وتانىمىزدىڭ باقىتتى بولاشاعى تەك بىرلىكتە. قازاقستان – بۇل ورتاق جەر، ءبىر­تۇتاس حالىق جانە ورتاق كەلەشەك. كەز-كەلگەن ەلدىڭ تىلەگى دە، ونىڭ ارمانى دا حالقىنىڭ بەيبىتشىلىگىن ساقتاۋ ەكەنى ءسوزسىز.

ەلىنىڭ ەكونوميكاسىن دامىتىپ، حالقىنىڭ قاۋىپسىزدىگىن نىعايتۋ ارقىلى ىشكى تۇراقتىلىقتى قامتاماسىز ەتەدى. ويتكەنى، بەيبىت ءومىر باقىت، بەرەكە، بىرلىك اكەلۋمەن بىرگە، ورلەۋ مەن وركەندەۋگە جول اشادى. دانا حالقىمىز «بايلىق بايلىق ەمەس، بىرلىك – بايلىق» دەپ بەكەر ايتپاسا كەرەك. بۇقارا حالىق ءاردايىم تى­نىش­تىقتا، ماڭگىلىك بەيبىت ءومىر ءسۇرۋدى ارماندايدى. ال ۇرپاعى­نىڭ اماندىعى كەلەشەگىنىڭ كەمەل­دىگىن بىلدىرەدى. بەيبىتشىلىكتى ساقتاۋ، سوعىس وتىن تۇتاتپاۋ، بەيبىتشىلىك ءۇشىن كۇرەسۋ قازىرگى ءححى عاسىردىڭ دا ەڭ وزەكتى ماسەلەلەرىنىڭ بىرىنە اينالدى. سودان بولار، حالىقارالىق قوعامداستىق بەيبىتشىلىكتى جال­پىادامزاتتىق قۇندىلىقتار قاتا­رىنا قوسىپ وتىر. بىرىككەن ۇلتتار ۇيىمىنىڭ تۇراقتى دامۋ ماقساتتارى – ەلدىڭ وركەندەۋىنە باعىتتالعان ءورشىل ماقساتتاردىڭ جيىنتىعى بولىپ تابىلادى. پرەزيدەنت قاسىم-جومارت توقاەۆ ءوز جولداۋىندا اتاپ وتكەندەي، قازاقستان دامۋىنىڭ نەگىزگى مىندەتتەرىنە تۇراقتى دامۋ ماقساتتارى اياسىندا جۇرگىزىلەتىن جۇمىستار ءبىرىنشى كەزەكتە اتقارىلۋى ءتيىس. تۇراقتى دامۋ ماقساتتارى (تدم) — بۇل بىرىككەن ۇلتتار ۇيىمىنا مۇشە مەملەكەتتەر 2030 جىلدىڭ سوڭىنا دەيىن قول جەتكىزۋگە باعىتتالعان ماقساتتاردى قامتيتىن امبەباپ ارەكەتكە شاقىرۋ.تۇراقتى دامۋ ماقساتتارىنىڭ 16 ماقساتى «بەيبىتشىلىك،ادىلدىك جانە ءتيىمدى ينستيتۋتتار» ەكەنى بارشاعا ءمالىم. تۇراقتى دامۋ ماقساتتارىنا جەتۋ ءۇشىن ەڭ باستىسى ەل ىشىندەگى تاتۋلىق ماڭىزدى. ءبىزدىڭ كەيىنگى ۇرپاققا امان­اتتار ەڭ باستى بايلىعىمىز – ەل بىرلىگى بولۋى كەرەك. وسىناۋ جال­پىۇلتتىق قۇندىلىقتى ءبىز ءاربىر جاستىڭ بويىنا سىڭىرە بىلۋگە ءتيىسپىز.ەلدىڭ تۇتاستىعى مەن بىرلىگى، تاتۋلىعى مەن تىنىشتىعى ەڭ باس­تى نازاردا. ەل بىرلىگى – ءبىزدىڭ بارشا تابىستارىمىزدىڭ كىلتى. تۇراقتى دامۋدىڭ قازاقستاندىق مودەلى بۇگىندە بۇكىل الەمگە ۇلگى. «بىرلىك بار جەردە – تىرلىك بار دەيدى» ءبىزدىڭ دانا حالىق. دانا جۇرت مۇنى تەگىننەن تەگىن ايتپاسا كەرەك. ءبىزدىڭ ەلىمىزدە قالىپتاسقان ۇلتتار تۇتاستىعى مەن حالىقتار دوستىعىنىڭ ارقاسىندا بۇگىندە مەملەكەتىمىز وركەندەپ، ىلگەرى باسىپ كەلەدى.

قازاقستاننىڭ كوپۇلتتى حالقىنىڭ تاتۋلىعى ىنتىماقتاستىعى، بەيبىتشىلىگى ءبىزدىڭ ەلىمىزدىڭ ەڭ باستى بايلىعى. ونى كوزدىڭ قاراشىعىنداي ساقتاۋعا تىرىسۋىمىز كەرەك. ءبىزدىڭ مەملەكەتىمىزدىڭ باستى جەتىستىگى — ەلىمىزدىڭ حالىقتارىنىڭ ۇلتارالىق جانە كونفەسسياارالىق كەلىسىمى، ءوزارا تۇسىنىستىگى مەن سىيلاستىعى بولىپ تابىلادى.

بولاشاعى مىعىم ەلدىڭ تاعى ءبىر ساتىسىسى-سوت ادىلدىگى.ءادىل قوعام-ىنتىماعى نىعايايۋشى ەل. ەلىمىزدە سوت-قۇقىقتىق رەفورما قارقىندى جۇرۋدە. بۇل مەملەكەت باسشىسى قاسىم-جومارت توقاەۆتىڭ باستاماسىمەن  تيىمدى سوت جۇيەسىن قۇرۋ، كادر ساياساتىن جەتىلدىرۋ باعىتىنداعى جىل سايىنعى جولداۋىندا بەرىلگەن باسىم تاپسىرمالار نەگىزىندە جۇزەگە اسىرىلىپ كەلەدى. بۇل باعىتتاعى ءىس-شارالاردى تولىققاندى ورىنداۋ ءار سۋديا مەن زاڭگەر ماماننىڭ جەكە جاۋاپكەرشىلىگى مەن كاسىبي بىلىكتىلىگىنە بايلانىستى.سوت تورەلىگىن جۇرگىزۋدە ەل ابىرويىن اسقاقتاتىپ، ازاماتتاردىڭ زاڭدى قۇقىن قورعاۋ، مەملەكەت مۇددەسىن ساقتاپ، ادىلدىكتى ۇنە­مى تۇراقتى تۇردە تۋ ەتىپ كوتەرىپ ءجۇرۋ وڭاي ەمەس. الايدا، ەل سۋديالارىنا جۇكتەلگەن باستى مىندەت وسى بولعاندىقتان ولار ونى ابىرويلى ورىنداپ وتىر. سوت تورەلىگى بارىسىندا زاڭ­دى ۇكىم، ءادىل شەشىم ەڭ باستى كورسەتكىش. قازاقستان – قۇقىقتىڭ مەملەكەت بولعاندىقتان، مەملەكەتىمىزدىڭ باستى كەيىپكەرى سوتتار ەكەنى بەلگىلى. حالقىمىزدا «تۋرا بيدە تۋعان جوق، تۋعاندى بيدە يمان جوق» دەگەن اتالى ءسوز بار. مۇنىڭ ماعىناسى – بيلىك ايتۋشى ەشكىمدى الالامايتىن، ادال، قارا قىلدى قاق جارعان ءادىل بولۋ دەگەن بابادان قالعان استارلى ۇعىم. سوت جۇيەسىنىڭ ءدال قازىرگى ۋاقىتتاعى جەتكەن باستى بيىگى – حالىقتىڭ سوتقا دەگەن سەنىمىنىڭ ارتۋى. سوتىنا سەنگەن ەل ءوزىنىڭ كەلەشەگىنە سەنەدى، بالالارىنا الاڭدامايدى، مەملەكەتتى سىيلايدى، كاسىبىن ۋايىمسىز جاساپ تارتىپكە باس يەدى. حالىق سوتقا سوڭعى ءۇمىتىن ارقالاپ كەلەدى، ادىلدىك سۇرايدى ەگەر سوت شەشىمىنە كوڭىلى تولماسا بۇكىل مەملەكەتكە وكپە قالىپتاسادى.
سوندىقتان سوت جۇيەسىن ودان ءارى جەتىلدىرۋدەگى باسىم باعىتتاردىڭ ءبىرى جانە بىرەگەيى سوتتىڭ اشىقتىعى، جاريالىلىعى، حالىق پەن سوت اراسىندا ەكىجاقتى بايلانىستى بەكەمدەۋ بولىپ قالا بەرمەك.  ياعني سوتتاردىڭ شەشىمدەرى ءادىل بولسا، قوعامنىڭ مەملەكەتكە دەگەن سەنىمدى كوزقاراسى ارتا تۇسەرى انىق. سوت بەدەلى سوت شەشىمدەرىنىڭ ادىلدىگىنە، سۋديالاردىڭ كاسىبي بىلىكتىلىگىنە، ۇستانعان ۇستانىمى مەن جەكە باسىنىڭ قاسيەتتەرىنە بايلانىستى. ادىلدىكتى ىزدەگەن ءاربىر جۇگىنىسكە سۋديا ىزگىلىكپەن قاراپ، ءادىل بيلىك ايتۋدىڭ ۇلگىسىن قالىپتاستىرۋعا مىندەتتى. سوندىقتان مەملەكەتىمىزدە سوت جۇيەسى تەك ادىلدىككە نەگىزدەلۋى كەرەك. سوت جۇيەسىنىڭ ءدال قازىرگى ۋاقىتتاعى جەتكەن باستى بيىگى – حالىقتىڭ سوتقا دەگەن سەنىمىنىڭ ارتۋى. سوتىنا سەنگەن ەل ءوزىنىڭ كەلەشەگىنە سەنەدى، بالالارىنا الاڭدامايدى، مەملەكەتتى سىيلايدى، كاسىبىن ۋايىمسىز جاساپ تارتىپكە باس يەدى. حالىق سوتقا سوڭعى ءۇمىتىن ارقالاپ كەلەدى، ادىلدىك سۇرايدى ەگەر سوت شەشىمىنە كوڭىلى تولماسا بۇكىل مەملەكەتكە وكپە قالىپتاسادى.

گۇلزيرا اكيمبەكوۆا، 

ءال-فارابي اتىنداعى قازۇۋ،  فيلولوگيا فاكۋلتەتى، شەتەل فيلولوگياسى جانە اۋدارما ءىسى كافەدراسىنىڭ دوتسەنتى

مەيرامكۇل تلەۋلينوۆا،

ءال-فارابي اتىنداعى قازۇۋ،  فيلولوگيا فاكۋلتەتى، شەتەل فيلولوگياسى جانە اۋدارما ءىسى كافەدراسىنىڭ دوكتورانتى

Abai.kz