جۋرناليست گۇلبانۋ ابەنوۆا «ۇناماسا كوشىپ كەت» دەيتىن قورعانىس مينيسترىمىزگە ءۇشبۋ حات جولداپتى. ول ءوز جازباسىندا ولگا شيشيگينا شوۆينيستىك ارەكەتتەر جاساۋدا دەپ ايىپتايدى. «ەتنيكالىق وركوكىرەكتىك، باسشىلىققا تەك سلاۆيان وكىلدەرىنىڭ تاعايىندالۋى» جايلى ايتىپتى. «ول قىزمەتكە تاعايىندالعالى بەرى تەك قانا سلاۆيان وكىلدەرىن عانا قىزمەتكە الىپ جاتىر», - دەيدى.

ونىڭ جازۋىنشا، بەلگىلى سپورتشى، وليمپيادا چەمپيونى ولگا شيشيگينانى قورعانىس ءمينيسترى رۋسلان جاقسىلىقوۆ وسى جىلدىڭ ءساۋىر ايىندا ورتالىق سپورت كلۋبىنىڭ ۇجىمىنا تانىستىردى. مينيستر ونى قر قم سپورت كوميتەتىنىڭ – ارميانىڭ ورتالىق سپورت كلۋبىنىڭ توراعاسى ەتىپ تاعايىنداعان.

جۋرناليست ولگا شيشيگينا كەلگەن سوڭ، جۇمىستان قۋىلعان قىزمەتكەردىڭ مالىمدەمەسىن Facebook پاراقشاسىنا جاريالادى.

«سىزگە قر قورعانىس مينيسترلىگى ورتالىق سپورت كلۋبىنىڭ سپورت كوميتەتى ۇجىمىنىڭ اتىنان جۇگىنىپ وتىرمىن. مەن وسى ۇيىمدا اسكەري قىزمەتكەر بولىپ ىستەدىم. ول كەزدە ۇجىم تاتۋ، ورتا جاعىمدى بولاتىن. بىراق، ۇيىمنىڭ بۇگىنگى كۇيى مەنى الاڭداتىپ وتىر. شيشيگينا ولگا باسشىلىققا كەلگەلى ۇجىمنىڭ جاعدايى ناشارلادى. بۇل مەنىڭ بۇرىنعى وفيتسەرلەرىم مەن سەرجانتتارىما جاعىمسىز اسەر ەتۋدە. ول كەلگەن سوڭ، مەن جۇمىستان شىقتىم، دالىرەك ايتقاندا شىعارىپ جىبەردى. ول كەزدە مەن ازاماتتىق قىزمەتكەر ەدىم، بارلىق شاقىرۋ قۇجاتتارى دايىن بولعانىنا قاراماستان، ولار مەنى شاقىرۋدان باس تارتتى.

ول تاعايىندالعاننان كەيىن ۇجىمدا تەك سلاۆيان ۇلتىنان تۇراتىن ەليتا قۇرىلدى. ەتنيكالىق تاكاپپارلىق ءوستى.  اسكەريلەردى جارعىنىڭ نە ەكەنىن بىلمەيتىن ازاماتتىق قىزمەتكەرلەر باسقارا باستادى. ۇلتتىق اسكەري قىزمەتشىلەرگە، ساربازدار مەن سەرجانتتارعا، وفيتسەرلەرگە، پولكوۆنيكتەرگە جانە پودپولكوۆنيكتەرگە دەگەن كوزقاراس وتە كۇرت وزگەردى.

مەن ەتنوسارالىق قاقتىعىستارعا قارسىمىن، بىراق سپورت كوميتەتىندە بولىپ جاتقان وقيعالار ەتنيكالىق ءتارتىپتى بۇزىپ جاتىر. بۇل مەنى قاتتى الاڭداتادى.

مىسالى، ولگا شيشيگينا تاعايىندالعان ساتتەن باستاپ ازاروۆا تاتيانا باس باپكەر لاۋازىمىنا ازاماتتىق قىزمەتكە قابىلداندى. سودان باستاپ ولگا شيشيگينانىڭ كەڭسەسىنەن شىقپايتىن بولدى.

ونىڭ قارۋلى كۇشتەردە تاجىريبەسى جوق، سوعان قاراماستان سپورت كوميتەتىنىڭ شتاتتىق قۇرىلىمىن ازىرلەيدى، ونىڭ قىزمەتىنە جاتپايتىن جۇمىسقا: كادرلىق، قارجىلىق، اقىلى قىزمەتتەر، ساتىپ الۋ، ماتەريالدىق-تەحنيكالىق قامتاماسىز ەتۋ، كومانديردىڭ ساياسي-اعارتۋ جانە تاربيە جۇمىسىنا ارالاسادى. بارلىق ءىسساپارلار سونىمەن كەلىسىلەتىن بولدى.

ولگا شيشيگينانىڭ بەيرەسمي ءبىرىنشى ورىنباسارى بولىپ العان ول، سپورت كوميتەتىندە بولىپ جاتقان بارلىق ىسكە اسەرىن تيگىزىپ وتىر.

ونىڭ ۇستىنە، سلاۆيان ۇلتىنا جاتپايتىن اسكەري قىزمەتشىلەرگە دورەكى سويلەپ، تومەندەتەدى. بۇل –  ءشوۆينيزمنىڭ ايقىن بەلگىلەرى.  شتاب باستىعىنىڭ ءبىرىنشى ورىنباسارى ونىڭ اديۋتانتى سياقتى ەرىپ جۇرەدى. شيشيگينا كەلگەننەن كەيىن جۇمىسقا تەك سلاۆيان ۇلتىنان شىققان قىزمەتكەرلەر مەن اسكەري قىزمەتشىلەر قابىلداندى. ىشتەگى نەگىزگى لاۋازىمدارعا دا ۇلتتىق وزگەشەلىگى بويىنشا تاعايىندالادى.

تولىق جۇمىس كۇنىنە قابىلدانعان كوپتەگەن قىزمەتكەرلەر جۇمىستا وتىرمايدى. ولاردىڭ باسقا جەردە نەگىزگى قىزمەتتەرى بار. بۇل –  ەڭبەك كودەكسىنە قايشى ارەكەت. مىسالى، ت.ازاروۆا حانىم، پ. ستەپانەنكو ت.ب. باسقا جەردە نەگىزگى جۇمىستارى بار. بىراق مۇنداعى جۇمىس كەستەسى بويىنشا ولار سەگىزگە دەيىن جۇمىستا وتىرۋى كەرەك.

ورتالىق سپورت كلۋبىنىڭ جاڭا شتاتتىق قۇرىلىمىن جوسپارلاۋ ءار ءتۇرلى باعىتتار بويىنشا توراعانىڭ ورىنباسارلارىمەن جانە ءبولىم باستىقتارىمەن تالقىلانعان جوق.

الدىن الا 50-گە جۋىق «كەرەك ەمەس» ادامنىڭ ءتىزىمى جاسالدى، نەگىزىنەن جەرگىلىكتى ۇلتتىڭ وفيتسەرلەرى مەن سەرجانتتارى (قازاقتار) جۇمىسسىز قالماق. ولار وتىرىستارىنا ورىنباسارلار مەن ءبولىم باستىقتارىن قاتىستىرمايدى. بوكس، دزيۋدو، سامبو، قويان-قولتىق جەكپە-جەك، كۇرەس جانە ت.ب. سپورت تۇرلەرىنەن جوعارى جەتىستىكتەرگە جەتكەن سپورتشىلار قىسقارتۋعا ۇشىراپ جاتىر. مۇنداي سپورت تۇرلەرىنەن ناتيجە كورسەتەتىن نەگىزىنەن ءوزىمىزدىڭ جەرگىلىكتى جىگىتتەر ەكەنىن بىلەسىزدەر.

كەيبىرلەرىنىڭ كەلىسىمشارتىن ۇزارتۋدان باس تارتىپ، بەتتەرى بۇلك ەتپەستەن جۇمىستان شىعاراتىنىن ايتىپ جاتىر.

مىسالى، سورا راحمونوۆا (شاۆحات راحمونوۆتىڭ تۋعان باۋىرى) قويان-قولتىق ۇرىستان ەكى دۇركىن الەم چەمپيونى اتانعىن، قازىرگى كۇنى مما ءبىرىنشى ليگاسىنىڭ بالۋانى. ءيا، ول ورىس تىلىندە ناشار سويلەيتىن شىعار، بىراق سپورتتىق كورسەتكىشتەرى كەرەمەت.

مۇنداي اتاقتى سپورتشىلار از ەمەس. بوكستان ەڭبەك سىڭىرگەن سپورت شەبەرلەرى ءبىرجان جاقىپوۆ، قايرات ەراليەۆ، دزيۋدوشى اعايىندى قىرعىزباەۆتار، قويان-قولتىق جەكپە-جەكتەن الەم چەمپيونى تۇرسىن ايان جانە ت.ب. باسقا دا بولاشاعىنان ءۇمىت كۇتتىرەتىن جاس سپورتشىلارعا قىسقارتۋ قاۋپى ءتونىپ تۇر.

بىراق مانساپ جولىن اياقتاعان، سپورتشىلار ۆلاسوۆ دەنيس، ۆلاسوۆا ماريا، دەۆياتەريكوۆ ارتەم جانە ت.ب. جوعارى ناتيجەلەرگە قول جەتكىزبەسە دە بىرنەشە اي بويى وقۋ-جاتتىعۋ جيىندارىنا قاتىسىپ جۇرەدى. سونداي-اق ولاردىڭ لاۋازىمىن كوتەرۋ جوسپارلانۋدا.

ۇجىمداعى جاعداي ابدەن شيەلەنىسكەن. اسكەري قىزمەتشىلەر جۇمىس ورنىنان ايىرىلماۋ ءۇشىن نارازىلىقتارىن كورسەتپەي وتىر. ولگا شيشيگينانىڭ وليمپيادا چەمپيونى رەتىندەگى بەدەلى مەن مينيسترمەن جاقسى قارىم-قاتىناسىن كورىپ وتىرعان اسكەري قىزمەتشىلەر ونىمەن سوزگە كەلگىسى كەلمەيدى.

ول مينيسترمەن جاقسى قارىم-قاتىناسىن پايدالانىپ، اسكەري قىزمەتشىلەردى شتاتتىق ءىس-شارا بويىنشا جۇمىستان شىعارىپ جىبەرەتىنىن ايتىپ، اشىقتان-اشىق قورقىتادى.

(سۋرەتتە - فارحات تالاپوۆ)

جاقسى سپورتشى – بىلىكتى ۇيىمداستىرۋشى دەگەندى بىلدىرمەيدى. ونىڭ سپورت كوميتەتىندەگى باسشى رەتىندەگى بارلىق قىزمەتى تەك اقىلى قىزمەتتى جۇزەگە اسىرۋعا باعىتتالعان. بۇل ءتىپتى ورتالىق سپورت كلۋبىنىڭ نەگىزگى مىندەتىنە جاتپايدى. جارايدى، جۇمىستى دۇرىس تۇسىنبەۋ دەگەن نارسە بار، بىراق ول نەگە ۇجىمدا ۇلتارالىق ارازدىق وتىن تۇتاتىپ وتىر؟

ارميانىڭ ورتالىق سپورت كلۋبى، ەڭ بىرىنشىدەن، اسكەري مەكەمە. ۇجىمداعى قاتىناستار جارعىعا سايكەس قاتاڭ تۇردە قالىپتاسۋى كەرەك.

مەن بۇرىنعى اسكەري قىزمەتشى رەتىندە سپورت كوميتەتىندە بولىپ جاتقان بەي بەرەكەتسىزدىك تۋرالى ايتۋدى ءوز پارىزىم دەپ سانايمىن. ورىس تىلىندە جازعان سەبەبىم، بارىنە تۇسىنىكتى بولسىن دەدىم. مەن ۇلتشىل ەمەسپىن، بىراق زاڭسىزدىققا كوز جۇما المايمىن.

مەن ۇلتشىل ەمەسپىن، بىراق بولىپ جاتقان مىنا شارۋا مەنىڭ نامىسىما قاتتى تيەدى. مەن ءوز ۇلتىمدى، ءوز ءتىلىمدى سىيلايمىن جانە سىيلاتامىن. بۇنداي بىلىققا جول بەرمەيمىن. شىدامنىڭ دا شەگى بار. ەگەر ول وسىلاي جالعاسا بەرسە، ۇلكەن نارازىلىقتار مەن تارتىپسىزدىكتەرگە اكەلۋى مۇمكىن. قۇرام جارىلۋعا شاق قالىپ وتىر.

جاقىندا ەل پرەزيدەنتى قاسىم-جومارت توقاەۆ ءوز سوزىندە «ەتنيكالىق تاكاپپارلىقتىڭ، كەمسىتۋشىلىكتىڭ جانە ەتنوسارالىق قاقتىعىستىڭ كەز كەلگەن كورىنىستەرىن ەشكىمگە قاراماي قاتاڭ تۇردە جولىن جابۋ كەرەك» ەكەنىن اتاپ ءوتتى.

وسىعان بايلانىستى قر قم  ارميانىڭ ورتالىق سپورت كلۋبى ۇجىمى پرەزيدەنتكە جانە باس پروكۋراتۋراعا ۇندەۋ جولدادى. سىزدەردەن سپورت كوميتەتىندەگى شوۆينيزم، ۇلتىنا قاراي قۋدالاۋعا ۇشىراتۋ سالدارىنان ۇلتتىق قاقتىعىستىڭ الدىن-الۋدى سۇراپ، ۇندەۋىمىزدى جاريالاۋدى سۇرايمىز.

قر قم ارميانىڭ ورتالىق سپورت كلۋبى ۇجىمى اتىنان كومەك سۇرايمىن

قۇرمەتپەن، فارحات تاپالوۆ»، - دەپ جازىلعان ۇندەۋدە.

جۋرناليست وسى مالىمدەمە بويىنشا، قازاقستان رەسپۋبليكاسى قورعانىس مينيسترلىگىنەن وتىنىشتە كورسەتىلگەن فاكتىلەردى تەكسەرۋ جونىندەگى قوعامدىق كوميسسيا قۇرۋدى سۇرادى.

بۇل ولگا حانىم قازاقتىڭ اتىنان وليمپيادا چەمپيونى اتاندى. قازاقتىڭ نانىن جەپ، سۋىن ءىشتى. وليمپيادانىڭ جۇلدەسىنەن بولەك، قازاقتىڭ دا قوماقتى قارجىسىن قالتاعا سالدى. پارلامەنتتە تاپجىلماي ۇزاق جىل وتىردى. ەندىگى ءىسى مىناۋ بولسا، سۇمدىق... اق-قاراسىن قۇزىرلى مينيسترلىك انىقتاۋ كەرەك! مينيسترلىكتەن جاۋاپ كۇتەمىز...

ايجان تەمىرحان

Abai.kz