قازاقستاندا جاس عالىمداردىڭ سانى ارتتى. 2018 جىلى عالىمدار سانى 8 000-نان استام بولسا، 2021 جىلدىڭ قورىتىندىسى بويىنشا عىلىم سالاسىندا 9 200 جاس قىزمەتكەر ەڭبەك ەتەدى. عىلىم سالاسىنا جاس مامانداردى تارتۋ ءۇشىن ءبىلىم جانە عىلىم مينيسترلىگى اۋقىمدى جۇمىس اتقاردى.

«جاستاردىڭ عىلىم سالاسىنا كەلۋى ولاردى قىزىقتىراتىن جاعداي جاسالىپ جاتقانىن بىلدىرەدى. جاس زەرتتەۋشىلەردى قولداۋ ءۇشىن مەملەكەت قابىلداعان شارالاردىڭ ارقاسىندا عالىمدار سانى ارتتى. عىلىم سالاسىن بيۋدجەتتەن قارجىلاندىرۋ سوڭعى ەكى جىلدا 2 ەسەگە جۋىق ءوستى. عىلىمي جوبالاردى گرانتتىق قارجىلاندىرۋ مەرزىمى 5 جىلعا دەيىن ۇزارتىلدى. ەگەر بۇرىن گرانتتار كونكۋرسى 3-5 جىلدا ءبىر رەت وتكىزىلەتىن بولسا، قازىر ولار جىل سايىن وتكىزىلەدى. ەسەپ بەرۋ ازايدى، بيۋروكراتيالىق كەدەرگىلەر جويىلدى. جاس عالىمدار ءۇشىن جەكە گرانتتار قاراستىرىلعان. ماگيسترانتتار مەن دوكتورانتتاردىڭ ستيپەنديالارى ايتارلىقتاي ءوستى. جاس زەرتتەۋشىلەرگە ارنايى سىيلىقتار تاعايىندالدى. مەملەكەت باسشىسىنىڭ تاپسىرماسى بويىنشا قازاقستاندىق عالىمدارعا الەمنىڭ جەتەكشى عىلىمي ورتالىقتارىندا تاعىلىمدامادان ءوتۋ مۇمكىندىگى بەرىلدى. وسىلايشا، جاس عالىمداردىڭ عىلىمي يدەيالارى مەن الەۋەتىن جۇزەگە اسىرۋ ءۇشىن بارلىق جاعداي جاسالىپ جاتىر»، – دەپ اتاپ ءوتتى قر بعم عىلىم كوميتەتىنىڭ توراعاسى جاننا قۇرمانعاليەۆا.

بيولوگيالىق قاۋىپسىزدىك پروبلەمالارى عىلىمي-زەرتتەۋ ينستيتۋتىنىڭ (بقپعزي) عىلىمي قىزمەتكەرى رۋسلان ابىتاەۆ - وتاندىق «QazVac» ۆاكتسيناسىن ازىرلەۋگە قاتىسقان جاس عالىمداردىڭ ءبىرى. ول باقىلاۋ، بيولوگيالىق تەحنولوگيالار زەرتحاناسىندا جۇمىس ىستەيدى جانە ۆاكتسينالاردىڭ قاۋىپسىزدىگى مەن يممۋنوگەندىلىگىن تەكسەرەدى. رۋسلان 28 جاستا جانە ول جاس عالىمدارعا مەملەكەت تاراپىنان كورسەتىلەتىن قولداۋدىڭ ايتارلىقتاي ارتقانىن اتاپ ءوتتى.

«انام – مۇعالىم، مەكتەپتە بيولوگيادان ساباق بەرەدى. ول ءاردايىم عىلىم تۋرالى قىزىعۋشىلىقپەن ايتاتىن، مەنى زەرتحاناعا ەرتىپ اپارىپ، ميكروسكوپتاردى كورسەتتى. بۇل باعىت ماعان وتە قىزىق بولدى. 9-سىنىپتا بيولوگيالىق قاۋىپسىزدىك ماسەلەلەرى ينستيتۋتى تۋرالى ەستىدىم. سول كەزدە مەن عىلىممەن اينالىسىپ، بقپعزي-دا جۇمىس ىستەيتىن بولامىن دەپ شەشتىم. قازۇۋ-دا وقىپ جۇرگەن كەزىمدە جىل سايىن ينستيتۋتتا زەرتتەۋ تاجىريبەسىنەن ءوتتىم، ال جوو-نى بىتىرگەننەن كەيىن مەنى وسىندا جۇمىسقا قابىلدادى. مەن جاس عالىم رەتىندە مەملەكەت تاراپىنان ۇلكەن قولداۋدى سەزىنەمىن. بەس جىل بۇرىن قىزمەت جولىن بقپعزي-دا زەرتحاناشى رەتىندە باستاعان ەدىم، قازىر عىلىمي قىزمەتكەرمىن، وسى ۋاقىت ىشىندە جالاقىم ايتارلىقتاي ءوستى. حالىقارالىق ستاندارتتارعا سايكەس زاماناۋي جابدىقتارمەن جابدىقتالعان بيوفارماتسەۆتيكالىق زاۋىت سالىنعانىن بىلەسىزدەر. سونىمەن قاتار ينستيتۋتتىڭ جاس قىزمەتكەرى رەتىندە مەن جاڭا ءۇش بولمەلى پاتەردىڭ كىلتىن الدىم. ءبىزدىڭ ەلىمىزدە عىلىمي قىزمەتپەن اينالىسۋ ءۇشىن وتە جاقسى جاعدايلار جاسالىپ جاتىر، سوندىقتان دا قازىر ءبىزدىڭ قاتارىمىزدىڭ ايتارلىقتاي كوبەيىپ جاتقانىنا قۋانىشتىمىن»، – دەپ اتاپ ءوتتى عالىم رۋسلان ابىتاەۆ.

Abai.kz