارى بۇۇ-نىڭ ادام قۇقىقتارى جونىندەگى كەڭەسىنىڭ قۇرامىنا ەنۋ ءۇشىن قازاقستان ءوز كانديداتۋراسىن ۇسىنعانىن اتاپ ءوتتى. سونىمەن قاتار، سۋ تاپشىلىعىن، ونىڭ ساپاسىنىڭ بۇزىلۋىن جانە ءتيىمسىز پايدالانىلۋىن قامتيتىن سۋ رەسۋرستارىنا بايلانىستى پروبلەمالارعا باسا ءمان بەرە وتىرىپ،  وڭىرلىك سۋ-گيدروەنەرگەتيكالىق كونسورتسيۋم قۇرۋدى ۇسىناتىنىن مالىمدەدى.

Abai.kz