ەل پرەزيدەنتىنىڭ جولداۋىن حالىق اراسىندا ءتۇسىندىرۋ ماقساتىندا  شىعىس قازاقستان وبلىسىنا بارعان ارنايى توپتى وبلىس اكىمى بەردىبەك ساپارباەۆ قارسى الدى.  استانادان ارنايى كەلگەن مارتەبەلى مەيماندار يندۋستريا جانە جاڭا تەحنولوگيالار ءمينيسترى اسەت يسەكەشەۆ، «قازاقستان تەمىرجولى» ۇلتتىق كومپانياسى» اق-نىڭ پرەزيدەنتى اسقار مامين، قازاقستان حالقى اسسامبلەياسى توراعاسىنىڭ ورىنباسارى ەرالى توعجانوۆ جانە جەرگىلىكتى بيزنەس وكىلدەرىنىڭ قاتىسۋىمەن كەڭەيتىلگەن جيىن وتكىزدى.

القالى وتىرىستىڭ ارقاۋى - جولداۋدا كورسەتىلگەن ون باعىت بويىنشا اتقارىلاتىن ءىس-جوسپارلار، ماقسات-مىندەتتەر. جينالىستى اشقان ءوڭىر باسشىسى بەردىبەك ساپارباەۆ ەلىمىزدىڭ دامۋى ءۇشىن اسا قاجەتتى ستراتەگيالىق قۇندى قۇجاتتى وبلىس اۋماعىندا ناسيحاتتاۋ، جان-جاقتى ءتۇسىندىرۋ جۇمىستارى وتكەن ايدىڭ سوڭىنان، ياعني، پرەزيدەنت جولداۋى جولدانعان كۇننەن باستاپ قىزۋ جۇرگىزىلىپ جاتقاندىعىن ءمالىم ەتتى. دەرەككە سۇيەنسەك، بۇل باعىتتا جالپى سانى 1200 ادامنان اساتىن 52 اقپاراتتىق-ناسيحات توبى ىسكە كىرىسكەن.

بۇدان كەيىن ءسوز تىزگىنىن مينيستر اسەت يسەكەشەۆ الدى. الدىمەن ول بيىلعى جولداۋدىڭ نەگىزگى تاراۋلارىنا قىسقاشا توقتالىپ ءوتتى دە، ارتىنشا شىعىس قازاقستان ءوندىرىس ورىندارى مولىنان شوعىرلانعان ايماقتاردىڭ بىرىنە سانالعاندىقتان اڭگىمە اۋانىن يندۋستريالدى-يننوۆاتسيالىق دامۋ تاقىرىبىنا ويىستىردى.

ەل پرەزيدەنتىنىڭ جولداۋىن حالىق اراسىندا ءتۇسىندىرۋ ماقساتىندا  شىعىس قازاقستان وبلىسىنا بارعان ارنايى توپتى وبلىس اكىمى بەردىبەك ساپارباەۆ قارسى الدى.  استانادان ارنايى كەلگەن مارتەبەلى مەيماندار يندۋستريا جانە جاڭا تەحنولوگيالار ءمينيسترى اسەت يسەكەشەۆ، «قازاقستان تەمىرجولى» ۇلتتىق كومپانياسى» اق-نىڭ پرەزيدەنتى اسقار مامين، قازاقستان حالقى اسسامبلەياسى توراعاسىنىڭ ورىنباسارى ەرالى توعجانوۆ جانە جەرگىلىكتى بيزنەس وكىلدەرىنىڭ قاتىسۋىمەن كەڭەيتىلگەن جيىن وتكىزدى.

القالى وتىرىستىڭ ارقاۋى - جولداۋدا كورسەتىلگەن ون باعىت بويىنشا اتقارىلاتىن ءىس-جوسپارلار، ماقسات-مىندەتتەر. جينالىستى اشقان ءوڭىر باسشىسى بەردىبەك ساپارباەۆ ەلىمىزدىڭ دامۋى ءۇشىن اسا قاجەتتى ستراتەگيالىق قۇندى قۇجاتتى وبلىس اۋماعىندا ناسيحاتتاۋ، جان-جاقتى ءتۇسىندىرۋ جۇمىستارى وتكەن ايدىڭ سوڭىنان، ياعني، پرەزيدەنت جولداۋى جولدانعان كۇننەن باستاپ قىزۋ جۇرگىزىلىپ جاتقاندىعىن ءمالىم ەتتى. دەرەككە سۇيەنسەك، بۇل باعىتتا جالپى سانى 1200 ادامنان اساتىن 52 اقپاراتتىق-ناسيحات توبى ىسكە كىرىسكەن.

بۇدان كەيىن ءسوز تىزگىنىن مينيستر اسەت يسەكەشەۆ الدى. الدىمەن ول بيىلعى جولداۋدىڭ نەگىزگى تاراۋلارىنا قىسقاشا توقتالىپ ءوتتى دە، ارتىنشا شىعىس قازاقستان ءوندىرىس ورىندارى مولىنان شوعىرلانعان ايماقتاردىڭ بىرىنە سانالعاندىقتان اڭگىمە اۋانىن يندۋستريالدى-يننوۆاتسيالىق دامۋ تاقىرىبىنا ويىستىردى.

- ءبىزدىڭ ەلىمىز كەدەندىك وداقتىڭ قۇرامىندا، ەندى دۇنيەجۇزىلىك ساۋدا ۇيىمىنا (دسۇ) مۇشەلىككە ەنۋدى كوزدەپ وتىر. سول سەبەپتى كاسىپكەرلىك قىزمەتتى جۇرگىزۋگە تالاپ كۇشەيدى، ينۆەستيتسيا تارتۋعا، ادام كاپيتالىن دامىتۋعا باسا كوڭىل بولىنۋدە. مىنانى ۇمىتپاۋىمىز كەرەك، قاي جەردە ينۆەستيتسياعا دۇرىس جاعداي جاسالسا، سول جەردە بيزنەس وركەندەيدى. وعان قوسا جىل وتكەن سايىن باسەكەلەستىك تە كۇشەيىپ بارادى، ەندەشە، اتقارىلاتىن جۇمىس پەن قىزمەت تۇرلەرىنىڭ ساپاسىن ارتتىرۋ كەرەك، - دەپ ناقتىلاعان يندۋستريا جانە جاڭا تەحنولوگيالار ءمينيسترى اسەت يسەكەشەۆ يندۋستريالدى-يننوۆاتسيالىق جوبالاردى جۇزەگە اسىرۋدا شىعىس ءوڭىرى رەسپۋبليكا كولەمىندە كوش باستاپ تۇرعاندىعىن تىلگە تيەك ەتتى.

ءمينيستردىڭ كەلتىرگەن مالىمەتتەرىنە سۇيەنسەك، وتكەن جىلى نەگىزگى كاپيتالعا ينۆەستيتسيا تارتۋ كولەمى وبلىسىمىزدا 155 پايىزدى قۇراسا، وڭىرلىك ىشكى ونىمدەگى وڭدەۋشى كاسىپورىنداردىڭ ۇلەسى 23,5 پايىزعا جەتكەن. اۋىز تولتىرىپ ماقتاناتىنداي ناتيجە بۇل.

مەملەكەت باسشىسىنىڭ ءوز جولداۋىندا وڭىرلەردى وركەندەتۋگە سالماق سالىپ وتىرعانىن ەسكەرسەك، ءوندىرىس ورىندارىن يندۋستريالاندىرۋ جانە جاڭعىرتۋ جۇمىستارىن ودان ءارى كۇشەيتە ءتۇسۋىمىز قاجەت. بۇل ورايدا اسەت يسەكەشەۆ «قازتسينك» جشس-ءنىڭ كاسىپورىندى جاڭعىرتۋ باعدارلاماسىن مىسالعا كەلتىردى. ءوندىرىس تيىمدىلىگىن جوعارىلاتۋمەن قاتار اتالعان ونەركاسىپ قابىرعاسىندا الەۋمەتتىك، ەكولوگيالىق ماسەلەلەردىڭ دە شەشىلىپ جاتقاندىعىن قۋانىشپەن ايتتى.

اسىرەسە، كەلەشەگى جارقىن اقتوعاي تاۋ-كەن بايىتۋ كومبيناتىن جانە وسكەمەن قالاسىندا جىلدىق قۋاتى 120 مىڭ جەڭىل اۆتوكولىكتى قۇرايتىن جاڭادان ماشينا قۇراستىرۋ زاۋىتىن سالۋ سياقتى جوبالاردىڭ ەل ەكونوميكاسىنا قوسار ۇلەسى اۋقىمدى ەكەنىن اتاپ وتكەن مينيستر بۇل ماسەلەدە ۇكىمەت تاراپىنان قولداۋ كورسەتىلەتىنىن جەتكىزدى.

- عىلىم مەن تەحنولوگيانى پايدالانۋ تۇرعىسىندا دا سىزدەردىڭ وبلىس الدىڭعى قاتاردان كورىنىپ ءجۇر. ماسەلەن، وسكەمەندە «التاي» تەحنوپاركى، يننوۆاتسيالىق ورتالىق جۇمىس ىستەيدى. دەي تۇرعانمەن، كەيىنگى ۋاقىتتا تەحنوپارك ءوز مۇمكىندىگىن تولىق پايدالانباي وتىرعان سياقتى. وسى ارادا تەحنيكالىق جانە وزگە دە جوعارى وقۋ ورىندارىنىڭ كۇشىن بىرىكتىرسە، يننوۆاتسيالىق ورتالىقتىڭ قىزمەتىن ودان ءارى دامىتۋعا بولادى. «بيزنەس جانە عىلىم» دەگەن ارنايى باعدارلاما جاسالىپ جاتىر، وسىعان سىزدەردىڭ وبلىستىڭ عالىمدارى مەن كاسىپكەرلەرىن قاتىستىرۋ قاجەت. سول سياقتى قۋات كوزدەرىن ۇنەمدەۋدى ارتتىرۋ باعدارلامالارىن ورىنداۋدا دا بيزنەس وكىلدەرىنىڭ بەلسەنە اتسالىسقاندارى دۇرىس، - دەدى اسەت يسەكەشەۆ.

سونداي-اق، مينيستر گەولوگيالىق بارلاۋ جۇمىستارىن جولعا قويۋ، تابيعي بايلىقتاردى ءتيىمدى يگەرۋ، جەكەلەگەن ءوندىرىس وشاقتارىن اشۋ، تۋريزم سالاسىن دامىتۋ ءتارىزدى بۇگىنگى كۇننىڭ وتكىر ماسەلەلەرىن قوزعادى. كورگەن ادامنىڭ تاڭدايىن قاقتىرعان تاماشا تابيعاتى بار شىعىستى ءتۋريزمنىڭ وشاعىنا اينالدىرۋ الداعى كۇننىڭ ەنشىسىندە تۇرعان باستى مىندەتتەردىڭ ءبىرى دەپ تۇسىندىرە كەلە ول ءۇشىن مەملەكەتتەن قارجىلاي قولداۋ كورسەتىلەتىندىگىن جاسىرمادى.

ەۋروپا ەلدەرىنىڭ تىزەسىن قالتىراتقان داعدارىس سالدارىنا از-كەم توقتالىپ وتكەن قازاقستان حالقى اسسامبلەياسى توراعاسىنىڭ ورىنباسارى ەرالى توعجانوۆ قازىرگى كۇنى رەسپۋبليكادا الەۋمەتتىك پروبلەمالاردىڭ وڭ شەشىم تاۋىپ جاتقاندىعىن ماقتانىشپەن بايان ەتتى.

سونىڭ ىشىندە ينفلياتسيانى تەجەۋ، ازىق-تۇلىك باعاسىن تۇراقتاندىرۋ، حالىقتى ەڭبەكپەن قامتۋ جاعدايى شىعىستا جوعارى دەڭگەيدە ىسكە اسىرىلىپ وتىرعانىن ايتتى.

- سىزدەردىڭ وبلىستاعى تۇتىنۋشىلار باعاسىنىڭ يندەكسى رەسپۋبليكالىق ورتاشا كورسەتكىشتەن - 0,3 پايىزعا جوعارى تۇر. بۇل وزىنەن-ءوزى قالىپتاسقان جاعداي ەمەس، وبلىس باسشىلىعىنىڭ دۇرىس جۇرگىزگەن جۇمىسىنىڭ ناتيجەسى دەپ بىلەم. ەڭ ءبىرىنشى كەزەكتە مەن تۇراقتىندىرۋ قورىنا بولىنگەن جارتى ميلليارد تەڭگە قارجىنىڭ ماڭىزدىلىعىن ايتار ەدىم. وعان قوسا بارلىعى 650-گە جۋىق اۋىل-شارۋاشىلىق جارمەڭكەسىنىڭ وتكىزىلۋى، ءىرى ءوندىرۋشى كاسىپورىندارمەن كوپتەگەن مەموراندۋمدارعا قول قويىلۋى، مۇنىڭ ءبارى حالىقتىڭ الەۋمەتتىك تۇرمىسىن جاقسارتۋ ماقساتىندا قولعا الىنعان شارۋالار ەكەنى داۋسىز، - دەگەن ەرالى توعجانوۆ جۇزدەن اسا ۇلتتاردىڭ وكىلدەرى تۇراتىن شىعىس وڭىرىندە تاتۋلىق پەن تۇراقتىلىقتىڭ سالتانات قۇرعاندىعىن اقتارىلا ايتتى.

«قازاقستان تەمىرجولى» ۇلتتىق كومپانياسى الداعى ۋاقىتتا ايماعىمىزدا 22 تەمىرجول بەكەتىن زامان تالاپتارىنا ساي كەلەتىندەي جوندەۋدەن وتكىزىپ بەرەتىن بولدى. ونىڭ ىشىندە وبلىس ورتالىعى وسكەمەن قالاسىنداعى زاششيتا تەمىرجول بەكەتى دە بار. بۇل تۋرالى اتالعان كومپانيانىڭ پرەزيدەنتى اسقار ءماميننىڭ اۋزىنان ەستىدىك.

- وتاندىق ءونىم ءوندىرۋدىڭ كولەمىن ارتتىرۋ باعدارلاماسى ىسكە اسىرىلا باستاعان 2009 جىلدان بەرى قاراي ءبىزدىڭ كومپانيا شىعىس قازاقستانداعى 18 وتاندىق وندىرۋشىدەن قۇنى 1,5 ميلليارد تەڭگەنى قۇرايتىن 153 ءتۇرى بويىنشا تاۋار ساتىپ الدى. ال وتكەن جىلدىڭ قورىتىندىسىنا سايكەس وسى باعدارلاما اياسىندا سىزدەردىڭ وڭىردەگى 29 وندىرۋشىدەن 425 ءتۇرى بويىنشا 5,6 ميلليارد تەڭگەنىڭ تاۋارىن ساتىپ الدىق. ياعني، ەكى جىلدىڭ ىشىندە ءتورت ەسەگە دەيىن ءوسىپ وتىر. ءبىزدىڭ كومپانيا بۇل بايلانىستى ارى قاراي جالعاستىرا تۇسەدى. ايتالىق، قازىردىڭ وزىندە «شىعىسماشزاۋىتپەن» تىعىز قارىم-قاتىناستامىز. ەڭ باستىسى، وسى باعدارلاما شەڭبەرىندە 2015 جىلى وبلىستا تەمىرجول سالاسى ءۇشىن قاجەتتى وتاندىق ءونىمنىڭ كولەمىن 45 ميلليارد تەڭگە شاماسىندا بولادى، - دەپ اتاپ كورسەتكەن كومپانيا باسشىسى اسقار مامين «شىعىسماشزاۋىت» كاسىپورنىنىڭ ماسەلەسىن شەشۋدە قول ۇشىن سوزعان وبلىس اكىمىنە ءوزىنىڭ ريزاشىلىعىن ءبىلدىردى.

كەڭەيتىلگەن وتىرىستا سونىمەن قاتار وبلىستىق ءماسليحاتتىڭ دەپۋتاتى ولەگ چەرنىشوۆ، «ازيا اۆتو» اق-نىڭ پرەزيدەنتى ەرجان مانديەۆ ءسوز سويلەدى. بيزنەس وكىلدەرى دە وزدەرىن الاڭداتقان ساۋالدارىن جولداپ، ءتيىستى جاۋاپتار الدى. جيىن سوڭىندا ايماق باسشىسى بەردىبەك ساپارباەۆ پەن «قازاقستان تەمىرجولى» ۇلتتىق كومپانياسى» اق-نىڭ پرەزيدەنتى اسقار مامين كەلەلى وتىرىستا كوتەرىلگەن ماسەلەلەرگە بايلانىستى مەموراندۋمعا قول قويدى.

سەرىك ءابىلحان ارنايى www.abai.kzاقپاراتتىق پورتالى ءۇشىن