باقىتگۇل بايمولداقىزى. جاپىراعى جاۋراعان قۇبا تالداي
ىزعار ۇلىپ - جانىمنىڭ ءبىر قاتپارلى شىڭ - جارىندا،
وگەيلىگىن تانىتتى مۇڭدار مۇڭعا.
قىزدار ۇلىق - تۇسكەنىنشە اق ۇيگە كەلىن بولىپ،
تونالعانشا توعجان-كۇت، كەرىم-قورىق
ءجۇز قارىلىپ - جۇت تىرلىكتىڭ جۇپىنى زاڭدىلىعى -
قۇلاپ ۇشقان قۇستاردىڭ ساڭعىرىعى...
***
اي...
(اقىرىن كۇت دەر ەم...)
ماحاببات مەندەگى،
تاۋسىلىپ بىتپەگەن،
كۇتەمىن ءالى كۇن،
سەزىمدى كۇتپەگەن.
اياقتالمايتىنداي،
سوڭى ءبىر نۇكتەمەن،
اي...
(سابىرمەن توسقايسىن...)
سەنەتىن يمانداي،
سەن ماعان دوستايسىن.
شالقىعان شاعىمدى،
ساۋلەڭمەن قوشتايسىڭ.
تىلسىمدىعىڭمەن،
جالقىعا قوسقايسىن...
***
الاتاۋ، اينالايىن ايباتىڭنان،
اقشاڭقان، اقباس شىڭىڭ جايعا اتىلعان.
اڭقىعان اڭعارىڭنان اقجۋسانىڭ،
ايمالار القىمىڭنان مايدا تۇمان.
الاتاۋ، اسقاق بىتكەن تاۋ تورەسى،
سەسكەنەر سەڭگىرىڭەن جاۋ توبەسى.
ارايلى اپپاق نۇرعا بوككەن باسىڭ،
سەكىلدى سەكسەن قىزدىڭ ساۋكەلەسى.
***
قۇرسىن ءبارى،
تابيعات تىلسىمدارى.
تۇر سىنعالى،
جۇرەگىم گۇل سىندارلى.
شالىندىرىپ،
شۋىنا مالىندىرىپ.
جارىم قىلىپ،
جىبەردى جانىمدى ۇگىپ.
ىزعار ۇلىپ - جانىمنىڭ ءبىر قاتپارلى شىڭ - جارىندا،
وگەيلىگىن تانىتتى مۇڭدار مۇڭعا.
قىزدار ۇلىق - تۇسكەنىنشە اق ۇيگە كەلىن بولىپ،
تونالعانشا توعجان-كۇت، كەرىم-قورىق
ءجۇز قارىلىپ - جۇت تىرلىكتىڭ جۇپىنى زاڭدىلىعى -
قۇلاپ ۇشقان قۇستاردىڭ ساڭعىرىعى...
***
اي...
(اقىرىن كۇت دەر ەم...)
ماحاببات مەندەگى،
تاۋسىلىپ بىتپەگەن،
كۇتەمىن ءالى كۇن،
سەزىمدى كۇتپەگەن.
اياقتالمايتىنداي،
سوڭى ءبىر نۇكتەمەن،
اي...
(سابىرمەن توسقايسىن...)
سەنەتىن يمانداي،
سەن ماعان دوستايسىن.
شالقىعان شاعىمدى،
ساۋلەڭمەن قوشتايسىڭ.
تىلسىمدىعىڭمەن،
جالقىعا قوسقايسىن...
***
الاتاۋ، اينالايىن ايباتىڭنان،
اقشاڭقان، اقباس شىڭىڭ جايعا اتىلعان.
اڭقىعان اڭعارىڭنان اقجۋسانىڭ،
ايمالار القىمىڭنان مايدا تۇمان.
الاتاۋ، اسقاق بىتكەن تاۋ تورەسى،
سەسكەنەر سەڭگىرىڭەن جاۋ توبەسى.
ارايلى اپپاق نۇرعا بوككەن باسىڭ،
سەكىلدى سەكسەن قىزدىڭ ساۋكەلەسى.
***
قۇرسىن ءبارى،
تابيعات تىلسىمدارى.
تۇر سىنعالى،
جۇرەگىم گۇل سىندارلى.
شالىندىرىپ،
شۋىنا مالىندىرىپ.
جارىم قىلىپ،
جىبەردى جانىمدى ۇگىپ.
ارقام تالىپ،
ويلارعا ارقاندىلىپ،
دارحان قالىپ،
كەتكەندەي تالقىندىلىپ.
اھ ۇرامىن،
اجالدى شاقىرامىن.
ساپىرامىن،
سارالا جاپىراعىن.
***
وسى ءبىر سەنىڭ ەلسىز قىزعانىشىڭ -
كوڭىلىنىڭ كوكتەمىن بۇزعانى شىن،
كوبەسىنەن سوگىلىپ كونبىستىگىم،
كوكىرەكتە كوبەيدى سىزدانىسىم.
جان-جۇرەگىم جابىعىپ جاسقا تۇنىپ،
ءجۇرمىن باسقا ويلارمەن باس قاتىرىپ.
جۇرەكسىنە قارايمىن اينالاما،
جۇرەگىمنەن الارداي تاسپا ءتىلىپ.
(بولماسا دا ۇجدانىم جات ۇرلاعان)
جانارتاۋلار سەكىلدى اتىلماعان.
جالىنىمدى جاسقايمىن، تۇنشىعامىن،
جانىپ تۇرىپ وتتارعا لاپىلداعان...
***
تاۋلارىم الىستاماڭدار،
(مەندەگى تانىس ساعان زار)
وزىڭنەن باستالاتىنداي،
ومىرىمەن مىناۋ عالامشار.
تاۋلارىم جىراقتاماڭدار،
(اڭسايدى جۇماقتى ادامدار...)
باقىتتى سولار شىعار-اۋ،
باۋرىڭدا تۇراقتاعاندار؟!
***
مەن بالكىم، اڭساپ ءجۇرمىن باسقا ءبىر ءان،
قۇلاعان ءور التايدىڭ اسقارىنان
اقتارىپ جۇرەگىمنىڭ جۇلدىزدارىن،
جىلاعان ايلى ءتۇننىڭ اسپانىنان.
شاناعىن دومبىرامنىڭ شابىت قىلعان،
سۇيرىكتەي شىرىن-شىعى تامىپ تۇرعان.
كوكسەگەن ەركىندىگىن كەڭ دالانىڭ،
جۇيرىكتەي تۇساۋىنان اعىتىلعان.
مەن بالكىم، اڭساپ ءجۇرمىن باسقا ءبىر ءان...
***
ساۋمال ءتۇنى التايدىڭ ساعىندىردى،
سامالاداي ەتەتىن ساعىم قىردى.
سامساپ تۇرعان جۇلدىزدار جىبەرەردەي،
سايا تاپقان پەندەنىڭ جانىن نۇرلى،
ايلى ءتۇنى التايدىڭ جارىق قانداي؟!
اجارىمەن جاناردى قارىتقانداي،
ايلار ءوتتى، جىل ءوتتى كورمەگەلى،
اڭساپ انگە سالامىن تالىپ تاڭداي.
***
مەنىڭ ءالى قالماعان بالالىعىم،
(باعىندىرا الار ما بالانى مۇڭ؟!)
اڭعالدىعىم اراشا تاپپاعاندا،
جانارىمنان جاس بولىپ تامادى مۇڭ.
مەنىڭ ءالى قالماعان بالالىعىم،
(بالا بولىپ وتەيىن شامالى كۇن...)
كەيدە ويلى كوزىمەن قاراپ تۇرىپ،
بالاسىز دەپ قويادى ماعان ۇلىم...
***
ۇرلانىپ قاراي بەرەسىز،
سەزەمىن ... سوسىن سۇستانام.
قينالىپ ءجۇرسىز نەگە ءسىز،
قيماسى بارداي قۇشپاعان؟!
ءۇنسىز مەن ءبارىن ۇعىنىپ،
ءۇنسىز مەن ءبارىن ءتۇيسىندىم.
جىعىلماس جەردە جىعىلىپ،
باسقاعا باعىن قيسىن كىم؟!
***
سەن مەنى تۇسىنۋگە تىرىس بالام،
اقىنمىن ارمانىمەن تىنىستاعان.
بايلىقسىز باق تا، باپ تا تابىلادى،
تاپسام مەن ولەڭىمنەن ىرىس تابام.
سەن مەنى تۇسىنۋگە تىرىس بالام،
اقىنمىن جۇرەگىمەن مۇڭ ۇستاعان،
مەندەگى ماحابباتتى سەزىنەدى،
جانىم مەن جانارىنان ۇلىس عالام.
***
ازابى باسىم جالعاندا،
اداسىپ جۇرسەم تار ماڭدا.
ازدىرا گورمە باسىمدى،
ارزانعا سالما جاسىمدى،
اقيقات نۇرى ءبىر اللا!
ازعىندىق باسىم تىرلىكتە،
الدىمنان شىقسا كىل نۇكتە..
اياقتان شالسا دۇشپانىم،
ارزىمسىز بولسا قۇشقانىم،
اراشا سەنەن ۇلى اللا!
***
كوكىرەگىمنىڭ كوزى اشىلار ساتتە
كورىنگەن ەلەس.
كوكجيەكتەگى ايدىڭ ارمانى -
ولىممەن ەگەس.
تاڭنىڭ دا بار - اۋ تالاسى،
تاعدىردان دەيىم،
تامىرىن تاستىڭ قىنىندا،
قالدىرعان قايىڭ.
ەرمەنى ەرىپ دالانىڭ،
ەزىلگەن مەزگىل،
كوك اسپان كوڭىل شاتىڭدى،
كوزىڭمەن سەزدىر.
جۇلدىزدار جۇتىپ قويسىنشى،
جۇمىلعان ءتۇندى،
عۇرپى ەسەم اقىن قيالى -
عۇمىردان مۇڭدى.
كوكىرەگىمنىڭ كوزى اشىلار ساتتە،
كورىنگەن ەلەس.
كوكجيەكتەگى ايدىڭ ارمانى،
ولىممەن ەگەس!
***
قىزىم سەنىڭ اتىڭدى،
ارمانايىم دەپ قويدىم.
ادامى بوپ ءوسسىن دەپ،
ار - نامىس پەن تەكتى ويدىڭ.
***
اق ۋىزعا جارىتتىم،
اق بەسىككە بولەدىم.
تاڭداردا سان تالىقتىم،
ءتۇن ۇيقىمدى بولە مىڭ.
قىزىم اپپاق گۇل سىندى،
جان - تانىمنەن جارعان ءبۇر.
ايلى تۇندە تىلسىمدى،
اداستىرعان ارمان جىر...
***
جاپىراعى جاۋراعان قۇبا تالداي،
قۇلازىعان جانىمدى قۇلاتا الماي.
جانارىنان جالقى ايدىڭ جاسقانامىن،
جاسىرىن ءبىر مۇڭىمدى جىلاتارداي.
بۇعاعىنان نۇر تامعان بۇلا تاڭداي،
بۇلقىنادى جۇرەگىم ءبۇر اتا الماي.
قىتىعىنان قىنا قار قىمسىنامىن،
قىلىقتى ءبىر سىرىمدى سۇراتارداي.
***
قارا ءتۇن، قارايتسا دا قاراشىعىن،
اي مەنەن ايماڭدايدىڭ اراسى مۇڭ.
جاستىعىم جانىپ-ءوشىپ ءوتىپ جاتىر،
جوعالتقان جولاۋشىداي بار اسىلىن.
قارا ءتۇن قارايتسا دا قارشىعىن،
اي جۇلدىز تابا الادى جاراسىمىن.
جاس كۇنىم جانىپ- ءوشىپ ءوتىپ جاتىر،
جالعاننان جالىعا ىزدەپ جاناشىرىن...
***
جاپىراقتار -
جانىمنىڭ تامشىلارى،
تامىپ بارىپ،
تاس جولدان جان سۇرادى.
جان شۋاعى،
جارتىمسىز پەندەلەردىڭ،
تابانىنا،
تاپتالىپ، جانشىلادى.
جاپىراقتار -
جاۋراعان سەزىمدەرىم،
ساعىنىشتان،
سارعايعان كەزىم مەنىڭ.
بۇتاعىندا،
بۇلقىنعان تاعدىرىمنىڭ،
سەرگەلدەڭىن،
سەن نەگە سەزىنبەدىڭ؟!
***
شىن بولمىسىن تانۋ ءۇشىن تاعدىردىڭ،
شىڭ باسىنا شىندىعىمدى قالدىردىم.
ءومىر باردا وكىنۋ بار، وكسۋ بار،
ورلىكتىڭ دە وزەگىندە بار قۇردىم.
شىن بولمىسىن تانۋ ءۇشىن تاعدىردىڭ،
شىڭىراۋدا شىندىعىمدى قالدىردىم.
ءومىر باردا وتىرىك بار، وسەك بار،
ولەڭنىڭ دە ءوز تاعدىرى بار ءبىلدىم...
***
الاتاۋعا اپپاق قار جاۋدى ما ەكەن؟!
اسقارىنا اڭسارىم اۋدى بوتەن.
تاعدىرىمدى تالاق قىپ كەتەر ەدىم،
تاستۇلەكتەي ەتە ال سام تاۋدى مەكەن.
الاتاۋعا اق قىراۋ قوندى ما ەكەن؟!
القىنادى جۇرەگىم توڭدى ما ەكەن.
وزەگىمدە وكىنىش قالماس ەدى،
ومىرىمدە تاۋ بولسا سوڭعى مەكەن.
***
اسپان تاۋلارى -
استاسىپ جاتقان اسپانمەن،
اڭىز با ەڭ دالام، داستان با
ادالدىق سەزەم سەندەگى،
اۋادان، سۋدان، تاستان مەن!
ءتاڭىر تاۋلارى -
تاۋەلدى ەتكەن تاۋباعا.
تاڭدانىس بولعان جاۋعا دا،
تاعدىرىم سەنسىڭ تۇسپەيتىن،
تالقىعا، تارتىس، ساۋداعا!
كەرىش تاۋلارى -
كەرەگە جايعان كەڭدىكتىڭ،
كەرەمەتتىگىن ەندى ۇقتىم.
كەلتەلەۋ مىناۋ عۇمىردا،
كەز كەلگەن كەنى، سەن قۇتتىڭ!
ABAI.KZ
