جارامسىز ديپلوم: رەسەي بىلىمىنە سالىنعان سانكتسيا
رەسەيدىڭ جوعارۋ وقۋ ورىندارى بەرەتىن ديپلومدار قاجەتسىز بولىپ قالدى. كوپتەگەن الەم قاۋىمداستىقتارى رەسەيدىڭ بارلىق جوعارى وقۋ ورىندارىن اككرەديتتەۋدەن باس تارتتى.
ولار:
AACSB (ۋنيۆەرسيتەتتىك بيزنەس مەكتەپتەردى دامىتۋ قاۋىمداستىعى),
Business Graduates Association (بيزنەس مەكتەپ تۇلەكتەرىنىڭ قاۋىمداستىعى),
AMBA (MBA باعدارلامالار قاۋىمداستىعى),
EFMD (بيزنەس مەكتەپتەردىڭ، مەنەدجمەنتتى دامىتۋمەن اينالىساتىن كومپانيالار مەن قاۋىمداستىقتاردىڭ جاھاندىق جەلىسى).
بۇعان دەيىن پرەزيدەنت قاسىم-جومارت توقاەۆتىڭ: «بولاشاق» باعدارلاماسى رەسەيدىڭ ۇزدىك تەحنيكالىق ۋنيۆەرسيتەتتەرىنە باسىمدىق بەرۋى كەرەك»، - دەگەن ۇندەۋىن Abai.kz پورتالىندا ەگجەي-تەگجەيلى جازعان ەدىك.
مەملەكەت باسشىسى «بولاشاق» باعدارلاماسىنا وزگەرىس ەنگىزىلەتىنى تۋرالى ايتقان سوزىندە:
«ءبىز تىم كوپ ەكونوميست، زاڭگەر، مەنەدجەردى دايىندايمىز. قازىر ءبىز تەحنيكالىق باعىتتاعى ماماندىقتارعا كوبىرەك نازار اۋدارۋىمىز قاجەت. «بولاشاق» باعدارلاماسىن قايتا باعدارلايمىز. جاستارىمىزدى وقۋعا، مۇمكىن ءبىرىنشى كەزەكتە رەسەيدىڭ تانىمال تەحنيكالىق جوعارى وقۋ ورىندارىنا جىبەرەرمىز»،- دەگەن ەدى ول. بۇل – پرەزيدەنتتىڭ رەسەي جوعارى وقۋ ورىندارى تۋرالى جالعىز مالىمدەمەسى ەمەس.
«رەسەيدىڭ ءبىلىمى وتە جاقسى، اسىرەسە، تەحنيكالىق ءبىلىمى. بۇل كوپكە ءمالىم فاكت. مىسالى، ماسكەۋدەگى مفتي، باۋمان ۋچيليششەسى، سونىمەن بىرگە، ءنوۆوسىبىر ۋنيۆەرسيتەتى، تومسك ۋنيۆەرسيتەتى ت.ب. ارينە ەشقانداي مىندەت-تالاپتار جوق. بىراق، رەسەيگە وقۋعا جىبەرگەن دۇرىس دەگەن بولجامىمدى ايتتىم. سەبەبى، بۇل جەردە تىلدىك بارەر بولمايدى، سونى دا ەسكەرۋىمىز كەرەك. بۇل بىرىنشىدەن بولسا، ەكىنشىدەن، ءبىز ستراتەگيالىق ارىپتەس بولعاندىقتان بىزدە بىرلەسكەن كاسىپورىندار، سونىڭ ىشىندە، ءىرى بيزنەسكە قاتىستى كاسىپورىندار بار. بىزگە رەسەيدەن وقىعان تەحنيكالىق كادرلار قاجەت بولادى»، - دەدى پرەزيدەنت.
مەملەكەت باسشىسىنىڭ تاپسىرماسىنان كەيىن ءبىلىم جانە عىلىم ءمينيسترى اسحات ايماعامبەتوۆ ىسكە كىرىسىپ كەتكەنىن مالىمدەدى.
«تەحنيكالىق باعىتتار بويىنشا رەسەيدىڭ ۇزدىك تەحنيكالىق جوو-نىڭ بولىمشەسىن اشۋ بويىنشا كەلىسسوزدەردى باستاپ كەتتىك. ودان بولەك، تاعى ءبىر ۇلىبريتانيالىق ۋنيۆەرسيتەتتىڭ بولىمشەسىن اشۋ بويىنشا كەلىسسوزدەر ءجۇرىپ جاتىر. باتىس وڭىرلەردە دە جەتەكشى تەحنيكالىق ۋنيۆەرسيتەتتەردىڭ بولىمشەسىن اشۋ بويىنشا جوسپارلانعان»، - دەدى ايماعامبەتوۆ.
قازاقستان مەن رەسەي اراسىندا ىنتىماقتاستىق تۋرالى قاۋلىعا قول قويىلىپ، سونىڭ نەگىزىندە، رەسەيدە قازاقستاندىق، قازاقستاندا رەسەيلىك جوو فيليالدارىن اشۋ جوسپارلانعان.
«مۇنداي شەشىم ۇزاق مەرزىمدى ىنتىماقتاستىق جانە ءبىلىم بەرۋ ساپاسىن قامتاماسىز ەتۋ، سونداي-اق، تەحنيكالىق باعىتتاعى كادرلاردى دايارلاۋ ماقساتىندا قابىلداندى»، - دەپ حابارلاعان بولاتىن پرەمەر-ءمينيستردىڭ ءباسپاسوز قىزمەتى.
وسىعان دەيىنگى ءبىز، رەسەي ۋنيۆەرسيتەتتەرىن عىلىمنىڭ تەرەڭىنە بويلاپ، ءبىلىمنىڭ شىڭىنا جەتكىزەدى دەگەن الەمدىك رەيتينگتىڭ سوڭعى ورىندارىنان كورگەنىمىزدى جازدىق. بىز عانا ەمەس، رەسەيدىڭ ءوز عالىمدارى ەلدىڭ عىلىمى قۇردىمعا كەتكەنىن ايتىپ، دابىل قاعۋدا. رەسەي عىلىم اكادەمياسىنىڭ عالىمى نيكولاي دولگۋشكين رەسەيدە قارجى جەتىسپەۋشىلىگىنەن ءبىلىمدى ازاماتتار شەتەلگە كەتىپ، «رەسەي ونداعان جىل بويى عالىمدار سانى تەك ازايۋمەن كەلە جاتقان دامىعان مەملەكەتتەردىڭ ىشىندەگى جالعىز ەل بولىپ قالا بەرەدى»، - دەپ باعا بەرگەن.
ەندىگى كەزەكتە رەسەي جوو-لارىنىڭ بەرگەن ديپلومى الەمدىك رەيتينگ ءۇشىن جارامسىز بولىپ قالماق.
رەسەيدىڭ ۋكرايناعا شابۋىلىنان كەيىن، الەمدە كوپ وزگەرىس بولدى. سانكتسيالاردىڭ قۇرساۋىندا قالعان رەسەي بىرتە-بىرتە «وقشاۋ» ەلگە اينالىپ كەلەدى. كەيبىر ساراپشىلاردىڭ پىكىرىنشە، سوعىس جالعاسا بەرسە، رەسەي 1990 جىلدارداعى ەكونوميكالىق كريزيستى قايتا باستان وتكەرەدى جانە جاعدايىنىڭ ودان ءارى تومەندەي تۇسەتىنىن ايتادى. ەگەر سولاي بولسا، ەكونوميكاسى كۇيرەگەن، حالقىنىڭ جاعدايى تومەن ەلدىڭ وقۋ ورىندارى ساپالى ءبىلىم بەرەدى دەگەنگە سەنۋ تىپتەن قيىن.
ايجان تەمىرحان
Abai.kz