بۇگىن پرەزيدەنت شىۇ-عا مۇشە مەملەكەتتەر باسشىلارى كەڭەسىنىڭ وتىرىسىنا قاتىستى. قاسىم-جومارت توقاەۆ ەڭ الدىمەن  شانحاي ىنتىماقتاستىق ۇيىمىنا تابىستى توراعالىق ەتكەنى ءۇشىن ءۇندىستان رەسپۋبليكاسىنىڭ پرەمەر-ءمينيسترى نارەندرا موديگە العىس ايتتى.

«ءسىزدىڭ ەلىڭىز ۇيىمىمىزدى دايەكتى دامىتۋعا جانە ونىڭ حالىقارالىق بەدەلىن ارتتىرۋعا ەلەۋلى ۇلەس قوستى.

بۇگىنگى سامميت اشىقتىق، ءوزارا سەنىم مەن تەڭ قۇقىقتىق پرينتسيپتەرىنە نەگىزدەلگەن جاھاندىق كوپجاقتى ديالوگقا تىڭ سەرپىن بەرەدى. شىۇ قارقىندى تۇردە كەڭەيىپ كەلەدى. بۇل ۇيىمنىڭ ءرولى ارتىپ كەلە جاتقانىن جانە كوپجاقتى ءوزارا ءتيىمدى ىنتىماقتاستىعىمىزدىڭ نىعايا تۇسكەنىن بىلدىرەدى. وسى رەتتە ارىپتەسىمىز يران يسلام رەسپۋبليكاسىنىڭ پرەزيدەنتى يبراحيم ءرايسيدى شىۇ-عا تولىققاندى مۇشە مەملەكەت مارتەبەسىن يەلەنۋىمەن قۇتتىقتاۋعا رۇقسات ەتىڭىزدەر. بەلارۋس رەسپۋبليكاسىنىڭ دا ءبىزدىڭ ۇيىمعا مۇشە اتانۋ پروتسەسى اياقتالۋعا جاقىن.

وسى جاعدايدى پايدالانا وتىرىپ، ارىپتەسىمىز پرەزيدەنت الەكساندر گريگورەۆيچ لۋكاشەنكونى كەشە وتكەن بەلارۋستىڭ تاۋەلسىزدىك كۇنىمەن قۇتتىقتايمىن. باۋىرلاس بەلورۋس حالقىنا اماندىق، باق-بەرەكە تىلەيمىن. بىرنەشە كۇننەن كەيىن وزبەكستان رەسپۋبليكاسىندا پرەزيدەنت سايلاۋى وتەدى. قۇرمەتتى پرەزيدەنت شاۆكات ميرومونوۆيچ ميرزيوەۆكە وسى ماڭىزدى شارانى تابىستى وتكىزۋگە تىلەكتەستىك بىلدىرەمىن»،-دەدى توقاەۆ.

قازاقستان پرەزيدەنتى ۇيىم الدىنداعى ماڭىزدى مىندەتتەردى اتاپ كورسەتتى. مەملەكەت باسشىسى ەلىمىز شىۇ-عا توراعالىق ەتكەن جىلدارى «ءۇش زۇلىم كۇشكە»: ترانسۇلتتىق ۇيىمداسقان قىلمىسقا، زاڭسىز ەسىرتكى اينالىمىنا جانە كيبەرقىلمىسقا قارسى كۇرەسكە باسا نازار اۋدارعانىن ايتتى.

«تەرروريزمگە، سەپاراتيزمگە جانە ەكسترەميزمگە قارسى ءىس-قيمىل جونىندەگى 2025-2027 جىلدارعا ارنالعان ىنتىماقتاستىق باعدارلاماسىن جاڭارتۋعا كۇش سالۋىمىز كەرەك.

بۇدان بولەك، قازاقستان شىۇ-نىڭ 2024-2029 جىلدارعا ارنالعان ەسىرتكىگە قارسى ستراتەگياسى مەن ونى جۇزەگە اسىرۋ جونىندەگى ءىس-قيمىل باعدارلاماسىن قابىلداۋدى ۇسىنادى. بۇل شارالاردىڭ ءبارى تۇراقتىلىققا جانە شىۇ كەڭىستىگىندەگى قاۋىپسىزدىكتى جۇيەلى تۇردە كۇشەيتۋگە سەپتىگىن تيگىزەدى. اۋعانستانداعى داعدارىستى ەڭسەرۋگە ارنايى نازار اۋدارعان ءجون بولار ەدى. بۇۇ-نىڭ ۇيلەستىرۋىمەن اۋعان حالقىنا كورسەتىلەتىن كومەكتى جالعاستىرۋ ماڭىزدى.

سوندىقتان الماتى قالاسىندا ورتالىق ازيا مەن اۋعانستان ءۇشىن تۇراقتى دامۋ ماقساتتارى جونىندەگى بۇۇ-نىڭ اۋماقتىق ورتالىعىن اشۋ جونىندەگى ءبىزدىڭ باستامامىزعا تاعى دا ءتيىستى دەڭگەيدە نازار اۋدارۋدى ۇسىنامىز. وسى اسا قاجەتتى قۇرىلىمعا سىزدەر قولداۋ كورسەتەدى دەپ سەنەمىن. اوسشك-ءتى تولىققاندى حالىقارالىق ۇيىمعا اينالدىرۋ پروتسەسىن باستاۋعا قولداۋ كورسەتكەنى ءۇشىن شىۇ-عا مۇشە مەملەكەتتەرگە ارنايى ريزاشىلىعىمدى بىلدىرەمىن»،-دەدى مەملەكەت باسشىسى.
پرەزيدەنت كولىك-ترانزيت الەۋەتى شىۇ-نىڭ باسىم باعىتى بولعانىنا قاراماستان، 20 جىلدان استام ۋاقىتتان بەرى بىردە-ءبىر ءىرى ەكونوميكالىق جوبانى جۇزەگە اسپاعانىن ايتتى.

«وسىعان بايلانىستى ۇكىمەتتەر باسشىلارىنىڭ كەڭەسىنە بىرلەسكەن ينۆەستيتسيالىق قور قۇرۋ مۇمكىندىگىن قاراستىرۋدى تاپسىرۋدى جانە وسى ماڭىزدى جوبا بويىنشا ۇسىنىستار ايتۋدى ۇسىنامىن»،-دەدى توقاەۆ.

پرەزيدەنتتىڭ ايتۋىنشا، ۇيىمعا ەنەرگەتيكالىق تەپە-تەڭدىكتى قامتاماسىز ەتۋ جۇمىستارىنا نازار اۋدارۋ كەرەك.

«ءبىز اتالعان ماسەلەنىڭ اسا ماڭىزدى ەكەنىن ەسكەرە وتىرىپ، قازاقستاندا شىۇ-نىڭ ەنەرگەتيكالىق فورۋمىن وتكىزۋگە دايىنبىز. بۇل سالاداعى ىنتىماقتاستىقتىڭ پەرسپەكتيۆالارىن جان-جاقتى تالقىلاۋ ەلدەرىمىزدىڭ ەنەرگەتيكالىق قاۋىپسىزدىگى مەن تەڭگەرىمدى دامۋىن قامتاماسىز ەتۋ ءۇشىن بىرلەسكەن ادىستەر ازىرلەۋگە مۇمكىندىك بەرەدى»،-دەدى مەملەكەت باسشىسى.

پرەزيدەنت تسيفرلىق تەڭسىزدىكتى جوسپارلى تۇردە ازايتۋ ۇيىم قىزمەتىندە ناقتى باسىمدىققا اينالۋعا ءتيىس دەپ سانايدى.

سونداي-اق مەملەكەت باسشىسى «ەكولوگيالىق كۇن ءتارتىبىن ىلگەرىلەتپەي، ورنىقتى ەكونوميكالىق وسىمگە قول جەتكىزۋ جانە قوعامنىڭ ءال-اۋقاتىن ارتتىرۋ مۇمكىن ەمەس. وكىنىشكە قاراي، سۋ تاسقىنى، قۋاڭشىلىق، ءورت، سۋدىڭ جانە توپىراقتىڭ لاستانۋى سەكىلدى ءتۇرلى تابيعي كاتاكليزمدەر ايتارلىقتاي كوبەيگەنىن بايقاپ وتىرمىز»،-دەپ ەكولوگيا ماسەلەسىنە كوڭىل ءبولىپ، شەشۋ جولدارىن اتادى.

قاسىم-جومارت توقاەۆ مادەني-گۋمانيتارلىق بايلانىستاردى دامىتۋدىڭ ماڭىزىنا توقتالدى.

«ەلدەرىمىز بەن حالىقتارىمىزدىڭ اراسىن جاقىنداتۋدىڭ تاعى ءبىر ءتيىمدى تەتىگى – تۋريزم. دۇنيەجۇزى حالقىنىڭ 45 پايىزىن قامتيتىن شىۇ كەڭىستىگى الەۋەتى ءالى تولىق پايدالانىلماعان الىپ تۋريستىك نارىق سانالادى. مۇنى مويىنداۋ كەرەك.

قازاقستان بۇل باعىت بويىنشا كەشەندى شارالار قابىلداپ جاتىر. بىلتىردان باستاپ ەلىمىزدە ءۇندىستان، يران جانە قىتاي ازاماتتارى ءۇشىن ۆيزاسىز رەجيم ەنگىزىلدى. بۇل شارا مەملەكەتتەرىمىز اراسىنداعى ءتۋريزمدى دامىتۋعا ىقپال ەتەدى»،-دەدى پرەزيدەنت.

توقاەۆ قازاقستاننىڭ شىۇ-عا توراعالىق ەتۋ كەزەڭىندە الماتى قالاسىن شانحاي ىنتىماقتاستىق ۇيىمىنىڭ تۋريستىك جانە مادەني استاناسى دەپ جاريالاۋدى ۇسىندى.

«وسىعان وراي «شىۇ-نىڭ كيەلى ورىندارى» جوباسىن قولعا الۋدى ۇسىنامىز. ۇلى ويشىل قوجا احمەت ياساۋي كەسەنەسى قازاقستانداعى الەمدىك ماڭىزى بار وسىنداي كيەلى ورىن سانالادى. شىۇ-نىڭ «التىن وردا جانە ونىڭ مۇراسى» اتتى كونفەرەنتسياسى اياسىندا وسى ورتاعاسىرلىق ساۋلەت ونەرىنىڭ ۇلى ەسكەرتكىشىنىڭ تانىستىرىلىمىن قاسيەتتى تۇركىستان شاھارىندا وتكىزۋدى جوسپارلاپ وتىرمىز. مۇنداي اۋقىمدى شارا ەلدەرىمىز اراسىندا اناعۇرلىم تىعىز گۋمانيتارلىق بايلانىستار ورناتۋعا ىقپال ەتەتىنىنە سەنىمدىمىن»،-دەدى پرەزيدەنت.

توقاەۆ ۇيىم مۇشەلەرىن شانحاي ىنتىماقتاستىق ۇيىمىنىڭ استانادا وتەتىن كەلەسى سامميتىنە قاتىسۋعا شاقىردى.

Abai.kz