تومەندەگى دەرەكتى فيلم - ۋكرايناداعى سوۆەتتەر وكىمەتى قولدان جاساعان اشارشىلىق جايلى جان-جاقتى باياندايدى. دەرەكتى كينونى گرۋزيانىڭ «پيك» تەلەارناسى تۇسىرگەن.

تومەندەگى دەرەكتى فيلم - ۋكرايناداعى سوۆەتتەر وكىمەتى قولدان جاساعان اشارشىلىق جايلى جان-جاقتى باياندايدى. دەرەكتى كينونى گرۋزيانىڭ «پيك» تەلەارناسى تۇسىرگەن.

قانقۇيلى قىزىلدار وكىمەتىنىڭ تۇسىندا قاساقانا قولدان ۇيىمدىستارىلعان اشارلىقتىڭ شەڭگەلىنە قازاق حالقى دا تاپ بولىپ ەدى. 1992 جىلى وسى ماسەلەنى ارنايى زەرتتەگەن قازاقستان رەسپۋبليكا جوعارعى كەڭەسى تورالقاسىنىڭ كوميسسياسى ءوزىنىڭ قورىتىندىسىندا: «قازاق ەلى اشتىقتان جانە سوعان بايلانىستى ىندەتتەردەن، سونداي-اق تابيعي ءولىم دەڭگەيىنىڭ ۇنەمى جوعارى بولۋىنان 2 ملن. 200 مىڭ ادامنان، ياعني بارلىق قازاق حالقىنىڭ 48 پروتسەنتىنەن ايىرىلدى. اشارشىلىقتان قازاقستاندا قازاقتاردىڭ ۇشتەن ءبىرى عانا قالدى. نەگىزىنەن جاس بالالار مەن ايەلدەر قىرىلعاندىقتان ونىڭ دەموگر. زاردابى اۋىر بولدى. قازاقتاردىڭ سان جاعىنان ءوسۋىن قاتتى تەجەدى. كەيىننەن اسىرا سىلتەۋشىلىكتىڭ شىن ءمانى ساياسي بۇركەمەلەنگەنىمەن بۇل اشارشىلىق «قىزىل قىرعىن»، «گولوششەكيندىك گەنوتسيد» دەگەن تاريحي اتقا يە بولدى. گولوششەكيندىك گەنوتسيدتىڭ قازاق حالقىنا الىپ كەلگەن شىعىنى الەم تاريحىندا (پروتسەنت ەسەبىمەن) گيتلەرشىلدەردىڭ ەۋروپاداعى ەۆرەيلەرگە جاساعان سويقانىمەن پارا-پار كەلىپ، كامپۋچياداعى «قىزىل كحمەرلەر» زاردابىنان اسىپ تۇسەدى. 1932 مەشىن جىلى بولعان بۇل زۇلمات 20-عاسىرداعى ادامزات بالاسىنا قارسى جاسالعان ەڭ ورەسكەل قىلمىستاردىڭ ءبىرى بولىپ سانالادى»، دەگەن بولاتىن.

ءدال وسىنداي زۇلماتتى ۋكراين حالقى دا باستان كەشىردى. ۋكراينا تاۋەلسىزدىك العاننان بەرى «گولودومور» ماسەلەسىن حالىقارالىق دارەجەدە كوتەرىپ، وعان الەم ەلدەرىنىڭ نازارىن اۋدارىپ جاتىر. ءتىپتى، بولشەۆيكتەر وكىمەتىنىڭ تىكەلەي مۇراگەرى رەسەيدەن وتەماقىدا تالاپ ەتپەك نيەتتەرى بار ەكەندەرىن بىلدىرگەن.

ال، ءبىز... استانادا ءبىر ەسكەرتكىش اشتىق. الماتىداعى ەسكەرتكىش قويىلادى دەگەن جەردە بيلىكتىڭ ۋادەسى جازىلعان قارا تاس قانا تۇر. بار اتقارعان شارۋامىزدىڭ باس-اياعى وسى. دەسەكتە، ازاماتتىق قوعام تاراپىنان سەرپىلىس بايقالادى. وعان ناقتى دالەل مىناۋ:

باس رەداكتورلار مەن جۋرناليستەردءىڭ نازارىنا!

6 جەلتوقسان كۇنى الماتى قالاسىندا «1931-33 جىلدارداعى قازاقستانداعى اشتىق: سەبەبى مەن سالدارى» اتتى تاقىرىپتا عىلىمي-تاجىريبەلىك كونفەرەنتسيا وتەدى.

كونفەرەنتسيادا قايدار الداجۇمانوۆ، تالاس وماربەكوۆ، مامبەت قويگەلديەۆ ءازىمباي عالي سىندى عالىمدارمەن قاتار جازۋشى سماعۇل ەلۋباي، بەيبىت قويشىباي باستاعان ۇلت جاناشىرلارى بايانداما جاسايدى دەپ كۇتىلۋدە.

ۇيىمداستىرۋشىلار:

قازاقستان تاريحشىلار قاۋىمداستىعى

ش.ءۋاليحانوۆ اتىنداعى تاريح جانە ەتنولوگيا ينستيتۋتى

قر مەملەكەتتىك ورتالىق مۇراعات

«اباي-اقپارات» قازاق ينتەرنەتىن دامىتۋ قورى

«الاش جولى» قوعامدىق قورى

قازاقستاننىڭ «ادىلەت» تاريحي اعارتۋ قوعامى

وتەتىن ورنى: الماتى قالاسى اباي داڭعىلى 39 (بايسەيىتوۆا كوشەسىنىڭ قيىلىسى) قر مەملەكەتتىك ورتالىق مۇراعاتىنىڭ ءماجىلىس زالى

باستالۋى: ساع. 9.30

تەل. 8-701-447-58-94

"Abai.kz"