يزرايل مەن حاماس قوزعالىسى اراسىنداعى قاقتىعىسقا يران ارالاسسا، ورتالىق ازياعا، ونىڭ ىشىندە قازاقستانعا دا تەرىس اسەر ەتۋى مۇمكىن. ساياسي ساراپشى اندرەي چەبوتارەۆ وسىلاي دەيدى.

ونىڭ ايتۋىنشا، ليۆانداعى «حەزبوللا» قوزعالىسى اراب-يزرايل قاقتىعىسىنىڭ جاڭا كەزەڭىنە قىزۋ كىرىسىپ كەتسە، جوعارىداعى تەرىس اسەر كوپ كۇتتىرمەۋى مۇمكىن. «حەزبوللا» ازىرشە ءيزرايلدىڭ سولتۇستىك اۋماقتارىن مينومەتپەن اتقىلاۋمەن جانە حاماس ارەكەتىن اۋىزشا قولداۋمەن شەكتەلىپ وتىر.

اندرەي چەبوتارەۆ «حەزبوللانىڭ» يرانمەن تىعىز بايلانىستا ەكەنىن، ال يراننىڭ يزرايلمەن قارىم-قاتىناسى وتە شيەلەنىستى ەكەنىن اتاپ ءوتتى.

«وسىنىڭ ءبارىن ەسكەرە وتىرىپ، اراب-يزرايل قاقتىعىسى يزرايل مەن يران اراسىنداعى سوعىسقا ۇلاسۋى مۇمكىن»، - دەپ جازادى چەبوتارەۆ ءوزىنىڭ Telegram-كانالىندا.

ساياساتتانۋشى يزرايل مەن يران اراسىنداعى اشىق قاقتىعىس وڭتۇستىك كاۆكاز جانە ورتالىق ازيا ەلدەرىنە، سونىڭ ىشىندە قازاقستانعا دا اسەر ەتۋى مۇمكىن ەكەنىن ايتادى. ىقتيمال بولجام شىنعا اينالسا، ەڭ از دەگەندە ەنەرگيا باعاسىنىڭ اۋىتقۋىنا جانە جەتكىزۋ تىزبەگىنىڭ بۇزىلۋىنا اسەر ەتپەك.

«بۇل سونداي-اق قازاقستان-تۇركىمەنستان-يران تەمىرجولىنا، قازاقستان پرەزيدەنتى قاسىم-جومارت توقاەۆتىڭ چەليابى-بولاشاق-يران باعىتى بويىنشا جۇردەك جۇك پويىزدارىن ىسكە قوسۋ تۋرالى باستاماسىن جۇزەگە اسىرۋعا، سونداي-اق قازاقستاننىڭ كاسپي تەڭىزى ارقىلى يران باعىتىنا باراتىن جۇك تاسىمالىنا دا ايتارلىقتاي اسەر ەتۋى مۇمكىن»، – دەپ جازدى چەبوتارەۆ.

بۇل رەتتە قازاقستان شىۇ مەن ازياداعى ءوزارا ءىس-قيمىل جانە سەنىم شارالارى كەڭەسىندەگى توراعالىق مارتەبەسىن پايدالانا وتىرىپ، ءوزىن كەلىسسوزدەردە دەلدال رەتىندە ۇسىنىپ، ءوزىنىڭ بىتىمگەرشىلىك ءيميدجىن تاعى ءبىر ۇستەي الادى.

«قازاقستان اوسشك-دە يزرايل مەن پالەستينا اراسىنداعى كەلىسسوزدەرگە باستاماشى بولۋى مۇمكىن»، – دەپ جازدى چەبوتارەۆ.

ايتا كەتەيىك، ءبىر كۇن بۇرىن بۇۇ قاۋىپسىزدىك كەڭەسىنىڭ يزرايل مەن گازا سەكتورى بويىنشا وتىرىسى اياقتالىپ، وندا مالىمدەمەلەر مەن قارار جوبالارى قابىلدانعان جوق. مالتانىڭ تۇراقتى وكىلى ۆانەسسا فرەيزەردىڭ ايتۋىنشا، قاۋىپسىزدىك كەڭەسىنىڭ بارلىق مۇشەسى حاماس-تىڭ يزرايلگە جاساعان شابۋىلىن ايىپتادى.
بۇعان دەيىن امەريكالىق The Wall Street Journal باسىلىمى حاماس يراننىڭ قولداۋىمەن يزرايلگە قارسى شابۋىل دايىنداپ جاتقانىن حابارلاعان. بىراق مۇنى يران بيلىگىنىڭ ءوزى دە، اقش-تىڭ مەملەكەتتىك حاتشىسى ەتنوني بلينكەن دە جوققا شىعاردى، ولار CNN تەلەارناسىنا بەرگەن سۇحباتىندا يراننىڭ شابۋىلعا قاتىسى تۋرالى ەشقانداي دالەلدەرى جوق ەكەنىن ايتتى.

ەستەرىڭىزدە بولسا، اراب-يزرايل قاقتىعىستارىنىڭ كەزەكتى جاڭا ءبولىمى قازان ايىنىڭ 7-ءسى كۇنى تاڭەرتەڭ يزرايل اۋماقتارىن جاپپاي اتقىلاۋدان، سودان كەيىن حاماس پەن يسلامدىق جيھاد سودىرلارىنىڭ شەكاراداعى ەلدى مەكەندەرگە شابۋىلىنان باستالدى. بۇعان جاۋاپ رەتىندە يزرايل ۇكىمەتى سوعىس جاعدايىنا كوشكەنىن جانە «تەمىر قىلىشتار» وپەراتسياسىنىڭ باستالعانىن جاريالادى. وپەراتسيا بارىسىندا يزرايل اۋماقتارىن تازارتۋ جانە گازا سەكتورىنداعى حاماس نىساندارىنا قارسى اۋە شابۋىلدارى ءۇشىنشى كۇن بولدى.
دۇيسەنبى كۇنى تاڭەرتەڭگى جاعداي بويىنشا پالەستينالىقتاردىڭ شابۋىلىنان 700 يزرايلدىك قازا تاۋىپ، 2000-نان استامى جارالاندى. تاعى جۇزگە جۋىق ادام حاماستىڭ كەپىلىندە قالۋدا. گازا سەكتورىندا يزرايل اۋە كۇشتەرىنىڭ سوققىسىنان 400-دەن استام ادام قازا تاپتى.

فوتو: اشىق دەرەككوزدەن

Abai.kz