بۇگىن ورتالىق كوممۋنيكاتسيالار قىزمەتىندە وتكەن ءباسپاسوز ماجىلىسىندە قر اۋىل شارۋاشىلىعى ءمينيسترى قاراشوكەەۆ ەربول اگروونەركاسىپتىك كەشەندى دامىتۋدىڭ 2021-2025 جىلدارعا ارنالعان ۇلتتىق جوباسى بەكىتىلگەنى تۋرالى بايان ەتتى. ونىڭ دەرەگىنشە، 5 جىل ىشىندە 4,1 ترلن تەڭگەگە 582 ينۆەستيتسيالىق جوبانى ىسكە اسىرۋ جوسپارلانىپ وتىر. 

اگروونەركاسىپتىك كەشەندى دامىتۋ

اۋىل شارۋاشىلىعى ءمينيسترى قاراشوكەەۆ ەربول اعىمداعى جىلدىڭ 12 قازانىندا قازاقستان رەسپۋبليكاسى ۇكىمەتىنىڭ وتىرىسىندا اگروونەركاسىپتىك كەشەندى دامىتۋدىڭ 2021-2025 جىلدارعا ارنالعان ۇلتتىق جوباسى بەكىتىلگەنىن اتاپ ءوتتى. بۇل قۇجات مەملەكەت باسشىسىنىڭ تاپسىرماسى بويىنشا ازىرلەنگەن.

«بۇل قۇجات كۇش-جىگەر مەن رەسۋرستاردى شوعىرلاندىرۋدى قاجەت ەتەتىن ناقتى، توراپتىق مىندەتتەر مەن جوبالاردى شەشۋگە باعىتتالعان»، - دەدى قاراشوكەەۆ ەربول.

ونىڭ ايتۋىنشا، ۇلتتىق جوبانى ازىرلەۋ كەزىندە اگروونەركاسىپتىك كەشەندى دامىتۋداعى جاھاندىق سىن-قاتەرلەر مەن الەمدىك ترەندتەر، بۇدان بۇرىنعى مەملەكەتتىك جانە سالالىق باعدارلامالاردى ىسكە اسىرۋ قورىتىندىلارى ەسكەرىلگەن. سونداي-اق، جوبانى ازىرلەۋگە بىرىككەن ۇلتتار ۇيىمى جانىنداعى حالىقارالىق FAO ازىق-تۇلىك ۇيىمىنىڭ ساراپشىلارى، سالالىق وداقتاردىڭ، قاۋىمداستىقتاردىڭ، عىلىمنىڭ وكىلدەرى تارتىلعان.

ۇلتتىق جوبانىڭ مىناداي نەگىزگى مىندەتتەرى ايقىندالدى:

1. اۋىل شارۋاشىلىعىنداعى ەڭبەك ونىمدىلىگىن 2,5 ەسە ارتتىرۋ;

2. قازاقستاننىڭ وتاندىق ءوندىرىستىڭ نەگىزگى ازىق-تۇلىك تاۋارلارىمەن قامتاماسىز ەتىلۋ;

3. وڭدەلگەن ءونىم ۇلەسىن 70%-عا دەيىن جەتكىزە وتىرىپ، اگروونەركاسىپتىك كەشەن ونىمدەرىنىڭ ەكسپورتىن 2 ەسەگە ۇلعايتۋ;

4.7 ءىرى ەكوجۇيە قالىپتاستىرۋ جانە ينۆەستيتسيالىق جوبالاردى ىسكە اسىرۋ ەسەبىنەن 1 ملن. اۋىل تۇرعىنىنىڭ تابىسىن تۇراقتى ارتتىرۋ.

سونداي-اق، ەڭبەك ونىمدىلىگىن 2,5 ەسە ارتتىرۋ ماقساتىنا قول جەتكىزۋ ءۇشىن نەگىزگى فاكتورلار ايقىندالعان.

«بۇلار جوعارى ساپالى تۇقىمداردى، مينەرالدى تىڭايتقىشتاردى، زاماناۋي تەحنيكا مەن تەحنولوگيانى، سۋارمالى ەگىنشىلىكتى قولدانۋ»، - دەدى مينيستر.
ونىڭ ايتۋىنشا، تۇقىم شارۋاشىلىعىن مەملەكەتتىك قولداۋ شارالارىن ىسكە اسىرۋ، تۇقىمداردى قاداعالاۋ جۇيەسىن قۇرۋ، سونداي-اق تۇقىم ءوسىرۋ شارۋاشىلىقتارىن قازىرگى زامانعى تەحنيكامەن جانە جابدىقتارمەن تەحنيكالىق جاراقتاندىرۋ ەسەبىنەن دامىتۋ جوسپارلانۋدا.مينەرالدى تىڭايتقىشتاردى قولدانۋ دەڭگەيىن ارتتىرۋ ماقساتىندا ونەركاسىپتىك ءوندىرىستىڭ ورگانيكالىق تىڭايتقىشتارىن سۋبسيديالاۋ جانە اگروحيميالىق قىزمەتتىڭ رەسپۋبليكالىق عىلىمي-ادىستەمەلىك ورتالىعىنىڭ قىزمەتى مەن ماتەريالدىق-تەحنيكالىق بازاسىن جەتىلدىرۋ كوزدەلگەن.

ءمينيستردىڭ دەرەگىنشە، وسى شارالاردىڭ قابىلدانۋى جوعارى ساپالى تۇقىمداردى پايدالانۋ ۇلەسىن قاجەتتىلىكتىڭ 93%-ىنان 98%-ىنا دەيىن، مينەرالدى تىڭايتقىشتاردى قولدانۋ دەڭگەيىن 20%-ىنان 29%-ىنا دەيىن ارتتىرۋعا مۇمكىندىك بەرەدى. ناتيجەسىندە ءداندى داقىلداردىڭ ونىمدىلىگى 10-15%-عا ارتادى

«تەحنيكالىق جاراقتاندىرۋ دەڭگەيىن ارتتىرۋ ماقساتىندا ينۆەستيتسيالىق سۋبسيديالاۋ جالعاسىن تابادى، سونداي-اق اۋىل شارۋاشىلىعى تەحنيكاسى ليزينگىنىڭ باعدارلامالارى كەڭەيتىلەدى. ناتيجەسىندە اۋىل شارۋاشىلىعى تەحنيكاسىن جاڭارتۋ دەڭگەيى 4% – دان 6% – عا دەيىن ارتادى»، - دەدى ەربول قاراشوكەەۆ.

سونداي-اق، ول سۋ ۇنەمدەۋ تەحنولوگيالارىن كەڭىنەن ەنگىزۋ، سۋ بەرۋدى سۋبسيديالاۋ تەتىگىن جەتىلدىرۋ جونىندە شارالار قابىلداناتىنىن جەتكىزدى. سونىڭ ىشىندە، ەلىمىزدە دەمونستراتسيالىق فەرمالار جەلىسىن قۇرۋ جانە قۋاتى جىلىنا 1000 قوندىرعىعا دەيىنگى قازىرگى زامانعى سۋارۋ جۇيەلەرىن شىعاراتىن زاۋىت سالۋ جوباسى ىسكە اسىرىتىنىن ايتىپ ءوتتى. ونىڭ ايتۋىنشا، بۇل سۋ ۇنەمدەۋ تەحنولوگيالارى قولدانىلاتىن الاڭداردى 450 مىڭ گەكتارعا دەيىن ۇلعايتۋعا مۇمكىندىك بەرەدى.

وسى ورايدا، ول يمپورتقا تاۋەلدىلىكتى تومەندەتۋ جانە مال شارۋاشىلىعى ءونىمىنىڭ ەكسپورتىن ارتتىرۋ ماقساتىندا قارقىندى مال شارۋاشىلىعىنا كوشۋ جالعاستىرىلاتىنىن جەتكىزدى. بۇل ءۇشىن فەرمەرلىك شارۋاشىلىقتارعا مال ساتىپ الۋعا كرەديت بەرۋ كولەمىن ۇلعايتۋ، ازىق ءوندىرىسىن ىنتالاندىرۋ، شالعايداعى مال شارۋاشىلىعىن جانە جايىلىمداردىڭ ينفراقۇرىلىمىن دامىتۋ، سونداي-اق سەلەكتسيانىڭ قازىرگى زامانعى ادىستەرىن، ونىڭ ىشىندە جاساندى ۇرىقتاندىرۋ مەن ەمبريونداردى تەلۋدى ەنگىزۋدى ىنتالاندىرۋ جوسپارلانۋدا.

«بۇل وڭدەۋشى كاسىپورىنداردىڭ قۋاتتىلىقتارىن 100% جۇكتەمەمەنى قامتاماسىز ەتۋگە، سونداي-اق مال مەن قۇستىڭ ونىمدىلىگىن ارتتىرۋعا مۇمكىندىك بەرەدى»، - دەدى مينيستر.

ونىڭ مالىمدەۋىنشە، وبلىستىق دەڭگەيدە قۇزىرەتتىلىكتى دامىتۋ ورتالىقتارى جانە اۋداندىق دەڭگەيدە اۋىلدىق اقپاراتتىق-كونسۋلتاتسيالىق ورتالىقتاردى جاڭعىرتۋ ەسەبىنەن، سونداي-اق فەرمەرلەردىڭ بىلىكتىلىگىن قاشىقتىقتان ارتتىرۋدىڭ قازىرگى زامانعى نىساندارىن ەنگىزۋ ارقىلى اگروونەركاسىپتىك كەشەن سۋبەكتىلەرىن ءبىلىم تاراتۋ جۇيەسىمەن اۋقىمدى قامتۋ جولىمەن ءبىلىم تاراتۋ جۇيەسى جەتىلدىرىلەتىن بولادى. سونداي-اق، اگرارلىق عىلىمدى قارجىلاندىرۋدىڭ جەتكىلىكتىلىگىن قامتاماسىز ەتۋ جۇمىسى جالعاستىرىلادى. سونىمەن قاتار، سالالىق گرانتتىق قارجىلاندىرۋ ەنگىزىلەدى.

«اگروونەركاسىپتىك كەشەنگە كەشەندى تالداۋ جۇرگىزۋ، پەرسپەكتيۆالارىن باعالاۋ، دامۋىن بولجاۋ ءۇشىن مينيسترلىكتىڭ احۋالدىق-تالدامالىق ورتالىعىن قۇرىپ، جۇمىس ىستەتۋ جوسپارلانۋدا»، - دەدى ول.

يمپورتتى الماستىرۋ ماسەلەلەرى

مينيستر كوروناۆيرۋس پاندەمياسى ىشكى نارىقتى قامتاماسىز ەتۋ باستى مىندەت ەكەنىن كورسەتكەنىن ايتىپ ءوتتى. سوندىقتان باسىم ەكسپورتتىق ساياساتپەن قاتار، يمپورتتى الماستىرۋ ماسەلەلەرى دە كەشەندى تۇردە شەشىلەتىنىن جەتكىزدى.

«مينيسترلىك ەڭ كوپ يمپورتتالاتىن پوزيتسيالاردى ايقىندادى، بۇلار – قۇس ەتى، شۇجىق ونىمدەرى، ىرىمشىك پەن سۇزبە، الما، قانت پەن بالىق. بۇگىنگى تاڭدا وسى باعىتتاردىڭ ارقايسىسى بويىنشا ناقتى ينۆەستيتسيالىق جوبالار ايقىندالىپ، ىسكە اسىرىلۋدا»، - دەدى مينيستر.

ونىڭ سوزىنشە، قويىلعان ماقساتقا قول جەتكىزۋ ءۇشىن بىرقاتار مەملەكەتتىك قولداۋ شارالارى، ونىڭ ىشىندە جەڭىلدىكتى كرەديت بەرۋ، سۋبسيديالاۋ، جەر رەسۋرستارىمەن، ينفراقۇرىلىممەن، ىشكى نارىقتى قورعاۋ شارالارىمەن قامتاماسىز ەتۋ ىسكە اسىرىلاتىن بولادى. ناتيجەسىندە 2024 جىلعا قاراي قانتتى قوسپاعاندا، وسى ءونىم تۇرلەرى بويىنشا قامتاماسىز ەتىلۋ 100%-دى، ال قانت بويىنشا 80%-دى قۇرايدى.

اۋىل شارۋاشىلىعى ونىمدەرىنىڭ ءوندىرىسى

ول ۇلتتىق جوبانىڭ باسىم باعىتتارىنىڭ ءبىرى وڭدەلگەن اۋىل شارۋاشىلىعى ونىمدەرىنىڭ ءوندىرىسى مەن ەكسپورتىن دامىتۋ ەكەنىن اتاپ ءوتتى. وسى ورايدا، جۇمىس ىستەپ تۇرعان كاسىپورىنداردى تولىق جۇكتەۋدى، سونداي-اق قازىرگى زامانعى كاسىپورىندار سالۋدى جانە جۇمىس ىستەپ تۇرعان كاسىپورىنداردى جاڭعىرتۋدى كوزدەيتىن شارالار كەشەنى ازىرلەنگەنىن جەتكىزدى.

«بۇگىنگى تاڭدا ينۆەستيتسيالىق جوبالار پۋلىنداعى 194 جوبا – ءوندىرىستىڭ قوسىمشا ءوسۋىن جانە تيىسىنشە قوسىمشا ەكسپورت كولەمىن قامتاماسىز ەتۋگە مۇمكىندىك بەرەتىن وڭدەۋ جونىندەگى جاڭا جوبالار»، - دەدى ول.
ءمينيستردىڭ ايتۋىنشا، اگروونەركاسىپتىك كەشەن ەكسپورتىنىڭ جالپى كولەمىندەگى وڭدەلگەن ءونىم ۇلەسىن 70%-عا دەيىن جەتكىزە وتىرىپ، اگروونەركاسىپتىك كەشەن ونىمدەرىنىڭ ەكسپورتىن 2 ەسەگە ۇلعايتۋ تۋرالى العا قويىلعان ماقساتقا قول جەتكىزۋگە مۇمكىندىك بەرەدى.

سونداي-اق، مەمەلەكەت باسشىسىنىڭ تاپسىرماسى بويىنشا ۇلتتىق جوبانىڭ باسىمدىعى ەت، جەمىس، كوكونىس، قانت، ءداندى، مايلى داقىلدار، ءسۇت ونىمدەرىن ءوندىرۋ مەن وڭدەۋدى قوسا العاندا، ءىرى ينۆەستيتسيالىق جوبالاردىڭ اينالاسىندا 7 ەكوجۇيە قالىپتاستىرۋ ەكەنىن اتاپ ءوتتى.

ونىڭ مالىمەتىنشە، قوسىلعان قۇنى جوعارى تۇپكىلىكتى قازاقستاندىق ءونىم جاساۋعا قاتىسا الاتىن كەمىندە 350 مىڭ فەرمەرلىك جانە ءۇي شارۋاشىلىقتارىن ىسكە تارتۋعا مۇمكىندىك بەرەدى.

«5 جىل ىشىندە 4,1 ترلن. تەڭگەگە 582 ينۆەستيتسيالىق جوبانى ىسكە اسىرۋ جوسپارلانىپ وتىر.جالپى ۇلتتىق جوبانى ىسكە اسىرۋ ناتيجەسىندە بەس جىل ىشىندە ەڭبەك ونىمدىلىگىن 2,5 ەسەگە ارتتىرۋ، 500 مىڭ ادامدى جۇمىسپەن قامتاماسىز ەتۋ، وسىلايشا 1 ملن. اۋىل تۇرعىنىنىڭ تابىسىن ارتتىرۋ جوسپارلانۋدا»، - دەپ تۇيىندەدى مينيستر.

Abai.kz