بيىل مادەنيەت جانە اقپارات مينيسترلiگi 2009-2011 جىلدارعا ارنالعان جۇمىسىنىڭ ستراتەگيالىق باعىتتارى نەگiزiندە «مادەني مۇرا» باعدارلاماسىنىڭ iسكە اسىرىلۋىنا، ۇلتتىق كينەماتوگرافتىڭ دامۋىنا، مادەنيەت سالاسىندا سەرپiندi جوبالاردى iسكە اسىرۋعا قاجەت جاعداي جاساۋ مەن جاس دارىنداردى قولداۋعا ەرەكشە ءمان بەردi. ەڭ باستىسى، ۇلتتىق كينەماتوگرافتى دامىتۋ جۇمىستارى اياسىندا تەحنيكالىق قايتا جابدىقتاۋ، جاڭا الاڭدار قۇرۋ، پروكات قىزمەتiن ۇيىمداستىرۋ، كينوونiمدەردi ساقتاۋدىڭ تسيفرلىق تەحنولوگيالارىن ەنگiزۋ قاراستىرىلعان «قازاقفيلم» ۇلتتىق كومپانياسىن جاڭعىرتۋ جوسپارى ازiرلەندi. سونىمەن بiرگە 2009 جىلى الەۋمەتتiك ماڭىزى بار تاقىرىپتارعا ارنالعان 28 جاڭا كينوكارتينانىڭ ءوندiرiسiن باستاۋ جوسپارلانعان.

زاڭعا وزگەرiس ەنەردە...

جاقىندا ۇكiمەت "مادەنيەت تۋرالى" زاڭعا وزگەرiستەر مەن تولىقتىرۋلار ەنگiزۋ تۋرالى" زاڭ جوباسىن ءماجiلiستiڭ قاراۋىنا جiبەردi. جوبانىڭ ماقساتى - مادە­نيەت تۋرالى ۇلتتىق زاڭ­نا­مانى وتاندىق كينەماتوگرافتى، مۇ­راجاي جانە كiتاپحانا iسiن قول­داۋ مەن دامىتۋ، سونداي-اق ءما­دەني قۇندىلىقتاردى قالىپ­تاس­تىرۋ جانە ساقتاۋ بولiگiندە ودان ءارi جەتiلدiرۋ...

بيىل مادەنيەت جانە اقپارات مينيسترلiگi 2009-2011 جىلدارعا ارنالعان جۇمىسىنىڭ ستراتەگيالىق باعىتتارى نەگiزiندە «مادەني مۇرا» باعدارلاماسىنىڭ iسكە اسىرىلۋىنا، ۇلتتىق كينەماتوگرافتىڭ دامۋىنا، مادەنيەت سالاسىندا سەرپiندi جوبالاردى iسكە اسىرۋعا قاجەت جاعداي جاساۋ مەن جاس دارىنداردى قولداۋعا ەرەكشە ءمان بەردi. ەڭ باستىسى، ۇلتتىق كينەماتوگرافتى دامىتۋ جۇمىستارى اياسىندا تەحنيكالىق قايتا جابدىقتاۋ، جاڭا الاڭدار قۇرۋ، پروكات قىزمەتiن ۇيىمداستىرۋ، كينوونiمدەردi ساقتاۋدىڭ تسيفرلىق تەحنولوگيالارىن ەنگiزۋ قاراستىرىلعان «قازاقفيلم» ۇلتتىق كومپانياسىن جاڭعىرتۋ جوسپارى ازiرلەندi. سونىمەن بiرگە 2009 جىلى الەۋمەتتiك ماڭىزى بار تاقىرىپتارعا ارنالعان 28 جاڭا كينوكارتينانىڭ ءوندiرiسiن باستاۋ جوسپارلانعان.

زاڭعا وزگەرiس ەنەردە...

جاقىندا ۇكiمەت "مادەنيەت تۋرالى" زاڭعا وزگەرiستەر مەن تولىقتىرۋلار ەنگiزۋ تۋرالى" زاڭ جوباسىن ءماجiلiستiڭ قاراۋىنا جiبەردi. جوبانىڭ ماقساتى - مادە­نيەت تۋرالى ۇلتتىق زاڭ­نا­مانى وتاندىق كينەماتوگرافتى، مۇ­راجاي جانە كiتاپحانا iسiن قول­داۋ مەن دامىتۋ، سونداي-اق ءما­دەني قۇندىلىقتاردى قالىپ­تاس­تىرۋ جانە ساقتاۋ بولiگiندە ودان ءارi جەتiلدiرۋ...

بۇگiندە كينەماتوگراف سالاسى دەرەكتەردi جازۋدىڭ جانە بەرۋدiڭ ساندىق تەحنولوگيالارىن قارقىندى دا­مىتۋ داۋiرiندە تۇراقتى تەح­نو­لوگيالىق جەتiلدiرۋدi جانە قازiرگi تا­لاپتارعا بالامالى نورماتيۆتiك قۇقىقتىق بازانى تالاپ ەتەدi. وسىعان بايلانىستى، تۇزەتۋلەردiڭ نەگiزگi بولiگi كينەماتوگرافيا ماسەلەلەرi بويىنشا قۇقىقتىق كەڭiستiكتi جەتiلدiرۋگە باعىتتالعان. اتاپ ايتقاندا، كينەماتو­گرا­فياعا قاتىستى فيلم، كي­نوشەجiرە، فيلمدi پروكاتتاۋ، تيراج­داۋ، فيلم شىعارۋ ماسەلەلەرi ەنگiزiلiپ، ۇعىمدىق اپپارات كە­ڭەيتiلدi. ەكiنشiدەن، بالالاردى كينو ونەرiنiڭ ىقتيمال تەرiس اسەر­لە­رiنەن قورعاۋ ماقساتىندا كو­رەر­مەندەردiڭ جاسىنا قاراي يندەكس ەنگiزۋ ۇسىنىلدى. يندەكستiڭ ءام­بەباپ، ياعني ءار ءتۇرلi جاستاعى كورەرمەندەرگە ارنالعان في­لم­دەر، اتا-انالارىنىڭ قاتى­سۋىمەن 16 جاسقا دەيiنگi, 16 جاستان 18 جاس­­­قا دەيiن جانە 18 جاستان اسقاندار بولىپ بولiنەتiن 5 ساناتى كوزدەلگەن. ۇشiنشiدەن، فيلمدەردi پرو­كات­تاۋ جانە كوپشiلiككە كورسەتۋ كەزiندە كورەرمەندەردiڭ جاس ەرەك­شە­لiكتەرi جونiندەگi نورمالاردى ساق­تاۋ ماق­سا­تىندا وتاندىق جانە شە­تەلدiك في­لمدەرگە پروكاتتاۋ كۋا­لi­گiن بەرۋ ار­قى­لى تiركەۋ ۇسىنىلادى. تورتiنشiدەن، ۇلتتىق مادەني يگiلiكتiڭ اجىراماس بولiگi رەتiندە كينوشەجiرەنiڭ جانە ۇلتتىق في­لم­دەردiڭ باستاپقى ما­تەريال­دارىن ساقتاۋدى كوزدەيتiن نور­مالاردى ەنگiزۋ ۇسىنىلادى.

...بiر بايبالام باستالدى

زاڭنىڭ اتى - زاڭ! اسiرەسە مادەني ۇستانىم بويىنشا كينەماتوگراف سالاسىنا باسا ءمان بەرiلگەنi قۇپتارلىق-اق. سەبەبi بۇگiندە ەلiمiزدە 496 كينوقوندىرعى بار دەسەك، ونىڭ 421-i اۋىلدىق جەرلەردە ورنالاسقان. جالپى سانىنان 243-i مەملەكەت مەنشiگiندە بولىپ تابىلادى. وعان قوسىمشا، بەلسەندi جۇمىس جاساپ تۇرعان 12 كينونى جالعا بەرۋ ۇيىمدارىنىڭ 8-i مەملەكەت مەنشiگiندە. بۇل رەتتە رەسپۋبليكاداعى فيلم ءوندiرۋشi سەكتورلاردا ءتۇرلi جانرلارداعى كارتينالاردى شىعاراتىن مەملەكەتتiك ەمەس ستۋديالاردىڭ دا بارشىلىق ەكەنiن ەسكەرگەن ءلازiم. مىسالى، ەلگە ەلەنە باستاعان «كوكشە-ۋنيۆەرسيتەت»، «ايناكول»، «جەبە»، «كينوجۇز»، «تۇرانفيلم» جانە بۇرىننان جۇمىس iستەيتiن «كينو» كومپانياسى»، «گالا-تۆ» ستۋديالارىن نەگە اتاپ كورسەتپەسكە؟! دەمەك قازاقستاندىق كينو وندiرۋشiلەردiڭ ورنالاسۋ ايماعى ايتارلىقتاي كەڭەيگەن جانە اتالعان ستۋديالار الماتى قالاسىندا عانا ەمەس، كوكشەتاۋ، شىمكەنت قالالارىندا دا ورنالاسقان.

كەزiندە ستۋدياسىندا كامال سمايىلوۆ، تۇرار دۇيسە­باەۆ، قاليلا وماروۆ، ادiلبەك تاۋاساروۆ، سەرiك بايقونوۆ سىندى تالاي تارلاندار قىزمەت اتقارعان قارا شاڭىراق - «قازاقتەلە­فيلمدە»  كەيiنگiلەرگە ۇلگi بولارلىقتاي نەبiر كي­نو­شەجiرەلەر جاسالدى. بiر جىلدا 45 دەرەكتi فيلم، 5-6 مۋلتفيلم ءتۇسi­رiلەتiن كەزدەر ەدi ول. ايگiلi كينوستۋديامىز سول كەزەڭنەن باستاپ جىل سايىن 7 كوركەم، 50-دەن استام دەرەكتi كارتينالاردى جانە «سوۆەتتiك قازاقستان» كينوجۋرنالىنىڭ 24 ءنومiرiن شىعارعان دا، 70-كە جۋىق فيلمگە قازاق تiلiندە دۋبلياج جاساعان. ايتسە دە ۋاقىت وتە كەلە، جاڭادان اشىلعان تاۋەلسiز ارنا­لارعا ونىڭ بiر كينوونiمiن 5 دوللارعا سات­قان پىسىقايلار دا تابىلدى. ول - ەلدە جاپپاي جۇمىسسىزدىق بەلەڭ العاندا، كوپ كينوگەرلەر جۇمىسسىز­داردىڭ قاتارىنا قوسىلعان كەز بولاتىن. كاسiپسiز قالعان قىزمەتكەرلەردiڭ ءبارi دە دەرەكتi فيلم تۇسiرۋگە ماماندانعان، نا­عىز كاسiبي رەداكتورلار، رەجيسسەر­لەر، وپەراتورلار ەدi. تەلەفيلمنەن كۇدەرiن ءۇزiپ، باس­قا تiرشiلiككە كوشكەندەرi دە بار. جۇمىس تاپ­قانى - تاپتى، تاپپاعانى - دالادا قالعان. مۇنى نە ءۇشiن ايتىپ وتىر دەسەڭiز... ءوز سالاسى بويىنشا حالىققا ادال قىزمەت كورسەتۋدi ويلاعان ادام سول كاسiبiنە قاتىستى قابىلدانعان زاڭدى قۇرمەتتەۋi كەرەك! اياسىنان اۋىتقيتىن شەشiم قابىلداۋعا ۇيiرسەكتەنبەگەن ابزال.

ناۋرىز ايىنىڭ سوڭىندا بiر توپ كينو ماماندارى تاراپىنان ءماجiلiس دەپۋتاتتارىنا «مادەنيەت تۋرالى» زاڭعا قاتىستى رەسمي حات جولداندى. «بۇل - 1993 جىلى قابىلدانعان ەسكi زاڭنىڭ كوشiرمەسi»، «كەڭەستiك جوبادان ەشقانداي ايىرماشىلىعى جوق»، «قازاقستاندىق كورەرمەندەر ءۇشiن قاجەتتi كينوپروكات ساتىلىمىنا كەدەرگi جاسالادى»... دەگەندەي بايبالام كوپ. ولار، اسiرەسە، زاڭداعى «فيلمدەردi پرو­كات­تاۋ جانە كوپشiلiككە كورسەتۋ كەزiندە كورەرمەندەردiڭ جاس ەرەك­شە­لiكتەرi جونiندەگi نورمالاردى ساق­تاۋ ماق­سا­تىندا وتاندىق جانە شە­تەلدiك في­لمدەرگە پروكاتتاۋ كۋا­لi­گiن بەرۋ ار­قى­لى تiركەۋ ۇسىنىلادى" دەگەن تارماقشاعا دەگبiرسiزدەنiپ وتىر. "پروكاتتاۋ كۋالiگi بەرiلمەي قالاتىن ونiمدەردiڭ زاڭمەن شەكتەرلiكتەي نە زيانى بار؟!" دەسەدi. دەمەي-اق قويۋعا دا بولۋشى ەدi... ويتكەنi بiز مىسالعا العان «قازاقتەلە­فيلم» داۋiرiندە تاۋەلسiز قازاقستاننىڭ العاشقى قادامدارى باسشىلىق ادiستەمەلەرi مەن فورمالارىن ورتالىقتا، كينو جانە تەاتر iسiمەن اينالىسۋ ورىندارىندا ازiرلەۋگە باعىتتالدى. ەڭ باستىسى قالالاردا، اۋىلداردا كينو كورسەتۋ نىساندارى جەلiلەرiن كەڭەيتۋگە باعىتتالعان «كينودان تۇسكەن قاراجات - كينوعا» دەگەن قاتال ساياسات قالىپتاستى. ودان بۇرىنىراق جىلداردان باستاپ-اق «دالاداعى كوشپەلi حالىققا قىزمەت كورسەتۋ» كينوتەاترىنان تۇسكەن تابىستار دا وسى ماقساتتارعا جۇمسالدى.

ەگەر ساپالى كينو تۇسiرە بiلسەڭ، تولىقتىرۋلار مەن وزگەرتۋلەر ەنگiزiلگەن بيىلعى جاڭا زاڭ باپتارى بويىنشا دا، سول كەزدەگi كينوگەرلەر سياقتى، بەلگiلەنگەن تارتiپپەن ارەكەت جاساۋعا ەش كەدەرگi جوق. ال شەت ەلدەردiڭ كينويندۋسترياسىنا كەلسەك، مىسال رەتiندە اقش-تا كينو بيلەتتەرiنiڭ قۇنى كۇن سايىن ارزانداپ، گولليۆۋد جۇلدىزدارىنىڭ قوسىمشا تابىس مولشەرiنiڭ ازايا باستاعانىن تiلگە تيەك ەتۋگە بولادى. بiزدە - كەرiسiنشە. قارجى داعدارىسىن جەلەۋ ەتكەن جەكە مەنشiك كينوتەاترلار بيلەت قۇنىن بiردەن 20 پايىزعا كوتەرiپ، بiر فيلمدi تاماشالاۋ 1400-1700 تەڭگەگە جەتتi. وكiنiشكە قاراي، استاناداعى اينالدىرعان بەس قانا كينوتەاتر دا كورەرمەننiڭ كوڭiلiنەن شىعۋدى كوزدەپ وتىر دەي المايمىز. مۇندا ساعات التىدان كەيiن وتباسىمەن بiرگە كينوعا بارىپ دەمالماق ويىڭىز بولسا، قالتاداعى ايلىقتان «شايلىقتىق» سوما قالعانىنا شۇكiر ايتا قويماسسىز... كينوتەاترلارداعى بالالار بيلەتiنiڭ قۇنى كەشكiلiك ەرەسەكتەردiكiمەن بiردەي. ەلوردالىق كينوتەاتر قىزمەتكەرلەرiنiڭ ايتۋىنشا، «باعانىڭ 20 پايىزعا كوتەرiلۋiنە داعدارىس پەن تەڭگە دەۆالۆاتسياسى باستى سەبەپشi» ەكەن. سوندا بيلەت قۇنىن ارزانداتقان امەريكالىق تەاترلاردىڭ «داعدارماي» وتىرعانىنا كiم كەپiلدiك بەرە الادى؟!. انە، زاڭنىڭ سەپتiگi وسىنداي سىلتاۋلاردى سيرەتۋ ءۇشiن دە تيەدi.

2004 جىلدا 30-عا تارتا قازاقستاندىق فيلمدەر ءتۇرلi كينوفورۋمدار باعدارلاماسىندا ەۋروپانىڭ، ازيا جانە امەريكانىڭ 19 ەلiندە كورسەتiلدi. حالىقارالىق كينوفەستيۆالدەردە 7 قازاقستاندىق كارتينا 15 جۇلدە جانە ديپلومدارمەن ماراپاتتالدى. الەمدiك دەڭگەيدە ماراپاتقا يە بولىپ كەلەتiن سول فيلمدەر، نەگە ەكەنi بەلگiسiز، ءوز حالقىمىزدىڭ نازارىنا ۇسىنىلماي، «جابۋلى» كۇيiندە قالىپ قويا بەرەدi. قازاق كينورەجيسسەرلارىنىڭ جىلدا ومiرگە كەلiپ جاتقان ەڭبەكتەرi شالعايدا جاتقان قاراپايىم كورەرمەنگە تiپتەن جەتپەيدi! ويتكەنi كوپ اۋىلداعى بۇرىنعى مادەنيەت ۇيلەرi مال قوراعا اينالىپ كەتكەلi قاشان؟!. كوشiرمە كينوتاسپالاردىڭ پايداسىنان زيانى كوپ ەكەندiگiن بۇعان دەيiن دە بۇرقىراتىپ جازىپ شىققانبىز. سوندا بiزدiڭ كينوگەرلەردiڭ ەڭبەكتەرi تەك الەمدiك كينوفەستيۆالدەر ءۇشiن عانا تۇسiرiلەتiن بولعانى ما؟! وسى سۇراققا قاتىستى دايىن جاۋاپ رەتiندە ماماندار تاراپىنان ايتىلعان «كينوپروكات ءوزiن-ءوزi اقتاۋى ءۇشiن حالىق سانى 40 ميلليون ادامنان كەم بولماۋى كەرەك ەكەن» دەگەن پiكiردi قالاي قابىلدايمىز؟.. ول ءۇشiن دە زاڭعا سۇيەنۋگە تۋرا كەلەتiنi انىق. ە، دەپ قويىڭىز...

ۇلتتىق مۇددە ۇمىتىلماسىن!

راس، تۇسiنiگi بار ادام كينوپروكات ماسەلەسi - وسى سالا قىزمەتكەرلەرiنiڭ كوكەيتەستi ماسەلەلەرiنiڭ بiرەگەيi ەكەنiنە داۋ ايتپايدى. قاراپايىم حالىق ءوز قايراتكەرلەرiنiڭ جاڭا ونiمدەرiن، رەتروعا اينالعان كلاسسيكالىق فيلمدەرiن كورۋگە اركەز ىنتالى. بiر جاعىنان، وتاندىق ءوندiرiستiڭ اينالىمعا ەنۋiمەن شۇعىلداناتىن ارنايى بiر مەكەمەنiڭ قاجەتتiگi دە - وزدiگiنەن سۇرانىپ تۇرعان شارۋا دەۋدiڭ ايىبى جوق. بۇل جەردە ەسكەرەرلiك تاعى بiر ماسەلە - وبلىس ورتالىقتارىنان، قالالاردان مەملەكەتتiك قارجىلاندىرۋعا قارايتىن بiر-بiر كينوتەاتر اشۋ. زاڭ دا وسىنداي ماقساتتارعا پايدالانارلىق دەڭگەيدە. ەگەر ونداي مۇمكiندiك تۋسا، جەكە ۇيىمنىڭ مۇددەسiن كوزدەپ، جەكە باستىڭ قامىن كۇيتتەيتiن ارىز جازعاننان گورi... ءيا، رەترو، كلاسسيكالىق ەڭبەكتەردiڭ، جاڭا تۋىندىلاردىڭ ۇلكەن تابىس كوزiنە اينالىپ، حالىققا، ۇلتقا شىن قىزمەت جاسالعانى تيiمدi!

مامان مiنبەرi

گۇلنار سەيتماعانبەتوۆا، قر پارلامەنتi ءماجiلiسiنiڭ دەپۋتاتى:

- كۇنi بۇگiنگە دەيiن قازاقستاندا كينو تۋرالى زاڭ بولعان جوق. «مادەنيەت تۋرالى» زاڭدا كينو تۋرالى باپتار از ەدi. ەندi وسى «مادەنيەت تۋرالى» زاڭدا كينو تۋرالى باپتار اۋقىمدىراق جانە پروكاتتاردىڭ قالپىنا كەلتiرiلۋi تۋرالى جاقسى-جاقسى مۇمكiندiكتەر بار.

ءاليا ابدIقادIرقىزى، «كينوپارك» كينوتەاترلار جەلiسiنiڭ اكiمگەرi:

- داعدارىس جاعدايىنا بايلانىستى، فيلمدەر شەت ەلدەن، كوبiنەسە رەسەيدەن كەلەدi. مۇنداي ولقىلىقتاردى زاڭمەن رەتتەۋ كەرەكتiگiن حالىق قالاۋلىلارى دا نازارعا الدى. وعان قارسى كەلۋدiڭ قاجەتi شامالى...

باۋىرجان نوگەربەك، كينوسىنشى:

- ماسەلەن، چەحيا حالقى ءوز اكتەرلارىن، رەجيسسەرلارىن قاتتى قۇرمەتتەيدi. وزدەرiندە جاڭادان جارىققا شىققان دۇنيە بولسا، مiندەتتi تۇردە كينوتەاترلارىندا سول فيلمدەردiڭ تۇساۋكەسەرiن ۇلكەن انشلاگپەن وتكiزەدi. جانە وزگە ەلدەردەن پروكاتقا الىنعان فيلمدەر سول ساتتە ۋاقىتشا توقتاتىلادى. سونداي-اق كورەيا كينوگەرلەرi ءوز فيلمدەرiن تەلەارنالاردان بەرمەيدi. ولار تەك كينوتەاترلاردا عانا جۇرەدi. جانە بۇل ەل ەگەر وزگە ەلدەن پروكاتقا كينو الار بولسا، سول فيلمدەردەن تۇسكەن قارجىنىڭ بەلگiلi بiر بولiگiن وتاندىق كينو ءوندiرiسiن دامىتۋعا سالادى. ءارi وسى وزگە ەلدەردiڭ پروكاتقا كەلگەن ونiمدەرiنەن ءوز رەجيسسەرلارىنىڭ كينولارى الدەقايدا ارزان باعادا، حالىقتىڭ قالتاسىنا لايىقتالىپ قويىلاتىن كورiنەدi. فرانتسيادا دا - وسى جۇيە. دەمەك، بiز كينو ونەرiن «ءارi تارت تا، بەرi تارتقا» سالماي، سونداي يگiلiكتi ارەكەتتەردەن ۇلگi الۋعا تيiسپiز.

كەرەك دەرەك

قازاقستانداعى كينو كورسەتۋ جانە جەكە كينو ءونiمiن دامىتۋ ماسەلەسiن جۇيەلi شەشۋگە ارنالعان العاشقى ۇكiمەتتiك قۇجات 1927 جىلى 23 ناۋرىزدا پايدا بولدى. قازسسر حالىق كوميسسارياتى القاسىنىڭ حاتتامالىق شەشiمiمەن قازسسر كينوپروكات iسiن رەتتەۋ، ەڭ الدىمەن پروكات تولەمiن ازايتۋ ماسەلەسi انىقتالدى. سول رەتتە جەرگiلiكتi تابيعات جاعدايىن ەسكەرە وتىرىپ، كەڭەستiك بيۋدجەتتەن قاراجات تارتۋ ارقىلى قازاقستانداعى كينو ءوندiرiسiن قۇرۋ ماسەلەلەرiن ازiرلەۋ بويىنشا جاۋاپتى تۇلعالارعا تاپسىرمالار بەرiلدi.

1927-1937 جىلدارداعى ۇكiمەتتiك قۇجاتتار رەسپۋبليكاداعى كينو سالاسىنىڭ ماڭىزدى ستراتەگيالىق شەشiمدەرiن انىقتادى. جاۋاپتى ورگان قۇرىلىپ، ونىڭ رەسپۋبليكاداعى كينو iسiنiڭ دامۋىن باسقارۋ بويىنشا ۋاكiلەتتiكتەرi ايقىندالدى. مەملەكەتتiك ترەست بولiمشەسi رەتiندە كينو شىعارۋشى ۇيىم - «شىعىس كينو» قۇرىلدى. الماتىداعى «سويۋزحرونيكا» كينوستۋدياسىنىڭ «سوۆەتتiك قازاقستان» كينوجۋرنالىن شىعارۋ بويىنشا وندiرiستiك باعدارلاماسى بەكiتiلدi.

1941 جىلى قىركۇيەكتە الماتى قالاسىندا قازاق كينەماتوگرافياسىنىڭ نەگiزگi سالاسىن قالىپتاستىرۋشى كاسiپورنى بولعان قازاق كينوستۋدياسى قۇرىلدى. ول ماسكەۋ جانە لەنينگراد قالالارىنان كوشiرiلگەن كينومەكەمەلەرiنiڭ قىزمەتكەرلەرiن ورنالاستىرۋ بازاسىنا اينالدى دا، كينو ماماندارى ءۇشiن جاعداي جاساۋ، ۇلتتىق كادرلار دايارلاۋ، رەسپۋبليكاداعى كينو سالاسىنىڭ تەحنيكالىق جانە تەحنولوگيالىق بازاسىن دامىتۋدى قامتاماسىز ەتۋ ماسەلەلەرi شۇعىل جانە تيiمدi شەشiلiپ وتىردى.

1944 جىلى «موسفيلم» جانە «لەنفيلم» كينوستۋديالارىن كوشiرگەننەن كەيiن، «قازاقستانداعى كوركەم كينەماتوگرافيانى ودان ءارi دامىتۋ جونiندەگi شارالار تۋرالى» قازسسر حك قاۋلىسىمەن قازاقستاندىق كينەماتوگرافيانى ودان ءارi دامىتۋعا جاعدايلار جاسالدى.

1946 جىلى قازاق سسر جوعارى كەڭەسi پرەزيديۋمىنىڭ جارلىعىمەن قازسسر كينەماتوگارفيا مينيسترلiگi قۇرىلدى. الايدا، كينو سالاسىنىڭ ەرەكشەلiگiن ەسكەرە كەلە (فيلمدەردi شىعارماشىلىق-ۇيىمداستىرۋ دايىنداۋ سيپاتىنداعى، كينو جوبالاردى تاراتۋدىڭ وندiرiستiك-تەحنيكالىق ماسەلەلەرi, كينو شىعارۋدا جانە ونiمدەردi تاراتۋدا جوعارى تەحنولوگيالاردى پايدالانۋ، كينو كورسەتۋدi جۇزەگە اسىرۋدا قازiرگi زامانعى تەحنيكالىق قۇرالدارمەن قامتاماسىز ەتۋ), كينەماتوگرافيا سالاسىندا جەكە دارا سالالىق باسقارۋ ورگانىنىڭ جەتiسپەۋشiلiگi ماسەلەسi شىعىپ وتىردى.

كينەماتوگرافيانى باسقارۋشى ورتالىق ورگاندى قىسقارتۋ تۋرالى سوڭعى ۇكiمەتتiك قۇجات 1996 جىلى جازىلعان. «قازاقكينو» مەملەكەتتiك كومپانياسى قىسقارىپ، كينوسالاسىنداعى مەملەكەتتiك ساياساتتى جۇرگiزۋ جونiندەگi بارلىق قىزمەت مادەنيەت مينيسترلiگiنە بەرiلدi.