قازاقستانداعى تىلدىك رەفورما ەلىمىزدىڭ ساياسي تاۋەلسىزدىككە يە بولۋىمەن تىكەلەي بايلانىستى. ەگەمەندىگىن پاش ەتكەن پوستكەڭەستىك مەملەكەتتەردىڭ بارلىعىندا دا ساياسي، ەكونوميكالىق رەفورمالار جۇرگىزىلدى. ول تۇسىنىكتى دە. ال تىلگە كەلسەك، مۇنداي رەفورمالار ءالىپبي اۋىستىرۋمەن بايلانىستى بولدى. وسى باعىتتا الماتى قالاسىنىڭ تىلدەردى دامىتۋ باسقارماسى قوعاممەن بەرىك بايلانىستا جۇمىس ىستەپ جاتىر.

مەملەكە باسشىسى مۇرىندىق  بولعان جاڭا قازاقستاندى قۇرۋدا ءتىلدى ساقتاۋ ءتىپتى بولەك ماسەلە. بۇل رەتتە ءتىل رەفورماسى جاسالۋى كەرەك. پرەزيدەنتتىڭ بۇل سوزدەرىن قولداعان الماتىلىق قوعام قايراتكەرلەرى بۇل ىسكە جاستاردى تارتۋ قاجەتتىگىن العا تارتادى.

وسى رەتتە بىرقاتار قوعام بەلسەندىلەرى جانە ءدىن وكىلى پرەزيدەنتتىڭ سۇحباتىندا ايتىلعان ماسەلەلەردى قولداپ، الدىمەن ەل بولىپ اۋىزبىرشىلىكتى ساقتاۋىمىز ماڭىزدى دەگەن پىكىر ءبىلدىردى.

قالالىق قوعامدىق كەڭەس مۇشەسى، قالالىق حالىقارالىق قازاق ءتىلى قوعامىنىڭ توراعاسى قۇسمان شالاباەۆ

«پرەزيدەنتىمىز ءتىلدى رەفورمالاۋ كەرەك دەپ وتىر. ءتىلى مەن ءدىنى كەتسە مەملەكەت قۇريدى دەگەن ءسوز بار. سوندىقتان ءبىز قازىر تىلگە وتە قاتتى كوڭىل ءبولۋىمىز كەرەك. جاستاردى كوپ تارتۋىمىز قاجەت، قازىر وسى جاعىندا كوپ جۇمىس ىستەپ جاتىرمىز»، - دەيدى.

الماتى قالاسىنىڭ باس يمامى تولەبي وسپان:

«پرەزيدەنت جاڭا قازاقستان قۇرامىز دەپ جاتىر. وسى جەردە نازار اۋدارساق، «قۇرامىن» دەگەن جوق، «قۇرامىز» دەدى. ءاربىر سالانىڭ وكىلى وسى باعىتتا، جاڭا قازاقستاندى قالىپتاستىرۋدا ءوزىنىڭ ۇلەسىن قوسۋى كەرەك. ءدىن باعىتىندا دا ءمۇفتيات ءوزىنىڭ قۇرامىمەن وسى ەلدىڭ ىشىندەگى تۇراقتىلىقتى، تىنىشتىق ساقتاۋداعى ءوزىنىڭ تيتتەي دە ۇلەسىن قوسۋ ءۇشىن قامدانىپ جاتىر»، - دەدى.

قاڭتار وقيعاسى تاۋەلسىزدىككە تات تۇسىرمەۋدى، ەركىندىكتىڭ قانشالىقتى قاستەرلى ەكەنىن ۇقتىردى. وسى رەتتە تاۋەلسىزدىكتىڭ سيمۆولى بولعان الماتىنى رەتكە كەلتىرۋگە ارنايى تاپسىرما بەرىلگەن ەدى.

پرەزيدەنت سۇحباتىندا ەگەمەن ەلدى «دەربەستىگىن جالاڭ سوزبەن نەمەسە ۇرانمەن ەمەس، ناقتى ىسپەن دالەلدەيتىن ەل» دەپ سيپاتتادى. ال ناقتى ىسپەن دالەلدەۋدە بىلىكتى مامان، ءبىلىمدى قوعام قاجەتتىگى بەلگىلى. سوندىقتان دا ساپالى ادام، ادام كاپيتالى سياقتى ماسەلەلەر وزەكتى.

ءابۋ حانيفا» مەدرەسە-كوللەدجىنىڭ ديرەكتورى قۇلمۇحامەد ماحامبەت:

«الماتى قالاسى مەملەكەتىمىزدىڭ ايناسى بولعاندىقتان، ونىڭ كەلبەتىن بۇرىنعى قالپىنا كەلتىرۋگە بارلىق ادام جۇمىلا كىرىسۋى كەرەك. اركىم ءوز سالاسى ارقىلى ءوز ۇلەسىن قوسۋى كەرەك. ويتكەنى «وتاندى ءسۇيۋ - يماننان» دەگەن قاناتتى ءسوز بار. ءار ادام ءوزىنىڭ وتانىن، تۇراتىن قالاسىن ءسۇيۋى كەرەك. سول جەردىڭ تازالىعى، اۋىزبىرشىلىگى، تىنىشتىعى ءۇشىن اركىم ءوز ۇلەسىن قوسۋى كەرەك»، - دەدى.

جاڭا قازاقستاندى قۇرۋدا ءتىلدى ساقتاۋ ءتىپتى بولەك ماسەلە. بۇل رەتتە ءتىل رەفورماسى جاسالۋى كەرەك. وتە نازىك دۇنيەگە بايىپپەن، سارالاي قاراعان ءجون دەدى مەملەكەت باسشىسى.

ايتىلىپ جاتقان ماسەلە، قايتا قارالار قۇندىلىقتار، جاڭا مىندەتتەر كوپ. ۇدەرە كوشىپ، داۋرىققاننان بىلەكتى سىبانىپ، بىرىگە ىسكە كىرىسۋ ارتىق بولىپ تۇر قازىر. پرەزيدەنت ايتقانداي «قازاقستاننىڭ بولاشاعى سول كەزدە جارقىن بولاتىنى ءسوزسىز».

ءتىلدى جاڭعىرتۋ كەزىندە تىكەلەي لينگۆيستيكالىق ماسەلەلەرمەن بىرگە كوپتەگەن ۇيىمداستىرۋشىلىق شارالارى دا جۇزەگە اسىرىلماق. ولاردىڭ ىشىندە ءتىل ۇيرەتۋ ادىستەمەسىنىڭ ورتاق جۇيەسىن قالىپتاستىرۋعا بايلانىستى مىندەتتى ايتۋعا ءتيىسپىز. ياعني ەلىمىز بويىنشا بالاباقشادان باستاپ مەملەكەتتىك قىزمەتكەرگە، جالپى، ەرەسەك تۇرعىندارعا دەيىن مەملەكەتتىك ءتىلدى يگەرتۋدىڭ جۇيەسى جاسالماق. بۇل ءتىلىمىزدىڭ قولدانىس اياسىن كەڭەيتۋگە ۇلكەن سەرپىن بەرمەك.

بۇل ورايدا حالىقارالىق «قازاق ءتىلى» قوعامىنىڭ الماتى قالاسىنداعى توراعاسى قۇسمان شالاباەۆتىڭ: «قازاقستاندا تۇرىپ، قازاق تىلىندە قاتە جىبەرۋىمىز ۇيات!» دەگەنىنە قوسىلامىز.

Abai.kz