قاسيەتتى رامازان ايىنىڭ ورازاسىنا وراي، قمدب جاعىنان جاسالىنعان ورازانىڭ ۋاقىت كەستەلەرى سايتتاردا ءجاريالانىپ، مۇسىلمان جۇرتشىلىعىنىڭ وسى ءبىر قاسيەتتى قۇلشىلىقتى جاڭىلماي دۇرىس جاساۋىنا مۇمكىندىك بەردى. بۇل وتە ساۋاپتى ءىس ەدى. تاۋەلسىز قازاق ەلىندەگى قازاقتار اللانىڭ شەكسىز راقىمىنا بولەنىپ،  تاۋەلسىزدىكتىڭ ارقاسىندا قۇلشىلىعىن ەشقانداي قىسىم كورمەي ءارى قاتەلەسپەي، جاڭىلماي جاساپ جاتقاندا، شەتتەگى جەتى ميلليون قانداسىنىڭ ءحالىن ويلاپ، ءبىر ۋاق سولار ءۇشىن يگى دۇعا-تىلەكتەر جاسايتىنىنا ەش ءشۇبامىز جوق.

شەتتەگى قازاقتىڭ اسا ءىرى ءبىر بولىگى – قىتايدا.

قىتايدا جاسايتىن قازاقتاردىڭ قاراسى قالىڭ.  ۇكىمەتتىڭ ەسەبىندە ەشقاشان ەكى ءجۇز تۇمەننەن(ەكى ميلليوننان) اسىرىلماعانىمىزبەن، ءوز ەسەبىمىزدە ءۇش ءجۇز تۇمەننەن(ۇش ميلليون) باياعىنىڭ باياعىسىندا-اق استىق دەپ مولشەرلەيمىز. قازاقتار شوعىرلى قونىستانعان ىلە قازاق اۆتونوميالى وبلىسىنىڭ وتىزعا جاقىن اۋدان، قالالارىنا وزگە دە جەرلەردى قوسقاندا،  جالپى سۇلباسى قىرىق شاقتى اۋدان، قالالاردا قازاقتار تىعىز قونىستانعان.  ءبىر ءۇرىمشىنىڭ وزىندە ەكى ءجۇز مىڭ قازاق جاسايدى. ال، ەندى وسى جەرلەردەگى قازاقتاردىڭ ورازا ۋاقىتىن ەسەپتەۋى كۇردەلى ماسەلە بولىپ تۇر.

قاسيەتتى رامازان ايىنىڭ ورازاسىنا وراي، قمدب جاعىنان جاسالىنعان ورازانىڭ ۋاقىت كەستەلەرى سايتتاردا ءجاريالانىپ، مۇسىلمان جۇرتشىلىعىنىڭ وسى ءبىر قاسيەتتى قۇلشىلىقتى جاڭىلماي دۇرىس جاساۋىنا مۇمكىندىك بەردى. بۇل وتە ساۋاپتى ءىس ەدى. تاۋەلسىز قازاق ەلىندەگى قازاقتار اللانىڭ شەكسىز راقىمىنا بولەنىپ،  تاۋەلسىزدىكتىڭ ارقاسىندا قۇلشىلىعىن ەشقانداي قىسىم كورمەي ءارى قاتەلەسپەي، جاڭىلماي جاساپ جاتقاندا، شەتتەگى جەتى ميلليون قانداسىنىڭ ءحالىن ويلاپ، ءبىر ۋاق سولار ءۇشىن يگى دۇعا-تىلەكتەر جاسايتىنىنا ەش ءشۇبامىز جوق.

شەتتەگى قازاقتىڭ اسا ءىرى ءبىر بولىگى – قىتايدا.

قىتايدا جاسايتىن قازاقتاردىڭ قاراسى قالىڭ.  ۇكىمەتتىڭ ەسەبىندە ەشقاشان ەكى ءجۇز تۇمەننەن(ەكى ميلليوننان) اسىرىلماعانىمىزبەن، ءوز ەسەبىمىزدە ءۇش ءجۇز تۇمەننەن(ۇش ميلليون) باياعىنىڭ باياعىسىندا-اق استىق دەپ مولشەرلەيمىز. قازاقتار شوعىرلى قونىستانعان ىلە قازاق اۆتونوميالى وبلىسىنىڭ وتىزعا جاقىن اۋدان، قالالارىنا وزگە دە جەرلەردى قوسقاندا،  جالپى سۇلباسى قىرىق شاقتى اۋدان، قالالاردا قازاقتار تىعىز قونىستانعان.  ءبىر ءۇرىمشىنىڭ وزىندە ەكى ءجۇز مىڭ قازاق جاسايدى. ال، ەندى وسى جەرلەردەگى قازاقتاردىڭ ورازا ۋاقىتىن ەسەپتەۋى كۇردەلى ماسەلە بولىپ تۇر.

قىزىل كوممۋنيستتەر قارا حالىقتىڭ دىنگە سەنۋىن باسى ءبۇتىن شەكتەپ وتىرعان جوق. بىراق، بىلايعى ەل-جۇرتتىڭ ءدىني ءبىلىم الۋ قاينارى شەكتەمەلى. ەڭ قاراپايىمى – قاسيەتتى تۇندەردىڭ قاشان ەكەندىگىن دە عالامتورعا قاراپ وتىرعان جاستار بولماسا كوپ ەشكىم بىلە بەرمەيدى. كوپ جۇرت ورازا، ناماز ۋاقىتىن دا جاڭىلادى. كەي جىلدارى مۇلدە اقىلعا سىيمايتىن ورازا كەستەسى  قاراڭعى بازارلاردا ساتىلىپ، تاراپ كەتىپ جۇرەدى. ونداي كەستەلەرگە سۇيەنسەك، كۇن شىققاسىن دا اۋىز بەكىتۋگە بولا بەرەدى ەكەن.

سوڭعى كەزدە عالامتورشى جاستار ەكى ءتۇرلى سايت ارقىلى ءار جەردىڭ ورازا ۋاقىتىن بىلۋگە بولاتىنىن جازىپ ءجۇر. سۇيەنەر فاتۋالى ەشتەڭەسى  جوق جۇرتقا مۇنىڭ ءوزى جوقتان الدەقايدا جاقسى بولعانى شىن. بىراق، بۇل سايتتارعا دا كۇمانىمىز بار بولىپ تۇر. ءبىرى تۇرىكتىڭ   http://www.namazvakti.com  دەگەن سايتى دا، ءبىرى اعىلشىنشا  http://www.islamicfinder.org/ دەگەن سايت. بۇل سايتتار الەمنىڭ كەز كەلگەن جەرىندەگى ەلدىمەكەندەردىڭ ناماز، ورازا ۋاقىتتارىن انىقتاپ بەرە الادى ەكەن. بىراق، كەيدە، ۇقساس ءبىر جەردىڭ ۇقساس مەزگىلدەگى ورازا، ناماز ۋاقىتىن ەكى ءتۇرلى ەسەپتەپ بەرەتىنى تاعى بار. سونىمەن، قايسىسىنا جۇگىنەرىمىزدى بىلمەي دال بولىپ وتىرمىز.

 وتارشىلار جاۋلاپ الۋدان بۇرىن ىرگەسى ءبۇتىن، قابىرعاسى سوگىلمەگەن تولىققاندى ءبىرتۇتاس قازاق ەلى ەدىك. التاي مەن اتىراۋدىڭ اراسىنان تارتىپ، ەرەنقابىرعانىڭ، التايدىڭ، مايلى ءجايىردىڭ اراسى ءبىر تىلدە سويلەپ، ءبىر دىنگە سەنگەن ەدى. ءدىلى دە ءبىر بولاتىن. بۇل كۇندە ءىنجىلدى توتەشە جازۋمەن باسىپ شىعارىپ قازاقتار اراسىنا تەگىن تاراتىپ نەمەسە يەھوۆاسىن ۋاعىزداپ جۇرگەندەردىڭ ءبىرتۇتاس  مۇسىلمان قازاقى بولمىسىمىزعا جىك سالماق بولىپ جانتالاسىپ جاتقانى ءۇشىن، اتى يسلام بولعانىمەن زاتى باسقا، ۇستانىمى باسقا كەي اعىمداردىڭ دا مۇنداعى دىننەن ماقساتتى تۇردە جىراقتاتىلىپ بارا جاتقان ەل-جۇرتقا ورشەلەنە ۋاعىز جۇرگىزىپ جاتقانى ءۇشىن،  شەتتەگى قازاق پەن قازاق وتانىنداعى قازاقتىڭ ءبىر ءدىن، ءبىر ءدىل، ءبىر مازھاپتا بولۋى ءۇشىن، ءبىرتۇتاس قازاقى بولمىسىمىزعا جىك تۇسپەسى ءۇشىن وسىدان ءبىراز بۇرىن ءسىزدىڭ قۇزىرىڭىزعا ارناۋلى  تۇردە “قمدب سايتتارى توتەشەلەنسە ەكەن” دەگەن ء وتىنىش-ءداتىمىزدى جەتكىزگەن ەدىك. ( http://old.abai.kz/content/zharkyn-zheti-m-ftiyat-saittarynyn-toteshe-nyskasy-kashan-zhasalady)

ۇزىن ءسوزدىڭ قىسقاسى، مىناۋ قاسيەتتى ايدا،  ساۋاپتى امالدار ەسەلەنىپ جازىلاتىن مۇباراك  ايدا، قمدب قۇزىرىنداعى بىلىكتى مامانداردان قىتايداعى قازاقتار قونىستانعان جەرلەردىڭ ورازا ۋاقىتتارىن قالاي ەسەپتەۋ تۋراسىندا كومەك كۇتەمىز.  عالامتور دامىعان زامان عوي، ءار قالانىڭ  ورازا جانە ناماز ۋاقىتتارىن ەسەپتەۋگە قاجەتتى بولعان اقپاراتتاردى، مىسالى، قالالاردىڭ  بويلىق-ەندىك گرادۋستارى، جەر ءتۇزىلىسى، تاۋلى نە ويپات جەر ەكەندىگى حاقىنداعى اقپاراتتاردى الۋ دا  اسا قىيىن شارۋا ەمەس.

تۇرىكتىڭ سايتىنا سەنىڭكىرەمەي تۇرعانىمىز ولاردىڭ ەسەپتەۋىنشە وسى جىلعى 17-ءشى شىلدەدەگى استانانىڭ تاڭ نامازى كىرگەن ۋاقىتى 01:16 ەكەن.(http://www.namazvakti.com/Main.php?cityID=8359) بۇعان وزدەرى بىلاي دەپ تۇسىندىرمە بەرىپتى:http://www.namazvakti.com/fecrvesafakKZ.pdf

ال، قمدب تاراتقان كەستەدە، بۇل ۋاقىت 03:38 دەپ كورسەتىلگەن. (http://muftyat.kz/uploads/2013/01/keste/ast.jpg)

ءبىر عانا استانا قالاسىن ەسەپتەۋى بويىنشا، تۇرىك سايتىنداعى ۋاقىت پەن قمدب كورسەتكەن ۋاقىتتا ەكى ساعات ايىرما بار بولعاندىقتان، ءبىز وسى تۇرىك سايتىنىڭ دۇرىستىعىنا كۇماندانىپ، مۇنىمەن قىتايداعى قازاقتار قونىستانعان قالالاردىڭ ناماز ۋاقىتىن ەسەپتەۋدەن قورقىپ وتىرمىز.  بىراق، مۇنان باسقا اناۋ  http://www.islamicfinder.org  دەگەن سايتىمىزعا دا سەنەر- سەنبەسىمىزدى بىلە الماۋدامىز.

قمدب-دا ءدىن ماماندارى جەتەرلىك قوي. ءدىن وقۋىن مىقتى وقىعان قازاق بۇل كۇندە از ەمەس. ەندەشە، وسى بىلىكتى ماماندارىمىز شەتتەگى ءوزىنىڭ قاراكوز قانداستارىن شەتەلدىڭ سايتتارىنا تەلمەڭدەتپەي، ءوز تاراپتارىنان ءبىر رۋحاني كومەك بەرسە، جول نۇسقاسا، نۇر ۇستىنە نۇر بولار ەدى ءارى مول ساۋاپ تاپقان بولار ەدى.  شەتەلدىڭ ءدىني ماماندارى جۇمىر جەردىڭ بۇرىش-بۇرىشىن تۇگەلىمەن تۇگەندەپ ، ناماز ۋاقىتتارىن كورسەتىپ، ءوز فاتۋالارىن بەرىپ وتىرعاندا، ءبىزدىڭ ماماندارىمىز قازاقستانمەن شەكتەسىپ جاتقان مىنا تۇرعان شىڭجاڭداعى قازاقتار قونىستانعان جەرلەردىڭ ناماز جانە ورازا ۋاقىتتارىن ەسەپتەپ بەرۋدەن قينالا قويماس دەيمىز.

ەجەلگى قۋاتتى ءۇيسىن مەملەكەتىنىڭ   ەسكى قالالارى قۇلجا، التاي، شاۋەشەك، كۇنەس، تەكەس، ماناس، ساۋان، قۇتىبي ت.ب سياقتى قىرىق شاقتى قالانىڭ اۋماعىندا جاسايتىن قازاقتار ءجۇز مىڭداپ سانالادى. ەندەشە، "اسىل ارنامىز" وسى ءىرى قالالاردىڭ ورازا-ناماز ۋاقىتتارىن قوسا بەرسە، ەشكىم قارسى بولماس ەدى. "اسىل ارنا" عانا ەمەس، "قازاقستان ۇلتتىق ارناسى" بەرسە دە،  وت الىپ قوپاعا تۇسە قوياتىن ەشكىم شىعا قويمايدى. بىراق، ۇتارىمىز مول بولماق، ينشاللاھ.

Abai.kz