«رەسەي ۋكراينامەن سوعىسپاعاندا، قازاقستانعا باسىپ كىرەر ەدى»
بەلگىلى ۋكراين ءجۋرناليسى دميتري گوردون ءوزىنىڭ «You tube» ارناسىندا ايتقان «رەسەي ۋكراينامەن سوعىسپاعاندا، قازاقستانعا باسىپ كىرەر ەدى» دەگەن ءسوزى الەۋمەتتىك جەلىدە قىزۋ تالقىعا ءتۇستى.
جۋرناليست ۋكراينا اسكەرى رەسەيدى ابدەن قالجىراتقانىن ايتادى. سوندىقتان پۋتين قازاقستانمەن قاقتىعىسقا كەلمەي وتىر.
«رەسەي قازاقستانعا سوعىس اشپاي، ول جەرگە بىردەن باسىپ كىرىپ، ونى بودان ەتەر ەدى. ەندى ونىڭ شاماسى جوق. ەكى باعىتتا سوعىس جۇرگىزۋگە كۇشى جەتپەيدى. ءبىز ولاردى ابدەن قالجىراتتىق»، - دەدى گوردون.
گوردوننىڭ سوزىنشە، رەسەي پرەزيدەنتى ۆلاديمير پۋتين بۇرىنعى كەڭەس وداعىن قايتا قۇرعىسى كەلەدى. ەڭ قۇرىعاندا رەسەيگە جاقىن ەلدەردى وداقتاستىرعىسى كەلەدى. مىسالى، ۋكراينا، بەلارۋس، قازاقستاندى بودانىنا الۋدى كوزدەيدى.
«ەگەر قولىنان كەلىپ جاتسا، تاجىكستان، وزبەكستان ارى قاراي كەتە بەرەدى. بالتىق جاعالاۋى قولدان كەتتى... بىراق، گرۋزيا، ارمەنيا، ءازىربايجان پۋتين ءۇشىن ءالى دە كەڭەس وداعى ەلدەرى. ول بالتىق جاعالاۋى ەلدەرىن ءالى كۇنگە دەيىن «پريبالتيكا» دەپ اتايدى. سوعان قاراعاندا ءپۋتيننىڭ ول جاققا دا قاتىستى ويى بولعان»، - دەدى جۋرناليست.
گوردوننىڭ سوزىنشە، بۇرىنعى كەڭەس وداعىنان شىققان ەلدەر ۋكرايناعا العىس ايتۋى كەرەك. ەگەر رەسەي ۋكرايناعا سوعىس باستاماعاندا، باسقا كەڭەستىڭ قۇرساۋىنان شىققان ەلگە جورىعىن باستار ەدى.
قازاقستاندىق جۋرناليست دانەش بايبولاتوۆ ءوزىنىڭ Facebook پاراقشاسىندا: «گوردوننىڭ ءسوزىن تولىق وقىپ شىققاندا، ونىڭ قازاقستانعا ەشقايداي ءتىل تيگىزبەگەنىن كورەسىز»، - دەيدى.
«تولىق وقىپ شىققان سوڭ گوردوننىڭ ايتقانى باسقا سيپاتتا ەكەنىن بايقايسىز. ياعني، اركىم ءوزى كورگىسى كەلگەندى عانا كورەدى. كونتەكستەن جۇلىنىپ الىنعان سوزگە بايبالام سالۋدان بۇرىن، تۇپنۇسقاعا جۇگىنگەن ءجون.
ەكىنشىدەن، رەسەي اسكەرى كەلسە ايانىپ قالمايمىز دەگەن جالاڭ باتىرلىقتى شەتكە ىسىرىپ قويىپ، ناقتى جاعدايعا قاراپ كورەيىكشى. قازىر جوعارى تەحنولوگيانىڭ سوعىسى. ۋكرايناداعى سوعىس ءتىپتى تانكتەردىڭ داۋرەنى اياقتالىپ كەلە جاتقانىن بايقاتادى. جاڭا زامان سوعىسىندا تسيفرلى تەحنولوگيالارمەن قارۋلانعان ەل عانا جاۋىنا توتەپ بەرە الادى. ال قازاقستاننىڭ قارۋلى كۇشتەرى ءىس جۇزىندە كەشەگى كەڭەستىك قارۋمەن جاراقتانعانىن ەسكەرىڭىز.
وسى ەكى فاكتىنى قاتار قويعان سوڭ، ۇنەمى قازاق ەلى تۋرالى جاقسى ءسوز ايتىپ جۇرەتىن گوردوننىڭ سوزىنە كىجىنگەنىمىز دۇرىس پا، بۇرىس پا؟»، - دەپ جازدى ول.
دميتري گوردوننىڭ ءسوزى (تۇپنۇسقا):
«روسسيا بى س ۋدوۆولستۆيەم نە ۆوەۆالا س كازاحستانوم، ا ۆوشلا بى تۋدا ي پورابوتيلا بى ەگو. نو ۋ نەە ۋجە سيل نەت. ۆەستي دۆە ۆوينى سيل ۋ نەە نەت. مى يح ۆىموتالي... ۋ پۋتينا، ۆ ەگو تۋپوي، سوۆكوۆوي، سوۆەتسكوي تاكوي، كوندوۆوي، كاگەبيستسكوي گولوۆە، ۆسە ۆرەميا سوۆەتسكي سويۋز. ۋ نەگو ۆ جوپە يگراەت سوۆەتسكي سويۋز. ي ون ۆسە ۆرەميا بىل ودەرجيم مانيەي ۆوسستانوۆيت سوۆەتسكي سويۋز. نۋ ەسلي نە ۆەس، تو حوتيا بى ۋكراينۋ، روسسيۋ، بەلارۋس ي كازاحستان وبەدينيت ۆ ودنو تسەلوە. نو ەسلي پولۋچيتسيا، ي تادجيكيستان، ي ۋزبەكيستان، ي تاك دالەە. پونياتنو، «پريبالتيكا» ۋشلا... نو گرۋزيا، ارمەنيا، ازەربايدجان – دا. ەتو ۆسە دليا نەگو سوۆەتسكي سويۋز. حوتيا پرو سترانى بالتي يا سەيچاس سكازال... نۋ پۋتين نازىۆاەت يح «پريبالتيكوي». يا دۋمايۋ، چتو ي ناسچەت نيح ون يمەل كاكيە-تو مىسلي».
ايجان تەمىرحان
Abai.kz