قازاقستان حالقى اسسامبلەياسى دەيتىن سوزدە بار دا، ىستە جوق ۇيىم بار، بىزدە. باسقا-باسقا، كوپتەن بولەك سايلاۋ وتكىزىپ، پارلامەنتكە دەپۋتات سايلايدى. قازىرگە دەيىن ماجىلىسكە 9 دەپۋتات كىرگىزىپ وتىر. وتكەندەگى پرەزيدەنت توقاەۆتىڭ سوزىنەن ۇستار بولساق، كەلەر سايلاۋدان باستاپ اسسامبلەيا دەپۋتاتتارىنىڭ سانى بىرنەشە ادامعا ازايادى-مىس.

اۋەلگى فۋنكتسياسى – قازاقستانداعى ەتنوس وكىلدەرىنىڭ اۋىزبىرشىلىگىن ساقتاۋ. ياعني، ەل ىشىندە ۇلتارالىق كيكىلجىڭدەردىڭ الدىن الىپ وتىرۋعى بىرلەستىك. ال رەالدا، ءوز فۋنكتسياسىن مۇلدە اتقارىپ وتىرعان جوق.

مىنە، سول قازاقستان حالقى اسسامبلەياسى الگىندە قازاقستاننىڭ حالقىن ساناپ، بولجامدى تۇردە ۇلتتاردىڭ ۇلەسىپ ەسەپتەپتى. قاراڭىز:

قحا-نىڭ جىل باسىنان بەرگى ەسەپ بويىنشا، قازاقستان حالقىنىڭ سانى -  19 ملن 122 مىڭ ادام.

قازاقتار - 69,03%،

ورىستار - 18,47%،

وزبەكتەر - 3,29%،

ۇيعىرلار - 1,5%،

ۋكرايندار - 1,3%،

تاتارلار - 1,06%،

نەمىستەر - 0,92%،

تۇرىكتەر - 0,61%،

كارىستەر - 0,57%،

ءازىربايجاندار - 0,61%،

دۇنگەندەر - 0,40%،

بەلارۋستار - 0,26%،

تاجىكتەر - 0,27%،

كۇردتەر - 0,25%،

شەشەندەر - 0,18 %،

پولياكتار - 0,15%،

باشقۇرتتار - 0,09%، جانە باسقا ەتنوستاردىڭ سانى 1,04% دەپ كورسەتكەن.

بۇل اسسامبلەيانىڭ ەسەبى. سول قحا ءوزىنىڭ 2026 جىلعا دەيىنگى دامۋ تۇجىرىمداماسىن جاريالاپتى.

«ماسەلەن، سوڭعى ءۇش جىلدا ەل حالقىنىڭ سانى 2,6%-عا ءوستى. بۇل رەتتە كوشى-قونعا، حالىقتىڭ جىنىستىق، جاس قۇرامىنىڭ وزگەرۋىنە، ەتنوستاردىڭ ەل ىشىندە ورنالاسۋىنا جانە ءارتۇرلى وڭىرلەردىڭ ەتنودەموگرافيالىق ەرەكشەلىكتەرىنىڭ كۇشەيۋىنە بايلانىستى ەتنوالەۋمەتتىك پروتسەستەر ديناميكاسىنىڭ كۇردەلەنۋىن كورۋگە بولادى. اقپاراتتىق الاڭدا قازاقستاندىق ازاماتتار اراسىنداعى ەتنوسارالىق قاتىناستارعا تەرىس اسەر ەتۋى مۇمكىن ەلدەگى ەتنوسارالىق جاعدايدىڭ جاي-كۇيى تۋرالى تەرىس دۇنيەتانىمدىق كوزقاراستاردىڭ تارالۋى بايقالادى. ەلدەگى ەتنوسارالىق بەيبىتشىلىك پەن بىرلىكتى كەڭىنەن جاريالاۋمەن بىرگە «وشپەندىلىك ءتىلىنىڭ» دە بار ەكەندىگى بايقالادى»، - دەپ جازلىعان قۇجاتتا.

قازاقستاندا حالىق ساناعى بىلتىر وتكەن. ءۇشىنشى جولعى ساناقتىڭ قورىتىندى ەسەبىندە – «قازاقستان حالقىنىڭ سانى 19,1 ملن ادام» دەپ كورسەتىلگەن. قازاقتاردىڭ ۇلەسى – 70,18 پايىزدى قۇراعان. بۇل رەسمي اقپارات. ال بەيرەسمي ەسەپتە قازاقستانداعى قازاقتاردىڭ ۇلەس سانى 80 پايىزدان اسىپ جىعىلادى. ياعني، ارى ايت تا، بەرى ايت، قازاقتار دومينانتتى ۇلتقا اينالعان.

جالپى، حالىق ساناعى – ۇلكەن ساياسات. ءدال وسى حالىق ساناعىنا بايلانىستى بيلىك ۇلتتىق ساياساتتىڭ ستراتەگياسىن تۇزەدى. ال اسسامبلەيا جاريالاعان ەسەپتە – قازاقتاردىڭ سانى بىرنەشە ەسەگە ازايتىلىپ كورسەتىلگەن ەكەن. 70 پايىزعا جەتپەيدى. بىزشە بولسا، بۇل دا – ساياسات. اسسامبلەياداعى الا-قۇلا ازاماتتاردىڭ قازاقستاندى «پوليەتنيكالىق مەملەكەت» دەپ اتاۋدىڭ امال-ايلاسى.

نۇرگەلدى ابدىعانيۇلى

Abai.kz