جاڭا زەرتتەۋگە سايكەس، ورتالىق ازيا الەمگە تاۋىق تاراتۋدا ماڭىزدى ءرول اتقارعان. Eurasianet زەرتتەۋىنە سايكەس، ارحەولوگتار ورتالىق ازيادان مىڭداعان جىل بۇرىن ءومىر سۇرگەن تاۋىقتىڭ سۇيەكتەرى مەن جۇمىرتقانىڭ قابىقتارىن تاپقان.

عالىمدار جاقىندا جاڭا تەحنولوگيانىڭ كومەگىمەن ءۇي تاۋىقتارىنىڭ جىبەك جولى ارقىلى تاراعانىن انىقتاعان.

ادام تاريحىن زەرتتەيتىن ماكس پلانك قوعامى ينستيتۋتىنىڭ روبەرت سپەنگلەر جەتەكشىلىك ەتەتىن توبى وزبەكستان مەن تاجىكستان اۋماعىنان 12 بىردەي ارحەولوگيالىق نىساندى زەرتتەگەن. بۇل جەردىڭ بارىنەن جۇمىرتقانىڭ قابىعى تابىلعان. تىپتەن ءبىزدىڭ زامانىمىزعا دەيىنگى 200 جىلدارى ەلدى مەكەن بولعان بۇحارا ماڭىنداعى باش-تەپە جەرىنەن دە جۇمىرتقانىڭ قابىعى تابىلعان.

بۇل زەرتتەۋلەردىڭ ءبارى "تاۋىق قاشان جىبەك جولىنا ءوتتى: تاۋىقتاردىڭ ەجەلگى ورتالىق ازيادا بولعانى جايلى ارحەولوگيالىق جانە مولەكۋليارلىق دالەلدەر" دەگەن اتاۋمەن عىلىمي ماقالا بولىپ باسىلىپ شىقپاق.

سپەنگلەر مەن ونىڭ ارىپتەستەرى پەپتيدتىڭ ىزدەرىن زەرتتەۋ ارقىلى گەنەتيكالىق كودىن انىقتاپ جاتىر. زەرتتەۋ ناتيجەسىنە سايكەس، تاۋىقتاردى ءبىزدىڭ زامانىمىزدان بۇرىن 200 جىلداردان باستاپ، ءبىزدىڭ زامانىمىزدىڭ XII عاسىرعا دەيىن قولعا ۇيرەتكەنى بەلگىلى بولعان.

بۇل تۇرعىدا اۆتورلار ەكى گيپوتەزانى العا تارتادى. ءبىرىنشىسى، تاۋىق ءوسىرۋ ءبىزدىڭ زامانىمىزعا دەيىن بولعان. ەكىنشىسى، الەكساندر ماكەدونسكي ومىردەن وتكەننەن كەيىن، موڭعول شابۋىلىنا دەيىن تاۋىق ءوسىرىپ، جۇمىرتقا وندىرگەن.

اتەش ورتالىق ازيادا ەرجۇرەكتىكتىڭ بەلگىسى رەتىندە سيپاتتالادى، ال زورواستريزمدە تاڭ اتقاندا شاقىراتىن كۇن مەن ءتۇننىڭ ماڭگى كۇرەسى رەتىندە بەلگىلى. زورواستريزمنەن قالعان ادام مەن اتەشتىڭ حيمەرى ورتالىق ازيانىڭ بارلىق جەرىنەن جانە شىڭجاڭنان تابىلعان. زەرتتەۋگە سايكەس، جىبەك جولى بويىنداعى بارلىق ءىرى قالالاردا تاۋىقتىڭ ەتىن تاماققا پايدالانعان.

Abai.kz