العاشقى جىلدارداعى العاشقى باسشىلار
قازاق كسر قۇرامىندا ماڭعىشلاق جانە جەزقازعان وبلىستارىن قۇرۋ تۋرالى قازاق كسر جوعارعى كەڭەسى پرەزيديۋمىنىڭ جارلىعى 1973 جىلى ناۋرىزدىڭ 20-شى جۇلدىزىندا قابىلداندى. وسى ساتتەن باستاپ قازاق كسر قۇرامىندا ماڭعىشلاق وبلىسى ورتالىعى شەۆچەنكو قالاسى بولىپ ءومىر سۇرە باستادى. وبلىس قۇرامىنا جاڭاوزەن، فورت-شەۆچەنكو قالالارى جانە ولارعا قاراستى قالا ءتيپتى پوسەلكەلەر مەن اۋىلسوۆەتتەر، ماڭعىستاۋ اۋدانى ەنگىزىلدى. سونداي-اق وسى جارلىق نەگىزىندە ماڭعىشلاق وبلىسى قۇرامىندا جاڭا ەكى اۋدان – بەينەۋ مەن ەراليەۆ اۋداندارى قۇرىلىپ، گۋرەۆ وبلىسى قۇرامىندا بولعان وزەن اۋدانى تاراتىلدى. وسى وقيعانىڭ ەرتەڭىنە ناۋرىزدىڭ 21-ءى كۇنى جاڭا قۇرىلىپ جاتقان ماڭعىشلاق وبلىسىنىڭ ورتالىعى شەۆچەنكو قالاسىندا وبلىستىق پارتيا اكتيۆىنىڭ جينالىسى ءوتىپ، وندا قازاقستان كومپارتياسى ورتالىق كوميتەتىنىڭ ءبىرىنشى حاتشىسى د.ا.قوناەۆ ءسوز سويلەپ، رەسپۋبليكاداعى بۇل جەتىستىكتەردى، جاڭا وبلىستاردىڭ اشىلۋىن كەڭەستەر وداعى كومپارتياسى ورتالىق كوميتەتىنىڭ جانە ونىڭ باس حاتشىسى ل.ي.برەجنەۆتىڭ ءوزىنىڭ قولداۋىمەن جۇزەگە اسىپ وتىرعاندىعىن اتاپ وتەدى جانە وسى جيىندا تۇتقاباي اشىمباەۆتى حالىققا بەلسەندى پارتيا قايراتكەرى، ادال ازامات رەتىندە تانىستىرىپ، بۇدان ءارى جاڭادان قۇرىلىپ جاتقان وبلىسقا تالانتتى باسشى بولا الاتىنىنا سەنىم بىلدىرگەن بولاتىن.
قازاق كسر قۇرامىندا ماڭعىشلاق جانە جەزقازعان وبلىستارىن قۇرۋ تۋرالى قازاق كسر جوعارعى كەڭەسى پرەزيديۋمىنىڭ جارلىعى 1973 جىلى ناۋرىزدىڭ 20-شى جۇلدىزىندا قابىلداندى. وسى ساتتەن باستاپ قازاق كسر قۇرامىندا ماڭعىشلاق وبلىسى ورتالىعى شەۆچەنكو قالاسى بولىپ ءومىر سۇرە باستادى. وبلىس قۇرامىنا جاڭاوزەن، فورت-شەۆچەنكو قالالارى جانە ولارعا قاراستى قالا ءتيپتى پوسەلكەلەر مەن اۋىلسوۆەتتەر، ماڭعىستاۋ اۋدانى ەنگىزىلدى. سونداي-اق وسى جارلىق نەگىزىندە ماڭعىشلاق وبلىسى قۇرامىندا جاڭا ەكى اۋدان – بەينەۋ مەن ەراليەۆ اۋداندارى قۇرىلىپ، گۋرەۆ وبلىسى قۇرامىندا بولعان وزەن اۋدانى تاراتىلدى. وسى وقيعانىڭ ەرتەڭىنە ناۋرىزدىڭ 21-ءى كۇنى جاڭا قۇرىلىپ جاتقان ماڭعىشلاق وبلىسىنىڭ ورتالىعى شەۆچەنكو قالاسىندا وبلىستىق پارتيا اكتيۆىنىڭ جينالىسى ءوتىپ، وندا قازاقستان كومپارتياسى ورتالىق كوميتەتىنىڭ ءبىرىنشى حاتشىسى د.ا.قوناەۆ ءسوز سويلەپ، رەسپۋبليكاداعى بۇل جەتىستىكتەردى، جاڭا وبلىستاردىڭ اشىلۋىن كەڭەستەر وداعى كومپارتياسى ورتالىق كوميتەتىنىڭ جانە ونىڭ باس حاتشىسى ل.ي.برەجنەۆتىڭ ءوزىنىڭ قولداۋىمەن جۇزەگە اسىپ وتىرعاندىعىن اتاپ وتەدى جانە وسى جيىندا تۇتقاباي اشىمباەۆتى حالىققا بەلسەندى پارتيا قايراتكەرى، ادال ازامات رەتىندە تانىستىرىپ، بۇدان ءارى جاڭادان قۇرىلىپ جاتقان وبلىسقا تالانتتى باسشى بولا الاتىنىنا سەنىم بىلدىرگەن بولاتىن. وسى ساتتەن باستاپ تۇتقاباي اشىمباەۆ قازاقستان كپ ورتالىق كوميتەتىنىڭ ماڭعىشلاق وبلىسى بويىنشا ۇيىمداستىرۋ بيۋروسىنىڭ توراعاسى، كوپ ۇزاماي قازاقستان كپ ورتالىق كوميتەتىنىڭ ماڭعىشلاق وبلىستىق كوميتەتىنىڭ ءبىرىنشى حاتشىسى قىزمەتىن 1980 جىلعا دەيىن زور ابىرويمەن اتقاردى.
1973 جىلى ءساۋىردىڭ 2-ءسى كۇنى ماڭعىشلاق وبلىستىق ەڭبەكشى دەپۋتاتتار كەڭەسىنىڭ ءحىىى-شاقىرىلى-
مىنىڭ ۇيىمداستىرۋ سەسسياسى «ماڭعىشلاقمۇناي» بىرلەستىگىنىڭ جينالىس وتكىزۋ زالىندا ءوتتى. ۇيىمداستىرۋ سەسسياسىن وبلىستىق كەڭەستىڭ ارداگەر دەپۋتاتى، ماڭعىستاۋ اۋداندىق اتقارۋ كوميتەتىنىڭ توراعاسى تولەگەن قاعازوۆ اشتى.
ت.قاعازوۆ ءسوز باسىندا قازاق كسر قۇرامىندا ماڭعىشلاق جانە جەزقازعان وبلىستارىنىڭ قۇرىل-
عاندىعىن جاريالاپ ءوتىپ، «جاڭا وبلىستاردىڭ قۇرىلۋى قازاقستاننىڭ وندىرىستىك كۇشىنىڭ وركەندەۋىنە جوعارى مۇمكىندىك بەرەدى جانە ونىڭ بولاشاعى زور ەكەندىگى بارىمىزگە دە ايان» دەپ
كورسەتكەن. ۇيىمداستىرۋ سەسسياسىنا بارلىعى 37 دەپۋات قاتىسقان. سەسسياعا قازاقستان كپ ورتالىق كوميتەتىنىڭ ماڭعىشلاق وبلىسى بويىنشا ۇيىمداستىرۋ بيۋروسىنىڭ توراعاسى تۇتقاباي اشىمباەۆ قاتىسىپ، سەسسيانى اشىق دەپ جاريالادى. سەسسيانىڭ توراعالىعىنا فاتەەۆ نيكولاي ەۆسەەۆيچ، حاتشىسى بولىپ يزيموۆا دامەت سايلاندى.
ماڭعىشلاق وبلىسىنىڭ قۇرىلۋى ساتىندە وتكىزىلگەن العاشقى سەسسيادا كۇن تارتىبىندە الدىمەن ەڭبەكشى دەپۋتاتتارى وبلىستىق كەڭەسى اتقارۋ كوميتەتىنىڭ توراعاسىن، ونىڭ ورىنباسارلارىن، حاتشىسىن جانە ەڭبەكشى دەپۋتاتتارى وبلىستىق كەڭەسى اتقارۋ كوميتەتىنىڭ مۇشەلەرىن سايلاۋ، وبلىستىق ءبولىم مەڭگەرۋشىلەرى مەن باسقارما باسشىلارىن سايلاۋ جانە وبلىستىق حالىقتىق باقىلاۋ كوميتەتىنىڭ توراعاسىن تاعايىنداۋ ماسەلەلەرى قارالدى.
سەسسيا بارىسىندا ماڭعىشلاق وبلىستىق ەڭبەكشى دەپۋتاتتارى كەڭەسىنىڭ توراعالىق قىزمەتىنە گۋلياەۆ نيكولاي الەكساندروۆيچتىڭ كانديداتۋراسى ۇسىنىلىپ، داۋىسقا سالۋ ناتيجەسىندە ءبىراۋىزدان گۋلياەۆ ن.ا. ماڭعىشلاق وبلىستىق ەڭبەكشى دەپۋتاتتارى كەڭەسىنىڭ توراعاسى بولىپ
سايلاندى. وسىدان كەيىن ماڭعىشلاق وبلىستىق ەڭبەكشى دەپۋتاتتارى كەڭەسى توراعاسىنىڭ ءبىرىنشى ورىنباسارى بولىپ يسەنتاەۆ قوجانياز بايتەنۇلى، ال 1-ءشى ورىنباساردىڭ مىندەتىن اتقارۋشى قىزمەتىنە بيمەنوۆ وياز جانە تسيركۋنوۆ ۆاسيلي يۆانوۆيچ سايلانعان. وبلىستىق ەڭبەكشى دەپۋتاتتارى كەڭەسى كوميتەتىنىڭ حاتشىلىق قىزمەتىنە يگىلىكوۆ تۇراربەك يگىلىكۇلى تاعايىندالدى.
ماڭعىشلاق وبلىستىق حالىقتىق باقىلاۋ كوميتەتىنىڭ توراعاسى قىزمەتىنە اتشىباەۆ ءابۋ اتشىبايۇلى تاعايىندالىپ، كوميتەت قۇرامىنا بارلىعى 7 ادام بەكىتىلدى. ولار: اتشىباەۆ ءابۋ اتشىبايۇلى – وبلىستىق حالىقتىق باقىلاۋ كوميتەتىنىڭ توراعاسى، لوبانوۆ ۆيكتور سەرگەە-
ۆيچ – ازوت-تۇك زاۋىتىنىڭ سلەسارى، كولۆاح پەتر يۆانوۆيچ – قازاقستان كومپارتياسىنىڭ وبلىستىق كوميتەتى جانىنداعى پارتيا كوميسسياسىنىڭ توراعاسى، جۇنىبەكوۆ امان – قىزىلوزەن اسىل تۇقىمدى مال ءوسىرۋ زاۋىتىنىڭ زووتەحنيگى، كارين عاني – وبلىستىق كومسومول كوميتەتىنىڭ 2-ءشى حاتشىسى، ۋلچەنكوۆ الەكساندر ۆاسيلەۆيچ – وبلىستىق كاسىپوداق كەڭەسىنىڭ حاتشىسى، ۋتەگەنوۆ مۋستافا جالەەۆيچ – شەۆچەنكو قالالىق حالىقتىق باقىلاۋ كوميتەتىنىڭ توراعاسى.
وسى سەسسيا بارىسىندا وبلىستىق اتقارۋ كوميتەتىنىڭ مۇشەلەرىن سايلاۋ تۋرالى ۇسىنىس ءتۇسىپ، ونىڭ قۇرامىنا 13 ادام،ولار: اشىمباەۆ تۇتقاباي ءاشىمبايۇلى – قازاقستان كومپارتياسى ورتالىق كوميتەتىنىڭ ماڭعىشلاق وبلىسى بويىنشا ۇيىمداستىرۋ بيۋروسىنىڭ توراعاسى، ءابۋتالىپوۆ تالعات ابدۋلحاكوۆيچ – شەۆچەنكو قالالىق ەڭبەكشى دەپۋتاتتارى كەڭەسى اتقارۋ كوميتەتى توراعاسىنىڭ مىندەتىن اتقارۋشى، احتانوۆ كالەكەس – وبلىستىق اۋىلشارۋاشىلىق
باسقارماسىنىڭ باستىعى، براگين يۆان نيكيتيچ – وبلىستىق ىشكى ىستەر باسقارماسىنىڭ باستىعى، ميروشحين ولەگ سەمەنوۆيچ – قازاقستان كومپارتياسى ورتالىق كوميتەتى ۇيىمداستىرۋ
بيۋروسىنىڭ مۇشەسى،سىتنيۋك ۆالەنتينا پاۆلوۆنا – مۇنارالى كراننىڭ جۇرگىزۋشىسى (مسۋ-26 مەكەمەسى), ەرمۇحامبەتوۆ شاپاعات – وبلىستىق جوسپارلاۋ ءبولىمىنىڭ توراعاسى، پاك اندرەي يۆانوۆيچ – وبلىستىق قارجى ءبولىمىنىڭ مەڭگەرۋشىسى، تيمونين ۆيتالي يوسيفوۆيچ–«ماڭعىشلاقمۇناي» بىرلەستىگىنىڭ باستىعى جانە وبلىستىق ەڭبەكشى دەپۋتاتتارى كەڭەسىنىڭ توراعاسى – ن.ا.گۋلياەۆ، ونىڭ ورىنباسارلارى – يسەنتاەۆ قوجانياز بايتەنۇلى، بيمەنوۆ وياز، تسيركۋنوۆ ۆاسيلي يۆانوۆيچ ءبىراۋىزدان سايلاندى.
ارينە، قازاقستان رەسپۋبليكاسى ءۇشىن بولاشاعى اسا زور، قۋاتتى وندىرىستىك-ەكونوميكالىق ايماقتىڭ العاشقى قالىپتاسۋ جىلدارىندا ۇيىمداستىرىلعان شارالار مەن قاربالاس ەڭبەكتى، ونداعى تۇلعالار جايىندا ءبىر ماقالاعا سىيعىزىپ جازۋ مۇمكىن ەمەستىگى بەلگىلى جايت. دەگەنمەن وسى ماقالا سوڭىندا وبلىستىڭ العاشقى قالىپتاسۋ جىلدارىندا ەل مۇددەسى ءۇشىن باسشىلىق قىزمەت اتقارعان، وبلىس ەكونوميكاسىنىڭ قالىپتاسىپ دامۋىنا ءوز ۇلەستەرىن قوسقان باسشى ازاماتتاردىڭ اتى-جوندەرىن كورسەتىپ كەتۋدى ءجون كوردىك. ماڭعىشلاق وبلىستىق ەڭبەكشى دە-
پۋتاتتارى كەڭەسى اتقارۋ كوميتەتىنىڭ ۇيىمداستىرۋ ءبولىمىنىڭ مەڭگەرۋشىسى – كوماروۆ ەۆگەني بوريسوۆيچ، وبلىستىق اتقارۋ كوميتەتى جالپى ءبولىمىنىڭ مەڭگەرۋشىسى – مەجەۆيكينا اننا سەرگەەۆنا، وبلىستىق دەنساۋلىق ساقتاۋ ءبولىمىنىڭ مەڭگەرۋشىسى – وتەعازيەۆ شاكىرات نۇرجانۇلى، وبلىستىق ەڭبەك رەسۋرستارىن پايدالانۋ جونىندەگى ءبولىمنىڭ مەڭگەرۋشىسى – بريجاك ۆالەنتينا سەرگەەۆنا، وبلىستىق الەۋمەتتىك قامسىزداندىرۋ ءبولىمىنىڭ مەڭگەرۋشىسى – جانبولاتوۆا يباش
جانبولاتقىزى، وبلىستىق قارجى ءبولىمىنىڭ مەڭگەرۋشىسى – پاك اندرەي يۆانوۆيچ، وبلىستىق يۋستيتسيا ءبولىمىنىڭ مەڭگەرۋشىسى – لاريۋكوۆ گريگوري سەمەنوۆيچ، وبلىستىق حالىققا ءبىلىم بەرۋ ءبولىمىنىڭ مەڭگەرۋشىسى – جاۋكين سادىك نىسانباەۆيچ، وبلىستىق قۇرىلىس جانە ارحيتەكتۋرا ءىسى جونىندەگى ءبولىم مەڭگەرۋشىسى – كريۆوۆ الەكساندر سەرگەەۆيچ، وبلىستىق كوممۋنالدى شارۋاشىلىق ءبولىمىنىڭ مەڭگەرۋشىسى – اسانوۆ ەرلان يكسانبەكوۆيچ، وبلىستىق باعا ءبولىمىنىڭ مەڭگەرۋشىسى – گولوششاپوۆا گالينا ميحايلوۆنا، وبلىستىق تۇرمىستىق قاجەتتىلىكتى قامتاماسىز ەتۋ باسقارماسىنىڭ باستىعى – دۇيسەنعاليەۆ قانات كاديموۆيچ، وبلىستىق ىشكى ىستەر باسقارماسىنىڭ باستىعى – براگين يۆان نيكيتيچ، وبلىستىق كينوفيكاتسيا باسقارماسىنىڭ باستىعى – سارسەكەنوۆ جولداس، وبلىستىق مەليوراتسيا جانە سۋ شارۋاشىلىعى باسقارماسىنىڭ باستىعى – ەسپولوۆ حابيبۋللا، وبلىستىق كاسىپتىك- تەحنيكالىق ءبىلىم باسقارماسىنىڭ باستىعى – ستارتسەۆ گريگوري ۆاسيلەۆيچ، وبلىستىق اۋىلشارۋاشىلىق باسقارماسىنىڭ باستىعى – احتانوۆ حالەكەس احتانۇلى، وبلىستىق ساۋدا باسقارماسىنىڭ باستىعى – تيموشەنكو ۆلاديمير دميتريەۆيچ، وبلىستىق تاس جولدار باسقارماسىنىڭ باستىعى – ەسيپوۆ ۆيكتور اركادەۆيچ، باسىلىمدارداعى مەملەكەتتىك
قۇپيانى قورعاۋ جونىندەگى وبلىستىق باسقارما باستىعى – جۇماعاليەۆ حيسمەت ناۋەنۇلى، وبلىستىق بايلانىس باسقارماسىنىڭ باستىعى – ورجانوۆ سالىمگەرەي قاپانۇلى، وبلىستىق ستاتيستيكا باسقارماسىنىڭ باستىعى – بەكماعانبەتوۆ ورمان تۇرماعانبەتۇلى، وبلىستىق مادەنيەت باسقارماسىنىڭ باستىعى – وسادچي نيكولاي لەونتەۆيچ، وبلىستىق ءباسپاسوز ءىسى، پوليگرافيا جانە كىتاپ ساۋداسى جونىندەگى باسقارما باستىعى – زاپوروجسكي ۆيتالي
ياكوۆلەۆيچ، وبلىستىق جوسپارلاۋ كوميسسياسىنىڭ توراعاسى – ەرمۋحامبەتوۆ شاپاعات قۇسپانۇلى، وبلىستىق «كازسەلحوزتەحنيكا» بىرلەستىگىنىڭ توراعاسى – ءامىروۆ ساپۋان، وبلىستىق سپورت جانە دەنە تاربيەسى جونىندەگى كوميتەتتىڭ توراعاسى – ساقباەۆ سەرجان سافيدۋللاۇلى، وبلىستىق تۇتىنۋ وداعى باسقارماسىنىڭ توراعاسى – نۇرعاليەۆ ساعىنعالي، اۋىل-شارۋاشىلىق تاعامدار ساپاسى جانە ساتىپ الۋى جونىندەگى باس ينسپەكتور – سەميونيچەۆ ۆلاديمير پاۆلوۆيچ.
العاشقى جىلدارداعى العاشقى قاربالاس ەڭبەك، قوردالانعان ماسەلەلەردى شەشۋ قوعامداعى قاي سالانىڭ دا باسشىلارى مەن قىزمەتكەرلەرىنە ۇلكەن تالاپ پەن جاۋاپكەرشىلىكتى جۇكتەدى. بۇل كەزەڭ بۇگىنگى كۇننىڭ العاشقى باسپالداعى ەدى.
اقپارات كوزى: "ماڭعىستاۋ". اياۋجان جولبولديەۆا.
Abai.kz