مەن، التىناي قابيدەنقىزى، جارىلعاپ قالىبايدىڭ جارىمىن. ەكى بالاسىنىڭ اناسىمىن. كەشەدەن بەرى ۇلكەن اڭگىمەگە اينالىپ ۇلگەرگەن وقيعانىڭ شىن مانىندە قالاي وربىگەنىن ناقتى ايتىپ بەرە الاتىن مەن بولىپ تۇرمىن.  26 تامىز كۇنى كەشكى ساعات 21.00  شاماسىندا وتباسىمىزبەن انتاليا-الماتى باعىتى بويىنشا «سكات» اۋەكومپانياسىنا تيەسىلى ۇشاقپەن ەلگە قايتىپ كەلە جاتقانىمىزدا 1 جاسار بالامىز ماحامبەتتىڭ كەنەتتەن قىزۋى كوتەرىلىپ، مازاسىزدانىپ جىلاي باستادى. سول سەبەپتى، اكەسى ياعني، مەنىڭ جولداسىم مەن جانە مەنىڭ ءسىڭلىم ۇشەۋىمىزگە بالانى كەزەكتەسىپ كوتەرىپ، بورتتىڭ ىشىندە تۇرەگەلىپ جۇرۋىمىزگە تۋرا كەلدى. ونداي ارەكەتىمىز (ەسىمى ەسىمدە جوق. بىراق كەيىن بەلگىلى بولعاندايۇيعىر ۇلتىنىڭ وكىلى) بورت جولسەرىگىەە ۇناماعان بولۋى كەرەك، ءبىزدى ءارى-بەرى جۇرگەن سايىن يتەرىپ ءوتىپ، اشۋلانىپ، وكتەم داۋىسپەن: «سيادتە، سيادتە!» دەۋمەن بولدى. ءبىز "ەرىككەننەن تۇرەگەلىپ تۇرعان جوقپىز، بالامىز اۋىرىپ، جىلاپ تۇر" دەپ تۇسىندىرمەك بولعان ەدىك، قازاق ءتىلىن تۇسىنبەگەندىكتەن ۇندەمەي ءوتىپ كەتتى. كەيىن تاعى ءبىر يتەرىپ وتپەك بولعاندا كۇيەۋىمنىڭ ۇستىنە تومات شىرىنىن توگىپ الدى. ونسىز دا بالامىزدىڭ جىلاعانىنا نە ىستەرىن بىلمەي، سىركەسى سۋ كوتەرمەي تۇرگان جولداسىم جولسەرىككە "مىناۋىڭ نە؟" دەپ ەدى، الگي جىگىت "ورىسشا ايتىڭىز. مەن ءتىلىڭىزدى ءتۇسىنىپ تۇرعان جوقپىن" دەدى دە جاۋاپ كۋتپەستەن كەتە بەردى. سول كەزدە جولداسىم ونىڭ ارتىنان جولسەرىكتەردىڭ شاعىن بولمەسىنە ءوتىپ كەتتى.

مەن، التىناي قابيدەنقىزى، جارىلعاپ قالىبايدىڭ جارىمىن. ەكى بالاسىنىڭ اناسىمىن. كەشەدەن بەرى ۇلكەن اڭگىمەگە اينالىپ ۇلگەرگەن وقيعانىڭ شىن مانىندە قالاي وربىگەنىن ناقتى ايتىپ بەرە الاتىن مەن بولىپ تۇرمىن.  26 تامىز كۇنى كەشكى ساعات 21.00  شاماسىندا وتباسىمىزبەن انتاليا-الماتى باعىتى بويىنشا «سكات» اۋەكومپانياسىنا تيەسىلى ۇشاقپەن ەلگە قايتىپ كەلە جاتقانىمىزدا 1 جاسار بالامىز ماحامبەتتىڭ كەنەتتەن قىزۋى كوتەرىلىپ، مازاسىزدانىپ جىلاي باستادى. سول سەبەپتى، اكەسى ياعني، مەنىڭ جولداسىم مەن جانە مەنىڭ ءسىڭلىم ۇشەۋىمىزگە بالانى كەزەكتەسىپ كوتەرىپ، بورتتىڭ ىشىندە تۇرەگەلىپ جۇرۋىمىزگە تۋرا كەلدى. ونداي ارەكەتىمىز (ەسىمى ەسىمدە جوق. بىراق كەيىن بەلگىلى بولعاندايۇيعىر ۇلتىنىڭ وكىلى) بورت جولسەرىگىەە ۇناماعان بولۋى كەرەك، ءبىزدى ءارى-بەرى جۇرگەن سايىن يتەرىپ ءوتىپ، اشۋلانىپ، وكتەم داۋىسپەن: «سيادتە، سيادتە!» دەۋمەن بولدى. ءبىز "ەرىككەننەن تۇرەگەلىپ تۇرعان جوقپىز، بالامىز اۋىرىپ، جىلاپ تۇر" دەپ تۇسىندىرمەك بولعان ەدىك، قازاق ءتىلىن تۇسىنبەگەندىكتەن ۇندەمەي ءوتىپ كەتتى. كەيىن تاعى ءبىر يتەرىپ وتپەك بولعاندا كۇيەۋىمنىڭ ۇستىنە تومات شىرىنىن توگىپ الدى. ونسىز دا بالامىزدىڭ جىلاعانىنا نە ىستەرىن بىلمەي، سىركەسى سۋ كوتەرمەي تۇرگان جولداسىم جولسەرىككە "مىناۋىڭ نە؟" دەپ ەدى، الگي جىگىت "ورىسشا ايتىڭىز. مەن ءتىلىڭىزدى ءتۇسىنىپ تۇرعان جوقپىن" دەدى دە جاۋاپ كۋتپەستەن كەتە بەردى. سول كەزدە جولداسىم ونىڭ ارتىنان جولسەرىكتەردىڭ شاعىن بولمەسىنە ءوتىپ كەتتى. ونسىز دا انتاليادا دەمالىپ جاتقان ءورىستىلدى قازاق وتباسىلارىنا جىنى كەلىپ، بارىمەن دەرلىك وسى تۇرعىدا سوزگە كەلىپ جۇرگەنىن كورگەندىكتەن، توبەلەسكە ۇلاسىپ كەتپەسىن دەپ ارتىنان مەن دە باردىم. سويتسەم، جولداسىم جولسەرىك جىگىتكە "اينالايىن، سەن قازاق ەلىندە تۇرساڭ، قازاق ءتىلىن بىلۋگە مىندەتتىسىڭ. ءتىپتى، بىلمەسەڭ دە مەنىڭ قۇقىمدى شەكتەمە. تۇسىنسەڭ دە، تۇسىنبەسەڭ دە، مەن تەك ءوز تىلىمدە سويلەيمىن" دەپ جاتىر ەكەن. ال الگى جىگىتتىڭ "مەن قازاق ءتىلىن بىلمەيمىن، بىلگىم دە كەلمەيدى" دەگەنىنە، شىنى كەرەك، مەنىڭ دە قانىم قارايىپ شىعا كەلدى. ايجان ەسىمدى قىز ەكەۋىنە "ۇشاقتان شىعا سالا اۋەكومپانيا باسشىلىعىنا ەكەۋىڭنىڭ ۇستىڭنەن ارىز جازىپ، جۇمىستان بوساتۋلارىن تالاپ ەتەمىن. ويتكەنى، سەندەر، بىرىنشىدەن، ءوز قىزمەتتەرىڭدى دۇرىس اتقارا بىلمەدىڭدەر. بىزگە كەلىپ، بالانىڭ نەگە جىلاپ تۇرگانىن، ءبىزدىڭ نەگە تۇرەگەلىپ تۇرعانىمىزدى، ءبىر سوزبەن، ءمان-جايدى سۇراپ، قانداي دا ءبىر كومەك ۇسىنۋدىڭ ورنىنا نەمقۇرايلىلىك تانىتتىڭدار. ەكىنشىدەن، مەملەكەتتىك ءتىلدى قورلاپ، ءبىزدىڭ قۇقىمىزدى شەكتەدىڭدەر. سوندىقتان اۋەكومپانيا باسشىلىعىنا شاعىمدانامىن" دەپ ەسكەرتتىم. ولار بولسا، بىزدەن كەشىرىم سۇراپ، شاي اكەپ بەرىپ، ورنىمىزگا جايعاستىردى. بىراك، ارتىنشا قولدارىنا ءبىر پاراق قاعازدى الىپ، وقيعادان بەيحابار بولىپ وتىرعان الدىڭعى جاقتاعى جولاۋشىلارعا ءبىز وتىرعان جەردى نۇسقاپ، الگى قاعازعا قول قويۋلارىن ءوتىنىپ جاتتى. (تاعى دا نەگىزگى قىزمەتتەرىن جايىنا قالدىرىپ). جولداسىم ۇيالى تەلەفونىن قوسىپ، ولاردىڭ ارەكەتان ءتۇسىرىپ الماقشى بولدى. بىراك ايجان ەسىمدى جولسەرىك قىز تەلەفوندى قولىمەن قاعىپ جيبەردى. ۇشاك جەرگە قونۋعا شامالى-اق ۋاقىت قالعاندىقتان، بارىمىزگە ورنىمىزعا وتىرىپ، جانىمىزدى شۇبەرەككە ءتۋيىپ، امان-ەسەن جەرگە قونۋىمىزدى تىلەۋ عانا قالدى. ۇشاك اۋەجايعا كەلىپ توقتاعاننان كەيىن پوليتسيا قىزمەتكەرلەرى كەلىپ جولداسىمدى الىپ كەتتى.

"ۇشاقتىڭ قاۋىپسىزدىگىنە قاۋىپ ءتوندىرىپتى" دەپ اقتالىپتى "سكات". ونداي بولماق تۇگىلى، ءبىز ۇشاقتىڭ سوڭعى ورىندارىندا وتىرساق، ءتىپتى الدىڭعى قاتارداعى جولاۋشىلىر بۇل ماسەلەدەن مۇلدە بەيحابار بولدى. ال، گۇلميرا ەسىمدى كەلىنشەكتىڭ ج. قالىبايدىڭ جانىندا وتىرعان راس. الايدا ونىڭ "زاكون. كز"-كە بەرگەن سۇحباتىن وقىپ، جاعامدى ۇستادىم. شىنى كەرەك، تۇنىمەن ۇيىقتاي الماي شىقتىم. ءوزىمىزدىڭ قاراكوزىمىز اياقاستىنان كۋاگەر بولىپ، وتىرىكتى قيىننان قيىستىرىپ سويلەيتىن بولسا، ءبارىن دە قويا سالۋ كەرەك ەكەن دەپ ويلادىم. بىراق، وعان دا ج. قالىبايدىڭ "قازاقشا سويلە! قىزىڭدى "قارا ورىس" ەتىپ تاربيەلەپسىڭ، ونسىز دا!" دەگەن ءسوزى ءوتىپ كەكەنىن بايقاعانمىن. ول كەلىنشەك ءوزى شۋ كوتەرىپ، قىزىنىڭ جۇيكە جۇيەسىندە اقاۋ بار ەكەنىن ايتقان كەزدە بويجەتىپ قالعان قىزى جىلاپ جىبەرگەن بولاتىن(نەنى ءتۇسىنىپ جىلاعان بىلمەيمىن). قىزىن جۇباتۋدىڭ ورنىنا جارتى ساعات توقتاماي سويلەدى. سوعان قاراپ مىنا ايەلدىڭ ءوزىنىڭ دە دەنى دۇرىس ەمەس-اۋ دەگەن ويعا قالعام. ول بولسا، ءسوزىن "قازاق بولماي-اق قويايىن، قازاق بولعىم دا كەلمەيدى!" دەپ اياقتادى. ەشكىمگە دە كۇيە جاعىپ، ەشكىمدى دە جازعىرعىم كەلمەيدى. بىراق، كوپە-كورنەگەۋ جالا جابۋ زاڭعا دا، ادامدىققا دا تۋرا كەلمەيدى دەپ ويلايمىن. ال، ءالى ورىس يرينانىڭ قاي جەردە وتىرىپ، نەنى بايقاعانىن بىلمەدىم... ءبىر بىلەرىم، ءبىزدىڭ جانىمىزدا ەشقانداي ورىس وتىرعان جوق. ەگەر "سكاتتىڭ" وسىنداي ۇپاي جينايتىنىن الدىن-الا بىلسەك، كوڭىلدە كىربىڭ بولسا، ءبىز دە كۋاگەر ادامداردىڭ كوورديناتتارىن الار ەدىك.

Abai.kz