2020 جىلى 25 مامىردا اقش-تا ميننەاپوليستىك ءبىر پوليتسەي دجوردج فلويد دەگەن افروامەريكالىقتى تىزەسىمەن اسفالتقا ەزگىلەپ ولتىرگەندە بۇكىل اقش-تى تسۋنامي سياقتى نارازىلىق تولقىنى شارپىعان. ناتيجەسىندە بۇكىل پوليتسەيلەر تىزەرلەپ تۇرىپ حالىقتان كەشىرىم سۇراعان.

بىزدە قازاقستاندا 2022 جىلى قاڭتار دۇربەلەڭى كەزىندە «وگون نا پوراجەنيە!» بۇيرىعىمەن 227 ادام وققا ۇشادى. «قاتەلەسىپپىز، كەشىرىم سۇرايمىز!» دەگەن ەشكىم جوق. قازا تاپقان پوليتسيا قىزمەتكەرلەرىنىڭ وتباسىنا 9 ملن تەڭگەدەن وتەماقى تولەندى. ال جازىقسىز وققا ۇشقانداردىڭ وتباسىنا كوك تيىن دا جوق.

بىزدە پوليتسيا جۇمىسىن رەفورمالاۋ تۋرالى ايتىلىپ جۇرگەنىنە بىرنەشە جىل بولدى. پوليتسيا جۇمىسىن باعالاۋ ولشەمدەرى وزگەرتىلەدى دەپ جار سالىنعان. پوليتسيا قىزمەتكەرلەرىنىڭ سانى قىسقارتىلاتىن بولعان. قوعامنىڭ سەنىم دەڭگەيى مەن حالىقتىڭ قاۋىپسىزدىگىن ارتتىرۋ ەڭ باستى نىساناعا الىناتىنى ايتىلعان. بىراق ءبارى وتىرىك ەكەن. وكىنىشكە قاراي قازاقستاننىڭ بۇگىنگى پوليتسياسى سوناۋ وتارشىل اق پاتشا زامانىنان، كەشەگى كەڭەستىك كەزەڭنەن ۇزبەي جالعاسىپ كەلە جاتقان جازالاۋشىلىق فۋنكتسياسى ءتىپتى وزگەرمەگەنىن كورسەتىپ بەردى.

ەندى ارى قاراي پوليتسيا قىزمەتكەرلەرىنىڭ سانى ارتتىرىلاتىنى، ولاردىڭ جاراقتانۋى كۇشەيتىلەتىنى ءمالىم بولدى. قازاقستان ونسىز دا پوليتسەيلىك مەملەكەت ەدى، ەندى سۋپەر پوليتسەيلىك مەملەكەتكە قاراي باعىت ۇستانعانىن كورىپ وتىرمىز.

پوليتسيا قىزمەتىنىڭ جازالاۋشىلىق سيپاتى نازارباەۆ رەجيمى ءومىر ءسۇرىپ تۇرعاندا حالىققا قىزمەت ەتۋ فۋنكتسياسىنا الماسپايتىنىنا كوزىمىز جەتتى. پوليتسيانىڭ قاتىگەزدىكتەرى، ازاماتتاردىڭ كونستيتۋتسيالىق قۇقىقتارىن اياققا تاپتاۋى، تەرگەۋ يزولياتورىنداعى ازاپتاۋلار بيلىك قانشاما جاسىرعىسى كەلسە دە اشكەرە بولىپ جاتىر. حالىقتى ۇنەمى تەمىر كىسەنمەن ۇستاپ تۇرۋعا بولمايدى.

مۇنداي «ەسكى» پوليتسيامەن «جاڭا قازاقستان» قۇرۋ مۇمكىن ەمەس.

مارات ءبايدىلداۇلى 

Abai.kz