قازاقستان رەسپۋبليكاسى
قارجى ءمينيسترى
م.ت. تاكيەۆكە

دەپۋتاتتىق ساۋال

قۇرمەتتى ءمادي توكەشۇلى!

جالپىۇلتتىق سوتسيال-دەموكراتيالىق پارتياسى اتىنا استانا قالاسىنداعى بولشەك ساۋدامەن اينالىساتىن بازارلار مەن ساۋدا ورتالىقتارىنىڭ جەكە كاسىپكەرلەرىنەن سالىق پەن بانكتىك كوميسسيالاردى ازايتۋدى سۇراعان ءوتىنىش كەلىپ ءتۇستى.

ويتكەنى نارىقتاعى قازىرگى ەكونوميكالىق جاعداي جەكە كاسىپكەرلەرگە قيىندىق تۋعىزىپ وتىر.

ولاردىڭ ايتۋىنشا، كاسىپكەرلەردىڭ باسىم بولىگى سالىق تولەۋدىڭ وڭايلاتىلعان رەجيمىمەن جۇمىس ىستەيدى. بۇل رەجيم بويىنشا اينالىمنان 3% (پايىز) سالىق تولەيدى. بۇل كەزەكتە بۋحگالتەرلىك ەسەپ جۇرگىزبەگەنىمەن، كەڭسەنى جالداۋ اقىسى، كوممۋنالدىق قىزمەت، لوگيستيكا، جۇمىسشىعا تولەنەتىن ەڭبەكاقى، تاعى دا باسقا قىزمەتتەرگە قالتاسىنان كەتەتىن شىعىن شاش ەتەكتەن بولىپ وتىر.

ودان قالدى، اكىمدىك ازىق-تۇلىك باعاسىنا مەملەكەتتىك مونيتورينگ جۇرگىزەتىندىكتەن، مارجينالدىلىقتى ءوز قالاۋىمەن ارتتىرا المايدى.

كوپشىلىگى نەسيە-قارىزعا بەلشەسىنەن باتىپ وتىر، ءبىرازى بيزنەسىن ولتىرمەۋ امالىمەن ميكروقارجىلىق ۇيىمداردان نەسيە العان (تولەم كۇن سايىن تولەنەدى), سونىمەن قاتار، ايدان ايعا وزدەرىنىڭ قۇندى زاتتارىن لومباردقا تاپسىرۋعا ءماجبۇر بولىپ ءجۇر.

Cوندىقتان ازاماتتاردىڭ كىرىسىنە سالىناتىن 3 پايىزدىق سالىقتى تازا پايدانىڭ پايىزىنا نەگىزدەلگەن نەعۇرلىم ءادىل مەحانيزمگە اۋىستىرۋدى سۇرايدى. بۇل ءتاسىل سالىق اۋىرتپالىعىن ءادىل رەتتەۋگە كومەكتەسىپ، ەكونوميكالىق بەلسەندىلىكتى ىنتالاندىرۋى مۇمكىن دەيدى.

ەكىنشى دەڭگەيلى بانكتەر قوساتىن پايزدارعا كەلەتىن بولساق، مىسالى، كليەنت كاسپي كيۋارمەن (QR) تولەم جاساۋ كەزىندە بانك 0,95 % كوميسسيا ۇستاسا، كارتامەن تولەم جاسالعان جاعدايدا 2,5 %-ىن، ال كاسپي راسسروچكا جانە كاسپي رەد بويىنشا 10-12 پايىز ۇستالادى ەكەن. ەسكەرۋ كەرەك، كاسپي رەد پەن راسسروچكاعا تاۋار الاتىن ازاماتتار بارشىلىق. سونداي-اق، بانكتەن اقشا شەشىپ الۋ كەزىندە دە ونىڭ +1 %-ىن بانك ۇستاپ قالادى. بۇعان نارازى بولعان كاسىپكەرلەر: «قازاقستان رەسپۋبليكاسىنداعى بانكتەر ءاربىر ترانزاكتسيادان ءبىزدىڭ پايدامىزدىڭ 3-5 پايىزىن الىپ وتىر. جالپى العاندا، ءبىز سالىقتار مەن بانكتەردىڭ قىزمەتى ءۇشىن 6 پايىز تولەم جاساپ كەلەمىز»، - دەيدى.

سونىمەن قاتار، جىل باسىنان باستاپ سالىق سالۋشىلار تاراپىنان قىسىم سەزىنىپ جاتقاندارىن دا ايتىپ جاتىر. سوندىقتان كاسىپكەرلەرگە بيۋروكراتيالىق كەدەرگىلەردى ازايتۋدى، اكىمشىلىك پروتسەستەرگە كەتەتىن شىعىندى ازايتۋدى جانە سالىق سالۋشىلارمەن ءوزارا ءىس-ارەكەتتى بارىنشا ازايتۋ ءۇشىن سالىق ەسەپتىلىگى راسىمدەرىن وڭايلاتۋ ماسەلەسىن قاراۋدى سۇرايدى.

ەگەر بولشەك ساۋداعا ءتۇسىپ وتىرعان سالماقتى شۇعىل جەڭىلدەتۋ شارالارى قازىردەن قابىلدانباسا، شاعىن كاسىپكەرلەر جۇمىسىن توقتاتۋدىڭ الدىندا تۇر. جەكە كاسىپكەر رەتىندە ەڭبەكتەنىپ جاتقانداردىڭ كوبىسى قازىردىڭ وزىندە بيزنەسىن جابا باستاعان، ويتكەنى تاۋىپ وتىرعان تابىسى ماردىمسىز، كەرىسىنشە شىعىنعا ۇشىراپ، نەسيە مەن قارىزدىڭ قامىتىن كيىپ وتىر ءارى جۇمىسسىزدار قاتارىن تولىقتىرۋدا. سايكەسىنشە، مەملەكەت تە جۇمىسسىزدىق بويىنشا جاردەماقى تولەۋگە ءماجبۇر بولادى. مەملەكەت نەگە ەشكىمگە ماسىل بولماي، تابىسىن وزدىگىنەن تابۋعا اركەتتەنگەن ازاماتتاردى بۇلاي سارساڭعا سالادى؟

وسىعان بايلانىستى، ۇسىنىس:

بيزنەسكە قولايلى جاعداي تۋعىزۋ جانە كاسىپكەرلەردىڭ سالىق جۇيەسىنە دەگەن سەنىمىن نىعايتۋ ءۇشىن سالىق سالۋ پروتسەستەرىنىڭ اشىقتىعىن ارتتىرۋعا باعىتتالعان شارالاردى كۇشەيتۋدى ۇسىنامىز. بيزنەستە دە، باسقا سالالاردا دا اشىقتىق ءارى ادىلدىك بولۋى ءتيىس.

ەكىنشىدەن، «ۆيزا»، «ماستەر كاردتىڭ» ورنىنا ۇلتتىق تولەم جۇيەسىن ەنگىزۋ كەرەك. قازىرگى تاڭدا شەتەلدىك تولەم جۇيەسى جۇمىس ىستەپ تۇرعاندىقتان، ۇلتتىق ەكونوميكامىزداعى قاراجات شەتەلدىك جۇيەگە كەتىپ جاتىر. ءار ترانزاكتسيادان شامامەن 0,3 پايىز ۇستاعاننىڭ وزىندە مەملەكەتىمىزدەن 50 ميللياردتان استام قاراجات شەتەلدىك جۇيەگە كەتۋدە.

ۇشىنشىدەن، شاعىن جانە ورتا بيزنەس وكىلدەرى مەملەكەتتىك بيۋدجەتكە جالپى اينالىمىنان تولەپ جاتقان 3 پايىز سالىق ولارعا ايتارلىقتاي اۋىرتپالىق سالىپ تۇر. ەندەشە كاسىپكەرلەردى قيناماي، سالىقتى 3 پايىزدان 2 پايىزعا ازايتۋ ماسەلەسىن قاراستىرۋ قاجەت.

تورتىنشىدەن، جىلدىق اينالىم 20 000 ايلىق ەسەپتىك كورسەتكىشتەن (اەك-تەن) اسقان كەزدە بيزنەس سۋبەكتىسى ققس (قوسىمشا قۇن سالىعىن) تولەۋشى رەتىندە ەسەپكە تۇرۋى ءتيىس. بۇل تىم تومەن سوما، سوندىقتان ققس (قوسىمشا قۇن سالىعىن) بويىنشا ەسەپكە قويۋ شەگىن 48 000 اەك-كە دەيىن كوتەرۋدى قايتا قاراۋ ورىندى دەپ سانايمىز.

قۇرمەتپەن،

جالپىۇلتتىق سوتسيال- دەموكراتيالىق پارتياسى

فراكتسياسىنىڭ دەپۋتاتتارى:

ن. اۋەسباەۆ

ا. راقىمجانوۆ

ا. ساعاندىقوۆا

ن. سايلاۋباي

Abai.kz