سازگەر يليا جاقانوۆتىڭ "ماsa.kz" سايتىندا سۇحباتى جاريالاندى. كومپوزيتور قازاق مۋزىكاسىنىڭ، ونىڭ iشiندە ءان ونەرiنiڭ كەلەشەگi تۋرالى بىلاي دەيدi: "...ءار حالىق بولمىسىن، ءوزiنiڭ ۇلتتىق مۋزىكالىق دiتi مەن دiلiن ساقتاسا، مۇنداي سۇمدىق بولمايدى. بiراق، بiز اۋىر جىلداردى باستان كەشiردiك. باتىستان اعىلىپ جەتكەن جاعىمسىز اسەرلەر جاستارىمىزدىڭ ساناسىن ۋلادى، ءالi دە ۋلاپ كەلەدi. تەلەديدار، عالامتور، كومپيۋتەر ارقىلى بەرiلiپ جاتقان سۇمدىقتاردىڭ بارلىعى قازاقىلىقتىڭ قاينارىن لايلاپ بiتتi. جاستاردىڭ قيالىن ۇرلاپ جاتىر... حح عاسىردىڭ ەكiنشi جارتىسىنان باستالعان ءبۇلiنۋ ەندi ەشۋاقىتتا تۇزەلمەيدi. ەندi ەش ۋاقىتتا قازاقتىڭ ۇلتتىق كومپوزيتورى بولمايدى. وسى ەستەرiڭدە بولسىن".

راسىندا قازiرگi اندەر نەگە ومiرشەڭ ەمەس. اسiرەسە ەستارادا جانرى دەپ جۇرگەن جەڭiل، ويناقى اۋەندi اندەردiڭ عۇمىرى تiپتi كەلتە. بۇگiن جارق ەتiپ شىعادى دا، ەرتەڭ جىلت ەتiپ ءسونiپ قالا بەرەدi. قازاق مۋزىكاسىندا ۇلتتىق كومپوزيتور، حالىقتىق ءان بولماي ما؟ وسى ساۋالدى بiرنەشە سازگەرگە قويدىق.

سازگەر يليا جاقانوۆتىڭ "ماsa.kz" سايتىندا سۇحباتى جاريالاندى. كومپوزيتور قازاق مۋزىكاسىنىڭ، ونىڭ iشiندە ءان ونەرiنiڭ كەلەشەگi تۋرالى بىلاي دەيدi: "...ءار حالىق بولمىسىن، ءوزiنiڭ ۇلتتىق مۋزىكالىق دiتi مەن دiلiن ساقتاسا، مۇنداي سۇمدىق بولمايدى. بiراق، بiز اۋىر جىلداردى باستان كەشiردiك. باتىستان اعىلىپ جەتكەن جاعىمسىز اسەرلەر جاستارىمىزدىڭ ساناسىن ۋلادى، ءالi دە ۋلاپ كەلەدi. تەلەديدار، عالامتور، كومپيۋتەر ارقىلى بەرiلiپ جاتقان سۇمدىقتاردىڭ بارلىعى قازاقىلىقتىڭ قاينارىن لايلاپ بiتتi. جاستاردىڭ قيالىن ۇرلاپ جاتىر... حح عاسىردىڭ ەكiنشi جارتىسىنان باستالعان ءبۇلiنۋ ەندi ەشۋاقىتتا تۇزەلمەيدi. ەندi ەش ۋاقىتتا قازاقتىڭ ۇلتتىق كومپوزيتورى بولمايدى. وسى ەستەرiڭدە بولسىن".

راسىندا قازiرگi اندەر نەگە ومiرشەڭ ەمەس. اسiرەسە ەستارادا جانرى دەپ جۇرگەن جەڭiل، ويناقى اۋەندi اندەردiڭ عۇمىرى تiپتi كەلتە. بۇگiن جارق ەتiپ شىعادى دا، ەرتەڭ جىلت ەتiپ ءسونiپ قالا بەرەدi. قازاق مۋزىكاسىندا ۇلتتىق كومپوزيتور، حالىقتىق ءان بولماي ما؟ وسى ساۋالدى بiرنەشە سازگەرگە قويدىق.

كەڭەس دۇيسەكەەۆ، سازگەر: - دۇنيەجۇزiلiك ەسترادانىڭ iشiنەن ءوزiمiزدiڭ سارا جولىمىزدى تاڭداپ الۋىمىز كەرەك. مەنiڭ ەسترادالىق اندەرiمدi انشiلەر شەتەلدە وتكەن كونكۋرستاردا شىر­قاپ، لاۋرەت اتانعاندا ءاننiڭ يەسi رەتiندە ماعان دا گراموتا بەرiلگەن. "ۇلتتىق مۋزىكاعا قوسقان ۇلەسi ءۇشiن" دەپ. ەگەر ءوزiمiز ەمەس، سىرت كوز سولاي باعالاپ جاتسا، قالاي ۇلتتىق كومپوزيتور بولمايدى دەيمiز؟ بۇلاي شورت كەسiپ، كەسiمدi پiكiر ايتۋعا بولمايدى.  ۇلتتىق ءان تۋدىرۋ ءۇشiن ۇلتىڭنىڭ فولكلورىن ساناڭا تەرەڭدەي سiڭiرە بiلۋiڭ كەرەك. ات ءۇستi جازىپ، بەتiن قالقىپ، حالىقتىق ءان تۋدىرا المايسىڭ. قازاق ەستراداسىنىڭ كەلەشەگi تۋرالى 1979 جىلى قازاق تەلەديدارىندا قىزمەت iستەپ جۇرگەندە مارقۇم ءابiلاحات ەسپاەۆ اعامىز: "كەڭەس، زامان مۇلدە وزگەردi, تاس اتساڭ، سازگەرگە تيەدi" دەپ قىنجىلىپ ەدi. سودان بەرi 33 جىل ءوتتi, قاسiرەت مۇلدە ءورشiدi. قازiرگi بۋىننىڭ كەيبiرi "وقۋدىڭ قاجەتi جوق" دەگەن تەرiس پiكiر ايتىپ، "وقىماي ءان جازىپ، سازگەر بولامىز" دەيدi. ال ولاردان قانداي ۇلتتىق مۋزىكا كۇتەسiڭ؟ كەزiندە كوركەمدiك كەڭەس بولدى. ەفيردەن بەرiلەتiن اندەردi قاتاڭ سۇرىپتايتىن. ءمانسiز، ماعىناسىز سوزگە جازىل­عان انسىماق بولسا، بiردەن سىزىلىپ قالاتىن. ال قازiر تىم تاياز، ءانi دە، ءماتiنi دە ارزان دۇنيە كوگiلدiر ەكراندا كۇندە كورسەتiلiپ، راديودا بەرiلiپ ءجۇر.

ەرالحان ابiشەۆ، سازگەر: - بۇدان بىلاي قازاق مۋزىكاسىندا ۇلتتىق كومپوزيتور، ۇلتتىق ءان بولمايدى دەۋ - قاتە.ۇلتتىق ءان ەسكiرەدi دەپ قورقۋدىڭ قاجەتi جوق. كەرi­سiنشە، تiلدەن ايى­رىلىپ قالامىز با دەپ قاۋiپتەنەمiن. 90-جىلدارى تۇنگi كلۋبتار اشىلا باستاعان شاقتا سول ورتادا كەش وتكiزۋ، ءان ايتۋ وراسان مارتەبە بولاتىن. سول كەزەڭدە ورىس تiلدi ءانشi­لەردiڭ زامانى ءجۇردi, داۋiرلەدi. سۇرانىس جوعارى بولدى. ال قازiر كوپشiلiكتiڭ قازاقى اندەردi شىرقايتىن انشiلەر مەن قازاق انiنە دەگەن ىنتىزارلىعى جوعارى.

باۋىرجان ەسەباەۆ، سازگەر: - قازاق مۋزىكاسى ەشقاشان ولمەيدi, ۋاقىت كوشiمەن بiرگە دامىپ وتىرادى. بۇ­دان بىلاي يليا جاقانوۆتىڭ تۇسىنداعى ءان تۋمايدى، ەسەسiنە ەسەباەۆتىڭ زامانىنداعى اندەر ومiرگە كەلەدi. بiزدەن كەيiن دە زاڭدىلىق سولاي جالعاسادى. مۋزىكا ۇنەمi وزگەرiس­كە ۇشى­رايدى. گوگول­دiڭ بiر ءسوزi بار "اننەن ادامنىڭ سەزiمiن عانا ەمەس، سول قوعامنىڭ كەيپiن كورۋگە بولادى" دەگەنiندەي. قوعام دامىعان سايىن ءان دە، مۋزىكا دا داميدى. ۇلتتىق كومپوزيتور، ۇلتتىق ءان بولمايدى دەگەنمەن كەلiسپەيمiن. قازاق ەستراداسىنداعى قازiرگi اندەر نەگە ومiرشەڭ ەمەس دەگەنگە كەلسەك، ءار زاماننىڭ ءوز ءانi بار. كەزiندە شەرتەرمەن كۇي تارتقان زامان بولدى. ءدال قازiر حالىقتى جيناپ الىپ، شەرتەرمەن كەش وتكiزiپ، ءبارiنiڭ قۇلاق قۇرىشىن قاندىرىپ، رۋحاني بايلىق تارتۋ ەتە المايسىڭ اركiمنiڭ تالعامى، تۇسiنiك، تۇيسiگi ءارتۇرلi. بۇگiندە جاستاردىڭ كوبi ۇلتتىق مۋزىكانى ەمەس، ەسترادالىق اندەرگە اۋەس. مىسالى 20 جاستاعى تىڭدارمان قازiرگi ەسترادالىق اندەردi تىڭداپ ءجۇر، ەرتەڭ ەلۋدەن اس­قاندا "ساعىندىرعان اندەر-اي" دەگەن سىندى كەشكە بارىپ، ءدال سول ءاندi ساعىنا تىڭداپ، بiرگە شىرقايتىن بولادى.

"جاس الاش" گازەتى