جاڭا مەكتەپتەر سالۋ ماسەلەلەرى
«جايلى مەكتەپ» ۇلتتىق جوباسى اياسىندا مەملەكەت باسشىسىنىڭ باستاماسىمەن جاڭا مەكتەپتەر مەن جابدىقتالعان كابينەتتەر اشۋ، مەكتەپتەردەگى قاۋىپسىزدىكتى قامتاماسىز ەتۋ جونىندەگى شارالار جانە اعىمداعى جىلى ءبىلىم بەرۋ سالاسىن دامىتۋدىڭ باسقا دا كورسەتكىشتەرى.
پرەزيدەنت قاسىم-جومارت توقاەۆ جولداۋىندا ەلىمىزدىڭ ودان ءارى ساياسي، ەكونوميكالىق جانە الەۋمەتتىك جاڭعىرۋىنىڭ باستى باعدارىن ايقىنداپ، جاڭا ءادىل قوعام – جاڭا قازاقستاننىڭ بازالىق ينستيتۋتتارىن قالاي قۇرۋ كەرەكتىگى تۋرالى ايتقان بولاتىن.
مەملەكەت باسشىسى ق.ك.توقاەۆتىڭ 2022 جىلعى 1 قىركۇيەكتەگى «ادىلەتتى مەملەكەت. ءبىرتۇتاس ۇلت. بەرەكەلى قوعام» اتتى جولداۋىنداعى تاپسىرماسىنىڭ ورىندالۋى زاڭدى تۇرعىدان ىسكە اسىپ جاتىر. قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ اۋماعىندا دا، ودان تىس جەرلەردە دە زاڭسىز يەمدەنىلگەن اكتيۆتەردى قايتارۋ ءۇشىن زاڭنامالىق پارامەترلەردى ايقىنداۋ، سونداي-اق ولاردى زاڭسىز يەمدەنۋگە جانە شىعارۋعا ىقپال ەتكەن جاعدايلاردى جويۋ ءۇشىن دەپۋتاتتاردىڭ باستاماسىمەن «زاڭسىز يەمدەنىلگەن اكتيۆتەردى مەملەكەتكە قايتارۋ تۋرالى» جانە «قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ كەيبىر زاڭنامالىق اكتىلەرىنە زاڭسىز يەمدەنىلگەن اكتيۆتەردى مەملەكەتكە قايتارۋ ماسەلەلەرى بويىنشا وزگەرىستەر مەن تولىقتىرۋلار ەنگىزۋ تۋرالى» قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ زاڭدارى بيىلعى جىلى قابىلداندى.
ءسويتىپ سوتتالعان جەمقورلاردىڭ زاڭسىز تاپقان قارجىسى ءبىلىم بەرۋ ينفراقۇرىلىمىن قولداۋ قورىنا اۋدارىلىپ، مەكتەپتەر سالۋعا جۇمسالۋدا.
2022 جىلى اپاتتى مەكتەپتەر مەن ءۇش اۋىسىمدى وقىتۋ ماسەلەسىن شەشۋ ءۇشىن 136 مىڭ وقۋشى ورنىنا 247 مەكتەپ پايدالانۋعا بەرىلدى.
2023 جىلدىڭ قورىتىندىسى بويىنشا 88 مىڭ وقۋشى ورنىنا ارنالعان 96 جاڭا مەكتەپ سالىندى. جاڭا مەكتەپتەر 29 ءۇش اۋىسىمدى جانە 12 اپاتتى مەكتەپتەر، 113 ەلدى مەكەندەردەگى وقۋشى ورىندارىنىڭ تاپشىلىعى ماسەلەسىن شەشۋدە.
مەكتەپتەردىڭ جۇمىس جۇكتەمەسى مەن اپاتتىق جاعدايىن شەشۋ مەملەكەتتىڭ بارلىق بالالاردى قاۋىپسىز جانە جايلى جاعدايدا ساپالى وقىتۋمەن قامتاماسىز ەتۋگە دەگەن ۇمتىلىسىن كورسەتەدى.
ءۇش اۋىسىمدى ءبىلىم بەرۋ جانە اپاتتى مەكتەپتەر پروبلەمالارىن شەشۋ ءۇشىن «جايلى مەكتەپ» ۇلتتىق جوباسىن ىسكە اسىرۋ شەڭبەرىندە 2024-2025 جىلدارى 740 مىڭ وقۋشى ورنىنا 369 مەكتەپ سالىناتىن بولادى.
بۇل كورسەتكىشتەرگە جەتۋ ءۇشىن الداعى ءۇش جىلدىق كەزەڭگە رەسپۋبليكالىق بيۋدجەتتە 2,3 ترلن. تەڭگە قاراجات قاراستىرىلعان.
جاڭا فورماتتاعى مەكتەپتەر قالالاردا جانە بەلسەندى دامىپ كەلە جاتقان (پەرسپەكتيۆالى) ەلدى مەكەندەردە بىرىڭعاي ستاندارت بويىنشا سالىناتىن بولادى. «جايلى مەكتەپ» ۇلتتىق جوباسىنىڭ ارقاسىندا ءۇش اۋىسىمدى جانە اپاتتى مەكتەپتەردىڭ پروبلەمالارى شەشىلۋدە. بۇل ءبىلىم ساپاسىن ايتارلىقتاي ارتتىرادى.
مەملەكەت باسشىسى ءوزىنىڭ سايلاۋالدى باعدارلاماسىندا كەمىندە 7000 زاماناۋي روبوتوتەحنيكا، حيميا، بيولوگيا جانە فيزيكا كابينەتتەرىن اشۋ تۋرالى ايتقان بولاتىن. اعىمداعى جىلى وسى باستامانى ورىنداۋ ماقساتىندا 18 وڭىردە 718 مەكتەپتە 1004 جابدىقتالعان كابينەت اشىلدى، ونىڭ ىشىندە حيميا – 248, فيزيكا – 261, STEM – 172, روبوتوتەحنيكا – 91.
مۇنداي كابينەتتەردىڭ بولۋى وقۋشىلارعا پراكتيكالىق داعدىلاردى دامىتا وتىرىپ، ءتيىمدى ينتەراكتيۆتى وقىتۋعا مۇمكىندىك بەرەدى، بۇل وقۋ ماتەريالىن جاقسى يگەرۋگە ىقپال ەتەدى. سونىمەن قاتار، مۇنداي كابينەتتەر وقۋشىلاردىڭ تەحنيكالىق جانە عىلىمي پاندەرگە دەگەن قىزىعۋشىلىعىن وياتادى.
«جايلى مەكتەپ» ۇلتتىق جوباسى ءبىلىم الۋشىلار مەن پەداگوگتار ءۇشىن قاۋىپسىز جانە جايلى جاعداي جاساۋدى كوزدەيدى.
جوبا پەداگوگتار ءۇشىن بارلىق قاجەتتى قۇرال-جابدىقتارمەن جاراتىلىستانۋ-عىلىمي پاندەر كابينەتتەرىنىڭ قامتىلۋىن ايقىندايدى. باستاۋىش سىنىپتارعا جەكە بلوكتارمەن جابدىقتالعان بولۋىن، نەگىزگى جانە ورتا مەكتەپتەر، امبەباپ شەبەرحانالار مەن ستۋديالار، تولىق قاۋىپسىزدىك جۇيەلەرىمەن جابدىقتالۋىن كوزدەيدى.
ءبىلىم بەرۋ ۇيىمدارىندا وقۋشىلاردىڭ قاۋىپسىزدىگىن قامتاماسىز ەتۋ ءۇشىن 2023-2024 وقۋ جىلدارىنا قاۋىپسىزدىك جۇيەلەرىنىڭ ورناتىلۋى مەن ولاردىڭ جۇمىس ىستەۋى 100% قامتىلادى. ولاردى بەينەكامەرالار جانە on-line تۇردە جەدەل باسقارۋ ورتالىعىنا (جبو) قوسۋ، كۇزەت كاسىپورىندارىنىڭ پۋلتىنە قوسىلعان دابىل تۇيمەسى، تۋرنيكەتتەر ورناتۋ بولىپ تابىلادى.
سونىمەن قاتار قاۋىپسىزدىك جۇيەلەرىنىڭ ۇزدىكسىز جۇمىس جاساۋىن قامتاماسىز ەتۋ ماقساتىندا جەرگىلىكتى بيۋدجەتتەردەن 23 ملرد تەڭگەدەن استام قاراجات ءبولىندى.
وقۋ-اعارتۋ جانە ىشكى ىستەر مينيسترلىكتەرى قاۋىپسىزدىك جۇيەلەرىنىڭ نۇسقاۋلىعى تالاپتارىنا ساي تەحنيكالىق سايكەستىندىرۋ بويىنشا مونيتورينگىن ۇنەمى تۇراقتى تۇردە جۇرگىزىپ كەلەدى.
وقۋشىلاردىڭ قاۋىپسىز مىنەز-قۇلقىن قالىپتاستىرۋ ءۇشىن بيىلعى جىلدىڭ 25-29 قىركۇيەك ارالىعىندا بارلىق مەكتەپتەردە توتەنشە جاعدايلار تۋىنداعان كەزدە بولاتىن ءىس-قيمىل الگوريتمدەرىن پىسىقتاي وتىرىپ، رەسپۋبليكالىق وقۋ-جاتتىعۋلار وتكىزىلدى.
بۇل ءىس-شارالاردا 7,7 مىڭ مەكتەپتەردەن استام، 3 ملن وقۋشىلار مەن 550 مىڭ ماماندار قاتىستى.
التىنبەك نۇحۇلى
Abai.kz