پرەزيدەنت قاسىم-جومارت كەمەلۇلى توقاەۆ ەلىمىزدىڭ باستى بايلىۆعى دا، ماڭگىلىك قۇندىلىعى دا تاۋەلسىزدىك ەكەنىن اتاپ ءوتتى. پرەزيدەنت ءوزىنىڭ «تاۋەلسىزدىك بارىنەن قىمبات» اتتى ماقالاسىندا ەل ازاتتىعىن قورعاۋ مەن نىعايتۋعا قاتىستى ءوز ويلارى مەن جاسالۋعا ءتيىس مەملەكەتتىك قادامداردى اتاپ ءوتتى. ناقتىلاپ ايتقاندا ەلىمىزدىڭ دامۋىنا ەڭ قاجەتتى قۇندىلىق، ول تىنىشتىق پەن بەيبىتشىلىك، حالىقتىڭ الەۋمەتتىك جاعدايى مەن ەكونوميكالىق ءوسىم. قازاقستان ءۇشىن تاعى ءبىر قاجەتتىلىك، ول وزگە ەلدەردىڭ قازاقستاندى جاقسى قىرىنان تانۋى مەن مويىنداۋى بولىپ وتىر. سەبەبى سىرتقى يميدج قاشاندا ماڭىزدى ءارى سىن ساعاتتا شەشۋشى ءرول ويناۋى مۇمكىن.

قازاقستان تاۋەلسىزدىك العان ساتتەن باستاپ، وزگە ەلدەرمەن تەرەزەسى تەڭ قاتىناس ۇستاۋدى ءجون كوردى. ناتيجەسىندە قازاقستان كوپۆەكتورلى ساياسات ۇستاناتىنىن جاريالاپ، الەم ەلدەرى قازاقستاندى بەيبىت ەل رەتىندە مويىندادى. تاۋەلسىزدىگىمىزدىڭ 30 جىلدىعىن تويلاۋ جانە اتاپ ءوتۋ شارالارى وسى ساياساتتىڭ ارقاسىندا جەمىستى ءجۇرىپ جاتىر. وعان مىسالدار دا جەتەرلىك.

مىسالى قازان ايىندا قازاقستان ەلشىلىگى بۋحارەست پوليتەحنيكالىق ۋنيۆەرسيتەتىمەن بىرلەسىپ، قازاقستان رەسپۋبليكاسى تاۋەلسىزدىگىنىڭ 30 جىلدىعىنا ارنالعان عىلىمي-تاجىريبەلىك كونفەرەنتسيا ۇيىمداستىردى. بەينەكونفەرەنتسيا ارقىلى وتكەن شاراعا ەكى ەلدىڭ كورنەكتى پارلامەنتشىلەرى مەن مەملەكەتتىك قايراتكەرلەرى، عىلىمي، ىسكەرلىك جانە اكادەميالىق توپتاردىڭ وكىلدەرى قاتىستى. قازاقستان رەسپۋبليكاسى سىرتقى ىستەر ءمينيسترىنىڭ ورىنباسارى ەرلان الىمباەۆ ءوز سوزىندە ەلىمىزدىڭ كوپۆەكتورلى سىرتقى ساياساتىن دامىتۋدىڭ نەگىزگى باعىتتارىن جانە مەملەكەتىمىزدىڭ حالىقارالىق ۇيىمدار اياسىنداعى جوعارى بەلسەندىلىگىن، ونىڭ ىشىندە قازاقستان رەسپۋبليكاسى تابىستى توراعالىق ەتكەنىن اتاپ ءوتتى. ەقىۇ، بۇۇ قاۋىپسىزدىك كەڭەسى، يىۇ جانە ت.ب.، سونداي-اق ونىڭ يادرولىق قارۋسىز الەم ءۇشىن جاھاندىق قوزعالىسقا قوسقان ەلەۋلى ۇلەسى دە اتالىپ ءوتتى. ونىڭ ايتۋىنشا، نۇر-سۇلتان مەن بۋحارەست كەڭ اۋقىمدى ماسەلەلەر بويىنشا ءوزارا تۇسىنىستىكتىڭ جوعارى دەڭگەيىنە قول جەتكىزىپ، ءارتۇرلى سالالاردا ىنتىماقتاستىقتىڭ ناقتى جوبالارىن جۇزەگە اسىرۋ بويىنشا تۇراقتى جۇمىس جۇرگىزىپ جاتىر.

ءوز كەزەگىندە رۋمىنيا سىرتقى ىستەر مينيسترلىگىنىڭ مەملەكەتتىك حاتشىسى دان نەكۋلاەسكۋ ەكى سىرتقى ىستەر مينيسترلىكتەرى اراسىنداعى ءوزارا ءىس-قيمىلدىڭ جوعارى دەڭگەيىن، ونىڭ ىشىندە وڭىرلىك جانە جاھاندىق كۇن ءتارتىبى بويىنشا تۇراقتى پىكىر الماسۋدى اتاپ ءوتتى. قازاقستاننىڭ رۋمىنياداعى ەلشىسى نۇرباح رۇستەموۆ قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ تۇڭعىش پرەزيدەنتى – ەلباسى نۇرسۇلتان نازارباەۆتىڭ باسشىلىعىمەن ەلىمىز جاھاندانۋ مەن يندۋستريالاندىرۋ داۋىرىنە سەنىمدى قادام باسىپ، بارشا قازاقستاندىقتاردىڭ بىرلەسكەن كۇش-جىگەرىنىڭ ارقاسىندا نىق سەنىممەن كەلە جاتقانىن اتاپ ءوتتى. العا قويعان ماقساتتارعا قاراي جىلجىپ، مەملەكەتىمىزدىڭ ماڭىزدى دەموكراتيالىق ۇدەرىستەرىن جۇزەگە اسىرۋعا باعىتتالعان مەملەكەت باسشىسى باستاعان رەفورمالاردى دا تىلگە تيەك ەتتى. ول رۋمىنيانىڭ قازاقستان ءۇشىن ماڭىزدى ەۋروپالىق ارىپتەس ەكەنىن، ونىمەن ساياسي جانە ساۋدا-ەكونوميكالىق سالالاردا، سونداي-اق حالىقارالىق ۇيىمدار اياسىندا ءوزارا ءتيىمدى سەرىكتەستىك قالىپتاسقانىن اتاپ ءوتتى. ەلشى 2020 جىلدىڭ قىركۇيەگىندە قازاقتىڭ ۇلى اقىنى اباي قۇنانبايۇلىنىڭ ءبيۋستىنىڭ جانە 2021 جىلدىڭ قىركۇيەگىندە بۋحارەستتەگى قازاقستان الاڭىنىڭ جانە نۇر-سۇلتانداعى رۋمىن ادەبيەتىنىڭ كلاسسيگى ميحاي ەمينەسكۋ ءبيۋستىنىڭ اشىلۋىن ەكى ەل اراسىنداعى مادەنيەت سالاسىنداعى جاقىنداسۋدىڭ جارقىن دالەلى دەپ اتادى.

قازاقستان تاۋەلسىزدىگىنىڭ مەرەيتويىنا وراي سەنات توراعاسى جانە رۋمىنيانىڭ ەكس-پرەزيدەنتى، ەكى مەملەكەتتىڭ پارلامەنتارالىق دوستىق توپتارىنىڭ تەڭ توراعالارى – ولگا پەرەپەچينا، كريستيان تسىگىرلاش، امەرحان راحىمجانوۆ، سونداي-اق رۋمىنيا سەناتىنىڭ سىرتقى ساياسات كوميتەتىنىڭ مۇشەسى روزاليا بيرو كونفەرەنتسياعا قاتىسۋشىلارعا بەينە ۇندەۋ جاسادى. رۋمىنيا سەناتىنىڭ توراعاسى انكا دراگۋ قازاقستان حالقىن تاۋەلسىزدىكتىڭ 30 جىلدىعىمەن قۇتتىقتاپ، بۋحارەستتىڭ حالىقارالىق ارەناداعى نۇر-سۇلتاننىڭ كوپتەگەن باستامالارىنا قولداۋ كورسەتەتىنىن جانە ەكى مەملەكەتتىڭ كەڭ اۋقىمدى ماسەلەلەر بويىنشا سىندارلى ءوزارا ءىس-قيمىلىن اتاپ ءوتتى. رۋمىنيانىڭ بۇرىنعى پرەزيدەنتى ەميل كونستانتينەسكۋ قازاقستاننىڭ ايماقتىق، ونىڭ ىشىندە حالىقارالىق ۇيىمدار اياسىنداعى كوشباسشىلىعىن نىعايتۋ ءۇشىن ەلەۋلى قادامدار جاساعانىن اتاپ ءوتتى. ونىڭ پىكىرىنشە، قازاقستان ءوز كۇش-جىگەرىن تۇراقتى دامۋعا جانە تابيعي رەسۋرستار مەن ادامي كاپيتالدى ساۋاتتى باسقارۋعا ءساتتى باعىتتاي الدى.

قازاقستاندىق جانە رۋمىندىق پارلامەنتشىلەر ەكى ەل اراسىنداعى دوستىق قارىم-قاتىناسقا، سەنىم مەن ءوزارا قۇرمەتكە، ونىڭ ءىشىند پا جانە ەقىۇ پلاتفورمالارىندا نەگىزدەلگەن پارلامەنتارالىق بايلانىستاردى دامىتۋدىڭ وڭ ديناميكاسىن اتاپ ءوتتى. ءوز كەزەگىندە قازاقستان-رۋمىنيا ۇكىمەتارالىق كوميسسياسىنىڭ تەڭ توراعاسى، قازاقستان رەسپۋبليكاسى ەكولوگيا، گەولوگيا جانە تابيعي رەسۋرستار ۆيتسە-ءمينيسترى تالعات مومىشەۆ ەكونوميكالىق، عىلىمي-تەحنيكالىق سالالارداعى ىنتىماقتاستىقتىڭ نەگىزگى باعىتتارىنا توقتالدى. ءبىلىم سالاسىنداعى ىنتىماقتاستىق سالاسىندا ەۋرازيا ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ رەكتورى ەرلان سىدىقوۆ ءوزى باسقاراتىن ۋنيۆەرسيتەتتىڭ بىرقاتار رۋمىندىق جوعارى وقۋ ورىندارىمەن ىنتىماقتاستىق تۋرالى مەموراندۋمدار جاساسقانىن ەسكە سالىپ، جاقىن ارادا ەكى ەل رەكتورلارىنىڭ كونفەرەنتسياسىن ۇيىمداستىرۋدى ۇسىندى، ال پوليتەحنيكالىق ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ رەكتورى ميحنيا كوستويۋ ءبىلىم بەرۋ باسقارماسى، ۋنيۆەرسيتەتتىڭ ءوز شەڭبەرىندە قازاقستاندىق ستۋدەنتتەردى وقىتۋعا گرانتتار بەرۋگە دايىن ەكەنىن مالىمدەدى. سوڭىندا شاراعا قاتىسۋشىلار قازاقستاندى تاۋەلسىزدىكتىڭ مەرەيتويىمەن قۇتتىقتاپ، بارشا قازاقستاندىقتارعا تابىس پەن گۇلدەنۋ تىلەدى.

قازاقستاننىڭ تاۋەلسىزدىگىمەن قۇتتىقتاۋ باسقا دا مەملەكەتتەردە جالعاسىن تابۋدا. ناقتىلاپ ايتقاندا يوردانيا ەلى دە قازاق حالقىن تاۋەلسىزدىك تويىمەن قۇتتىقتادى.

رەسپۋبليكا تاۋەلسىزدىگىنىڭ 30 جىلدىعىن مەرەكەلەۋ اياسىندا يوردانيا استاناسىندا يوردانيا پارلامەنتى وكىلدەر پالاتاسىنىڭ حالىقارالىق ىنتىماقتاستىق كوميتەتى دەپۋتاتتارىنىڭ قاتىسۋىمەن دوڭگەلەك ۇستەل ۇيىمداستىرىلدى.

دوستىق كەزدەسۋ فورماتىندا وتكەن شارا بارىسىندا قازاقستاننىڭ حاشيميت كورولدىگىندەگى ەلشىسى ايداربەك تۇماتوۆ يوردانيالىق پارلامەنتشىلەرمەن قازاقستاننىڭ قالىپتاسۋىنىڭ نەگىزگى كەزەڭدەرىمەن جانە تاۋەلسىزدىك جىلدارىنداعى جەتىستىكتەرمەن ءبولىستى. جيىنعا قاتىسۋشىلار «حالىق بىرلىگى مەن جۇيەلى رەفورمالار – ەل وركەندەۋىنىڭ بەرىك نەگىزى» اتتى قازاقستان حالقىنا جولداۋىنىڭ نەگىزگى ەرەجەلەرى جانە مەملەكەت باسشىسى بەلگىلەگەن ساياسي رەفورمالاردىڭ ءتورت پاكەتىن جۇزەگە اسىرۋ بارىسى تۋرالى پىكىر الماستى. قاسىم-جومارت توقاەۆ باستامالارى جوعارى باعالاندى. سونىمەن قاتار، قازاقستاننىڭ ازياداعى ءوزارا ءىس-قيمىل جانە سەنىم شارالارى كەڭەسىنە (اوسشك) قازىرگى توراعالىعىنىڭ باسىمدىقتارىن ءىس جۇزىندە جۇزەگە اسىرۋ ماسەلەلەرى دە تالقىلاندى.

پارلامەنت حالىقارالىق ىنتىماقتاستىق كوميتەتىنىڭ توراعاسى مىرزا قاسىم بولات قازاقستان-يوردانيا قارىم-قاتىناسىنىڭ ءداستۇرلى جوعارى دەڭگەيىنە توقتالدى، سونداي-اق يوردانيالىق زاڭ شىعارۋشىلاردىڭ پارلامەنتارالىق ديالوگتى نىعايتۋ جانە بارلىق سالالارداعى ەكىجاقتى بايلانىستاردى كەڭەيتۋ جولدارىن ىزدەۋدە بىرلەسىپ جۇمىس ىستەۋ نيەتىن قۋاتتادى. وسىعان بايلانىستى، ەپيدەميولوگيالىق جاعدايدىڭ جاقسارۋىنا قاراي ەكى ەلدىڭ تومەنگى پالاتالارى اراسىندا كەلىسسوزدەر جۇرگىزۋ ءۇشىن پارلامەنتتىك دەلەگاتسيالاردىڭ ەكىجاقتى ساپارلارىن ۇيىمداستىرۋعا قىزىعۋشىلىق ءبىلدىردى. قاتىسۋشىلار دوڭگەلەك ۇستەل سوڭىندا قازاقستاندى تاۋەلسىزدىكتىڭ 30 جىلدىق مەرەيتويىمەن قۇتتىقتادى.

كورشىلەس قىتاي ەلى دە قازاقستاندى تاۋەلسىزدىك مەرەيتويىمەن قۇتتىقتادى. ورتاق بىرلەسكەن شارالار قازاقستان تاۋەلسىزدىگى مەن قىتايداعى كوممۋنيستىك جۇيەنىڭ 100 جىلدىعىنا وراي ۇيىمداستىرلىپ جاتىر. 8-قازاندا ەكى ەل وكىلدەرى قاتىسقان ۇلكەن دوڭگەلەك ۇستەل بولدى. شارا بارىسىندا قىتاي حالىق رەسپۋبليكاسىنىڭ قازاقستان رەسپۋبليكاسىنداعى توتەنشە جانە وكىلەتتى ەلشىسى چجان سياو قازاقستان تاۋەلسىزدىگىنىڭ 30 جىلدىعى مەن قىتاي كوممۋنيستىك پارتياسىنىڭ قۇرىلعانىنا 100 جىل تولۋىنا ارنالعان دوڭگەلەك ۇستەلگە قاتىسۋشىلاردى قۇتتىقتادى.

«ءبىزدىڭ دوڭگەلەك ۇستەلىمىز ەكى ماڭىزدى تاريحي مەرەيتويدىڭ – قكپ-نىڭ وتكەن عاسىرى مەن قازاقستان تاۋەلسىزدىگىنىڭ الداعى 30 جىلدىعىنىڭ توعىسقان جەرى بولعاندىقتان، ونىڭ وزەكتىلىگى ەرەكشە. ۇيىمداستىرۋشىلارعا بۇل ەكەۋىن، ءبىر قاراعاندا، ورتاق ەشتەڭە جوق كۇندەردى بايلانىستىرا العاندارى ءۇشىن العىس ايتقىم كەلەدى. بىراق شىن مانىندە ولاردىڭ اراسىندا ۇلكەن لوگيكالىق بايلانىس بار»، - دەدى چجان سياو.

ەلشى «دوڭگەلەك ۇستەلدى» قحر ۋنيۆەرسيتەتتەرى تۇلەكتەرىنىڭ دوستىعى قوعامدىق بىرلەستىگى ۇيىمداستىرعانىن، ولار ءالى دە جاس ۇيىم بولسا دا، بۇگىندە بەلسەندىلىك تانىتىپ، ءوزىنىڭ ىرگەلى فۋنكتسيالارىن كەزەڭ-كەزەڭىمەن جۇزەگە اسىرىپ كەلە جاتقانىن، اتاپ ايتقاندا ءداستۇرلى دوستىق پەن رۋحانياتتى نىعايتۋعا باعىتتالعانىن اتاپ ءوتتى.

ول قازاقستاننىڭ تاۋەلسىزدىك العان 30 جىلداعى ءجۇرىپ وتكەن جولى قازىرگى الەمدىك تاريحتىڭ بىرەگەي قۇبىلىسى ەكەنىن اتاپ ءوتتى.

«ونىڭ قايتا جاڭعىرۋى مەن العا سەرپىلىسى 1990 جىلدارداعى قيىن تاريحي كەزەڭگە ءتۇستى. اگرارلىق جانە شيكىزاتتىق قوسىمشا رەتىندە قازاقستان كەڭەستىك رەسپۋبليكالار اراسىندا ەكونوميكالىق دامۋدىڭ سوڭعى ساتىلارىندا تۇردى. دەگەنمەن، نۇرسۇلتان ءابىشۇلى نازارباەۆتىڭ ستراتەگيالىق كورەگەندىگىنىڭ، وراسان زور جەكە ەڭبەگى مەن كوشباسشىلىق قاسيەتتەرىنىڭ ارقاسىندا جاۋاپكەرشىلىكتى ءوز موينىنا الۋ، ءوز ەلىنىڭ ۇزاق مەرزىمدى دامۋى تۋرالى ناقتى ۇستانىمعا يە بولۋ جانە تاريحتىڭ شەشۋشى جانە بەتبۇرىس كەزەڭدەرىندە ەلدى باسقارا ءبىلۋى ءوز ناتيجەسىن بەردى. قازاقستان ىشكى ساياسي تۇراقسىزدىق پەن ەكونوميكالىق كاتاكليزمدەردەن اۋلاق بولا الدى، وكىنىشكە وراي، بۇل كوپتەگەن كەڭەستىك رەسپۋبليكالارداكەرىسىنشە بولدى. قازاقستان وداقتان مۇراعا قالعان يادرولىق ارسەنالدان ءوز ەركىمەن باس تارتتى، بارلىق كورشى مەملەكەتتەرمەن شەكارالاردى دەليميتاتسيالاۋدى اياقتادى. نۇرسۇلتان نازارباەۆ قازاقستان ءۇشىن ەرەكشە ءتيىمدى دامۋ مەن باسقارۋ رەفورمالارىنىڭ مودەلىن قالىپتاستىرا وتىرىپ، نارىقتىق قاعيداتتار مەن الەمدىك تاجىريبەنى قولدانا ءبىلدى. بۇگىندە قازاقستان الەمنىڭ ەڭ دامىعان جانە باسەكەگە قابىلەتتى 50 ەلىنىڭ قاتارىنا ەندى»، - دەدى ەلشى.

چجان سياو قىتاي قازاقستاننىڭ تاۋەلسىزدىگىن مويىنداپ، ونىمەن ديپلوماتيالىق قارىم-قاتىناس ورناتقان العاشقى ەلدەردىڭ ءبىرى ەكەنىن اتاپ ءوتتى. «30 جىل ىشىندە ءبىزدىڭ قارىم-قاتىناستارىمىز ەلدەرىمىزدىڭ كوشباسشىلارىنىڭ ستراتەگيالىق باسشىلىعىمەن دامىپ، ۇنەمى جاڭا دەڭگەيگە كوتەرىلىپ كەلەدى» دەيدى قىتاي ەلشىسى.

«تۇڭعىش پرەزيدەنت نۇرسۇلتان نازارباەۆ باستاۋىندا تۇرىپ، قارىم-قاتىناستارىمىزدىڭ قالىپتاسۋى مەن جەمىستى دامۋىنا باعا جەتپەس جەكە ۇلەس قوستى. ەلباسى وسىدان تۋرا 8 جىل بۇرىن توراعا سي تسزينپين نازارباەۆ ۋنيۆەرسيتەتى قابىرعاسىندا جاريالاعان «ءبىر بەلدەۋ – ءبىر جول» باستاماسىنىڭ بەلسەندى قولداۋشىلارى مەن ۇگىتشىلەرىنىڭ ءبىرى. بۇگىندە ەكى ەلدىڭ وسى باستاما اياسىنداعى ءوزارا ءىس-قيمىلىن باسقا ەلدەر ءۇشىن ەتالون دەپ اتاۋعا ابدەن بولادى. ەكى تاراپ كەلىسىلگەن تىزبەدەگى بىرقاتار ينۆەستيتسيالىق جانە يندۋستريالىق جوبالار ءساتتى جۇزەگە اسىرىلۋدا، ولار ودان ءارى ءوسىپ، تولىقتىرىلۋدا. ءتىپتى پاندەميا بىزگە بىردەي ستراتەگيالىق ديناميكادا جۇمىس ىستەۋگە كەدەرگى بولعان جوق »، - دەپ قوستى ەلشى.

ونىڭ ايتۋىنشا، اعىمداعى جىلدىڭ 8 ايىندا ەكى ەلدىڭ تاۋار اينالىمى 28,5 پايىزعا ءوسىپ، 17 ميلليارد اقش دوللارىن قۇراعان.

«پرەزيدەنت توقاەۆتىڭ 2019 جىلعى قىتايعا ساپارى ءبىزدىڭ قارىم-قاتىناسىمىزدى ساپالى جاڭا دەڭگەيگە – ماڭگىلىك جان-جاقتى ستراتەگيالىق سەرىكتەستىككە الىپ شىقتى. بۇل وتىز جىل ىشىندە ەكىجاقتى قارىم-قاتىناستار ءۇشىن العا جاسالعان وتە ماڭىزدى قادام. پاندەميا جاعدايىندا ءبىزدىڭ ەلدەرىمىزدىڭ كوشباسشىلارى تەلەفون ارقىلى سويلەسۋ جانە حات الماسۋ ارقىلى ەكىجاقتى قارىم-قاتىناستاردىڭ يميدجدەن كەيىنگى كەزەڭدەگى قارقىنىن بەلگىلەپ، تەرەڭدەتۋ مەن جەدەلدەتۋ جولىن بەلگىلەدى. ءبىر سوزبەن ايتقاندا، بۇگىندە قىتاي-قازاقستان جان-جاقتى ستراتەگيالىق سەرىكتەستىگى قارىشتاپ دامىپ كەلەدى»، - دەدى چجان سياو.

قازاقستاندى تاۋەلسىزدىگىمەن قۇتتىقتاۋشى ەلدەردىڭ قاتارىندا باۋىرلاس تۇركيا ەلى دە بار. تۇركيا قازاقستاننىڭ تاۋەلسىزدىگىنە ەرەكشە سىي جاسادى. ىستامبۇلدا قازاقستان تاۋەلسىزدىگىنىڭ 30 جىلدىعىنا ارنالعان ەسكەرتكىش مونەتا تانىستىرىلدى. ءىس-شاراعا قازاقستاننىڭ تۇركياداعى ەلشىسى ابزال ساپاربەكۇلى، قازاقستاننىڭ ىستامبۇلداعى باس كونسۋلى ءالىم بايەل، تۇركيا تەڭگە سارايىنىڭ ديرەكتورى ابدۋللا ياسير شاحين، عىلىمي ورتا وكىلدەرى مەن جۋرناليستەر قاتىستى.

باس كونسۋل ءالىم بايەل كۇمىس مونەتانىڭ ديزاينى تەڭگە سارايىمەن بىرلەسىپ ازىرلەنگەنىن جانە قازاقستاننىڭ باي تاريحى مەن تۇركى الەمىنىڭ بەسىگى رەتىندەگى ءرولىن كورسەتەتىنىن اتاپ ءوتتى.

ەلشى ابزال ساپاربەكۇلى تيىننىڭ تاۋەلسىزدىگىمىزدىڭ مەرەيتويىنا باۋىرلاس تۇركيا تاراپىنان جاسالعان بىرەگەي سىيلىق جانە قازاقستانعا دەگەن ەرەكشە قۇرمەتتىڭ بەلگىسى ەكەنىن ايتتى. ءوز كەزەگىندە ابدۋللا ياسير شاحين ءوزى باسقاراتىن تۇركيا رەسپۋبليكاسى تەڭگە سارايىنىڭ تاريحى 1467 جىلدان باستاۋ الاتىنىن اتاپ ءوتىپ، قازاقستان تاۋەلسىزدىگىنىڭ 30 جىلدىعىنا وسىنداي سىيلىق جاساۋ تۇركيا ءۇشىن ۇلكەن قۋانىش ەكەنىن ايتتى.

مونەتانىڭ بەت جاعىندا (اۆەرسىندە) قازاقستاننىڭ مەملەكەتتىك تۋى جانە تۇرىك تىلىندە «قازاقستان تاۋەلسىزدىگىنە 30 جىل» دەگەن جازۋ بەينەلەنگەن. سىرت جاعىنىڭ ورتاسىندا قازاقستان كارتاسى بەينەلەنگەن. كارتانىڭ ىشىندە لاتىن ارىپتەرىمەن قازاق تىلىندە «Qazaqstan» دەپ جازىلعان. سونداي-اق كارتانىڭ ىشىندە تۇرىك تىلىندە قازاق جەرىندە بولعان بىرقاتار تاريحي مەملەكەتتەردىڭ اتاۋلارى بەرىلگەن. اتاپ ايتقاندا بۇلار: ساق، عۇندار، تۇرىك قاعاناتى، التىن وردا جانە قازاق حاندىعى. سىرت جاعىنىڭ جوعارعى بولىگىندە ورحون-ەنيسەي ەسكەرتكىشتەرىندەگى كونە تۇرىك الىپبيىندە «تۇرىك» ءسوزى جازىلعان. تومەنگى بولىگىندە «قوشقارمۇيىز» ويۋى بار.

31 گرامم كۇمىستەن قۇيىلعان جانە قۇنى الدەقايدا قىمبات مونەتانىڭ نومينالى 30 تۇرىك ليراسىن قۇرايدى. ا.بايەل مۇنداي مونەتالاردىڭ نومينالى ادەتتە 20 ليرا بولاتىنىن، الايدا تۇرىك تاراپى تاۋەلسىزدىكتىڭ 30 جىلدىعىنا وراي قازاقستان ءۇشىن ەرەكشەلىك جاساعانىن اتاپ ءوتتى.

ەستەلىك مونەتا تۇرىك تەڭگە سارايىنىڭ رەسمي سايتىندا ساتىلىمعا شىعادى. تارالىمى 3000 دانا. ا.ساپاربەكۇلى مەن ا.بايەل مونەتانى وتاندىق، تۇرىك جانە حالىقارالىق كوللەكتسيونەرلەر ۇلكەن قىزىعۋشىلىقپەن قارسى الاتىنىنا سەنىم ءبىلدىردى.

وسىلايشا قازاقستان تاۋەلسىزدىگىن اتاپ ءوتۋ ءتۇرلى ەلدەردە ءتۇرلى شارالارمەن جالعاسىن تابۋدا.

Abai.kz