رەسەي سىرتقى ىستەر مينيسترلىگىنىڭ ناتو-عا جاساعان ۇسىنىسى تۋرالى بىلەسىزدەر. بۇل اڭگىمە اۋەلى 7 جەلتوقساندا پۋتين مەن بايدەن اراسىندا بولعان ونلاين جولىعۋ كەزىندە تالقىلانعان. وندا ول رەسەي تاراپى اقش-قا ارناي ۇسىنىستار جيىنتىعىن بەرەتىنىن جانە سول ارقىلى ناتو-مەن كەلىسىمگە كەلىپ، ۋشىققان قاتىناستى توقتاتۋعا ۇسىنىس جاسالاتىنى ايتىلعان. ءبىز بۇل تۋرالى ەگجەي-تەگجەيلى جازدىق.

رەسەي ۇسىنعان ول قۇجاتتا («قاۋىپسىزدىك كەپىلدىگى» تۋرالى شارت): «امەريكا قۇراما شتاتتارى ناتو-نىڭ شىعىس باعىتتا ودان ءارى كەڭەيۋىن بولدىرماۋعا، بۇرىن كەڭەستىك سوتسياليستىك رەسپۋبليكالار وداعىنىڭ (كسرو) قۇرامىندا بولعان مەملەكەتتەردى وداققا قابىلداۋدان باس تارتۋعا ارەكەت جاسايدى»، - دەپ جازىلعان.

ال «ەحو موسكۆى» راديوستانتسياسىنىڭ باس رەداكتورى الەكسەي ۆەنەديكتوۆ بۇعان قاتىستى پىكىر ءبىلدىرىپ، رەسەي ۇسىنعان قۇجاتتاعى «بۇرىنعى كەڭەستىك رەسپۋبليكالار» دەگەننىڭ ءبىر عانا ۋكراينا نەمەسە گۇرجىستان ەمەس ەكەنىن ايتىپتى.

«قازىر رەسەي پرەزيدەنتى ۆلاديمير پۋتين جاريالاعان قۇجاتتا: «كەڭەس وداعى رەسپۋبليكالارىمەن ەشقانداي اسكەري قۇرىلىمدار، ەشقانداي ىنتىماقتاستىق بولمايدى...»، - دەپ جازىلعان. پۋتين قايسى كەڭەس وداعىن ايتىپ وتىر؟ تاۋەلسىز مەملەكەتتەر اتىنان سويلەۋگە كىم رۇقسات بەردى؟ ءسىز قازاقستاننان سۇرادىڭىز با؟ ارمەنيا مەن ءازىربايجاننان سۇرادىڭىز با؟ مەن ۋكراينانى مۇلدە ايتىپ وتىرعان جوقپىن»، - دەدى ۆەنەديكتوۆ.

ول سونداي-اق،  ناتو-نىڭ بۇرىنعى كسرو-نىڭ ءاربىر مەملەكەتتەرىمەن ءوزارا كەلىسىمدەرى بار ەكەنىن ايتقان.

«تۇركىمەنستان مەن ناتو، تاجىكستان مەن ناتو، ارمەنيا مەن ناتو، ءازىربايجان مەن ناتو، مولدوۆا مەن ناتو، قازاقستان مەن ناتو اراسىندا قولدانىستاعى كەلىسىمدەر بار. ءسىز ولاردان سۇرادىڭىز با، ۆلاديمير ۆلاديميروۆيچ؟ ءسىز بۇل ۇسىنعان كەلىسىممەن ولاردىڭ اراسىنداعى سول ىنتىماقتاستىققا تىيىم سالۋعا تىرىسىپ جاتىرسىز. بۇل ايدان-انىق كورىنىپ تۇر. بۇل ءپۋتيننىڭ ءباسپاسوز حاتشىسى دميتري پەسكوۆ جانە پۋتين ايتقان قىزىل شەكارالار. يالتا-پوتسدام بەيبىتشىلىگىنە قايتا ورالايىق، بۇل رەسەيدىڭ جاۋاپكەرشىلىك ايماعى بولادى»، - دەيدى ۆەنەديكتوۆ.

ەسكە سالايىق، 17 جەلتوقساندا رەسەي سىرتقى ىستەر مينيسترلىگى اقش-رەسەي اراسىندا شارت جوباسىن جانە 15 جەلتوقساندا ۆاشينگتونعا تاپسىرىلعان قاۋىپسىزدىك كەپىلدىكتەرى تۋرالى ناتو-مەن كەلىسىمنىڭ جوباسىن تاراتقان بولاتىن.

اتاپ ايتقاندا، رەسەي مەن امەريكا قۇراما شتاتتارى اراسىنداعى شارت جوباسىنىڭ 4-ءشى تارماعىندا «امەريكا قۇراما شتاتتارى ناتو-نىڭ «شىعىس باعىتتا» ودان ءارى كەڭەيۋىن بولدىرتپاۋ، بۇرىن كسرو قۇرامىندا بولعان مەملەكەتتەردى وداققا قابىلداۋدان باس تارتۋ تۋرالى مىندەتتەمە الۋى كەرەك»، - دەپ كورسەتىلگەن.

اق ءۇي رەسەيدىڭ ۇسىنىستارىنا جاۋاپ بەرىپ، ەۋروپالىق وداقتاستارمەن بۇل شارتتاردى تالقىلاپ جاتقانىن ايتتى.

ناتو باس حاتشىسى يەنس ستولتەنبەرگ: «اليانستىڭ رەسەيمەن ديالوگى ۋكراينا سياقتى ەۋروپالىق سەرىكتەستەرمەن كەڭەسۋ ارقىلى ءوتۋى كەرەك»، - دەدى. ۋكراينا ءسىم: «قازىرگى ۋاقىتتا ەۋرواتلانتيكالىق كەڭىستىك قاۋىپسىزدىگىنىڭ باستى پروبلەماسى – رەسەيدىڭ قارۋلى اگرەسسياسى، سونداي-اق ۋكراينا شەكاراسى مەن ونىڭ باسىپ الىنعان اۋماقتارىنداعى قازىرگى رەسەيلىك ەسكالاتسيا بولىپ تابىلادى»، - دەپ مالىمدەدى.

كەرىمسال جۇباتقانوۆ

Abai.kz