قر پارلامەنتى ءماجىلىسى دەپۋتاتى، «اق جول» فراكتسياسى مۇشەسى قازىبەك يسا ۇلت ۇستازى، الاش كوسەمى احمەت بايتۇرسىنۇلىنىڭ 150 جىلدىعىنا بايلانىستى قر پرەمەر-ءمينيسترىنىڭ ورىنباسارى ە.توعجانوۆقا «اق جول» فراكتسياسىنىڭ دەپۋتاتتىق ساۋالىن جولداعان ەدى. ءبىز بۇگىن ۇكىمەتتەن كەلگەن جاۋاپتى جاريالاپ وتىرمىز.

ايتا كەتۋ كەرەك، ءبىز دەپۋتاتتىق ساۋالىمىزدا: «تاۋەلسىزدىك رۋحىندا تاربيەلەنگەن كەز كەلگەن اكىم قوستاناي ءوڭىرىن باسقارۋعا كەلگەندە ەڭ الدىمەن الاش كوسەمدەرى احاڭ مەن جاحاڭنىڭ تۋعان جەرىنە بارىپ، ۇلتتىڭ ۇلى تۇلعالارىنا تاعزىم ەتۋى جازىلماعان زاڭ! قازىر الاش كوسەمدەرىنىڭ اۋىلىنا باراتىن جول جوق! الەم بويىنشا ەلۋلىككە كىردىك دەپ، ەكپىندەپ، قىرىقتىقتى قىرىپ تاستاپ، ەندى وتىزدىققا كىرۋگە ومىراۋلاپ وتىرعان، تاۋەلسىزدىگىنە 30 جىل تولعان قازاق ەلىندە ۇلت كوسەمدەرىنىڭ تۋعان جەرىنە باراتىن جول جوق» - دەپ، اتاپ جازعان ەدىك.

جاقىندا قوستاناي وبلىسى اكىمى ارحيمەد مۇحاممەدوۆ جانگەلدين اۋدانىنا، احمەت بايتۇرسىنۇلى اۋىلىنا بارىپ، ەلمەن كەزدەستى. احاڭنىڭ تويىنا ارنالىپ ىستەلىپ جاتقان ءىس-شارالاردى، ونىڭ ىشىندە جول سالۋ باستالعانىن بايانداپ، جۇرتتىڭ وي-پىكىرىن، ۇسىنىستارىن تىڭداپ، ماڭىزدى ماسەلەلەردى ورىنداۋعا ۋادە ەتتى. حالىق ۇنىنە قۇلاق تۇرە بىلگەن وبلىس اكىمىنە العىس ايتامىز.

قازاقستان رەسپۋبليكاسى پارلامەنتى ءماجىلىسى دەپۋتاتتارىنىڭ ءتىزىمى

«اق جول» فراكتسياسىنىڭ مۇشەلەرى:       

1. ق. يسا
2. ا. پەرۋاشەۆ
3. د. ەسپاەۆا
4. ا. ابىلداەۆ
5. ە. بارلىباەۆ
6. ب. دۇيسەمبينوۆ
7. س. ەرۋباەۆ
8. ا. جۇماباەۆا
9. ا. ليننيك
10. ە. ومىرعالي
11. م. رامانقۇلوۆ
12. ع. حامزين

«Nur Otan» فراكتسياسىنىڭ مۇشەلەرى   

1. ا. قۇسپان
2. م. تاجماعامبەتوۆا

2021 جىلعى 22 جەلتوقسانداعى № دس-350 دەپۋتاتتىق ساۋالعا:

قۇرمەتتى دەپۋتاتتار!

ۇلت ۇستازى، قازاق ءتىلى ءبىلىمىنىڭ اتاسى، «الاش» قوزعالىسىنىڭ قايراتكەرى احمەت بايتۇرسىنۇلىنىڭ 150 جىلدىق مەرەيتويىنا قاتىستى دەپۋتاتتىق ساۋالدى قاراپ، مىنانى حابارلايمىن.

احمەت بايتۇرسىنۇلىنىڭ 150 جىلدىق مەرەيتويى جونىندە كەلەسى جۇمىستار اتقارىلۋدا.

قازاقستان رەسپۋبليكاسى پرەزيدەنتىنىڭ 2021 جىلعى 19 ماۋسىمداعى �№624 جارلىعىنا سايكەس احمەت بايتۇرسىنۇلىنىڭ 150 جىلدىق مەرەيتويىن دايىنداۋ جانە وتكىزۋ جونىندەگى مەملەكەتتىك كوميسسيا (بۇدان ءارى – كوميسسيا) قۇرىلىپ، قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ مەملەكەتتىك حاتشىسى اتالعان كوميسسيا توراعاسى بولىپ بەلگىلەندى. 2021 جىلعى 27 قازاندا قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ مەملەكەتتىك حاتشىسى توراعالىعىمەن وتكەن مەملەكەتتىك كوميسسيا وتىرىسىندا احمەت بايتۇرسىنۇلىنىڭ 150 جىلدىق مەرەيتويىن دايىنداۋ جانە وتكىزۋ جونىندەگى جالپىرەسپۋبليكالىق جوسپار �(بۇدان ءارى – جوسپار) بەكىتىلدى.

جوسپاردا احمەت بايتۇرسىنۇلىنىڭ شىعارماشىلىق مۇرالارىن حالىقارالىق، رەسپۋبليكالىق جانە وڭىرلىك دەڭگەيدە ناسيحاتتاۋ ماقساتىندا عىلىمي، مادەني-اعارتۋشىلىق، �اقپاراتتىق-يميدجدىك ءىس-شارالار قامتىلعان.

اتالعان جوسپاردا دەپۋتاتتىق ساۋالدا كوتەرىلگەن بىرقاتار ماسەلەلەر قاراستىرىلعان. اتاپ ايتساق، قوستاناي وبلىسى جانگەلدى اۋدانىنىڭ احمەت بايتۇرسىنۇلى اۋىلىنداعى تۇلعا ومىرگە كەلگەن ءۇيدى قالپىنا كەلتىرىپ، جادىگەرلەرمەن تولىقتىرىپ، مۋزەي-ءۇي ەتىپ اشۋ جانە بايتۇرسىن اۋلەتىنىڭ قورىمىن قورشاۋىن جاڭارتۋ، قوستاناي وبلىسىنىڭ اۋماعىندا احمەت بايتۇرسىنۇلىنىڭ مەموريالدىق كەشەنىن سالۋ، احمەت بايتۇرسىنۇلى اۋىلىنا باراتىن جولدى كۇردەلى جوندەۋدەن وتكىزۋ، قوستاناي وبلىسىنداعى «احمەت بايتۇرسىنۇلى مەن مىرجاقىپ دۋلاتۇلىنىڭ ادەبي مۇراجايىن»، الماتى قالاسىنداعى «احمەت بايتۇرسىنۇلى مۋزەي-ءۇيىن» اباتتاندىرۋ جۇمىستارىن جۇرگىزۋ. سونداي-اق قوستاناي وبلىسىنداعى احمەت بايتۇرسىنۇلىنىڭ دۇنيەگە كەلگەن سارىتۇبەك قونىسى ايماقتىق ماڭىزى بار كيەلى جەرلەر تىزىمىنە ەنگىزىلگەنىن حابارلايمىز.

احمەت بايتۇرسىنۇلى مۋزەي-ءۇيى الماتى قالاسى ءماسليحاتىنىڭ 2021 جىلعى 31 مامىرداعى № 51 شەشىمىنە سايكەس جەكە مەنشىكتەن كوممۋنالدىق مەنشىككە الىندى. اتالعان جوسپارعا سايكەس اعىمداعى جىلى احمەت بايتۇرسىنۇلىنىڭ مۋزەي-ءۇيىنىڭ عىلىمي-رەستاۆراتسيالىق جۇمىستارى ءۇشىن عىلىمي-جوبالاۋ قۇجاتتاماسى ازىرلەنەتىن بولادى.

سىزدەر ۇسىنىپ وتىرعان جانگەلدين اۋدانىنىڭ اتىن وزگەرتۋ، قوستاناي قالاسىنداعى اۋەجايعا احمەت بايتۇرسىنۇلىنىڭ اتىن بەرۋ ماسەلەسى قوعامنىڭ پىكىرىن ەسكەرۋ ماقساتىندا جەرگىلىكتى حالىقپەن، اۋىلدىق وكرۋگپەن، قوعامدىق كەڭەس مۇشەلەرىمەن، ءماسليحات دەپۋتاتتارىمەن، ارداگەرلەر كەڭەسىمەن تالقىلاۋ جۇمىسى، كەزدەسۋلەر ۇيىمداستىرىلعاننان كەيىن ناتيجەسىنە قاراي قولدانىستاعى زاڭناما تالاپتارىنا سايكەس ىسكە اسىرىلاتىن بولادى.

احمەت بايتۇرسىنۇلىنىڭ ەسىمىن وبلىس ورتالىقتارىنداعى مەكتەپتەرگە، ورتالىق كوشەلەرگە (داڭعىلدارعا) بەرۋ ماسەلەسى جەرگىلىكتى جەرلەردىڭ ونوماستيكالىق كوميسسيا وتىرىستارىندا قارالاتىن بولدى. بۇل ماقساتتاعى جۇمىستار زاڭنامادا بەلگىلەنگەن تارتىپكە سايكەس بارلىق وڭىرلەردىڭ اكىمدىكتەرى تاراپىنان ىسكە اسىرىلادى.

سونىمەن قاتار احمەت بايتۇرسىنۇلىنىڭ ەسكەرتكىشىن ورناتۋ ماسەلەسى دە نۇر-سۇلتان، الماتى، شىمكەنت قالالارىندا جانە وبلىس ورتالىقتارىندا قولدانىستاعى زاڭناما تالاپتارىنا سايكەس جۇزەگە اسىرىلادى.

ال تۇركيانىڭ انكارا قالاسىندا، رەسەيدىڭ ورىنبور قالاسىندا احمەت بايتۇرسىنۇلىنىڭ ەسكەرتكىشىن ورناتۋ ماسەلەسىن قاراستىرۋ اتالعان جوسپاردا قامتىلعان.

جوسپاردا احمەت بايتۇرسىنۇلىنىڭ مۇرالارىن تۇركى الەمىنە ناسيحاتتاۋ ماقساتىندا تۇركسوي ۇيىمىنىڭ، وتاندىق جانە شەتەلدىك زيالى قاۋىم وكىلدەرىنىڭ قاتىسۋىمەن ىستامبۇل قالاسىندا دوڭگەلەك ۇستەل، فوتوكورمە ۇيىمداستىرۋ، تۇركىستان قالاسىندا حالىقارالىق تۇركىتانۋشىلار كونگرەسىن وتكىزۋ، سونىمەن قاتار حالىقارالىق تۇركى اكادەمياسىنىڭ ۇيىمداستىرۋىمەن باكۋ قالاسىندا «باكۋ كونگرەسى جانە احمەت بايتۇرسىنۇلى» اتتى كونفەرەنتسيا، ورىنبور جانە تاشكەنت قالالارىندا مەرەيتويعا ارنالعان ءىس-شارالاردى وتكىزۋ قاراستىرىلعان.

احمەت بايتۇرسىنۇلى اتىنداعى ءتىل ءبىلىمى ينستيتۋتىنا قاتىستى كەلەسىنى حابارلايمىز. «عىلىم تۋرالى» قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ زاڭىنىڭ �24, 25-باپتارىندا (2021 جىلعى 15 قاراشاداعى №72-VII زاڭىمەن وزگەرىستەر ەنگىزىلگەن) بىرىنشىدەن، بازالىق قارجىلاندىرۋعا جەتەكشى عالىمداردىڭ جالاقىسى كىرگىزىلگەن، ەكىنشىدەن، قارجىلاندىرۋدىڭ جاڭا ءتۇرى ەنگىزىلدى - ىرگەلى عىلىمي زەرتتەۋلەردى (ارحەولوگيا، استرونوميا، استروفيزيكا، اتوم ەنەرگياسى، شىعىستانۋ، ونەر، تاريح، مادەنيەت، ادەبيەت، ماتەماتيكا جانە مەحانيكا، ءبىلىم بەرۋ، ساياساتتانۋ، ءدىنتانۋ، الەۋمەتتانۋ، فيلوسوفيا، ەتنولوگيا، ءتىل ءبىلىمى سالالارىندا) جۇزەگە اسىراتىن عزي-دى قارجىلاندىرۋ، ۇشىنشىدەن عىلىمي، عىلىمي-تەحنيكالىق جوبالار مەن باعدارلامالاردى مەملەكەتتىك قارجىلاندىرۋ ۇزاقتىعى 5 جىلعا دەيىن ۇلعايتىلدى.

سونىمەن قاتار عىلىمدى قارجىلاندىرۋ جانە اكىمشىلەندىرۋ ماسەلەلەرىنە قاتىستى مەملەكەت باسشىسى ەلىمىزدىڭ عىلىمي-تەحنولوگيالىق دامۋى جونىندە باعدارلامالىق قۇجات ازىرلەۋدى تاپسىردى.

وسىعان بايلانىستى عىلىمي جانە ساراپتامالىق قوعامداستىقپەن كەڭ ءوزارا ءىس-قيمىلدا «تسيفرلاندىرۋ، عىلىم جانە يننوۆاتسيالار ەسەبىنەن تەحنولوگيالىق سەرپىلىس» ۇلتتىق جوباسى اياسىندا «عىلىم» بلوگى ازىرلەندى، وندا 4 باعىت كوزدەلگەن (عىلىمنىڭ كادرلىق الەۋەتىن نىعايتۋ; عىلىمي ەكوجۇيەنىڭ باسەكەگە قابىلەتتىلىگىن ارتتىرۋ; ەلدىڭ دامۋىنا عىلىمنىڭ ۇلەسىن ارتتىرۋ: عىلىم-ءوندىرىس-بيزنەس; عىلىم اكىمشىلىگىن جەتىلدىرۋ). ۇلتتىق جوبا قازاقستان رەسپۋبليكاسى ۇكىمەتىنىڭ 2021 جىلعى 12 قازانداعى №727 قاۋلىسىمەن بەكىتىلدى. قابىلدانعان شارالار گۋمانيتارلىق باعىتتاعى ينستيتۋتتاردىڭ قىزمەتىن جەتىلدىرۋگە قىزمەت ەتەدى دەپ ەسەپتەيمىز.

«قازاق» گازەتىنىڭ 7 تومدىعى، «ايقاپ» جۋرنالىنىڭ 5 تومدىعى، «سارىارقا» گازەتىنىڭ 1 تومدىعى جانە «اعارتۋشى» اتتى ا. بايتۇرسىنۇلى تۋرالى مونوگرافيا مەن احمەتتانۋشى عالىم ر. يماحانبەتتىڭ «عاسىر ساڭلاعى» كىتاپتارى ۋاكىلەتتى ورگانعا شىعارۋعا ۇسىنىلعان جاعدايدا زاڭنامادا بەرىلگەن تارتىپپەن قارالاتىن بولادى.

ال احمەت بايتۇرسىنۇلى اتىنداعى كوپ سالالى مادەني-تانىمدىق ورتالىق اشۋ ماسەلەسى الداعى جىلدارى قاراستىرىلاتىندىعىن مالىمدەيمىز.

مەملەكەت باسشىسىنىڭ اعىمداعى جىلدى بالالار جىلى دەپ جاريالاۋىنا بايلانىستى بارلىق ءبىلىم بەرۋ ۇيىمدارىندا مەملەكەتتىك ءتىلدىڭ قولدانىس اياسىن كەڭەيتۋ ماقساتىنداعى تاقىرىپتىق شارالارمەن ىسكە اسىرىلاتىن بولادى.

اتالعان باعىتتارداعى جۇمىس جالعاسۋدا جانە ۇكىمەتتىڭ باقىلاۋىندا.

ە. توعجانوۆ، قر پرەمەر-ءمينيسترىنىڭ ورىنباسارى

Abai.kz