قازاق ءاردايىم وقىعانىن قۇرمەتتەگەن، زيالىسىنىڭ سوڭىنان ەرگەن حالىق. بىراق، قازىر قازاقتا زيالى دا قالمادى دەپ ءجۇر جۇرت. ءبىلىمدى دەپ بىرەۋدىڭ سوڭىنا ىلەسسە، ونىسى جەتەلەپ اپارىپ جارعا جىعادى. جارعا جىقپاعانى ءبىر ساتتىك جىلى-جۇمساق ءۇشىن تەكەنى جەزدە، ەشكىنى اپا دەۋگە دايىن. بيلىككە جارامساقتانعان بىلىمدىلەردى بىلاي قويا تۇرىپ، بيلىككە قارسى شىققانداردىڭ كىم ەكەنىنە زەر سالايىقشى. ولار كۇنى كەشە عانا «ستالين جولداس قاتەلەسەدى» دەگەن اتالاردى ايتپاعاننىڭ وزىندە كەشەگى جەلتوقسان وقيعاسىنان كەيىن «مەن - قازاقپىن» دەپ كولبينگە قارسى شىققان اعالاردىڭ قولىنا سۋ قۇيا الار ما ەكەن؟ سوندا بۇگىنگى وپپوزيتسياداعى قازاق زيالىلارى كىمدەر؟

قازاق ءاردايىم وقىعانىن قۇرمەتتەگەن، زيالىسىنىڭ سوڭىنان ەرگەن حالىق. بىراق، قازىر قازاقتا زيالى دا قالمادى دەپ ءجۇر جۇرت. ءبىلىمدى دەپ بىرەۋدىڭ سوڭىنا ىلەسسە، ونىسى جەتەلەپ اپارىپ جارعا جىعادى. جارعا جىقپاعانى ءبىر ساتتىك جىلى-جۇمساق ءۇشىن تەكەنى جەزدە، ەشكىنى اپا دەۋگە دايىن. بيلىككە جارامساقتانعان بىلىمدىلەردى بىلاي قويا تۇرىپ، بيلىككە قارسى شىققانداردىڭ كىم ەكەنىنە زەر سالايىقشى. ولار كۇنى كەشە عانا «ستالين جولداس قاتەلەسەدى» دەگەن اتالاردى ايتپاعاننىڭ وزىندە كەشەگى جەلتوقسان وقيعاسىنان كەيىن «مەن - قازاقپىن» دەپ كولبينگە قارسى شىققان اعالاردىڭ قولىنا سۋ قۇيا الار ما ەكەن؟ سوندا بۇگىنگى وپپوزيتسياداعى قازاق زيالىلارى كىمدەر؟

ءوزىنىڭ تۋعان حالقى - قازاقتى ەشقاشان ەلدىڭ بولاشاعىن ايقىنداۋشى نەگىزگى كۇش رەتىندە ويلاپ كورمەگەن، اقشامەن كەز-كەلگەن ادامدى  ساتىپ الۋعا بولادى دەگەن قاعيدامەن ءومىر سۇرگەن  وليگارح-وپپوزتسيونەر مۇحتار ءابىلازوۆ وزىنە تىقىر تايانعان ۋاقىتتا تىرەنەر تايانىش ىزدەپ، 2009-جىلى ءوز جاقتاستارىنىڭ قاتارىنا زيالى قاۋىم وكىلدەرىن، سول ارقىلى زيالىسىنا سەنەتىن بارشا قازاقتى تارتپاق بولىپ جانتالاسقانى ەسىمىزدە. سوندا الدىمەن ونىڭ قۇرىعىنا ىلىنگەن رەجيسسەر بولات اتاباەۆ بولاتىن. اشىعىن ايتۋ كەرەك، بولات اتاباەۆ قازاققا ءبىرشاما تانىمال ادام. تەاتر رەجيسسەرى، قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ەڭبەك سىڭىرگەن قايراتكەرى بولات اتاباەۆ م.اۋەزوۆ اتىنداعى قازاق دراما تەاترىنىڭ رەجيسسەرى بولىپ جەمىستى ەڭبەك ەتكەن ادام. ول مۇحتار ءابىلازوۆتىڭ قۇرىعىنا قايدان ىلىكتى؟ اۋەزوۆ تەاترىنان كەتكەننەن كەيىن «اقساراي» اتتى جەكەمەنشىك ميۋزيكل-تەاتر اشقان ول جاس تەاتردى اياعىنان تىك تۇرعىزاتىن قارجى ىزدەپ شاپقىلاپ جۇرگەندە، ەرتەڭىن ەرتە ويلايتىن سۇرقيا ابىلازوۆقا تاپ كەلدى. ول جىل سايىن اقسارايعا 700 مىڭ دوللار قارجى قۇيىپ، ونەر ۇجىمىنىڭ بارلىق شىعىنىن كوتەرىپ وتىرعان. قانداي جاقسى دەپ سۇيىنەر ەدىك، ەگەر ول اقشا حالىقتىڭ بتا بانككە سالعان سالىمدارى بولماعاندا، ەگەر ول اقشا ءابىلازوۆتىڭ الاياقتىق امالدارى ارقىلى اننان-مىننان قىمقىرعان ارام اقشاسى بولماعاندا...

جارايدى، قايدان السا دا قازاق تەاترىنا قارجىلاي كومەكتەسكەن ءابىلازوۆتىڭ ارەكەتىن قۇپتايىق. بىراق، الماقتىڭ دا سالماعى بار ەكەنى كەيىن وعان تىقىر تايانعاندا انىق ءبىلىندى. ءابىلازوۆ ساياساتتىڭ ارام ويىنىنا «اقسارايدىڭ» يەسى اتاباەۆتى سۇيرەپ اكەلىپ اتىپ جىبەردى. اتاباەۆتا ءمارت ەكەن، قولدان كەلگەنشە ادالدىعىن تانىتتى. شىركىن، ازاماتتىڭ مارتتىگى مەن بويىنداعى شىعارماشىلىق قابىلەتى  قايداعى ءبىر قاشقىن وليگارحقا ەمەس، تۋعان حالقىنا باعىتتالسا عوي دەپ ارماندايسىڭ. الايدا، ماسەلەنىڭ مانىنە قانىقساڭىز ول ولاي ەمەس. ءابىلازوۆتىڭ باسىنا كۇن تۋعان ساتتە، بتا بانكىنىڭ باسشىلىعى قانشالىقتى بىلىق-شىلىققا باتقانى ايداي الەمگە جاريا بولسا دا اتاباەۆ ادالدىعىنان اينىمادى. سويتسەك، ول ادامگەرشىلىككە ەمەس، اقشاعا دا ادال ەكەن. وپپوزيتسيالىق باعىتتاعى اقپارات قۇرالدارىنا ءالسىن-ءالسىن سۇحبات بەرىپ، «قازاقستانداعى ساياسي جۇيەنى وزگەرتۋ ءۇشىن مەن شايتانمەن دوستاسۋعا دا ءازىرمىن. ال، ءابىلازوۆ مەن ءۇشىن شايتان ەمەس» دەدى مىزباقپاستان. سول بەتىندە اتاباەۆ ايتقانىنان قايتپادى. «سۆوبودا سلوۆا» گازەتىنە بەرگەن سۇحباتىندا ءابىلازوۆتىڭ بۇكىل وپپوزيتسيانى قارجىلاندىرىپ كەلگەنىن دە ايتىپ سالدى. «ءابىلازوۆ سىرتقا قانشاما قاراجاتتى شىعارىپ كەتتى دەپ ايىپتايسىزدار، ول سوڭعى 10 جىلدا وپپوزيتسيانى قارجىلاندىرىپ وتىر. ولاي بولسا، سول شەتەلگە جىبەرگەن قارجىسىن قايتادان قازاقستانعا قۇيىپ جاتقان جوق پا دەيدى» كوكەمىز اعىنان جارىلىپ. نەگىزى، ونەر ادامى ءوزىنىڭ جان دۇنيەسىنە جاقىن ونەر سالاسىمەن اينالىسقانى ءجون. بولات اتاباەۆ بيلىككە تالاسقان بايپاتشالاردىڭ ارام ويىنىنا ارالاسپاي، تىنىش قانا تەاترىن باسقارىپ، شاكىرتتەرىن تاربيەلەپ وتىرسا، حالقىنا الدەقايدا پايدالى ءىس قىلار ەدى. قازاقتىڭ دارىندى ۇلى رەتىندە تاريحتا دا اتى قالار ەدى. قازىر ول كىم؟ نەبارى، الاياق بانكيردىڭ، ارسىز وپپوزيتسيونەردىڭ اسىن ءىشىپ، اياعىن بوساتقان بىرەۋ.

«تىشقان ىنىنە كىرە الماي ءجۇرىپ قۇيرىعىنا قالجاۋىر بايلاپتى» دەگەن. اشقان تەاترىن تۇزەي الماي ءجۇرىپ، بايلارعا ىلەسكەن، سولاردىڭ ايتاعىنا ەرىپ، ەلىنىڭ بالتىرىن قاپقاننىڭ نەسى زيالى؟

زيالى ادام تىم بولماعاندا حالقىن ورعا جىققانىن ءتۇسىنىپ، سول ساتتە تاۋبەسىن ەسكە ءتۇسىرۋى كەرەك ەدى. ەلىنەن كەشىرىم سۇراۋى قاجەت ەدى. جوق،   اتاباەۆ اۋزى كوپىرىپ، الىستاعى جەبەۋشىنىڭ ايتاعىنا ىلەسۋمەن ءجۇر. بۇل جىعىلعانعا جۇدىرىق بولدى. وسى كەزدە اتاباەۆتان كۇللى حالقى ءبىرجولا سىرت اينالدى. ول زيالى قاۋىمىنىڭ قاتارىنان زياندى قاۋىمنىڭ قاتارىنا ءبىر-اق شىقتى.

قانداي كەرەمەت تۇلعا بولسا دا قانداي دا ءبىر مەملەكەتتىڭ ازاماتى ءوزىنىڭ تۋعان ەلىنىڭ، تۇرعان مەملەكەتىنىڭ زاڭىن سىيلاۋعا مىندەتتى. قوعامدى، مەملەكەتتى سىيلايتىن ادام سول مەملەكەتتىڭ قۇزىرلى ورگاندارىن دا سىيلاۋى ءتيىس. بيلىكتىڭ الدىنا بارىپ، باس ۇرىپ ءلاپبايلاماي-اق قويسىن، تىم بولماعاندا قۇقىق قورعاۋ ورگاندارىنىڭ  شاقىرۋىنا جاۋاپ بەرۋى قاجەت قوي. تەرگەۋ بارىسىمەن كەلىسپەسە، جاڭاوزەن وقيعاسىنا كىمدى كىنالى دەپ ساناسا سونىسىن سوتتىڭ الدىنا بارىپ ايتسا، ەشتەڭە ءونىپ كەتە قويماس ەدى. جوق، حالقىنىڭ قاسىندا بولعاننان گورى تۇتاس مەملەكەتكە كۇيە شاشىپ، «شايتانمەن جولداس بولۋدى» ارتىق كورگەن اتاباەۆتىڭ ازاماتتىعى الىستان ايتاقتاپ جاتقان «اتىمتاي جومارتىنىڭ» جوعىن جوقتاۋعا عانا جەتتى.  قىسقاسى، اتاباەۆ ارانداپ ءجۇر. بىراق ول ءوزىن كىمنىڭ قانداي ماقساتقا ارانداتقانىن ءالى كۇنگە بىلەر ەمەس.

«اباي-اقپارات»