قوعامدى جىككە ءبولىپ، ۇلتتىق اسپابىمىز دومبىرانى «حارام» دەپ، ءىلىمى تەرىس جات اعىمنىڭ جەتەگىندە جۇرگەندەرگە ءمۇفتيات جاۋاپ بەردى.

استانا قالاسىنىڭ باس يمامى ەربولات ءجۇسىپوۆتىڭ ماقالاسىندا دومبىرانىڭ تاريحىنا كەڭ توقتالىپ، ۇلتتىق اسپاپ جايلى ناقتى دەرەكتەر كەلتىرىلگەن.

بۇگىندە ۇلت بىرلىگىنە ىرىتكى سالىپ، ەلدى الاۋىزدىققا سالعىسى كەلگەن كەيبىر تەرىس اعىم وكىلدەرىنىڭ سالت-ءداستۇردىڭ بارلىعىن شەتكەرى ىسىرىپ، ۇلتتىق جادىگەرلەرىمىزگە «حارام، شيرك» دەپ بايانسىز ءباتۋا ايتىپ جۇرگەنىنە دە كۋا بولۋدامىز. عاسىرلار قويناۋىنان بىزگە نەبىر كەرەمەت كۇيلەر مەن تاعىلىمى مول تەرمەلەردى جەتكىزگەن، بابالار ناقىلى مەن اماناتىن ارقالاعان قارا دومبىرانىڭ قازاقتىڭ جانى ەكەنىن جار استىنداعى جاۋلارىمىز دا جاقسى بىلەدى. سوندىقتان قازاقتىڭ جانى بولعان دومبىراسىنان ايىرسا، ءتۇزۋ جولىنىڭ تەمىرقازىعى بولعان سالت-داستۇرىنەن اداستىرسا ويلاعانى وڭاي جۇزەگە اسارىن دا بىلەدى – دەيدى يمام.

ول وسى ورايدا، يسلام شاريعاتىنىڭ نەگىزگى ۇستانىمىن كورسەتەتىن قاسيەتتى قۇراننىڭ «اعراف» سۇرەسىندەگى ناقىلدى ۇمىتپاعان ءجون ەكەنىن ەسكەرتەدى.

«عافۋ جولىن ۇستا، عۇرىپپەن ءامىر ەت جانە نادانداردان تەرىس اينال». سونداي-اق، ابدۋللا يبن ماسعۇدتان (ر.ا.) جەتكەن حاديستە پايعامبارىمىزدىڭ (وعان اللانىڭ سالاۋاتى مەن سالەمى بولسىن): «مۇسىلماندار جاقسى دەپ ەسەپتەگەن نارسە اللانىڭ الدىندا دا جاقسى، مۇسىلماندار جامان دەپ كورگەن نارسە اللانىڭ قۇزىرىندا دا ۇنامسىز»، – دەگەنى ايتىلادى. ارينە قازاق پەن دومبىرا ۇعىمى قاشاندا قوس ىشەكتەي ەگىز، قوس ىشەكتەي بىرگە بولىپ قالا بەرمەك! ۇلتتىق جادىمىزدا جاتتالىپ قوس ىشەكتەن توگىلگەن قوڭىر اۋەن – حالقىمىزدىڭ ءۇنى. يۋنەسكو-نىڭ شەشىمىمەن دومبىرا مەن كۇي ادامزاتتىڭ ماتەريالدىق ەمەس، مادەني مۇرالارىنىڭ تىزىمىنە ەنگەنى دە ەلىمىز ءۇشىن ايرىقشا ماقتانىش. ويتكەنى ول – قازاقتىڭ جانى، قازاقتىڭ دومبىراسى! – دەيدى ەربولات ءجۇسىپوۆ.

فوتو: اشىق دەرەككوزدەن

Abai.kz