ەلىمىزدە جەكە جانە كوپ پاتەرلى تۇرعىن ۇيلەردىڭ 30%-ى بۇدان 50 جىل بۇرىن – 1970-ءشى جىلدارى سالىنعان. ال 1900-دەن استام ءۇي اپاتتى جاعدايدا. ولاردىڭ ىشىندە جەكە ۇيلەر دە، كوپ پاتەرلەرى ۇيلەر دە بار. بۇل باسپانالاردا 30 مىڭداي ادام ءومىر سۇرەدى. 

Jusan Analytics زەرتتەۋ ورتالىعىنىڭ تالداۋشىلارى وسىنداي ستاتيستيكا جاريالادى. كوماندا ەلىمىزدىڭ بۇكىل بازالىق ينفراقۇرىلىمىنىڭ قازىرگى جاي-كۇيىنە تالداۋ جاساعان بولاتىن. بەلگىلى بولعانىنداي، قازىرگى ۋاقىتتا وتاندىق ينفراقۇرىلىمنىڭ 75%-دان استامى قايتا قۇرىلىمداۋدى نەمەسە ءتىپتى اۋىستىرۋدى قاجەت ەتەدى.

جالپى تۇرعىن ءۇي قورىن سۋمەن قامتاماسىز ەتۋ ء(ارتۇرلى اباتتاندىرۋ قۇرالدارىمەن جابدىقتالعان تۇرعىن ءۇي قورىنىڭ بۇكىل تۇرعىن ءۇي قورى اۋدانىنداعى ۇلەس سالماعى) دەڭگەيى – 98%-دى، كارىزبەن – 74%-دى، ورتالىق جىلىتۋ جۇيەسىمەن قامتۋ – 44%-دى، ورتالىقتان ىستىق سۋمەن قامتۋ – 38%-دى، گازبەن قامتۋ – 86%-دى قۇرايدى. بۇل رەتتە اسىرەسە ەلەكتر جەلىلەرىنە قاتىستى جاداي سىن كوتەرمەيدى ەكەن.

«ەلىمىزدە ەلەكتر جەلىلەرىنىڭ جالپى ۇزىندىعى 467 مىڭ شاقىرىمدى قۇرايدى. ونىڭ 27 مىڭ شاقىرىمى – ماگيسترالدىق بولسا، 274 مىڭ شاقىرىمى – وڭىرلىك ەلەكتر جەلىلىك كومپانيالاردىڭ جەلىلەرى. ەلەكتر جەلىلەرىنىڭ توزۋ دەڭگەيى 65%-عا جەتتى، ال كەيبىر وڭىرلەردە بۇل 80%-دان جوعارى»، - دەيدى Jusan Analytics اعا تالداۋشىسى ايات سۇراعانوۆ. ونىڭ ايتۋىنشا قازاقستاندا جىلۋمەن جابدىقتاۋ جەلىلەرىنىڭ جالپى ۇزىندىعى قوسقۇبىرلى جۇيە بويىنشا 12 681 شاقىرىم. ونىڭ ىشىندە ەسكىرگەن جەلىلەر – 3 033 شاقىرىم بولسا (24%), 3 214 شاقىرىمدىق جەلى (25%) – شۇعىل تۇردە اۋىستىرۋدى قاجەت ەتەدى.

«سۋ جەتكىزۋ، ياعني سۋ قۇبىرى جەلىلەرىنە كەلەر بولساق، ولاردىڭ جالپى ۇزىندىعى 98 مىڭ شاقىرىمدى قۇرايدى. ونىڭ 19%-ى كۇردەلى جوندەۋدى تالاپ ەتەدى. ال كارىز جەلىلەرىنىڭ ۇزىندىعى 17 مىڭ شاقىرىمنان اسادى. سايكەسىنشە ونىڭ 40%-ىنا كۇردەلى جوندەۋ جۇمىستارىن جۇرگىزۋ كەرەك. بۇل جەردە كارىز تازارتۋ قۇرىلىستارىنىڭ توزۋ دارەجەسى ورتا ەسەپپەن العاننىڭ وزىندە 60%-دى قۇرايدى، كەي جەرلەردە ول ءتىپتى 90%-عا جەتەدى»، - دەيدى ايات سۇراعانوۆ.

بۇدان باسقا، قازاقستاندا جىلۋ ەلەكتر ورتالىقتارى (جەو) جابدىقتارىنىڭ ورتاشا توزۋ دەڭگەيى – 66%-عا تەڭ، ال قازاندىقتار مەن تۋربينالاردىڭ ورتاشا جاسى  – 61 جىل.

«قازىرگى ۋاقىتتا ەلىمىزدە 37 جەو جۇمىس ىستەيدى. ولاردىڭ 19-ى توزۋ دەڭگەيى بويىنشا قىزىل ايماقتا، ياعني اپاتتى كۇيدە دەگەن ءسوز. ال 11-ءى سارى ايماقتا. ەڭ جوعارى توزۋ دەڭگەيى ورال، ستەپنوگور، تاراز، قىزىلوردا جانە كەنتاۋ قالالارىندا. بۇل وڭىرلەردە توزۋ دەڭگەيى 80%-دان اسادى»، - دەيدى ا. سۇراعانوۆ.

قازاقستاندا جالپى قولدانىستاعى اۆتوموبيل جولدارىنىڭ ۇزىندىعى 96 مىڭ شاقىرىمدى قۇرايدى. ونىڭ ىشىندە 25 مىڭ شاقىرىم جول – رەسپۋبليكالىق جانە حالىقارالىق ماڭىزعا يە بولسا، 71 مىڭ شاقىرىمى – وبلىستىق جانە اۋداندىق ماڭىزعا يە. سايكەسىنشە ءبىرىنشى جاعداي بويىنشا نورماتيۆتىك كۇيدەگى جولداردىڭ كولەمى 91%-دى، ەكىنشى جاعدايدا 85%-عا تەڭ.

اتا كەتەلىك، بيىل قر يندۋستريا جانە ينفراقۇرىلىمدىق دامۋ مينيسترلىگى 11 مىڭ شاقىرىمنان استام اۆتوجولداردى جوندەۋدەن وتكىزۋدى، ءسويتىپ جولداردىڭ نورماتيۆتىك كۇيىن سايكەسىنشە 92% جانە 87%-عا جەتكىزۋدى جوسپارلاۋدا.

Abai.kz