تاياۋدا قازاقستاننىڭ «اقپاراتتىق دوكريناسى» قابىلداندى. پرەزيدەنت قاسىم-جومارت توقاەۆ قۇجاتقا قول قويىپ، ۇكىمەتكە دوكترينانى ىسكە اسىرۋ جونىندە شارالار جوسپارىن ازىرلەۋگە ءۇش اي ۋاقىت بەردى.

اقپاراتتىق دوكرينا ەلدەگى اقپاراتتىق سالانى دامىتۋدى، اقپارات قۇرالدارىنىڭ اشىقتىعى مەن باسەكەگە قابىلەتىن ارتتىرۋدى كوزدەيدى. ال ونىڭ يدەولوگيالىق قۇرامداس بولىگى قوعامدى بىرىكتىرۋگە، ادامگەرشىلىك قاعيداتتارىن نىعايتۋعا، ۇلتتىق قۇندىلىقتاردى ۇستانۋعا باعىتتالعان.

قۇجاتتا كورسەتىلگەندەي، دوكترينا اقپاراتتىق-كوممۋنيكاتسيالىق سالادا مەملەكەتتىك ساياساتتى قالىپتاستىرۋدا جانە قوعامدىق قاتىناستاردى دامىتۋدا نەگىزگى قۇجات بولادى.

اقپاراتتىق دوكترينا حالقتىڭ مۇددەسىنە سايكەس كەلەتىن، قوعام مەن مەملەكەتتىڭ سەلبەسىپ ودان ءارى دامي تۇسۋىنە ىقپال ەتەتىن تەتىكتەر ءجۇ           يەسى. قۇجات اقپارات سالاسىندا مەملەكەتتىك ساياساتتى قالىپتاستىرا وتىرىپ، مەديا سۋبەكتىلەرىنىڭ بارلىعىنىڭ قۇقىقتارىن ىسكە اسىرۋعا جاعداي جاسايدى. دوكترينانىڭ نەگىزگى ماقساتىنىڭ ءبىرى حالىقتىڭ اقپاراتتىق قاۋىپسىزدگىن قاماتاماسىز ەتىپ، اقپاراتتىق سىن-قاتەرلەرگە قارسى يممۋنيتەت قالىپتاستىرۋ.

جاھاندا اقپارات الۋدىڭ ءداستۇرلى جولدارى مۇلدەم جويىلىپ، ونىڭ ورنىن باسىپ كەلە جاتقان ينتەرنەت باق حالىقتىڭ تەڭ جارتىسىنا جۋىعىنىڭ اقپارات الاتىن الاڭىنا اينالدى. ينتەرنەت رەسۋرستاردا جاريالاناتىن قىسقا جانە جەڭىل كونتەنتتىڭ كوپ بولۋى ونى كورىپ-ەستۋشى اۋديتوريانىڭ كۇردەلى اقپاراتتى قابىلداۋىن تومەندەتەدى.

ءوزىمىز كۋا بولىپ جۇرگەنىمىزدەي، قازىرگى كۇنى اقپاراتتىڭ شورت كەسىلگەن جارقىن بەينەلەر ارقىلى تارالۋى ءجيى كەزدەسەدى. بۇل دوكترينانى قۇراستىرعان ساراپشىلاردىڭ پىكىرىنشە، قابىلدانعان ءبىلىمنىڭ بولشەكتەنۋىنە اكەلەدى. ياعني، ادام ميىندا ءبىرىزدى وقيعا جۇيەسى قالىپتاسپايدى. سوندىقتان سىني ويلاۋ داعدىسى بولماي، قوعامنىڭ جالعان اقپارات پەن مانيپۋلياتسياعا بەرىلۋىنە ۇشىراتادى.

ساياساتتانۋشى قازبەك مايگەلدينوۆ پىكىرىنشە، اقپاراتتىق دوكرينانىڭ اقپاراتتىق قاۋىپسىزدىك ماسەلەسىن شەشۋگە اتسالىسۋدا ماڭىزى زور.

«اقپاراتتىق دوكترينانىڭ ماڭىزىدىلىعى اقپاراتتىق قاۋىپسىزدىكتىڭ ماسەلەسىندە جاتىر. قازىرگى كۇنى الەۋمەتتىك جەلىنىڭ دامۋىمەن كەلگەن اقپارات تاراتۋ تەندەنتسياسى كيبەرقاۋىپسىزدىك ماسەلەسىن الدىمىزعا الىپ كەلەدى. مىسالى، جالعان اقپاراتتاردىڭ تارالۋى، اقپاراتتىق شابۋىلداردى وسىعان جاتقىزۋعا بولادى. بۇعان قارسى تۇرۋ ءۇشىن بىزگە ناقتى باعىت-باعدار قاجەت»، – دەدى ساياساتتانۋشى.

وسىنداي سىن-قاتەرلەردىڭ الدىن-الۋمەن قاتار، دوكترينانىڭ نەگىزگى قاعيداتتارى ايقىندالعان. ولار بىرنەشە توپقا بولىنگەن:

ءسوز بوستاندىعىن قامتاماسىز ەتۋ قاعيداتى;

اقپاراتقا قول جەتكىزۋدى وڭتايلاندىرۋ; بۇل جاعدايدا ءاربىر ازاماتتىڭ اتا زاڭىمىزعا ساي زاڭمەن تىيىم سالىنباعان دەرەككە قول جەتكىزۋىن، تاراتۋ قۇقىعىن ايتامىز.

مەديانىڭ دامۋىنا باعدار بەرۋ; مۇندا وتاندىق مەديا ونىمدەرىنىڭ دامۋى، باسەكەگە تۇسە ءبىلۋ ماشىعىن ارتتىرۋ، ازاماتتاردىڭ اراسىندا وتاندىق باق-قا دەگەن قىعىۋشىلىقتى وياتۋدى ايتساق بولادى.

سەنىم مەن قۇپيالىلىقتى ساقتاۋ; ياعني باق تاراتاتىن اقپاراتتاردىڭ بۇرمالانۋعا ۇشىراماي، ازاماتتارعا سەنىمدى دەرەكتەردەن الىنعان اقپارات ۇسىنۋ، ولاردى مانيپۋلياتسيا قۇربانىنا اينالدىرماۋدى كوزدەيدى، ال قۇپيالىلىققا كەلسەك، مەديا سالاسى اركىمنىڭ جەكە ومىرىنە قۇرمەتپەن قاراپ، وتباسىلىق قۇپياسىن جاريالاماۋعا، ار-نامىسىن تاپتاماۋى كەرەك. دوكترينا جەكە ادامداردىڭ قۇقىعىنىڭ قورعالۋىن قولدايدى.

دوكرينا سۇيەنەتىن تاعى ءبىر قاعيدا، اقپاراتتىق قاۋىپسىزدىكتىڭ ساقتالۋى. ۇلتتىق اقپاراتتىق ورتانى نىعايتىپ، باسەكەگە قابىلەتتى ەلىمىزدىڭ مەدياسالاسىن قالىپتاستىرۋ ارقىلى اقپاراتتىق قاۋىپسىزدىككە قاتەر توندىرەتىن سىن-قاتەرلەرگە توتەپ بەرۋ جانە باق سالاسىنىڭ تۇراقتى دامۋىنىڭ بازالىق شارتى بولۋعا ءتيىس.

اقپاراتتىق دوكرينا كورشى رەسەيدە دە بار تاجىريبە. رەسەي اقپاراتتىق قاۋىپسىزدىك دوكريناسى 2016 جىلى قابىلدانعان.

وندا «رەسەي فەدەراتسياسىنىڭ اقپاراتتىق قاۋىپسىزدىك دوكتريناسى - رەسەي فەدەراتسياسىنىڭ اقپاراتتىق قاۋىپسىزدىگىن قامتاماسىز ەتۋدىڭ ماقساتتارى، مىندەتتەرى، پرينتسيپتەرى مەن نەگىزگى باعىتتارى تۋرالى رەسمي كوزقاراستاردىڭ جيىنتىعى.

رەسەي فەدەراتسياسىنىڭ اقپاراتتىق قاۋىپسىزدىگىن قامتاماسىز ەتۋ سالاسىنداعى مەملەكەتتىك ساياساتتى قالىپتاستىرۋ; رەسەي فەدەراتسياسىنىڭ اقپاراتتىق قاۋىپسىزدىگىن قۇقىقتىق، ادىستەمەلىك، عىلىمي-تەحنيكالىق جانە ۇيىمداستىرۋشىلىق قامتاماسىز ەتۋدى جەتىلدىرۋ بويىنشا ۇسىنىستار دايىنداۋ; رەسەي فەدەراتسياسىنىڭ اقپاراتتىق قاۋىپسىزدىگىن قامتاماسىز ەتۋدىڭ ماقساتتى باعدارلامالارىن ازىرلەۋ دوكترينا نەگىزى بولىپ تابىلادى»، - دەلىنگەن.

قازتاي ايانا سەرىكقىزى

Abai.kz